بر طبق نظرسنجی موسسه پیو مردم اروپای شرقی و مرکزی باورهای مذهبی عمیق‌تری نسبت به مردم اروپای غربی دارند، اقلیت‌های مذهبی را کمتر می‌پذیرند و با ازدواج همجنسگرایان و سقط جنین مخالفند.گرچه از زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی و همچنین تشکیل اتحادیه اروپا مرزها میان بسیاری از کشورهای اروپایی برداشته شده است، اما هنوز تفاوت‌های بسیاری در مسائل مرتبط با دین، اقلیت‌های مذهبی و مسائل اجتماعی بین مردم این کشورها وجود دارد.
مرکز تحقیقات پیو (Pew Research Center) که یک اندیشکده آمریکایی در رابطه با مطالعه مسائل اجتماعی، باورهای عمومی و جمعیت‌شناسی است، این مطالعات را در بین سال‌های ۲۰۱۵ تا ۲۰۱۸ بر روی قریب به ۵۶ هزار فرد بالغ از ۳۴ کشور اروپایی انجام داده است.
پذیرش اقلیت‌های مذهبی مسلمان و یهودی
به طور تقریبی حداقل ۵۰ درصد از مردمان کشورهای اروپای غربی گفته‌اند که مسلمانان و یهودیان را به عنوان اقلیت‌های مذهبی در میان خانواده و جامعه خود می‌پذیرند. مردم ایتالیا و هلند به ترتیب کمترین و بیشترین میزان پذیرش مسلمانان و یهودیان را در میان کشورهای اروپای غربی دارند. در مقابل میزان پذیرش این اقشار در میان اغلب مردم کشورهای اروپای شرقی و مرکزی کمتر از ۵۰ درصد و در برخی کشورها کمتر از ۲۰ درصد است. ارمنستان رکورددار کمترین میزان پذیرش اقلیت‌های مذهبی در میان این کشورهاست.
میزان اهمیت دادن به مذهب به عنوان یک مولفه ملی
نگرش نسبت به اقلیت‌های مذهبی در هر منطقه با رویکردهای مختلفی از جمله هویت ملی مرتبط است. بسیاری از کشورهای اروپای مرکزی و شرقی که زمانی در حوزه نفوذ اتحاد جماهیر شوروی بودند، دین را به طور رسمی از زندگی مردم حذف کرده‌اند. با این حال به نظر می‌رسد که امروزه اکثر مردم بلوک سابق شرق، مسیحی بودن (کاتولیک یا ارتدوکس) را جزء مهمی از هویت ملی خود می‌دانند.
البته این مساله استثنائاتی نیز در میان مردم کشورهای بلوک شرق دارد. به عنوان مثال، در کشورهای حوزه دریای بالتیک مانند لتونی و استونی، اکثریت قریب به اتفاق مردم معتقدند که مسیحیت برای داشتن هویت ملی مهم نیست. با این حال، میزان تمایل آنها نسبت به پذیرش مسلمانان به عنوان همسایه یا عضوی از خانواده آنها نسبتا کم است.
در مقابل، اکثر مردم در اروپای غربی احساس نمی‌کنند که مذهب بخش مهمی از هویت ملی آنها است. برای مثال، در فرانسه و بریتانیا، اکثر مردم معتقدند برای اینکه فردی خود را یک فرانسوی یا انگلیسی واقعی بداند نیازی ندارد که معتقد به مسیحیت نیز باشد.
میزان اعتقاد به خدا
میزان اعتقاد به خدا در میان شهروندان کشورهای اروپای غربی از مردم اروپای مرکزی و شرقی به طور واضحی کمتر است. در حالی که بیش از ۹۰ درصد مردم گرجستان، ارمنستان، مولدووی، رومانی، بوسنی و یونان به خدا باور دارند، میزان این باور در میان اغلب مردمان کشوهای اروپای غربی کمتر از ۷۰ درصد و در سوئد تنها ۳۲ درصد در پائین‌ترین میزان آن است. پرتغال و ایتالیا نمونه‌های استثنایی از کشوهای غربی هستند که میزان اعتقاد به خدا در آنها بیش از ۷۰ درصد است. جمهوری چک واقع در شرق اروپا با رقمی معادل ۲۹ درصد کمترین خداباوران و با رقمی برابر با ۶۶ درصد بیشترین میزان خداناباوران را در میان ۳۴ کشور مورد بررسی دارد.
دیدگاه‌ها در مورد حق سقط جنین و ازدواج همجنسگرایان
از آنجایی که پذیرش و یا عدم پذیرش این دو مساله ریشه در میزان باور به مذاهب ابراهیمی دارد، در بررسی آنها نمی‌توان نقش باورهای دینی را نادیده انگاشت. میزان پذیرش این دو مساله در کشورهای غربی به صورت واضحی بیشتر از کشورهای شرقی و مرکزی اروپاست. در حالی که بیش از ۶۰ درصد مردم کشورهای ساکن در بخش غربی با هر دو مساله موافقند، میزان مخالفان در کشورهای شرقی بیش از ۵۰ درصد و در برخی کشورها بیشتر از ۸۰ درصد است.
