از خواص برنج قهوه ای می توان به بهبود عملکرد سیستم قلبی عروقی، سیستم گوارش و سیستم عصبی اشاره کرد.سرشار از آنتی اکسیدان های قوی است و بدن را در برابر خیلی از بیماری ها از جمله فشارخون بالا، کلسترول نامتعادل،استرس، افسردگی ذهنی و ناراحتی های پوستی مقاوم می سازد. مقادیر بالایی از مواد مغذی موجود در برنج قهوه ای در جلوگیری از بیماری هایی از جمله سرطان، چاقی،دیابت، ناهنجاری های تخریب سلول های های عصبی مغز و بی خوابی موثر است. خواص ضد افسردگی دارد و به حفظ استخوان های سالم و سیستم ایمنی قوی تر کمک می کند.
برنج قهوه ای چیست؟
برنج قهوه ای غلات کامل تصفیه و فراوری نشده سبوس داری است که از برداشتن پوسته دور دانه برنج بدست می آید. نسبت به برنج سفید باید بیشتر جویده شود و طعم فندقی دارد.
برنج قهوه ای جوانه زده
برنج قهوه ای جوانه زده یکی از انواع معروف برنج قهوه ای است که دارای مواد مغذی بسیار بالایی است. جوانه های آن اسید گاما آمینو بیوتیک دارد. با خیساندن برنج قهوه ای در آب به مدت چند ساعت ، جوانه برنج قهوه ای آماده می شود.این روش برای گرفتن حداکثر اسید گاما آمینو بیوتیک و بالا بردن سطح پروتئین و آنزیم های مفید مناسب است. پروسه جوانه زدن نیز ارتقا ترکیبات اساسی مانند فرولیک اسید،لیزین،منیزیم،پتاسیم،ویتامین E، نیاسین، ویتامین B6، تیامین، و فیبر غذایی را بهمراه دارد. چنین ترکیباتی به جذب بهتر مواد هنگام هضم غذا ، جلوگیری از ناراحتی های روده،التهاب و آلرژی کمک می کند. جوانه برنج را می توان خشک کرد و مدت نگهداری آن را بالا برد.
چرا برنج قهوه ای بخوریم؟
خیلی از افراد به این موضوع واقفند که برنج قهوه ای از برنج سفید بهتر است. دلیل آن کیفیت و کمیت مواد مغذی آن است. برخلاف برنج سفید، فرایند آسیاب کردن و تصفیه روی آن انجام نمی شود و گنجینه مواد مغذی آن حفظ می شود. با فرایند آسیاب جهت تبدیل برنج قهوه ای به برنج سفید ، خیلی از خواص برنج از بین می رود. انواع مختلفی از برنج قهوه ای در بازار وجود دارد که طعم و عطر خاصی دارند و اسید های چرب مختلفی دارند.
مواد مغذی و خواص برنج قهوه ای
برنج قهوه ای غذای کامل و طبیعی است که سرشار از املاح ضروری همچون منگنز،آهن،روی، فسفر،کلسیم،سلنیوم،منیزیم و پتاسیم است. ویتامین های موجود در آن ویتامین B1(تیامین)،ویتامین B2(ریبوفلاوین)،ویتامین B3(نیاسین)،ویتامین B6،فولات،ویتامین E(آلفا توکوفرول) و ویتامین K می باشد. منبع پروتئین است و فیبر قابل توجهی دارد. به جز همه موارد ذکر شده، تامین کننده اسید های چرب ضروری است.
کنترل دیابت
برنج قهوه ای برای بیماران دیابتی و هایپرگلیسمی مفید است. شاخص گلیسمی آن پایین است و به کاهش نوسانات انسولین کمک می کند و در تثبیت سطح قند خون بدن موثر است. مطالعه انجام شده در این زمینه نشان می دهد که این غلات سرشار از فیتیک اسید،فیبر و پلی فنول است. برنج قهوه ای کربوهیدرات پیچیده ای است که به کاهش ترشح قند کمک می کند. انجمن دیابت امریکا مصرف برنج قهوه ای بجای برنج سفید را به افراد دیابتی برای تامین فیبر، ویتامین و املاح ضروری توصیه می کنند.
خواص آنتی اکسیدانی
برنج قهوه ای سرشار از آنتی اکسیدان های قوی است که مصرف آن از بدن در برابر آسیب های رادیکال های آزاد اکسیژنی محافظت می کند. آنزیم آنتی اکسیدان قوی به نام سوپراکسید دیسموتاز دارد که از سلول ها در برابر آسیب اکسیداسیون هنگام تولید انرژی محافظت می کند.براساس مطالعه تطبیقی انجام شده در خصوص برنج سفید و قهوه ای ،در برنج قهوه ای فعالیت خورندگی رادیکال های آزاد بیشتر است و به جلوگیری از بیماری های مربوط به اکسیداسیون از جمله بیماری های قلبی عروقی کمک می کند.
پیشگیری از چاقی
برنج قهوه ای در کنترل وزن برای افرادی که با چاقی مبارزه می کنند، کابردی است. حاوی منگنز است و به سنتز چربی بدن کمک می کند. طبق مطالعه انجام شده،مصرف غلات کامل مانند برنج قهوه ای تاثیرات مثبتی بر کاهش شاخص حجم و وزن دارد. همچنین فعالیت آنزیم آنتی اکسیدان گلوتاتیون پروکسیداز را بالا می برد و به افزایش سطح کلسترولHDLدر افراد چاق کمک می کند. تحقیق تطبیقی دیگری انجام شده که تاثیرات ضد چاقی برنج قهوه ای جوانه زده را ثابت می کند.
پیشگیری از آلزایمر
برنج قهوه ای جوانه زده بخاطر داشتن مقدار زیادی اسید گاما آمینوبیوتیریک در پیشگیری از امراض مربوط به تخریب سلول های عصبی مانند بیماری آلزایمر موثر است. برنج قهوه ای جوانه زده حاوی ترکیبات مفیدی است که به مهار آنزیم خطرناک پرولیل اندوپپتیداس (عامل آلزایمر) کمک می کند. برنج قهوه ای برای ناهنجاری های مغزی همچون زوال عقل و فراموشی نیز مفید است.
کاهش استرس در زنان شیرده
برنج قهوه ای جوانه زده برای سلامت ذهنی مادران شیرده مفید است. تحقیقات حاکی از تاثیر مثبت مصرف آن بر کاهش اختلال اخلاقی، افسردگی و خستگی است. همچنین مصرف برنج قهوه ای در دوران شیردهی به توانایی بدن برای مقابله با استرس و ارتقا سیستم دفاعی بدن کمک می کند.
تقویت سیستم گوارشی
برنج قهوه ای غذای مهمی است که می تواند به رژيم غذایی روزانه افزوده شود تا سیستم هاضمه سالمي داشته باشید. فیبر موجود در آن به تنظیم عملکرد روده کمک کرده و احساس سیری بیشتری ایجاد می کند. مطالعه تطبیقی در خصوص تاثیرات برنج سفيد و برنج قهوه ای هنگام هضم معده انجام شد و نتایج نشان می دهد سبوس برنج قهوه ای مانع جذب اسید می شود و رطوبت بهتر حفظ می شود. فیبر آن نیز از بروز ناراحتی های دیگری همچون یبوست و کولیت جلوگیری می کند.
تقویت سلامت قلب
برنج قهوه ای سرشار از سلنیوم است که برای سلامت قلب مفید است. مصرف غلات کامل مانند برنج قهوه ای به کاهش مسدود شدن عروق ناشی از تشکیل پلاک روی دیواره آن کمک می کند. این عمل محافظتی در پایین آوردن احتمال بروز ناهنجاری های قلبی مانند فشارخون بالا و بیماری های عروقی نقش دارد. بر اساس مطالعات انجام شده، بافت اطراف برنج قهوه ای حاوی ترکیبی است که با پروتئین آنژیوتانسین دو ( منقبض کننده عروقی فعال و از عوامل افزایش فشار خون) مبارزه می کند.
کنترل سطح کلسترول
برنج قهوه ای گزینه خوبی برای حفظ سطح کلسترول مناسب است. براساس نتایج تحقیقات، خواص پایین آورندگی کلسترول دارد و تجزیه کلسترول را تنظیم می کند. مواد مغذی مفیدی دارد که در متابولیسم گلوکز و لیپید موثر است. طبق مطالعات دیگر مصرف برنج قهوه ای در افزایش سروم و کلسترول HDL کمک کننده است. جوانه برنج قهوه ای بدلیل داشتن اسید گاما آمینوبیوتیریک مانع افزایش تریگلیسرید کبد در اثر دریافت بیش از اندازه الکل می شود.
جلوگیری از سرطان
برنج قهوه ای در جلوگیری از سرطان کولون، سرطان سینه و لوسمی مفید است. چنين تاثیری می تواند بخاطر وجود آنتی اکسیدان های قوی و فیبر بالای آن باشد. فیبر موجود در برنج قهوه ای به مواد سمی عامل سرطان در بدن می چسبد. این عمل مانع متصل شدن مواد سمی به دیواره های کولون می شود و به نابودی آنها از بدن کمک می کند. مطالعه انجام شده در خصوص ارزیابی خواص پیشگیری شیمیایی برنج قهوه حاکی از آن است که سبوس برنج حاوی فنول های اساسی مانند تریسین،فرولیک اسید و کافییک اسید است که میزان آن در برنج سفيد خیلی کمتر است. چنين ترکیبات فنولیک در مهار کردن تکثیر سلول های سرطان سینه و کولون بسیار موثر است. براساس تحقیقات دیگر، تاثیر تحریک کنندگی برنج قهوه ای جوانه زده بر القا مرگ سلول های سرطانی و مهار کردن تکثیر سلول های سرطان لوسمی بسیار بالا است. علاوه بر آن، نتایج تحقیقات اثر ضد توموری مصرف سبوس برنج قهوه ای را اثبات می کند.
تقویت سیستم عصبی
برنج قهوه ای برای عملکرد مناسب مغز و سیستم عصبی مفید است. بدلیل وجود ویتامین B و املاح ضروری مانند منگنز و منیزیم به تسریع متابولیسم مغز و سیستم عصبی کمک می کند. فعالیت کلسیم بدن را متعادل می سازد و در تنظیم وضعیت سلول های عصبی و ماهیچه موثر است. این برنج مانع از ترشح یک دفعه کلسیم به سلول های عصبی و فعالیت عصب می شود. درنتیجه به آرام نگه داشتن عصب و ماهیچه کمک می کند و از انقباض مازاد جلوگیری می کند. ویتامین E موجود در آن نقش مهمی در پیشگیری از بیماری های مختلف مغز ناشی از تاثیرات مخرب اکسیداتیو دارد.
خواص ضد افسردگی
جوانه برنج قهوه ای دارای خواص ضد افسردگی است و به مبارزه با ناراحتی های مرتبط با اضطراب کمک می کند. براساس تحقیقات انجام شده، جوانه برنج قهوه ای حاوی آمینواسید هایی مانند گلوتامین،گلیسیرین و گابا است. چنین انتقال دهنده های عصبی مهارکننده موجب تسهیل در روند کاهش ورود پیام های مرتبط با اضطراب،افسردگی و استرس در مغز می شود و متعاقبا بدن وضعیت آرام تری پیدا خواهد کرد.
درمان بی خوابی
برنج قهوه ای برای درمان کم خوابی موثر است. منبع طبیعی هورمون ملاتونین مغز است.با ریلکس کردن سلول های عصبی و افزایش سیکل خواب، کیفیت خواب را بالا می برد.
ارتقا ایمنی
برنج قهوه ای سرشار از ویتامین،املاح و ترکیبات فنولیک ضروری است که به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می کند. بدن را تغذیه می کند،سرعت ترمیم را بالا میبرد و توانایی مبارزه با عفونت را ارتقا می دهد.
ارتقا سلامت استخوان
برنج قهوه ای در حفظ سلامت استخوان ها موثر است. سرشار از منیزیم است که به همراه کلسیم ساختار فیزیکی استخوان ها را تشکیل می دهند. منیزیم برنج قهوه ای مانع از تحلیل املاح می شود و برای بیماری هایی همچون آرتروز و پوکی استخوان مفید است.
استفاده در آشپزی
برنج از غذاهای اصلی نه تنها آسیا بلکه کل دنیا است. برنج قهوه ای به شکل های مختلفی در بازار وجود دارد. برنج دانه بلند برای پخت غذا با تفت سریع، پلو ادویه ای و سالاد مناسب است. برنج دانه کوتاه بافت نرم و چسبنده ای دارد و برای تهیه پودینگ و شیرینی های قالبی استفاده می شود. برنج قهوه ای شیرین هم برای آماده کردن دسر های خوشمزه بسیار کاربرد دارد. از شربت برنج قهوه ای به خاطر وجود مواد مغذی بعنوان شیرین کننده استفاده می شود و طعم شیرین،فندقی و کره ای به کیک ها و نوشیدنی های گرم می دهد.
چطور برنج قهوه ای را انتخاب و نگهداری کنیم؟
برنج قهوه ای حاوی اسانس طبیعی است که در صورت نگهداری برای مدت طولانی احتمال کهنه شدن وجود دارد. برای اطمینان از تازگی، توصیه می شود تاریخ انقضا یا بهترین تاریخ مصرف را چک کنید. برنج قهوه ای خام می تواند بمدت ۶ ماه در ظرف عاری از هوا در دمای اتاق با حفظ تازگی نگهداری شود.برای افزایش مدت نگهداری برنج قهوه ای خام ، می توان آن را فریزری کرد. برای افزایش ماندگاری می توان برنج قهوه ای خام را فریزری کرد. در نگهداری برنج قهوه ای پخته شده می بایست دقت کرد.نگهداری نادرست برنج پخته موجب رشد باکتری بنام باسیل سرئوس می شود که می تواند غذا را سمی کند. برنج پخته را نباید در دمای اتاق نگهداری کرد یا بیش از یک بار گرم کرد.
چطور برنج قهوه ای بپزیم؟
برنج قهوه ای زمان پخت بیشتری نیاز دارد و بخاطر سبوس آن به آب بیشتری احتیاج دارد. برای هر فنجان برنج ، ممکن است ۲٫۵ تا ۳ فنجان آب استفاده کنید. با خیس کردن برنج می توانید زمان پخت را کاهش دهید. برنج قهوه ای خیس شده حدود ۳۵ الی ۴۰ دقیقه زمان پخت نیاز دارد.
احتیاط
برنج قهوه ای عموما آلرژی زا نیست و ترکیبات اذیت کننده ای مانند پورین یا اکسالات ندارد.
جمع بندی
برنج قهوه ای غلات کاملی با درجاتی بالایی از ترکیبات مفید است. بر عملکرد بهینه ارگان های بدن شامل قلب،گوارش، مغز، استخوان ها، ماهیچه ، کلسترول و فشار خون موثر است. برنج قهوه ای ناراحتی های پوستی از جمله صدفک را درمان می کند، سلامت پوست را ارتقا می دهد و به رویش دوباره مو کمک می کند. بخاطر وجود فرولیک اسید( آنتی اکسید مانع چروکی پوست) خواص ضد پیری دارد. برنج قهوه ای سرشار از فولات است و برای رشد جنین بسیار مفید است. پزشکان توصیه می کنند افراد مبتلا به عفونت قارچی کاندیدا مقدار کمی برنج مصرف کنند. برنج قهوه ای حاوی آنزیم های گوارشی است که برای ضعف سیستم هاضمه بسیار مفید است. بدن و ذهن را تقویت می کند و با ضعف عمومی بدن و کمبود موادمغذی مبارزه می کند.