فهرست مطالب
۱. ماهی با جیوه بالا
۲. ماهی نپخته یا خام
۳. گوشت نپخته، خام و فرآوری شده
۴. تخم مرغ خام
۵. گوشت اندام
۶. کافئین
۷. جوانه‌های خام
۸. محصولات شسته نشده
۹. شیر، پنیر و آب میوه غیر پاستوریزه
۱۰. الکل
۱۱. غذاهای بی‌ارزش فرآوری شده
از اولین چیزهایی که افراد هنگام بارداری به آن توجه می‌کنند، غذاهای ممنوعه این دوران است. اگر طرفدار سوشی، قهوه یا استیک بزرگ باشید، در رژیم بارداری خود به دردسر می افتید! رژیم بارداری برای مادرانی که دیابت دارند سخت‌تر است و باید با دکتر متخصص زنان و زایمان مشورت کنند.
خوشبختانه شمار غذاهایی که در بارداری می توانید بخورید از آن‌هایی که نباید بخورید، بیشتر است. فقط کافی است برنامه غذایی مناسبی در دوران بارداری و حاملگی داشته باشید و برای سلامت خود در رژیم بارداری دقت کنید.
برخی از غذاها در دوران بارداری باید به میزان کمی مصرف شوند، در حالی که از مصرف بعضی دیگر در بارداری باید کاملا خودداری شود. در اینجا ۱۱ غذا و نوشیدنی لیست شده است که در هنگام رشد کودک خود باید مصرف آنها را کم یا حذف کنید. با درمانکده همراه باشید.
۱. ماهی با جیوه بالا
جیوه یک عنصر بسیار سمی است. هیچ سطح ایمنی ندارد و بیشتر در آب‌های آلوده یافت می‌شود و برای رژیم بارداری در دوران بارداری ممنوع است.
جیوه در مقادیر بالا می‌تواند برای سیستم عصبی، سیستم ایمنی و کلیه‌ها سمی باشد. همچنین ممکن است در کودکان مشکلات جدی رشد ایجاد کند و حتی با مقادیر کم نیز اثرات سو دارد.
از آن جا که جیوه در دریاهای آلوده یافت می‌شود، ماهی‌های بزرگ دریایی می‌توانند حاوی مقدار زیادی جیوه باشند. بنابراین، بهتر است از مصرف ماهی با جیوه زیاد در دوران بارداری و شیردهی خودداری کنید.
ماهی‌هایی با میزان جیوه بالا که بهتر است از مصرف آنها در رژیم بارداری اجتناب کنید عبارتند از:
- کوسه
- اره ماهی
- شاه خال مخالی
- ماهی تن (به ویژه ماهی بیگی)
- مارلین
- کاشی ماهی از خلیج مکزیک
- لیزابه سر
با این حال توجه به این نکته مهم است که همه ماهی‌ها سرشار از جیوه نیستند بلکه فقط انواع خاصی از آنها این ویژگی را دارند.
مصرف ماهی کم جیوه در دوران بارداری بسیار سالم است و طبق اعلام سازمان غذا و دارو (FDA) این ماهی‌ها می‌توانند تا سه بار در هفته مصرف شوند.
ماهی‌های کم جیوه فراوان و شامل موارد زیر هستند:
- آنچوی
- ماهی کاد
- سفره ماهی
- ماهی هداک
- ماهی سالمون
- تیلاپیا
- ماهی قزل آلا (آب شیرین)
ماهی‌های چرب مانند ماهی آزاد و ماهی آنچین گزینه‌های خوبی هستند، زیرا سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ می‌باشند که برای کودک شما مفید است.
۲. ماهی نپخته یا خام
این یکی برای طرفداران سوشی سخت خواهد بود، اما یکی از موارد مهم است. ماهی خام، به ویژه صدف، می‌تواند عفونت‌های مختلفی از جمله عفونت‌های ویروسی، باکتریایی یا انگلی مانند نورو ویروس، ویبریو، سالمونلا و لیستریا ایجاد کند.
برخی از این عفونت‌ها ممکن است تنها باعث کم آبی و ضعف بدن شوند. سایر عفونت‌ها با عواقب جدی یا حتی کشنده به کودک منتقل می‌شوند.
زنان باردار به ویژه در معرض عفونت‌های لیستریا هستند. در واقع، طبق مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری‌ها (CDC)، زنان باردار تا ۱۰ برابر بیشتر از جمعیت عمومی مبتلا به لیستریا می‌شوند. زنان باردار لاتین ۲۴ برابر بیشتر در معرض خطر هستند.
این باکتری را می‌توان در خاک و آب یا گیاهان آلوده یافت. ماهی‌های خام می‌توانند در طی فرآوری، از جمله دودی یا خشک کردن، آلوده شوند.
باکتری لیستریا می‌تواند از طریق جفت به کودک منتقل شود، حتی اگر هیچ نشانه‌ای از بیماری نشان ندهید. طبق CDC این منجر به زایمان زودرس، سقط جنین، تولد نوزاد مرده و سایر مشکلات جدی سلامتی می‌شود.
قطعاً توصیه می‌شود از ماهی و صدف خام از جمله انواع سوشی، خودداری کنید. اما نگران نباشید، پس از به دنیا آمدن فرزندتان دوباره می‌توانید این غذاها را مصرف کنید.
۳. گوشت نپخته، خام و فرآوری شده
برخی از نکات گفته شده راجع به ماهی خام در رژیم بارداری، در مورد گوشت نیم پز نیز صدق می‌کند. خوردن گوشت نپخته یا خام خطر ابتلا به چندین باکتری یا انگل از جمله توکسوپلاسما، E. coli، لیستریا و سالمونلا را افزایش می‌دهد.
باکتری‌ها برای سلامتی کودک مضر بوده، احتمالاً منجر به تولد نوزاد مرده یا بیماری‌های عصبی شدید، از جمله ناتوانی ذهنی، نابینایی و صرع می‌شود.
در حالی که بیشتر باکتری‌ها در سطح قطعات گوشت یافت می‌شوند، باکتری‌های دیگر ممکن است در رشته‌های عضلانی باقی بمانند.
برخی از قطعات گوشت‌ها مانند فیله، راسته، یا ریبای گوشت گاو، گوشت بره و گوساله، ممکن است در صورت پخته نشدن، بی‌خطر باشند. با این حال، این تنها در مواردی درست است که تکه گوشت کامل یا بریده نشده باشد و سطح خارجی آن کاملاً پخته شود.
گوشت‌های خرد شده، از جمله گوشت گوسفندی، همبرگر، گوشت چرخ کرده، گوشت خوک و مرغ، هرگز نباید به صورت خام یا نیمه پخته مصرف شوند. بنابراین قبل از مصرف از پخت کامل آنها اطمینان حاصل کنید.
هات داگ، گوشت ناهار و گوشت غذاهای خوشمزه نیز نگران کننده است که این موضوع گاهی اوقات برای افراد باردار تعجب‌آور است. این نوع گوشت‌ها ممکن است در هنگام فرآوری یا نگهداری به انواع مختلف باکتری آلوده شوند.
زنان در دوران بارداری نباید از محصولات گوشتی فرآوری شده در رژیم بارداری خود استفاده کنند مگر اینکه قبل از مصرف خوب گرم شوند.
۴. تخم مرغ خام
تخم‌های خام می‌توانند به باکتری سالمونلا آلوده باشند.
علائم عفونت‌های سالمونلا شامل تب، حالت تهوع، استفراغ، گرفتگی معده و اسهال است.
با این حال، در موارد نادر، ممکن است عفونت باعث گرفتگی رحم و تولد زودرس یا مرده‌زایی شود.
غذاهایی که معمولاً حاوی تخم مرغ خام هستند عبارتند از:
- تخم مرغ املت
- تخم مرغ آب پز
- سس هلندی
- سس مایونز خانگی
- سس سالاد خانگی
- بستنی خانگی
- مایه کیک خانگی
بیشتر محصولات تجاری حاوی تخم مرغ خام با تخم مرغ پاستوریزه تهیه می‌شوند و مصرف آن بی‌خطر است. با این حال، برای اطمینان باید همیشه برچسب را بخوانید.
برای اطمینان از سلامت غذا، همیشه تخم مرغ را کاملا بپزید یا از تخم مرغ پاستوریزه استفاده کنید. خوردن آن زرده خوشمزه تخم مرغ و سس خانگی را برای بعد از تولد دلبندتان بگذارید. ☺
۵. گوشت اندام
گوشت اندام (مغز، زبان، قلوه و…) منبع خوبی از انواع مواد مغذی در رژیم بارداری است.
این مواد شامل آهن، ویتامین B12، ویتامین A، روی، سلنیوم و مس است که همه این‌ها برای شما و کودک مفید است. با این حال، مصرف بیش از حد ویتامین A حیوانی در دوران بارداری توصیه نمی‌شود.
مصرف بیش از حد ویتامین A، به خصوص در سه ماهه اول بارداری، می‌تواند منجر به ناهنجاری مادرزادی و سقط شود.
اگرچه این بیشتر با مکمل های ویتامین A در ارتباط است، بهتر است گوشت‌های اندامی مانند کبد را فقط چند گرم و یک بار در هفته مصرف کنید.
۶. کافئین
ممکن است شما یکی از میلیون‌ها انسانی باشید که عاشق قهوه، چای، نوشابه یا کاکائو هستند. مطمئناً شما در مورد عشق به کافئین تنها نیستید.
طبق گفته کالج متخصین زنان و زایمان آمریکا (ACOG)، به طور کلی به افراد باردار توصیه می‌شود که مصرف کافئین را به کمتر از ۲۰۰ میلی گرم در روز کاهش دهند.
کافئین خیلی سریع جذب شده و به راحتی به جفت منتقل می‌شود. از آنجا که نوزادان و جفت آنزیم اصلی مورد نیاز برای متابولیسم کافئین را ندارند، بر اثر تجمع سطح کافئین بالا می‌رود.
ثابت شده مصرف زیاد کافئین در دوران بارداری رشد جنین را محدود و خطر وزن کم هنگام تولد را افزایش می‌دهد.
وزن کم هنگام تولد، وزن کمتر از ۵ پوند، ۸ اونس تعریف می‌شود (یا ۲.۵ کیلوگرم) که با افزایش خطر مرگ نوزاد و خطر بیشتر بیماری‌های مزمن در بزرگسالی همراه است.
بنابراین مراقب نوشیدنی روزانه خود در رژیم بارداری باشید تا مطمئن شوید کودک در معرض کافئین زیادی قرار ندارد.
۷. جوانه‌های خام
سالادی که سالم می‌نامید نیز ممکن است حاوی ناخالصی باشد. جوانه‌های خام، از جمله جوانه‌های یونجه، شبدر، تربچه و ماش ممکن است به سالمونلا آلوده شده باشند.
محیط مرطوب مورد نیاز بذرها جهت شروع جوانه‌زنی برای این نوع باکتری‌ها ایده آل و شستشو آنها تقریباً غیرممکن است.
به همین دلیل توصیه می‌شود که به طور کلی از مصرف جوانه‌های خام خودداری کنید. با این حال، طبق گفته FDA، جوانه‌ها پس از پخته شدن بی‌خطر هستند.
۸. محصولات شسته نشده
سطح میوه‌ها و سبزیجات بدون شستشو یا پوست کندن ممکن است به چندین باکتری و انگل آلوده باشند.
این‌ها شامل توکسوپلاسما، E. coli، سالمونلا و لیستریا هستند که می‌توانند از خاک یا هنگام برداشت آلوده شوند.
آلودگی می‌تواند در هر زمان از تولید، برداشت، فرآوری، ذخیره سازی، حمل و نقل یا فروش رخ دهد. یک انگل خطرناک که ممکن است روی میوه‌ها و سبزیجات بماند، توکسوپلاسما نام دارد.
اکثر افرادی که به توکسوپلاسموز مبتلا می‌شوند هیچ علائمی ندارند، در حالی که بعضی افراد ممکن است احساس کنند به مدت یک ماه یا بیشتر به آنفولانزا مبتلا هستند.
بیشتر نوزادانی که داخل رحم به باکتری توکسوپلاسما آلوده شده‌اند، از بدو تولد هیچ علامتی ندارند. با این حال، علائمی مانند نابینایی یا اختلالات ذهنی ممکن است در اواخر زندگی ایجاد شوند.
علاوه بر این، درصد کمی از نوزادان آلوده هنگام تولد آسیب جدی چشمی یا مغزی دارند.
در دوران بارداری بسیار مهم است که با شستن کامل، پوست کندن یا پختن میوه‌ها و سبزیجات، خطر عفونت را به حداقل برسانید. بعد از تولد کودک نیز این کار را ادامه دهید.
۹. شیر، پنیر و آب میوه غیر پاستوریزه
شیر خام، پنیر غیرپاستوریزه و پنیرهای نرم رسیده می‌توانند حاوی مجموعه‌ای از باکتری‌های مضر از جمله لیستریا، سالمونلا، E. coli و کمپیلوباکتر باشند.
همین امر در مورد آب غیر پاستوریزه نیز وجود دارد که مستعد آلودگی باکتریایی است. این عفونت‌ها همه می‌توانند عواقب تهدید کننده زندگی برای نوزاد متولد نشده داشته باشند.
این باکتری‌ها می‌توانند به طور طبیعی وجود داشته یا در اثر آلودگی هنگام جمع آوری یا ذخیره سازی ایجاد شوند. پاستوریزاسیون موثرترین راه برای از بین بردن هر گونه باکتری مضر بدون تغییر در ارزش غذایی محصولات است.
برای به حداقل رساندن خطر عفونت دوران بارداری و حاملگی، در رژیم بارداری خود فقط شیر پاستوریزه، پنیر و آب میوه بخورید.
۱۰. الکل
توصیه می‌شود از مصرف الکل در رژیم بارداری کاملاً خودداری کنید، زیرا خطر سقط جنین و تولد مرده را افزایش می‌دهد. حتی میزان کم آن نیز می‌تواند بر رشد مغز کودک تأثیر منفی بگذارد.
نوشیدن الکل در دوران بارداری می‌تواند باعث سندرم الکل جنین نیز شود که شامل تغییر شکل صورت، نقص قلب و عقب ماندگی ذهنی است.
از آنجا که هیچ سطح ایمنی برای مصرف الکل در دوران بارداری تعریف نشده است، از مصرف آن کاملا خودداری کنید.
۱۱. غذاهای بی‌ارزش فرآوری شده
بارداری بهترین زمان برای شروع مصرف غذاهای غنی از مواد مغذی است که هم برای شما و هم برای کوچولوی در حال رشد مفید است. در این دوران به مقدار زیادی مواد مغذی ضروری از جمله پروتئین، فولات، کولین و آهن نیاز خواهید داشت.
همچنین این که می‌گویند «به جای دو نفر می خورید» درست نیست. در سه ماهه اول می‌توانید مثل قبل غذا بخورید، سپس میزان غذای مصرفی را در سه ماهه دوم حدود ۳۵۰ کالری در روز و در سه ماهه سوم حدود ۴۵۰ کالری در روز افزایش دهید.
یک برنامه غذایی مطلوب برای بارداری باید به طور عمده شامل غذاهای کامل، دارای مقدار زیادی مواد مغذی برای تأمین نیازهای شما و کودک باشد. غذای فرآوری شده مواد مغذی کم و در مقابل کالری، قند و چربی های اضافه دارند.
در حالی که مقداری افزایش وزن در دوران بارداری ضروری است، افزایش وزن زیاد با بسیاری از عوارض و بیماری‌ها مرتبط است. این موارد شامل افزایش خطر ابتلا به دیابت بارداری و همچنین عوارض بارداری یا زایمان است.
وعده‌های غذایی و میان وعده‌های مصرفی در دوران بارداری باید غنی از پروتئین، سبزیجات و میوه‌ها، چربی‌های سالم و کربوهیدرات‌های پر فیبر مانند غلات کامل، لوبیا و سبزیجات نشاسته‌دار باشد. نگران نباشید، روش‌های زیادی برای استفاده از سبزیجات و حفظ طعم وجود دارد.
سخن نهایی
اگرچه اکثر غذاها و نوشیدنی‌ها کاملاً ایمن هستند، اما باید از مصرف برخی از آنها مانند ماهی خام، لبنیات غیر پاستوریزه، الکل و ماهی با جیوه زیاد خودداری شود.
به‌علاوه، برخی از غذاها و نوشیدنی‌ها مانند قهوه و غذاهای حاوی قند اضافه باید به منظور داشتن بارداری سالم محدود شوند
