سخن بزرگان در مورد آداب معاشرت
آداب معاشرت یکی از اصول های تربیتی اجتماعی است که در دین اسلام به آن سفارش شده است. آداب معاشرت عبارت است از احترام به افراد یک جامعه و رفتار خوب داشتن با دیگران است. برای داشتن آداب معاشرت با دیگران لازم است نسبت به همه ی آدمها حسن نیت داشته باشید و سعی کنید همه را دئست داشته باشید. در اینجا تعدادی از احادیث ائمه را برای شما درباره آداب معاشرت جمع آوری کرده ایم.
رسول خدا (ص) فرمود :دانا ترين مردم كسي است كه با مردم بيشتر مدارا كند وخوارترين مردم كسي است كه به مردم اهانت كند .(بحار الانوار75/52 )
امير المومنين (ع)از رسول خدا (ص)نقل مي كند كه فرمود: سرآغاز عقل وخردمندي بعد از ايمان به خدا اظهار محبت به مردم ودوستي با آنان است .
امام علي (ع) فرمود : خداوند دوست دارد آن مسلماني را كه آنچه براي خود مي خواهد براي برادر ديني اش هم بخواهد و آنچه را براي خويشتن نمي خواهد براي او هم نخواهد.
(محاسن برقي ،ج 1ص10 )
امام صادق (ع) فرمود : هركس براي خدا از برادرش ديدار كند ،خداوند عزوجل مي فرمايد ،مرا ديدار كرده اي وثواب تو بر منست وبه ثوابي جز بهشت براي تو راضي نمي شوم .(اصول كافي،3/255)
احاديث مربوط به معاشرت با پدر ومادر
ابي ولاد حناط مي گويد : از امام صادق (ع) سوال كردم درباره آيه 83 سوره بقره ((وباالوالدين احسانا))فرمود:نيسكي به پدر ومادر اينست كه با آن ها خوشرفتاري كني ونياز آن ها را قبل از در خواست آن ها بر طرف كني تا مجبور به در خواست نشوند . (بحار الانوار،74/79)
رسول خدا (ص) فرمود : هركس دوست دارد عمرش افزون وروزيش فراوان باشد به پدر ومادرش صله واحسان كند اين كار او اطاعت خداست وهمين طور با خويشان خود صله رحم بجا آورد. (بحار الانوار 74/85)
رسول خدا (ص) فرمود : خشنودي خدا با خشنودي پدر ومادر وخشم او با خشم پدر ومادر است.بحار الانوار 74/80
رسول خدا (ص) فرمود : نگاه كردن فرزند به پدر ومادرش از روي محبت عبادت محسوب مي شود .(بحار الانوار 74/80)
احاديث مربوط به آداب معاشرت با فرزند
رسول خدا (ص)فرمود : هنگامي كه پدر به فرزند نگاه كند و او را خوشحال كند مثل اين است كه بنده اي را آزاد كرده سوال شد حتي اگر 360 بار نگاه كند ؟فرمود:الله اكبر ((كنايه از اينكه بله ،خدا بزرگتر از اين هاست)). (بحار الانوار 74/80)
پيامبر اكرم (ص)هر روز صبح نسبت به فرزند ونوه هايش اظهار لطف ومهرباني مي كردند ودست بر سرشان مي كشيد. (بحار الانوار 104/99)
امام صادق (ع) فرمود : عدالت را بين فرزندانتان مراعات كنيد ،همانطور كه دوست داريدآن ها در نيكي واظهار مهرباني بين شما به عدالت رفتار نمايند.(بحار الانوار 104/92)
امام صادق (ع) فرمود : فرزندان خود را احترام كنيد وآن ها را خوب تربيت كنيد تا خداوند شما را بيامرزد.(بحار النوار 104/95)
احاديث مربوط به آداب معاشرت با خويشاوندان
امام علي (ع) فرمود : خويشاوندانت را گرامي بدار ،چون آن ها بال تو هستند كه توسط آن ها پرواز مي كنيو ريشه تو هستند كه به آن بر مي گرديودست تو هستند كه بواسطه او دفاع مي كني.(بحار الانوار ،74/105)
از امام صادق (ع) نقل شده كه فرمود : معاشرت ورفت وآمد با خويشاوندان ،حساب روز قيامت را بر انسان آسان مي كند . (بحار الانوار 74/102)
رسول خدا (ص) فرمود : در دنيا صله رحم كنيد اگرچه فقط با سلام باشد .(بحار الانوار 74/104)
رسول خدا (ص)فرمود : هركس پير مردي را بخاطر پيري او گرامي بدارد ،خداوند او را از سختي و هراس روز قيامت در امان قرار خواهد داد.(بحار الانوار 75/137)
روات مي گويد : از پيامبر شنيدم كه مي فرمود:صله رحم موجب ازدياد مال ومحبوبيت در ميان خويشاوندان وتاخير در مرگ مي شود.(بحار الانوار 74/102)
احاديث مربوط به معاشرت با زير دستان وخدمتكاران
ابوذر مي گويد از رسول خدا (ص)شنيدم كه فرمود : خداوند بعضي از برادران شما را زير دست شما قرار داده هركس برادروهم نوعش را زير دست دارد ،بايد از آنچه خود مي خورد به او بخوراند ،و از آنچه مي پوشد به او هم بپوشاند،وهيچ وقت كاري كه خارج از قدرت اوست به او نسپارد واگر كار دشواري را به او سپرد او را كمك كند.(بحار الانوار 74/141)
امام علي (ع) فرمود : مسئوليت هريك از زير دستان خود را مشخص نما وبعد باز خواست كن ،كه اين بهتر است براي اينكه هريك مسئوليت را به گردن ديگري نيندازد. (نهج البلاغه ص405)
احاديث مربوط به آداب معاشرت با همسايه
امام علي (ع)فرمود :خدا را خدا را درباره همسايگان كه آن سفارش پيامبر (ص) شماست ، پيامبر (ص) مرتب درباره همسايه سفارش مي كرد تا جائيكه ما گمان كرديم كه همسايه از همسايه ارث خواهد برد. (نهج البلاغه 422)
امام صادق (ع) فرمود :با همسايه ات خوش رفتاري كن تا مسلمان راستين باشي . (بحار الانوار 74/158)
احاديث مربوط به معاشرت با يتيمان ، بيماران ، ضعيفان
رسول خدا (ص)فرمود : براي يتيم همچون پدري مهربان باش وبدان كه همانطور كه كشت مي كني درو خواهي كرد. (بحار الانوار 77/173)
رسول خدا (ص) فرمود نگاه خود را به گرفتار ومعلول ها وجذامي ها طولاني نكنيد چون نگاه طولاني شما ،آن ها را محزون ورنجيده خاطر مي كند . (بحار الانوار 75/15)
از امام باقر (ع) نقل شده كه فرمود : هركس داراي چهار صفت از جمله 1-يتيم را پناه دهد 2-به ضعيف رحم كند 3-به پدر ومادر مهر بورزد 4-با غلام وكنيزش مدارا نمايد ،خداوند براي او خانه اي در بهشت مي سازد. (بحار الانوار 75/20)
