متاسفانه برخی از شهروندان مسئول تولید زباله هستند، این افراد در کمال بیخیالی و خونسردی شیشه اتومبیل را باز میکنند و به راحتی در هر مکانی که دستشان برسد از شیشه اتومبیل پوست میوه و تخمه، پاکت چیپس و پفک، ته مانده سیگار، بطری آب را به بیرون پرت میکنند.
زمانی که پدر و مادر با خنده و شوخی پوست و یا پاکت مواد خوراکی را از اتومبیل به بیرون پرتاب میکنند کودکان فکر میکنند این کار یک تفریح و سرگرمی است و مدام این کار را تکرار میکنند. زمانی تصور بر این بود که بی فرهنگی مختص محلههای پایین و یا افرادی است که از نظر موقعیت اجتماعی و اقتصادی در سطح پایینی قرار دارند. اما واقعیت تلخ جامعه ما هر آن چیزی هست که میبینیم و در بسیاری از موارد بی فرهنگی به خوبی قابل مشاهده است. این روزها در سطح شهر شاهد هستیم افرادی که سوار بر اتومبیلهای گران قیمت میشوند در کمال خونسردی پاکت مواد خوراکی را از اتومبیل به بیرون پرتاب میکنند و چون اتومبیل گران قیمت سوار هستند تصور میکنند تمامی کارهایشان درست است حتی اگر اشتباه باشد!
آموزش راهکار مناسب نظافت محیط شهری
هم شهروندان باید بدانند که به عنوان یک شهروند موظف هستند معابر شهری و خیابانها را تمیز نگه دارند و کوچه و خیابانهای شهر را مانند خانه خود بدانند. کمترین کاری که هر شهروند میتواند انجام دهد این است که با نظافت محیط شهری چهره شهر خود را زیبا نگه دارد، نه این که با ریختن زباله هم چهره شهر را نازیبا و زشت جلوه دهد و هم کار رفتگران زحمت کش را دو چندان کنند. به نظر میآید باید آموزشهای نظافت شهری و محافظت از محیط زیست برای برخی از شهروندان به صورت جدی برگزار شود و در ابتدای امر این آموزشها برای خانوادهها ضروری است. دو کانون اصلی برای تعلیم و تربیت و مسئولیتپذیری دانش آموزان خانوادهها و مدارس هستند، که میتوانند قشری را تربیت کنند تا نقش موثری در جامعه داشته باشند.هر فردی میتواند به اندازه خود سهمی در تمیزی و پاکیزگی شهر داشته باشد، در این خصوص دانشآموزان سهم بسزایی دارند چرا که با انداختن زبالهها در سطلهای مخصوص کمک بزرگی به رفتگران خواهند کرد. در این زمینه زحمات زیادی از سوی سازمان شهرداری و مسئولین این سازمان صورت گرفته است اما باید فرهنگ سازی بیشتری در این زمینه نیز صورت پذیرد.برای توسعه فرهنگ پاکیزه نگه داشتن شهر رسانهها و متولیان فرهنگی باید تلاشهای بیشتری را انجام دهند تا مردم بیشتر به نظافت شهری اهمیت دهند.
محیط زیست در آیینه رسانه
آموزش حفظ محیط زیست به کودکان، چگونه ممکن است ؟ والدین باید راههای مراقبت از محیط زیست را به کودکان خود آموزش دهند. با این آموزشها، کودکان در برابر آلودگیهای محیط زیست برخورد مناسبی نشان میدهند. محیط زیست به همه محیطهایی که در آنها زندگی جریان دارد، گفته میشود. مجموعهای از عوامل فیزیکی خارجی و موجودات زنده که با هم در کنش هستند محیط زیست را تشکیل میدهند و بر رشد و نمو و رفتار موجودات تأثیر میگذارند.محیط زیست عبارت ترکیبی از دانشهای متفاوت در علم است که شامل مجموعهای از عوامل زیستی و محیطی در قالب محیط زیست و غیر زیستی (فیزیکی، شیمیایی) است که بر زندگی یک فرد یا گونه تأثیر میگذارد و از آن تأثیر میپذیرد. تفاوت محیط زیست با طبیعت در این است که تعریف طبیعت شامل مجموعه عوامل طبیعی، زیستی و غیر زیستی میشود که منحصراً در نظر گرفته میشوند، در حالی که عبارت محیط زیست با توجه به برهمکنشهای میان انسان و طبیعت و از دیدگاه بشر توصیف میشود.
محیط زیست و مراقبت از آن تاثیرات بسیاری در زندگی بشر دارد و مسئولیت حفاظت از محیط زیست بر عهده افراد میباشد. درست است که سازمان حفاظت از محیط زیست نیز وجود دارد اما آن سازمان و نهادهای مربوط به آن وظایف خاص خود را انجام میدهند. گسترش زندگی صنعتی سبب گردید تا مردم از تفریحاتی مانند گردش در پارک کمتر استقبال کنند. اکثر خانوادهها فرصت رفتن به این تفریحات را به آخر هفته موکول کردند و سفرهای کوتاه خانوادگی نیز بیشتر در تعطیلات رسمی، تعطیلات نوروز و تابستان صورت میگیرد. برای سفرهای داخل شهری و تفریحات کوتاه باید آدابی رعایت شود که مهمترین آن رعایت بهداشت و نظافت در محیط زیست است. آشنایی و انجام این آداب در اولین مرحله توسط خانواده باید به فرزندان آموزش داده شود.
فرهنگ حفظ محیط زیست
برخی از پدر و مادرهای ایرانی فرصت زیادی برای تربیت کودکان خود صرف میکنند و قطعاً نتیجه مورد دلخواه خود را میبینند. برخی از خانوادهها از کودکی فرزند خود را با نظم و انضباط آشنا میکنند و از همان دوران کودکی مسئولیتپذیری را به آن ها آموزش میدهند.برای آشنا کردن کودک با محیط زیست و حفاظت نکات بسیار سادهای وجود دارد به عنوان مثال با جمع کردن برخی وسایلی که در منزل مورد نیاز نیست و دور ریختنی به حساب میآید و یا وسایل شخصی فرزندمان و استفاده مجدد از آن ها مساله بازیافت و جمع آوری زبالهها را به او بیاموزیم.
یکی از اصلیترین و مهمترین آموزشهایی که در زندگی افراد بسیار تاثیرگذار است و باعث استحکام روابط اجتماعی میشود آموزش و عادت به نظم و انضباط در کارها است.باید در این زمینه فرهنگ سازی صورت گیرد و این فرهنگ سازی با کار و تلاش، تفکر و آموزش بیشتر توسط پدر و مادرها، معلمان و مربیان امکان پذیر است. فرهنگ سازی در این زمینه در ابتدای امر از خانواده که محیط کوچکی است آغاز میشود سپس به جامعه که محیط بزرگتری و اجتماعیتری است انتقال پیدا میکند.خانوادهها باید به کودکان خود بیاموزند که از تولید پسماند و زباله بیجا خودداری کنند و این کار را به صورت عملی به آن ها آموزش دهند. به عنوان مثال برای نوشتن در دفتر مشق اگر برگه سفید جایی برای نوشتن دارد از آن فضای خالی استفاده کنند و برگه را بیهوده مچاله نکنند و دور نیاندازند.
با استفاده مواد خوراکی و مصرفی که جزو دور ریختنیها هستند به نحو درست و مناسبی برخورد کنند. مثلاً کاغذ، پارچه، فلزات، چوب، شیشه، پلاستیک را از زبالههای تر جدا کنند و کیسهای جداگانه برای زبالههای خشک در نظر بگیرند. اگر این موارد در خانودهها به خوبی و به طور منظم رعایت شود فرزند هم این کارها را یاد میگیرد و متوجه میشود که باید زباله ی خشک و تر را از یکدیگر تفکیک کند.در مقابل خانوادههای بینظم خانوادههای منظم قرار دارند که کلیه اصول زندگیشان طبق نظم و ترتب خاصی پیش میرود. این خانوادهها نه تنها به محیط خانوادگیشان احترام میگذارند بلکه خارج از منزل نیز اصول نظافت و مراقبت از محیط زیست را به خوبی رعایت میکنند. این افراد اگر برای تفریح و گردش به پارک و یا مکانهای تفریحی خارج از شهر بروند حتماً کیسه زباله مخصوص همراه خود دارند تا بتوانند زبالههای تولید شده را جمع آوری کنند و حتی از کیسههای زباله مخصوص ماشین نیز استفاده میکنند تا هم اتومیبل خود را تمیز نگه دارند و هم به تمیزی و نظافت محیط زیست، خیابانها و اتوبانها کمک کنند.