وقتی پای مسئله‌ٔ نژاد، نژادپرستی و اقدامات ضدنژادپرستانه در میان است، گاهی نمی‌دانیم چگونه می‌توانیم بهتر عمل کنیم و به بچه‌های خود یاد بدهیم که عملکرد بهتری داشته باشند یا خودمان چطور از نژادپرستی پرهیز کنیم. تعامل کودکان ما هر روز با دنیا بیشتر خواهد شد و دنیا پر است از آدم‌های رنگارنگ، گویش‌ها، لهجه‌های مختلف و تفکرات و رسم و رسوم‌های متفاوت. اما چگونه با فرزند خود در مورد نژادهای مختلف و اهمیت ضدنژادپرست بودن صحبت کنیم؟ وظیفهٔ ما در قبال برخورد کودکمان با رنگ‌ها و زبان‌های مختلف یا مهم‌تر از آن گویش و لهجه‌های بیشمار سراسر دنیا یا در سرزمین مادری خودمان چیست؟ در این مطلب با توصیه‌هایی تأمل‌برانگیز برای برخورد با نژادپرستی آشنا شوید.
چطور با نژادپرستی برخورد کنیم؟
اینجا پیشنهادهایی را در مورد چگونگی وسعت دادن دیدگاه شما و فرزندانتان در مورد نژاد، چگونگی کنار آمدن با نژادپرستی خودمان و تغییر رفتارها به اشتراک گذاشته‌ایم که برای جواب به پرسش‌های شما دربارهٔ چگونگی نژادپرست نبودن و تربیت نکردن فردی با گرایش‌های نژادپرستانه می‌توانید این موارد مهم را بدانید:
معنای ضدنژادپرست بودن را بدانیم
ضدنژادپرستی یک هویت یا چک‌لیست نیست، بلکه تصمیمی مداوم برای برانداختن برتری یک نژاد است که در درون ما، روابط، قوانین و سیستم‌هایی که هر روز در آنها کار و زندگی می‌کنیم، وجود دارد.
بیشتر عمل کنیم
حرف زدن به تنهایی و بدون عمل برای ایجاد تغییر کافی نیست، پس زیاد به حرف زدن اکتفا نکنیم. نژادپرستی بدتر از گذشته نیست، بلکه فقط آشکارتر شده است و برای تغییر واقعی، هر پدر و مادری باید با فرزندان خود گفت‌وگوی مداومی دربارهٔ نژاد داشته باشد. والدین از والدین دیگر می‌خواهند که مسئله‌ٔ نژاد در رادار و کانون توجه آنها باشد و توجه آنها محدود به وقایع دلخراش اخبار نباشد.
سعی کنیم درک بهتری داشته باشیم
سفیدپوستان باید بدانند که آنها هرگز نژادپرستی را به طور کامل درک نخواهند کرد. تیترهای خبری و ویدیوهای وایرال‌شده درصد بسیار اندکی از برخوردهای نژادپرستانه هستند. نژادپرستی چیز جدیدی نیست، فقط الان از آن فیلم گرفته می‌شود.
نژادپرستی را موضوعی بی‌اهمیت جلوه ندهیم
وقتی کسی به رفتار نژادپرستانه اشاره می‌کند، آن را کوچک جلوه ندهید. شکل تجربه‌ٔ واقعی افراد مهاجر از زندگی و دنیا را تقلیل ندهید، چون این کوچک شمردن، نوع دیگری از نژادپرستی است.
تجربه‌ٔ ما در کشور ایران با یک فرد مهاجر مثلاً با یک فرد افغان در ایران به شدت با یکدیگر متفاوت است. این‌که ما دربارهٔ وضعیت نژادپرستانه چه فکر یا احساسی می‌کنیم زیاد به کار نمی‌آید، بلکه گوش دادن به کسانی که افکار و احساساتشان مرتبط است بسیار مهم و حیاتی خواهد بود.
چشمان خود را باز کنیم
چیزها را همان‌طور که هستند ببینید. اگر کسی به شما یک جوک نژادپرستانه بگوید و شما او را به چالش نکشید، شما نیز نژادپرستید.
وقتی تلاش می‌کنیم هیولا را بکُشیم، به هیولا تبدیل نشویم.
بخشی از مشکل نباشیم
اگر کسی ناراحت است که چیزی نژادپرستانه به نظر می‌آید یا به هر شکلی باعث توهین به او می‌شود و پاسخ شما این است که «مردم از همه چیز می‌رنجند» یا «من از آن نمی‌رنجم، بنابراین مشکلی نیست»، شما بخشی از مشکل هستید!
خود را موظف بدانیم
انتظار نداشته باشید که افراد مهاجر در کشور شما وظیفهٔ آموزش کودکان و شما را در مورد نژادپرستی به عهده بگیرند. آموزش شما به عهده‌ٔ خودتان است، پس تکلیف خود را انجام دهید.
آگاه‌تر باشیم
از منشأ حسن تعبیرهایی که ممکن است ریشه در نژادپرستی داشته باشد آگاه شویم. اگر کسی اصطلاح یا رفتاری را عنوان کرد که به عنوان عضوی از آن گروه برای او توهین‌آمیز است، به تجربه‌اش احترام بگذارید. با دقت گوش دهید و سعی نکنید به دیگران بگویید چه احساسی دارند.
به حقوق هم احترام بگذاریم
اگر یک مهاجر با ناسزایی که به آنها مربوط است مشکل دارد، این در محدوده‌ٔ حقوق اوست. سعی نکنید حقوقشان را از آنها بگیرید.
از اعتراف برای تغییر نترسیم
داشتن افکار نژادپرستانه شما را به هیولایی نابخشودنی تبدیل نمی‌کند. این چیزی نیست که شما باید تا آخرین نفس خود پنهان و انکار کنید. نژادپرستی چیزی است که در بسیاری از مردم دنیا ریشه دارد و راه‌حل با کشیدن آن روی سطح و به رسمیت شناختن آن آغاز می‌شود. پس برخوردهای نژادپرستانه‌ای را که در آن شرکت کرده‌اید یا شاهد آن بوده‌اید بدون هیچ واکنشی تصدیق و دفعه‌ٔ بعد بهتر عمل کنید. هنگامی که شاهد آن هستید هم جلویش را بگیرید و از تذکر دادن به دیگران در این مورد نترسید.
از به کار بردن برخی کلمات نژادپرستانه خودداری کنیم
از به کار بردن کلمه‌ها و جمله‌هایی با مفهوم تبعیض نژادی که شاید پیش خودمان فکر کنیم گفتنشان ایرادی ندارد هم پرهیز کنیم. پس از به کار بردن کلمه‌ها و عبارت‌هایی مثل شهرستانی و دهاتی و بسیاری از کلمات مشابه دیگر بپرهیزیم.
لهجهٔ کسی را مسخره نکنیم
دنیا پر است از شیوه‌های بیانی مختلف برای نام بردن از واژه‌ها و اگر کمی بیشتر فکر کنیم، مسخره کردن لهجه و گویش دیگران نه تنها کاری زشت است، بلکه نشان‌دهندهٔ مشکلات شخصیتی ماست. در واقع با تمسخر و تحقیر هر نژاد و قومی، ما در حال چسباندن برچسب «بی‌‌فرهنگ» به خودمان هستیم. بیدار شویم، شاید حالا وقتش است تا بیشتر برای از بین رفتن این موارد تلاش کنیم.
جوک‌های قومیتی تعریف نکنیم
اگر می‌خواهیم اتفاق خنده‌داری را تعریف کنیم، سعی کنیم از به کار بردن عبارت‌هایی به خصوص برگرفته از قویمت افراد کاملاً و به شدت پرهیز کنیم تا این عادت ناشایست و ناخودآگاه از بینمان برود.
احساساتمان را بیان کنیم
خواندن کتابی دربارهٔ نژاد و نژادپرستی برای فرزندانتان کافی نیست. باید با استفاده از کلمات خودتان نیز در مورد نژاد با آنها صحبت کنید. شما باید خشمگین شوید و اجازه دهید خشم شما را ببینند، تا بفهمند که خشم پاسخ صحیح به نژادپرستی است. شما به عنوان والد، به فرزند خود می‌آموزید که چگونه به نژادپرستی واکنش نشان دهد.
حتی فکر به این موضوع که من به عنوان یک ایرانی، دارای حق بیشتری نسبت به یک مهاجر افغان هستم هم یک نوع نژادپرستی ناخودآگاهانه محسوب می‌شود.
عمیق‌تر فکر کنیم
دوست بودن با افراد مهاجر امتیاز و اولویت بی‌طرفی به شما نمی‌دهد و شما را از نژادپرستی مصون نمی‌کند. ازدواج با فردی از نژاد متفاوت نیز این کار را نمی‌کند؛ پس فقط به این خاطر که فرزندتان یا خودتان یک دوست افغان دارید، خودتان را از نژادپرستی مبرا ندانید.
همیشه در موردش صحبت کنیم
کنار خانواده، دوستان و همکاران خود هم ضدنژادپرست باشید، حتی اگر هیچ مهاجری در میانشان نباشد. همچنین این نوع تفکر و مکالمات باید هر روز در جریان باشد.
کمک کنیم و مفید باشیم
شما قدرت خاصی در اختیار دارید. می‌توانید در مورد نژادپرستی با افراد مهاجر اطراف خود گفت‌وگو کنید. برای رساندن صدای آنها می‌توانید از بستر رسانه‌های اجتماعی خود، به هر اندازه‌ای که باشد استفاده کنید و البته بحث را به چیزی در مورد خود شما و ناراحتی شما دربارهٔ نژادپرستی تبدیل نکنید.
تکلیف تعیین نکنیم
این رفتار نادرست را نداشته باشیم که به مهاجران افغان یا هر نژاد دیگری بگوییم که شیوه‌های اعتراض آنها نامناسب است یا اصرار کنیم که دیگران فرهنگ ما را بپذیرند. همگون شدن در این مورد نه درست است و نه مفید.
به بچه‌ها آموزش بدهیم
به کودکان خود در مورد نژاد و نژادپرستی، حتی وقتی که کار خیلی ناخوشایندی است، آموزش دهید. والدین مهاجر این امتیاز را ندارند که از بچه‌های کوچک خود در برابر گفت‌وگو در مورد خشونت نژادی یا خشونت دیگر افراد محافظت کنند.
بپذیریم یا نپیذیریم، ذهن ما پر است از اعتقادات نژادپرستانه که برخی از آنها کاملاً ناخودآگاه است. قوانین هر جامعه پر است از موارد و نکات فکرنشده یا کمترفکرشدهٔ تبعیض نژادی، اما چه کسی مسئول رفع اینهاست؟ پنج دقیقه از وقتمان را در طول روز به پرورش ارزش‌هایی اختصاص دهیم که روز و شب‌های فردای کودکانمان را پربارتر و آسوده‌تر خواهد کرد.
مطلب صحبت با کودکان در مورد تبعیض نژادی را بخوانید و در مورد حرف زدن با کودکان بیشتر بدانید.
