بزرگترین شهرهای باستانی جهان | از بابل تا اسکندریه
در اینبخش با بزرگترین شهر هـای باستانی جهان آشنا می‌شویم. در همین ابتدا بگوییم کـه: منظورمان بزرگترین شهرها هستند نه کهن ترین انها. انسان در نسل هاي گذشته موفق بـه ساخت شهر هـای بزرگ و البته عجیبی شده اسـت کـه خیلی از انها تا امروز پای بر جا هستند و آثارشان بـه خوبی قابل لمس اسـت. در ادامه با مجله پارس ناز همراه باشید تا با این شهرها آشنا شویم.
شهر باستانی جریکو یا اریحا «Jericho»
بـه گفته‌ي محققان، اریحا مرکز تجارت و زندگی در اوایل 9 هزار سال پیش از میلاد بوده اسـت. جریهو یکی از قدیمی‌ترین شهر هاي مستقل اشغال شده در سطح زمین اسـت.
هزاران سال پیش گران ترین گیاه بنام اپوبالساموم دراین شهر می‌رویید و هم چنین جریکو گران‌ترین نفت جهان را نیز تولید میکرد. جریکو علاوه بر این کـه مرکز تجارت و صنعت بود، مملو از معابد و ارتش‌هاي نظامی نیز بود.
شهر باستانی اوروک «Uruk»
نمیتوان لیستی از چندین شهر باستانی بزرگ را نوشت ودر آن بـه اوروک، بزرگترین شهر این سیاره درحدود 3500 سال پیش از میلاد، اشاره‌اي نکرد.
بخش عمده‌اي از تاریخ مربوط بـه گذشته‌ي اوروک نابود شده اسـت، اما ساختمان‌هاي جدید بر اساس ساختمان‌هاي قدیمی آن احداث شده‌اند. اوروک بـه معنا زمین بین رودخانه‌ها اسـت.
شهر باستانی اور «Ur»
اور زمانی خانه‌ي بیش از 10 هزار انسان بود، اما حالا تنها چیزی کـه ازآن بـه جا مانده، خرابه‌ها اسـت. با این حال حدود 2000 سال پیش از میلاد، شهر اور میزبان خانه‌هایي با اقلام لوکس و زیبا بود کـه همگی از فلزات گران‌بها و سنگ‌هاي مختلف ساخته شده بودند.
شهر باستانی بابل «Babylon»
محققان برآورد می کنند کـه بابل از سال 1770 تا 1670 پیش از میلاد و دوباره بین سال‌هاي 612 تا 320 پیش از میلاد بزرگترین شهر جهان با جمعیتی بیش از 200 هزار نفر بوده اسـت. بابل یک شهر بسیار مهم در میان‌النهرین باستانی بود.
بابل در سواحل رود فرات ساخته شده اسـت و ویرانه‌هاي آن در هیله عراق واقع شده اسـت. لازم بـه ذکر اسـت کـه بابل درسال 539 پیش از میلاد توسط کوروش بزرگ، بنیانگذار امپراتوری هخامنشی در ایران فتح شد.
شهر باستانی ماری «Mari»
ماری یک شهر باستانی بزرگ اسـت کـه تا بـه امروز اطلاعات کمی را ازآن شنیده‌ایم. باوجود این کـه ماری همانند بابل، اوروک یا جریکو مشهور نیست، اما یک سرمایه تجاری قوی در میان‌النهرین محسوب می شد. آن بازار مرکزی منطقه بود کـه از طریق آن سنگ، چوب، کالاهای کشاورزی و لوازم سفالگری منتقل می شد.
از لحاظ باستان‌شناسی، شهر ماری بعنوان گنجینه‌اي برای دانش آموزان شناخته می شود. درسال 1933، کاوش‌هاي باستان‌شناسی در ماری نتایج خوبی در مورد این شهر رابه ارمغان آورد.
شهر باستانی چتل هویوک «Çatalhöyük»
ترکیه‌ي مدرن، میزبان سایت‌هاي باستان‌شناسی بی‌شماری اسـت کـه بـه بازنویسی تاریخ کمک می کنند تا مـا آن‌ها را بشناسیم. از سوی تعداد زیادی از محققان، شهر باستانی چتل هویوک بعنوان اولین شهر جهان شناخته میشود. شواهدی وجوددارد کـه 6500 سال پیش از میلاد، جمعیت این شهر بـه 3 هزار نفر می‌رسیده اسـت.
شواهد نشان می دهد، سقف خانه‌هاي این شهر، حیاط دیگر خانه‌ها بوده اسـت. یک نقاشی کـه بر روی یکی از معابد چاتال هویوک نقش بسته، نشان می دهد کـه این شهر با نقشه‌ي معین شده‌اي ساخته شده اسـت. گفته می شود طراحی این شهر بـه گونه‌اي بوده اسـت کـه نفوذ در آن برای مهاجمان بسیار سخت بوده اسـت.
شهر باستانی نینوا «Nineveh»
اعتقاد بر این اسـت کـه مردم 6 هزار سال پیش، در شهر باستانی نینوا «کـه در عراق مدرن قرار دارد» سکونت داشته‌اند. نینوا بعنوان یک مرکز دینی بزرگ شناخته می‌شده اسـت کـه 7 کیلومتر مساحت داشته اسـت.
شواهد باستان‌شناسی نشان می دهد کـه نینوا درحدود نیم قرن «تا سال 612 پیش از میلاد» بزرگترین شهر جهان بوده اسـت. گروه تروریستی گروه تروریستی داعش در اواسط سال 2010 میلادی، این شهر را نابود کرد و تعداد زیادی از آثار تاریخی آن نیز از بین رفت.
شهر باستانی نمرود یا نیمرود «Nimrud»
یکیدیگر از شهر هـای باستانی جهان در عراق کنونی قرار دارد. این شهر کـه نمرود نام دارد، خانه‌ي بیش از 80 هزار نفر در 800 سال پیش از میلاد بوده اسـت. نمرود بعنوان پایتخت امپراتوری آشوری نو شناخته میشد. متاسفانه گروه تروریستی داعش این شهر را نیز با خاک یکسان کرد!
شهر باستانی اسکندریه «Alexandria»
مـا نمی توانیم لیستی از چند شهر باستانی بزرگ را بیاوریم کـه در آن نام اسکندریه، کـه توسط اسکندر مقدونی ساخته شده، نیامده باشد.
اسکندریه هم چنین میزبان «کتابخانه اسکندریه» نیز هست کـه بزرگترین کتابخانه ي جهان لقب گرفته اسـت. اسکندریه هم چنین میزبان یکی از بلندترین سازه هاي روی کره‌ي زمین نیز بوده اسـت.
شهر باستانی بغداد «Baghdad»
شهر بغداد در قرن 8 احداث شد و بـه پایتخت خلافت عباسی درآمد. طولی نکشید تا این شهر بـه یک مرکز فرهنگی، تجاری و علمی بزرگ در دنیای اسلام تبدیل شود.
بـه گفته‌ي کارشناسان بعداد بزرگترین شهر قرون وسطی برای تعداد زیادی از دوره‌هاي خلافت عباسی بوده اسـت و جمعیت آن بـه بیش از 1 میلیون نفر می‌رسیده اسـت. نقشه‌ي این شهر، گرد اسـت.
شهر باستانی مَنف «Memphis»
بی‌شک مصر جایگاه مهمی برای تعداد زیادی از شهر هـای باستانی بوده اسـت و منف نیز یکی ازآن‌ها اسـت. پس از اتحاد مصر درحدود سال 3100 پیش از میلاد، شهر منف بعنوان یک پایتخت جدید انتخاب شد. این شهر درحدود 20 کیلومتری جنوب قاهره واقع شده اسـت.
این شهر بخاطر اهرام‌هاي اطراف آن و هم چنین مجسمه‌ي اِسفینکس بزرگ «ابوالهول» مشهور اسـت. منف از زمان تأسیس تا 2250 سال پیش از میلاد و دوباره از سال 1557 تا 1400 پیش از میلاد، بزرگترین محل اقامت در جهان بوده اسـت.
شهر باستانی چانگ آن «Chang’an»
چانگ آن بـه معنای «مکان دائمی» اسـت. درسال 700 پیش از میلاد، شهر چانگ آن خانه‌ي جمعیتی بیش از 1 میلیون نفر بود. این شهر پایتخت بیش از 10 سلسله بود.
این شهر پایتخت امپراتوری بزرگ هان بود، اما با حمله‌‌ي سلسله‌ي ژین نابود شد. پو چویی، یک شاعر چینی این شهر را چنین توصیف می کند: «صدها و هزاران خانه، مانند یک شطرنج بزرگ، نظیر یک مزرعه‌ي بزرگ با کلم‌هاي کاشته شده‌ي منظم». در حال حاضر این شهر با نام ژیان شناخته میشود.
شهر باستانی بِنارس یا بَنارَس «Varanasi»
بنارس در هند واقع شده و یکی از قدیمی‌ترین شهر هـای جهان اسـت. اعتقاد بر این اسـت کـه مردم حداقل 11 قرن پیش از میلاد دراین شهر سکونت داشته‌اند.
این شهر یکی از مراکز مهم مذهبی در هند محسوب می‌شده اسـت. هم چنین یکی از هفت شهر مقدس هندوئیسم و جینیسم اسـت. بر اساس افسانه شناسی هندو، بنارس توسط شیوا کـه یکی از سه خدای اصلی بـه همراه برهما و ویشنو بوده، احداث شده اسـت. معبد طلایی دراین شهر قرار دارد.
شهر باستانی آنگکور «Angkor»
شهر باستانی آنگکور بعنوان یک مرکز سرمایه گذاری برای امپراتوری خمر از دهه‌ي نهم تا قرن 15 شناخته می شود. این شهر میزبان هزاران معبد بوده اسـت.
یکی از زیبا‌ترین آن‌ها، انگکور وات نام داشته اسـت. درسال 2007، یک تیم بین المللی از پژوهشگران، دریافته‌اند کـه آنگکور بزرگترین شهر پیش از دوره صنعتی جهان اسـت.
شهر باستانی تئوتیئواکان یا نئوتیهواکان «Teotihuacan»
شهر باستانی تئوتیئوکان در کشور مکزیک کنونی واقع شده بوده اسـت. برجسته‌ترین اهرام دراین شهر قرار داشته‌اند. در حالی‌کـه مـا نمی دانیم چـه کسی ودر چـه زمانی این شهر را تأسیس کرده.
باستان‌شناسان تخمین زده‌اند کـه این شهر حدود هزاره اول پیش از میلاد بعنوان بزرگترین شهر ایالات امریکا شناخته می‌شده و جمعیت آن بالغ بر 125 هزار نفر بوده اسـت.
در ادامه شناخته شده ترین معبدهای باستانی جهان
از هزاران سال پیش تمدن‌هاي سراسر جهان بناهای شگفت‌انگیزی را ساخته‌اند کـه گذشته از شناساندن فرهنگ باستانی آن‌ها در عصر حاضر، توانایی نسل‌هاي پیشین در بـه‌کارگیری دانش ستاره شناسی، ریاضیات، معماری و مهندسی رابه انسان مدرن نشان می دهند.
معبد بریهادیسوارا
یکیدیگر از معبدهای باستانی جالب‌توجه جهان، پرستشگاه بریهادیسوارا «Brihadeeswarar Temple» اسـت کـه در ایالت تامیل نادو هند واقع شده و تاریخ ساخت آن بـه سال 1010 میلادی برمی‌گردد.
از ویژگی‌هاي منحصر بـه فرد بنا میتوان بـه ویمانا «Vimana» یا همان قسمت مخروطی شکل بالای معبد اشاره کرد کـه با ارتفاع 40 متر یکی از بلندترین ویماناهای ساخته شده در جهان اسـت. کل بنا هم از سنگ گرانیت تشکیل شده کـه بر اساس برآوردها، وزن کلی آن بـه 130 هزار تن می رسد!
معبدهای باستانی پرامبانان
مورد بعدی فهرست در کشور اندونزی قرار گرفته و گفته شده کـه ساخت آن بـه قرن 9 میلادی برمی‌گردد؛ بطور دقیقتر، مجموعه معابد پرامانان «Prambanan» در جاوه مرکزی واقع شده ودر آن 240 سازه موشک مانند وجوددارد.
پرامانان بزرگترین معبد هندو موجود در اندونزی و یکی از عظیم‌ترین معابد جنوب شرقی آسیا اسـت. بناهای نوک‌تیز و شبیه بـه راکت هم یکیدیگر از مشخصه‌هایي اسـت کـه سبک معماری این معبد باستانی شگفت‌انگیز رابه سایر پرستشگاه‌هاي آیین هندو شبیه می کند؛ بلندترین ساختمان این مجموعه 47 متر ارتفاع دارد.
معبد کایلاساناتا
در ماهاراشترا هند پرستشگاهی دیدنی از سنگ ساخته شده کـه علاقه‌مندان آن رابا اسم معبد کایلاساناتا «Kailasanatha temple» می‌شناسند.
این بنا کـه غار عدد 16 از مجموعه 34 پرستشگاه داخل دل کوه بوده، در مجموعه غارهای الورا «Ellora Caves» واقع شده و ویژگی‌هاي منحصر بـه فرد آن باعث شده تا جهانیان کایلاساناتا را بعنوان بزرگترین معبد سنگتراشی شده سیاره بشناسند. تاریخ ساخت این مورد از معابد باستانی فهرست بـه قرن 8 و دوره حکومت سلطان کریشنا یکم «Krishna I» برمی‌گردد.
معبد دره خافره
معبدهای باستانی متعددی در مصر وجوددارد کـه برای بسیاری شناخته‌شده هستند و معبد دره خافره «Khafre’s Valley Temple» جزو یکی از این بناهاست.
دراین پرستشگاه چند هزارساله، سنگ‌هاي خمیده‌ي عجیبی وجود دارند کـه مهم ترین وجه تمایز معبد از سایر بناهای مشابه هستند و نظریه‌هاي عجیبی در مورد روش ساخت آن‌ها مطرح شده اسـت. بلوک‌هاي سنگی عظیمی کـه وزن برخی بـه 150 تن میرسد، یکیدیگر از شگفتی‌هاي معبد دره خافره بـه شمار می رود.
هرم عظیم بوروبودور
یکیدیگر از مهمترین بناهای باستانی اندونزی، معبد شکوهمند بوروبودور «Borobudur» اسـت کـه بعنوان بزرگترین پرستشگاه هرمی شکل آیین بودائی شناخته می شود.
جالب اسـت بدانیم کـه ابهامات این مورد از فهرست مهم ترین معبدهای باستانی جهان بسیار زیاد اسـت و با این کـه بـه وجود آمدن سازه بـه قرن 9 پس از میلاد مربوط می شود، جریان غالب متخصصان باستان شناسی دنیا نمی دانند کـه بوروبودور بـه دستور چـه کسی ساخته شده، هدف از احداث آن چـه بوده و اصلا چگونه ساخت شده اسـت!
معابد باستانی پرو
افراد زیادی در جهان نیستند کـه بدانند چیزی درحدود 5 هزار سال پیش تمدنی باستانی معبدها و هرم‌هاي شگفت‌انگیزی را در منطقه صحرایی کشور پرو بنا کرد.
جالب اسـت بدانیم کـه این بناهای تاریخی از اهرام مصر باستان قدمت بیشتری دارند و تعداد زیادی از دانشمندان می گویند کـه سازه‌هاي باستانی پرو 500 سال زودتر از هرم جیزه و توسط قوم کارال «Caral» بـه وجود آمده‌اند.
پرستش گاه خورشید
کوریکانچا «Coricancha» یا همان معبد خورشید یکیدیگر از معبدهای باستانی و منحصر بـه فرد کشور پرو بوده کـه بعنوان مکانی مقدس، مربوط بـه تمدن اینکا، شناخته میشود.
اجزا دیوارهای داخلی این سازه با دقتی شگفت‌انگیز کنار یک دیگر قرار گرفته‌اند ودر کمال تعجب، قرن‌ها پیش در زمان حکمرانی امپراتوری اینکا این دیوارها تماما با پارچه‌هایي تزئین شده با طلا پوشانده شده بودند. البته کوریکانچا در داخل مجموعه‌اي متشکل از چند معبد باستانی دیگر قرار گرفته کـه محلی پر معاشرت و شناخته‌شده برای توریستان بـه شمار می رود.
معبد بایون
مورد آخر فهرست شگفت‌انگیزترین معبدهای باستانی جهان در کشور کمبوجیه قرار گرفته و با نام پرستشگاه بایون «Bayon Temple» شناخته میشود. همانگونه کـه از عکسهای این بنای زیبا پیداست، معبد بایون شهر آنگکور ثوم «Angkor Thom» کمبوجیه بـه خوبی شایستگی قرارگیری در فهرست تهیه‌شده را دارد.
باوجود خراب شدن قسمت قابل‌توجهی از سازه‌هاي مربوط بـه کل معبد، وجود 200 مجسمه از چهره‌هایي کـه لبخند میزنند، بـه خوبی و پس از گذشت سالها دراین محل خودنمایی میکنند. بر اساس اسناد موجود معبد بایون در اواخر قرن دوازدهم میلادی ودر دوران حکومت جایاوارمان هفتم «Jayavarman VII» ساخته شده اسـت.
