مجموعه های دیدنی موزه از هزاره دوم قبل از میلاد تا اوایل قرن ۲۰ و دوره قاجار است. این موزه حدود ۵۰ هزار شی عتیقه را در خود جای داده است اما متأسفانه تنها ۷۰۰ مورد از آنها می توانند در سالن های موزه به نمایش درآیند. سایر اشیا تاریخی گاهاً در قسمت نمایشگاههای موقت به نمایش در می آیند.
مجموعه های به نمایش درآمده و ذخیره شده این موزه مربوط به دوره ای از هزاره ۲ قبل از میلاد تا اوایل قرن ۲۰ است که مربوط به اواخر دوره زمانی قاجار است. نمایشگرها به ترتیب زمانی مرتب شده اند، بنابراین بازدیدکنندگان می توانند در این بازه زمانی فرصتی برای مشاهده پیشرفت هنر، فرهنگ و فناوری داشته باشند. این تنظیم باعث شده است که موزه رضا عباسی با توجه به تاریخ هنر ایران بین سایر موزه های کشور بی نظیر باشد.
اشیا به نمایش گذاشته شده در این موزه شامل مصنوعات ساخته شده از خشت پخته شده، فلز و سنگ از دوران پیش از تاریخ تا سفال و اشیای فلزی، پارچه و نقاشی لاکی مربوط به دوره اسلامی است. از دیگر آثار هنری به نمایش درآمده در حافظه، نقاشی روی بوم و کاغذ، دست نوشته ها و جواهرات مربوط به دوران پیش از اسلام، علاوه بر هنر و فناوری و آثار خوشنویسی دوره اسلامی است.
تقریباً ۵۰۰۰۰ مورد در این موزه نگهداری می شود. این ساختمان دارای سه طبقه است که حرکت بازدیدکنندگان از طبقه سوم به پایین آغاز شده است. مواد نگهداری شده در موزه در پنج سالن به نمایش گذاشته شده است: سالن قبل از اسلام (طبقه سوم). سالن هنر های اسلامی ۱ و ۲ (طبقه دوم)؛ سالن مینیاتور و نقاشی ایرانی (طبقه اول)؛ سالن خوشنویسی (طبقه اول)؛ و یک سالن برای نمایشگاه های موقت (طبقه همکف). موارد در اینجا به ترتیب زمانی به نمایش گذاشته می شود که بازدید کنندگان می توانند روند تکامل هنر، تمدن و فرهنگ ایرانی را دنبال کنند. این سبک چیدمان در بین دیگر موزه های ایران بی نظیر است.
بخش حفاظت و مرمت موزه با دو آزمایشگاه و یک کارگاه آموزشی به مرمت و ترمیم نقاشی ها اختصاص یافته است، مواد فلزی و نسخه های خطی دست نویس که یکی از پیشرفته ترین کارگاه های مرمت در ایران محسوب می شود. بنابراین، ماموریت در اینجا نه تنها مرمت موارد موزه رضا عباسی است، بلکه آنها مرمت مواد مربوط به موزه های دیگر را نیز انجام می دهند. تالارهای موزه رضا عباسی علی رغم داشتن ۵۰۰۰۰ مورد در مجموعه خود، فقط ۷۰۰ مورد را می توانند به نمایش بگذارند و سایر آثار گاه به گاه فرصتی برای نمایش پیدا می کنند.
کتابخانه موزه شامل بیش از ۱۰۰۰۰ جلد کتاب به زبانهای فارسی، انگلیسی، فرانسوی و آلمانی است. علاوه بر این، کتابخانه مشترک بیش از ۵۰ نشریه داخلی و خارجی است. لوگوی موزه رضا عباسی در سال ۱۳۵۵ توسط مرتضی ممیز (پدر گرافیک ایرانی) طراحی شد. علاوه بر این بیش از ۵۰ عنوان دوره كامل مجلات فارسی، ۶۰ عنوان دوره مجلات لاتين و حدود ۹۰ عنوان دوره روزنامه های قدیمی نیز در این کتابخانه نگهداری می‌شود.
کتابخانه موزه عباسی همچنین دارای مجموعه ارزشمندی شامل ۴۰۰ کتاب چاپ سنگی در زمينه متون ادبی است که قدمت برخی از آنها به بيش از ۲۰۰ سال می رسد. از ويژگی های مهم اين کتابخانه می توان به وجود سفرنامه های معتبر و يادداشت های موجود که توسط اهداکنندگان نوشته و امضا شده و به کتاب ها ارزش معنوی و تاريخی بخشيده است، اشاره کرد.
سالن قبل از اسلام
قدیمی ترین اشیای عتیقه قبل از اسلام را می توانید در طبقه سوم ببینید. اشیای عتیقه از دوره های پیش از تاریخ و قبل از اسلام ایران توسعه تدریجی تکنیک ها و مواد را با توجه به نیازهای زندگی روزمره نشان می دهد.
در این قسمت اشیا جالب تاریخی مربوط به دوره هخامنشی، اشکانی و ساسانی در معرض دید قرار گرفته است. روی این عتیقه جات می توانید طرح های حیوانات و طبیعت را ببینید، همان سبکی که در نقاشی های بازار و کاخ چهلستون دیده می شود.
سالن هنرهای اسلامی ۱ و ۲
این سالن شامل اشیای تاریخیاز آغاز دوره اسلامی تا دوران سلجوقی است و اشیا عتیقه موجود در سالن ۲ از دوره سلجوقی، تیموری، صفوی تا قاجار جمع آوری شده است.
در این طبقه سفال های عتیقه، ظروف فلزی، جواهرات، لباس و دست نوشته های زیادی پیدا می کنید که شما را به سفری در تاریخ می کشاند و شما را مجذوب خود می کند.
در قسمت قاجار نیز قلمدان های عتیقه (جعبه یا جعبه فارسی مخصوص نگهداری قلم)، جلد کتاب و جعبه وجود دارد.
تالار خوشنویسی
خوشنویسی، یکی از ارزشمندترین دستاوردهای هنری دوران اسلامی در این سالن به نمایش گذاشته شده است. در این سالن می توانید مراحل مختلف تحول خوشنویسی فارسی و عربی را در نسخه های خطی و نوشتاری با سبک های متنوعی مختلف مانند خط ثلث، محقق، نسخ و نستعلیق مشاهده کنید و همچنین می توانید با هنر کتاب سازی آشنا شوید. ورق های این مجموعه از مواد مختلفی ساخته شده است، از پوست حیوانات گرفته تا خانبالغ (کاغذ چینی باستان) و … .
سالن مینیاتور و نقاشی ایرانی
مجموعه ارزشمند و گسترده ای از سبک های نقاشی اسلامی در این سالن به نمایش گذاشته شده است. در سالن نقاشی از موزه رضا عباسی شما به وضوح می توانید از تکامل فرآیند و توسعه هنر فارسی تا ۱۴ را ببینید هفتم هجری. قدیمی ترین مورد مخالف در این بخش، برگه ای از شاهنامه “دموت” از اواسط قرن هشتم هجری است.
برخی از نقاشی ها مربوط به سبک های شیراز، نیشابور، اصفهان، قزوین، تبریز و هرات است. نقاشی های زیبا و رنگ روغن مربوط به دوران قاجار قطعاً شما را متحیر خواهد کرد. جذاب ترین نقاشی ها، نقاشی های رضا عباسی است که شامل پرتره یک مرد جوان است که فنجانی در دست دارد و یکی از شاهکارهای رضا عباسی است.
