امروزه زندان‌های مدرن جهان برای تشویق زندانیان در به‌کارگیری هنر درونی‌شان به عنوان یک نوع رستگاری در آینده شخصیت آنها، روش‌های مختلفی را در اختیار آنان قرار می‌دهند که علاوه بر برانگیختن توانایی‌های آنها، به زندانیان کمک می‌کند تا منبع درآمدی نیز برای خود داشته باشند.

آیا تا به حال شده است که به یک نقاشی زیبا یا اثر هنری خیره کننده نگاه کرده باشید و به این فکر کنید که خالق این اثر چه آدم خطرناک و حتی چه قاتل بدنامی است؟ آیا امکان دارد که همچین اثری را ذهن خلاق یک نابغه خلافکار پدید آورده باشد؟ گاهی اوقات آنچه چیزی را که شما می‌بینید به شدت با آن چیزی که در مورد آن فکر می‌کنید، کاملا در تناقض است و شاید هم عجیب و غریب! پس شگفت‌زده خواهید شد که بدانید در بعضی از زندان‌های سراسر جهان، افرادی در حبس هستند که از مبتکرترین و خلاق‌ترین هنرمندان زمان خود هستن!

امروزه زندان‌های مدرن جهان برای تشویق زندانیان در به‌کارگیری هنر درونی‌شان به عنوان یک نوع رستگاری در آینده شخصیت آنها، روش‌های مختلفی را در اختیار آنان قرار می‌دهند که علاوه بر برانگیختن توانایی‌های آنها، به زندانیان کمک می‌کند تا منبع درآمدی نیز برای خود داشته باشند. بدیهی است که روحیه هنر و جنایت در یک اقلیم نمی‌گنجد، ولی در مواقعی از تاریخ شاهد ارتباط خوبی میان آن‌ها بوده‌ایم.

در این مقاله سعی کرده‌ایم با پرداختن به آثار هنری برتر جنایتکاران و خلافکاران، بیشتر به جنبه‌های این موضوع بپردازیم و ببینیم که آیا یک فرد با روحیه خلاف تا چه حد در خلق یک اثر هنری موفق است.

۱۰ – David and Goliath اثری از Caravaggio

نقاشی David and Goliath یا همان داوود و جالوت، یکی از آثار مشهور Caravaggio، استاد ایتالیایی سبک باروک در قرن شانزدهم است. اگر کمی با تاریخ هنر اروپا آشنا باشید، باید بدانید که میکل‌آنجلو‌مریسی‌دا‌کاراواجو یا همان Caravaggio نام کوچکی نیست. بسیاری از هنرمندان زیادی در طول تاریخ از جمله رامبراند کبیر، تحت تأثیر کار‌های او قرار داشتند. تقریبا تمام مورخان تاریخ هنر، او را یک نابغه هنری به تمام معنا می‌دانند. البته شهرت او تنها به سبب کار‌های هنری‌اش نبود و جالب است بدانید که میکل‌آنجلو فقط در مدت شش ساله، بیش از ۱۴ بار مرتکب جرایم گوناگونشد! معمولاکاراواجو هنرمند شرور و خشنی بود و همین خشونت او روی هنرش تأثیر زیاد و به‌سزایی می‌گذاشت.

برای مثال او در سنین جوانی با شخصی به نام رانوچیو توماسونی که احتمال داده می‌شود به خاطر یک زن درگیر شده و بنابراین یک دوئل ترتیب داده شد و سرانجام این دوئل، کشته شدن توماسونی به‌دست کاراواجو بود. از آن پس کاراواجو از طرف پلیس تحت تعقیب بود و برای سرش جایزه گذاشته شد. او حتی بعد از این ماجرا به دلایل مختلف همچون حمل سلاح، دعوا در رستوران‌ها، توهین به مأمورین و شوالیه‌ها … در سال‌های مختلف به زندان افتاد. او شاید در برخی از جوامع ایتالیایی به دلیل روح عاشقانه‌ای که در برخی از نقاشی‌هایش دیده شده بود، محبوب عموم مردم به ویژه طبقه ضعیف جامعه شده بود.

تمامی مدل‌های او از مردم عادی بود و آثارش همین مردم عادی با لباس‌های کهنه و فضا‌های فقیرانه و حتی پا‌های برهنه و افراد کثیف بود. بعد‌ها و در اواخر عمر Caravaggio، پاپ حکم اعدام او را صادر کرده بود، اما این هنرمند پیش از اعدام مرگ‌اش فرا رسید. وجه مشترک تمام آثار کاراواجو نه تنها با مردم و بقیه در مبارزه و ستیز بود بلکه در آثار هنری هم در حال جدال میات سنت‌های گذشته و حال جامعه زمان خود بود.

 

۹ – No Escape اثری از Charles Bronson

این طرح جذاب و به شدت هولناک، استعاره‌ای از شرایط موجود خالق آن است که در واقع ماهیت زندان را در یک جمله خلاصه می‌کند: «به دام افتادن از لحاظ جسمی و ذهنی». واقعا چه کسی حدس می‌زد که این نقاشی با شکوه و ماهرانه و به نسبت معقولانه، به دست چارلز برنسون شکل گرفته باشد؟ مایکل گوردن پترسن (ملقب به چارلز برانسون) در سال ۱۹۵۲ در کشور ولز متولد شد. او اغلب به عنوان «زندانی خشونت آمیز در انگلیس» نامیده می‌شد. چارلز نخستین بار در سال ۱۹۷۴ به سرقت مسلحانه دست زد و به هفت سال زندان محکوم شد.

از این بدتر وقتی بود که ۷ سال محکومیت وی به دلیل مشکلاتی که در زندان به وجود آورده بود به ۱۴ سال افزایش داده شد و به همین علت همسرش که مادر تنها فرزند چارلی نیز بود وی را ترک کرد. با این حال، او در محیط زندان رشد کرد. او هنر خود را که نتیجه سال‌ها زندگی در زندان و بیمارستان‌های روانپزشکی بود را به زیبایی هرچه تمام‌تر به تصویر کشید و جوایز متعددی را به دست آورد. او حتی یک کتاب به نام «تن‌هایی تناسب اندام» نوشت که حاوی مطالبی در پیرامون ورزش در فضا‌های کوچک بود.

او به طور فزاینده‌ای به هنر علاقه‌مند بود، تا جایی او نام خود به افتخار سالوادور دالی، هنرمند مورد علاقه خود، تغییر داد. اگرچه برنسون هنوز زندانی است، اما هنردوستان زیادی در سرتاسر بریتانیا خواهان آزادی وی هستند. این در حالی است که او تا به‌حال هیچگاه مرتکب قتلی نشده ا‌ست و هیچ وقت به زن یا بچه‌ای کوچک‌ترین آزار و اذیتی نرسانده است.

 

۸ – Illustrations In A Friend For Little Bear اثری از Harry Horse

هری هورس، یک تصویرگر و نویسنده کتاب‌های برجسته برای کودکان است. از آثار معروف او می‌توان به خرس‌های کوچک، اسب‌ها و هیولای لوش‌ناس (Loch Ness) اشاره کرد که تا به امروز تغییرات زیادی را به دنبال داشته است. عمده شهرت آثار او در دهه‌های ۸۰ و ۹۰ میلادی در جریان زندگی کودکان جریان داشته است. شاید کمتر کودکی از ماجرای پشت پرده این داستان‌ها و نقاشی‌های قابل‌ستایش هری آگاه بوده باشد؛ حقیقت شومی که اسرار بی رحمانه یک مرد شرور را فاش می‌کند! در سال ۲۰۰۷، هنگامی که او جسم بی‌جان همسر نابینای بیمار خود را به آغوش کشیده بود، خیلی‌ها اعتقاد داشتند آن‌ها قصد یک خودکشی عاشقانه را در سر داشته‌اند.

بعد‌ها علت مرگ همسر هری آشکار شد و واقعه‌ای رقم خورد که جهان را تکان داد. هری بعد‌ها اعتراف کرد که یک شب بر اثر بیش از حد مواد مخدر و روان گردان در اطراف خانه اش زخمی شد و ادعا کرد که: «آن شب، شبی فوق العاده برای کشتن است»! سپس سعی کرده تا به رنج چندساله همسرش پایان دهد. همین قدر بدانید که او به حدی در کشتن همسرش به وسیله چاقو خشن رفتار کرد، که چاقو در حین ارتکاب قتل شکسته شده بود و هری مجبور شد از یک چاقوی دیگر استفاده کند!

 

۷ – Bear And Hounds اثری از Francisco Franco

اگر شما هم کمی از تاریخ اسپانیا بدانید، قطعا از شنیدن نام فرانسیسکو فرانکو، دیکتاتور فاشیست اسپانیا، تعجب نخواهید کرد که اتفاقا خالق این تصویر دلخراش نیز است. تصویری که از حمله تعدادی اسب وحشی به یک خرس نگاشته شده است و به عقیده اکثر مردم اسپانیا، نماد ظلم فرانکو به منتقدان خود است. فرانکوی کبیر علاوه بر سلطنت اسپانیا و به بار آوردن فساد اقتصادی و اجتماعی در طبقه‌های مختلف جامعه، دستی هم بر نقاشی داشته است.

همچنین نوه او به نام فرانسیسکو فرانکو، ادعا کرده که عاشق پیشه نقاشی است و ترجیه میداده که وقت خود را علاوه بر مطالعه، به کشیدن نقاشی‌های مختلف اختصاص دهد. البته حدس زده می‌شود که فرانسیسکو برای فرار از کشت و کشتار خود، روی به این حرفه آورده باشد. با وجود اقدامات این فرد در طول دوره سلطنتش به شدت تیره و تاریک بوده است. تشویق و پشتیبانی او از جنگ‌های داخلی اسپانیا به تنهایی باعث مرگ ۵۰۰۰۰۰ نفر شد.

اگر چه بسیاری از منابع نشان می‌دهد که او یهودیان بسیاری را از دست آلمان نازی محافظت کرده، ولی در واقع فرانسیسکو فهرستی از ۶۰۰۰ یهودی ساکن در اسپانیا را تهیه و به نازی‌ها تحویل داد. او همچنین زبان اعتراض و رسانه را در اسپانیا سرکوب کرد و کنترل‌های شدید امنیتی مختلفی را در برخی از مناطق کشور اعمال کرد. با توجه به این رفتار فرانسیسکو، بسیاری از محققان بر این باور هستند که تصویر او از خرس و اسب ها، استعاره‌ای از قدرت سلطنت او و سرکوب مخالفان خود است.

 

۶ - Textile Art اثری از Wayne Lo

این تصویر یکی از جنجالی‌ترین و در عین حال زیباترین آثار در زمینه هنر نساجی است. ضرری ندارد که کمی شما را با خالق این اثر بیشتر آشنا کنیم. وین لو یک دانشجوی ساده ۱۸ ساله بود که در دانشکده روانشناسی سیمون در کالج راد در ایالت ماساچوست تحصیل کرده بود. با این حال، او هیچ گاه فکر نمیکرد که چه سرنوشت تیره‌ای در انتظارش است. بر خلاف عقیده‌اش، دیدگاه‌های محافظه کارانه جامعه مدنی زمان او، هیچ گاه با تصورات ذهنی وین سازگار نبود

او اغلب توسط دانشجویان دیگر نژادپرست، همجنسگرا و ضد یهودی تلقی می‌شد. در سال ۱۹۹۲ بود که دست به یک تیراندازی مرگبار در داخل دانشگا زد و یک استاد و یک دانشجو را کشت و تعداد زیادی دیگر را نیز زخمی کرد. محاکمه او منجر به ادامه زندگی‌اش در داخل زندان شد. در داخل زندان نیز او همچنان به هنر نساجی ادامه داد. نکته جالب این که تمام درآمد‌ها از فروش آثار او به صندوق دانشجویان همان دانشگاه اختصاص داده میشود.

 

۵ – Blue Ladies اثری از Reggie Kray

این نقاشی فوق‌العاده، غم انگیز و زیبا، تصویری از زندگی پیچیده و پرفراز و نشیب خالق این تصویر را نشان می‌دهد. اثری که توسط Reginald Kray، یکی از دوقلو‌های Kray، گانگستر‌های مشهور دهه ۵۰ و ۶۰ میلادی می‌باشد. اثر Blue Ladies یکی از نقاشی‌های معروف رینالد در سال ۱۹۶۹ است که در داخل زندان به تصویر درآمده است. به نظر می‌رسد که دلیل محکومیت آنها، رد شدن در فرصت‌های شغلی مختلف و نهایت درگیری‌های خیابانی بوده است.

دوقولو‌های Kray به عنوان صاحبان کلاب‌های شبانه در سطح انگلستان شهرت داشتند که در اغلب اوقات در شرط‌بندی‌ها و قمار‌ها نقش اساسی داشته و حتی با نمایندگان مجلس وقت بریتانیا ارتباطات مخفی داشته‌اند. چیزی که به طور قطع می‌توان درباره آن نظر داد؛ پنهان شدن این دو مرد خلافکار و همچنین قتل‌ها و سرقت‌های مسلحانه آن‌ها در زیر سایه این آثار هنری بود.

جالب است بدانید که هر دو برادر در طول زندگی خود، دستی بر هنر داشته‌اند. هرچند که رونی از اسکیزوفرنی پارانوئید رنج می‌برد و اغلب صحنه‌هایی از زمین‌های وسیع و خانه‌ها را به تصویر می‌کشد که اشتیاق آن‌ها به آزادی را نشان می‌دهد. آثار برادران Kray تاکنون تا ۲۰، ۰۰۰ پوند هم فروش داشته است!

 

۴ – Man Under Threat اثری از Jimmy Boyle

این مجسمه را می‌توان در منطقه هال واقع در بریتانیای کبیر پیدا کرد که توسط جیمز بویل، گانگستر معروف اسکاتلندی خلق شده است. به نظر می‌رسد که گانگستر‌ها هم گاهی برای خلاقیت شادی در زندگی‌شان، دستی بر هنر داشته باشند! واقعا چه کسی فکرش را میکرد که چنین اثر هنری زیبایی توسط یک قاتل پدید آمده است؟ در سال ۱۹۶۷، جیمی با حکم قاضی برای قتل ویلیام رونی زندانی شد، اما تنها ۱۴ سال بعد آزاد شد. در طول دوران محکومیت خود در زندان بارلی، او مشارکت‌های مختلفی برای برپایی یک گالری هنری درون زندان داشت. چارلی پس از آزادی به ادینبورگ رفت تا حرفه هنری خود را دنبال کند. از آن زمان، او به عنوان یک رمان نویس حرفه‌ای و هنرمندی توانا به عرصه هنر در جهان شناخته شد.

 

۳ – Come Unto These Yellow Sands اثری از Richard Dadd

ریچارد داد، متولد کاتهام در انگلستان؛ از هنرمندانی است که آثارش به واسطه سفر‌های او به نفاط مختلف جهان مورد تحسین هنرمندان بزرگ دنیا قرار گرفته است. او برای ثبت سفر‌های خود، طرح‌های اولیه را در دفتر طراحی می‌زد و سعی میکرد پس از بازگشت به انگلستان طرح‌ها را تبدیل نقاشی‌های باجزییات کند. ریچارد بعد از یکی از سفر‌های خود که از خاورمیانه بازمی‌گشت، چندان حال مناسبی نداشت و دست به کج‌خلقی زده بود.

ریچارد داد دچار این توهم شده بود که پسر اوسیروس، خدایگان مصری است و از این رو تصور می‌کرد که پدر واقعی‌اش یک دروغگوی متقلب است؛ بنابراین او را با چاقو به قتل رساند. سپس او به فرانسه فرار کرد، حتی در فرانسه قصد داشته که توریستی را با تیغ اصلاح صورت بکشد، اما دستگیر شد. ریچارد هرگز در مقابل دادگاه حاضر نشد و در عوض به عنوان یک «جانی روانی» مستقیماً به بیمارستان Bedlam فرستاده شد. به لطف رویکرد سر ویلیام چارلز هود، پزشک ارشد وقت بیمارستان، بهبود‌های چشمگیری در وضعیت زندگی برخی از بیماران آسایشگاه ایجاد شد. در نهایت به لطف چارلز هود، ریچار توانست دوباره نقاشی را از سر بگیرد.

 

۲ – Devon Village Lane By A Ford اثری از Olive Wharry

Olive Wharry در سال ۱۸۸۶ در یک خانواده متوسط متولد شد و در دانشکده هنر در شهر اکستر منطقه بریتانیا به تحصیل پرداخت. با وجود مهارت او به عنوان یک هنرمند خلاق، اغلب نقاشی‌های او نادیده گرفته شد و تا مدت‌ها به دست فراموشی سپرده شده بود. زندگی شخصی او از آشفتگی‌های سیاسی پوشیده شده بود و سوابق متعددی در زندان‌های مختلف بریتانیا از خود به جای گذاشته بود. الیویا به شدت خواستار حق رای زنان در بریتانیا بود و آنقدر به عقیده خود مصمم بود که در نهایت در سال ۱۹۱۲ به دنبال همین اعتراضات، تظاهرات گسترده‌ای معروف به جنبش Suffragette به راه افتاد.

او تنها به دنبال یک اعتصاب غذا از زندان آزاد شد. پزشکان زندان اعتقاد داشتند که الیویا از مشکلات ذهنی رنج می‌برد، اما دفترچه‌هایی که در طول سال‌های زندان به همراه او بود بر خلاف نظر پزشکان زندان بود. دفترچه‌های الیویا پر شده بود از طرح‌ها و نقاشی‌های زیادی که هیچ کس فکر نمیکرد که به دست این زندانی خلق شده بود. از جمله اقدامات خلافکارانه Olive Wharry می‌توان به جمله آتش سوزی یک غرفه چای در Kew Gardens اشاره کرد که یکی از اقدامات مهم او در راستای تحقق بخشیدن به جنبش Suffragette بود.

 

۱ – Neuschwanstein Castle اثری از Adolf Hitler

در انتهای مقاله و در صدر این لیست حیرت‌انگیز، افتخار دارم که شما را با یک اثر هنری فاخر که توسط یکی از جنایتکارترین هنرمندان تاریخ جهان، یعنی جناب آدولف هیتلر کبیر پدید آمده است، آشنا کنم! یک نقاشی زیبا از قلعه نوشوانستین در منطقه باواریا آلمان که در سال ۲۰۱۵ با مبلغی حدود ۷۵۰۰ پوند که به طرزی مشکوک فروخته شد. طبق اسناد موجود، زمانی که هیتلر در Mein Kampf حضور داشته، ادعا کرده که تمایل دارد تا در جوانی عضوی هنرمند از آکادمی هنر‌های زیبای وین شود.

اما او پیش از تحقق یافتن این آرزو، دو بار در آزمون‌های آکادمی رد شد و هیتلر تصمیم گرفت که نقاشی‌های خود را بیشتر در جنبه‌های معماری به کارگیرد. حتما به خاطر دارید که آدولف هیتلر به تنهایی مسئول مرگ ۶۰۰ میلیون یهودی در زمان جنگ جهانی دوم بود. جالب است بدانید که خریدار این اثر هنری منحصر به فرد، هدفش از خرید تابلو را مانوس شدن با روح آدولف هیتلر بیان کرده است!