صمیمت خواهر و برادر در بسیاری از خانواده‌ها مورد توجه بوده و برای ایجاد آن هر کدام از اعضای خانواده باید تلاش کنند. روابط خواهر و برادرها نقش مهمی در رفتارهای ضد اجتماعی و اجتماع پسند کودکان و برخی ابعاد شخصیت، هوش و پیشرفت آنان دارد. سازگاری خواهر و برادرها و کنار آمدن آنان با یکدیگر، به دیگر اعضای خانواده احساس امنیت می‌دهد. کودکان در روابط تنگاتنگ و صمیمی خود با خواهر و برادرشان مهارت‌های اجتماعی و شناختی مهمی را کسب می‌کنند. پس مهم است که بین آن‌ها روابط صمیمانه‌ای وجود داشته باشد. در ادامه عوامل موثر بر صمیمیت بین خواهران و برادران، نقش والدین در ایجاد صمیمیت و راه‌های افزایش صمیمیت بین فرزندان را بررسی کرده‌ایم. همچنین باید در نظر داشت که استفاده از راهکارهای تخصصی مشاورین خانواده نیز می تواند در کاهش تنش های میان فرزندان در خانواده مفید باشد.
چرا خواهر برادرها با هم دعوا می‌کنند؟
برخی عوامل، زمینه یک رابطه صمیمانه با خواهر و برادر را بهتر می‌کنند؛ مثلا اگر فاصله سنی بین فرزندان بیش از چهار سال باشد، احتمال صمیمیت بین آن‌ها بیشتر می‌شود. همچنین رابطه بین دو خواهر و یا دو برادر دارای صمیمت بیشتری به نسبت رابطه خواهر برادری است. اما برخی دیگر از عوامل می‌توانند نقش مثبت و گاه نقش منفی در کیفیت روابط خواهر و برادر داشته باشند. در ادامه برخی از پر رنگ ترین عوامل تاثیر گذار بر صمیمیت خواهر و برادرها را شرح می‌دهیم:
1. برخورد متفاوت والدین با هر یک از فرزندان
اکثر پدر و مادرها اعتقاد دارند که به شیوه یکسانی با فرزندان‌شان رفتار می‌کنند؛ اما در حقیقت به دلیل تفاوت‌هایی که کودکان با یکدیگر دارند (سن، جنسیت، خلق و...) والدین رفتار یکسانی با آن‌ها نمی‌کنند. زمانی که والدین دو فرزند همسن دارند، تا حد زیادی با آن‌ها یکسان رفتار می‌کنند. برای مثال مادری که با فرزند کوچکتر خود مهربان تر است و کنترل بیشتری بر اعمال او دارد، خواهر و برادرهای بزرگتر احساس بی ارزشی می‌کنند.
وقتی کودک برخورد متفاوت والدین و فرق گذاشتن بین فرزندان را از بی توجهی والدین به او و دوست داشتنی نبودن خودش می‌داند، اختلاف میان خواهر و برادرها بیشتر می‌شود. درحالی که وقتی پدر و مادر با تمام بچه‌های خود مهربان باشند و به همه آن‌ها رسیدگی و توجه کنند شدت اختلاف میان خواهر و برادرها کمتر می‌شود.
2. خواهر برادر | خلق و خوی بچه ها
هر کودکی دارای خلق و خوی منحصر به فرد خودش است. کودکانی که به صورت هیجانی رفتار می‌کنند و دارای میزان بالایی از تحرک و رفتارهای تکانشی هستند، روابط منفی تری با دیگر خواهر و برادران برقرار خواهند کرد. طبق مشاهدات، خصوصیات فرزند اول تعیین کننده حال و هوای روابط دیگر خواهر و برادران نیز می‌باشد. خلق بد فرزند اول بر فرزندان کوچک تر تاثیر می‌گذارد؛ صرف نظر از اینکه خلق و خوی فرزند کوچکتر چگونه بوده است.
3. کیفیت رابطه زن و مرد
بین مشکلات روابط زناشویی و افزایش اختلافات خواهر و برادرها نیز رابطه وجود دارد. به عبارت دیگر مشاهده دعوای والدین باعث افزایش اضطراب شده و برخورد و تنش ارتباطی میان فرزندان نیز بیشتر می‌شود. صمیمیت بین زوجین تضمینی بر وجود صمیمیت در خانواده و اعضای آن است.
4. وسایل و مکان مشترک
اتاق و وسایل مشترک زمینه ساز دعواهای میان خواهر برادرهاست. زمانی که هر دوی آنان بخواهند از یک وسیله در یک زمان استفاده کنند، دعوا و جروبحث شروع می‌شود. در صورتی که به هردلیل آن وسیله خراب شود، دعوای بزرگ آغاز خواهد شد. همچنین بچه‌ها نیازدارند که برای خود یک حریم خصوصی داشته باشند، اتاق مشترک برای مدت طولانی باعث جنگ و دعوای میان آنان می‌شود.
5. خواهر برادر | تفاوت سنی
در صورتی که فرزندان شما تفاوت سنی زیادی داشته باشند، به دلیل تفاوت در آزادی فرزندان در خانواده و محدودیت‌هایشان با مشکل مواجه می‌شوند. مثلا فرزند بزرگ شما می‌تواند به تنهایی با دوستانش بیرون برود اما فرزند کوچکتر این اجازه را ندارد و دلیل محدودیت خود را نیز درک نمی‌کند. در نتیجه خواهر برادرها با یکدیگر بحث می‌کنند.
6. رقابت طلبی
توجه و تحسین والدین یک مساله بسیار خوشایند برای فرزندان است. اما گاهی مواقع همین تشویق کودکان باعث اختلاف فرزندان می‌شود. آنان برای اینکه به والدین خود ثابت کنند باهوش‌تر و باارزش‌تر از دیگری هستند، به دعوا و بحث با یکدیگر می‌پردازند. پس والدین باید مراقب باشند که به یک اندازه از فرزندان خود تعریف و تمجید کنند.
نقش والدین در ایجاد صمیمیت بین خواهر و برادر
1. والدین می‌توانند کودکان را تشویق کنند تا به خواهر یا برادر خود احترام بگذارند؛ والدین نباید بی احترامی و رفتارهای آسیب زا بین فرزندان را تحمل کنند. پدر و مادر با احترام به فرزندان به بهترین نحو این نگرش را به آن‌ها انتقال می‌دهند.
2. برای هر کدام از فرزندانتان زمانی مجزا بگذارید، بهتر است در این زمان‌ها به فعالیت مورد علاقه او بپردازید. با این کار نه تنها صمیمیت با فرزندان را تقویت می کنید بلکه رقابت بین خواهر و برادران را نیز از بین می‌برید. تبعیض بین فرزندان بزرگترین عامل دشمنی بین آن‌هاست. با صرف وقت به طور جداگانه با هر یک از آنان احساس مورد توجه و مهم بودن را به تک تک فرزندان خود می‌دهید.
3. آزادی در خانواده باعث می‌شود هر کدام از فرزندان به یک اندازه فرصت اظهار نظر داشته باشند. به کودک تان فرصت صحبت کردن بدهید. بگذارید نظراتش را هر چند پیش پا افتاده بیان کند، بدون آن که نگران قضاوت شدن باشد.
4. به فرزندانتان بیاموزید که اختلاف نظر طبیعی بوده و باید برای رسیدن به یک نتیجه با هم مذاکره نمایند. اگر دعوایی بین بچه‌ها پیش آمد، وقفه‌ای ایجاد نمایید. از خواهر و برادر بخواهید نفس عمیق بکشند و برای مدتی از یکدیگر فاصله بگیرند. از آن‌ها بخواهید خواسته خود را بیان کرده و راه حلی معقولانه برای آن پیدا کنند و اختلاف خود را با آرامش حل نمایند. از قبل برای مسائل قابل پیش بینی قوانینی وضع کنید و در مواقع کشمکش میان فرزندان قوانین در خانه را برای آن ها یادآوری کنید و بخواهید که نسبت به آن پایبند باشند.
راه های افزایش صمیمیت با خواهر و برادر
اگر خودتان با خواهر و برادرتان رابطه صمیمانه‌ای داشته باشید، می‌توانید بهترین الگو برای فرزندان خود باشید. بنابراین علاوه بر داشتن یک حامی، راه را برای داشتن یک خانواده سالم هموارتر کرده‌اید. پس به نکات زیر توجه کنید؛
1. هرگز پشت سر هم بدگویی نکنید، به خصوص وقتی که با دوستانتان هستید از اعضا خانواده و خواهر و برادر بزرگترتان بد نگویید.
2. اگر ازدواج کرده‌اید و یا جدا از هم زندگی می‌کنید، روابط رسمی را کنار گذاشته و صمیمانه‌تر با هم برخورد کنید.
3. خوب صحبت کردن را یاد بگیرید و به سادگی و با زبان مناسب و لحن خوب از هم انتقاد کنید. اما در این انتقادات به خصوص در ارتباط با خواهر و برادر بزرگتر سعی کنید انعطاف پذیری بالایی داشته باشید و سرزنش یا نصیحت نکنید.
4. تفاوت عقیده در هر خانواده‌ای و بین اعضای خانواده کاملا طبیعی است؛ بنابراین اگر با خواهر یا برادرتان تفاوت دیدگاه دارید، بحث نکرده و احترام متقابل را فراموش نکنید.
5. با انجام کارهایی هر چند کوچک همدیگر را خوشحال کنید و به هر بهانه‌ای شادی را به یکدیگر هدیه دهید. دادن هدیه یا صرف غذا در کنار هم بیرون از خانه می‌تواند روابط شما را صمیمانه‌تر کند. به خواهر یا برادر خود نشان دهید که از خوشحالی آن‌ها خوشحال هستید و با ناراحتی‌شان غمگین می‌شوید.
6. همیشه با خواهر و برادرتان صادقانه برخورد کنید، احساس واقعی و حقیقی خود را بیان کرده و به آن‌ها نشان دهید که چقدر از دیدنشان خوشحال هستید و چقدر دوستشان دارید. به روابط صمیمانه با خواهر برادر خود می‌توانید روابط میان فرزندانتان را نیز بهبود بخشید و خانواده سالم خود را تشکیل دهید. این امور می توانند در ایجاد صمیمیت در خانواده موثر باشد و خشونت و اختلافات را کاهش دهد.
سن جداکردن خواهر برادر و تاثیر آن بر صمیمیت فرزندان
خواهر و برادر به دلیل تفاوت‌های جنسیتی‌شان باید در سنین مشخص از هم جدا شوند. از سنین ابتدایی به بعد بچه‌ها راجع به تفاوت و هــویت جنسی یکدیگر آگاهی دارند و هم اتاقی بودن یا باهم به حمام رفتن کار چندان درستی نیست. اما شاید نگران ناراحتی فرزندانتان و از بین رفتن صمیمیت آنان باشید.در حالی که با برخورد صحیح شما این اتفاق نخواهد افتاد. وسایل اتاق فرزندانتان را کاملا مشابه تعیین کنید تا بر سر این موضوع به مشکل برنخورند. همچنین می‌توانید با هریک از آن‌ها به صورت جداگانه و به اندازه فهمشان در مورد تفاوت جنسی توضیح دهید تا علت این کار را متوجه شوند. توجه داشته باشید که صحبت در زمینه تفاوت جنسی و تربیت جنسیتی کودکان مساله بسیار مهمی است پس قبل از هرگونه صحبتی با یک روانشناس مشورت کنید.
نکات جالب علمی در مورد خواهر برادرها
1.خواهر برادرها بخش بسیار عظیمی از زندگی خود را با یکدیگر می‌گذرانند پس دعوا و بحث نیز یک امر کاملا طبیعی برای آنان است.
2. خواهر برادرهایی با جنس مخالف، روابط عاطفی عمیق‌تری را تجربه می‌کنند و همچنین نسبت به تفاوت‌های جنسیتی و هویتی نیز آگاهی بیشتری به دست می‌آورند.
3. برخی از تحقیقات نشان داده افرادی که خواهر برادر دارند به احتمال کمتری با خطر چاقی مواجه می‌شوند. البته این یک مساله کاملا قطعی نیست بلکه تنها آمار موجود در جامعه است.
4.خواهر برادرها تاثیر بسیار جدی بر یکدیگر می‌گذارند و می‌توانند عادات خوب و یا بد یکدیگر را تقویت کنند.
5.طبق تحقیقات فرزندان بزرگتر هوش بالاتری نسبت به سایر فرزندان دارند و فرزندان کوچک سرکش‌تر هستند.
سازگاری فرزندان با یکدیگر حس خوشایند آرامش را برای والدین به همراه دارد. اما باید توجه داشت که گذشته از خصوصیات رفتاری و شخصیتی هر یک از بچه ها، نحوه برخورد والدین در ایجاد رابطه دوستانه بین فرزندان بسیار موثر خواهد بود.
سخن آخر
صمیمت میان خواهر برادرها برای والدین بسیار مهم است؛ چراکه جنگ و دعوای میان فرزندان آرامش را در خانه از بین می‌برد و برعکس صمیمت میان آن‌ها به سلامت خانواده کمک می‌کند. اما شاید با وجود رعایت تمام نکات فوق، همچنان میان فرزندانتان مشکلاتی وجود داشته باشد. در این صورت توصیه می‌شود که حتما از یک روانشناس کمک بگیرید تا با بررسی شرایط و ریشه یابی مشکلات فرزندان، راهکارهایی برای بهبود روابط آنان به شما ارائه دهد. متخصصان مرکز مشاوره حامی هنر زندگی در خدمتتان هستند تا در این زمینه شما را یاری کنند.
