فنون خانواده درمانی مینوچین چیست؟ خانواده درمانی یکی از رویکردهای جدید در رشته روانشناسی است که امروزه طرفداران زیادی دارد. به عقیده مینوچین این رویکرد مشکلات درمانی بهتر قابل درک هستند که در داخل نظام خانواده بررسی شود و حل بسیاری از مسائل با کمک سیستم خانواده اتفاقی می افتد. با توجه به اهمیت این موضوع در مقاله امروز به موضوع فنون خانواده درمانی مینوچین پرداخته شده است.
خانواده درمانی
در خانواده درمانی هدف درمانگر شناسایی مشکل، بررسی روابط بین اعضای یک خانواده، بررسی نقش و وظایف اعضای خانواده و نهایتاً تغییر ساختار خانواده توسط تکنیک های موجود و تخصصی می باشد. خانواده از مشکلات متعددی مانند اختلافات زناشویی، مشکل در ارتباط با فرزندان نوجوان، افت تحصیلی فرزندان، ازدواج فرزندان، اعتیاد یکی از والدین، مشکلات رفتاری فرزندان خردسال، مشکلات اخلاقی والدین و یا مسائل دیگر در رنج است.خانواده درمانی مداخله ای است که بر تغییر تعاملات بین اعضای خانواده تمرکز دارد و تلاش میکند کارکرد خانواده به عنوان واحدی متشکل از تک تک اعضای خانواده بهبود پیدا کند. درمانگری که به خانواده درمانی میپردازد سعی می کند الگوهای بین نسلی غیر قابل انعطافی را که باعث ناراحتی در بین این افراد و یا در روابط بین فردی می شود در هم بشکند.
در خانواده درمانی می تواند نگرانی های هر یک از اعضای خانواده را مشخص نمود اما این روش درمانی بیشتر برای کودکان موثر است زیرا تربیت کودک مستقیما تحت تاثیر ساختار خانواده است. خانواده درمانی نوعی گروه درمانی است که در آن واحد درمانی هسته خانواده می باشد و در جلسات درمانی یک یا چند درمانگر با تمام اعضای خانواده سر و کار دارد و هدف آن ها حل و فصل یا تخفیف تعارضات اضطراب زا در درون خانواده می باشد.
تاریخچه
آغار نهضت خانوادهدرمانی اواخر دهه ۱۹۴۰ و اوایل دهه ۱۹۵۰ یعنی بعد از جنگ جهانی دوم و گردهمایی مجدد اعضای خانواده بعد از جدایی ها است. در واقع خانواده درمانی به عنوان شاخه جدیدی از علم روانشناسی در نیمه دوم قرن بیستم به وجود آمد. جنبش خانواده درمانی عمدتا تحت تاثیر نظریه سیستم ها گسترش درمان روانکاوی به حوزه خانواده، پیدایش مراکز راهنمایی کودک و مشاوره زناشویی و گروه درمانی ایجاد شد.در این نگرش و رویکرد هنجارها و ناهنجاریهای فرد در اثر خانواده تجزیه و تحلیل و ادراک می گردد. ریشه فعلی درمان نظام های خانوادگی به رویکردهای نظری و عملی و تحقیقات متفاوتی بر می گردد که در زمینه کمک به کودکان زن و شوهر و اشخاص دارای مشکلات خانوادگی مورد استفاده قرار گرفته است. روانشناسان از نهاد تئوری و جزئی نگری نقش مهمی در بررسی خانواده داشته است چرا که بر اهمیت وقایع دوران کودکی و تاثیر این وقایع بر بزرگسالی تاکید میکردند و کودکان را تحت روان درمانی قرار میدادند.
تحقیقات اولیه در مورد کودکان و نوجوانان مبتلا به اسکیزوفرنی که بخشی از نظام های خانوادگی بود نیز مفاهیم و ایده هایی را در بر داشت که در خانواده درمانی فعلی مورد استفاده قرار میگرفت. خانواده درمانی به خارج از حوزه اجتماعی نیز وام دار است یعنی نظریه نظام های کلی که در این نظریه تعاملات فرایندهای حوزههایی مانند مهندسی، زیست شناسی، اقتصاد، سیاست، جامعه شناسی، روان شناسی و روان درمانی هم به عنوان اجزای یک کلیت بررسی می شوند.
خانواده درمانی ساختاری
درمانی ساختاری بر اساس تجربیات سالوادور مینوچین و همکارانش در مدرسه ویلتوییک ایجاد شده است. این مدرسه مکانی مسکونی برای متخلفین درون شهری بود که در منطقه اسوپوس در شهر نیویورک قرار داشت. درمان بر روی این افراد به خاطر ضرورتی که وجود داشته آغاز شد. برای کار کردن با خانوادههای این کودکان شیوه های طولانی مدت منفعلانه و ناموفق عمل میکنند.ماهیت فعالانه و پرخاشگرانه اعضای خانواده در مدرسه ویل توییک و تمایل آنها برای سرزنش کردن دیگران و واکنش نشان دادن فوری به این معنا بود که درمانگران باید در کارشان توانا باشد. مینوچین خیلی زود فهمید که برای موثر موثر بودن اقدامات نمایشی و فعالانه ضرورت دارد. یکی از مشهورترین نظریه پردازان خانواده درمانی ساختاری سالوادور مینوچین نام دارد.
مفروضات نظریه
شیوه ساختاری به عنوان یک تئوری کاملاً عملگرایانه است. مفهومسازی تئوریکی مینوچین بر تعامل افراد با تاکید می کند. این امر که هر خانواده دارای یک ساختار خانوادگی است یکی از محصولات اولیه خانواده درمانی ساختاری است. ساختار خانوادگی مجموعه نامریی از نیازهای کارآمد است که روشهای تعامل اعضای خانواده را سازمان میدهد. این ساختار تنها زمانی که خانواده در حین کار است آشکار می شود. به عبارتی گفتن این امر که ساختار یک خانواده چیست غیر ممکن است مگر اینکه خانواده فعال باشد و فرد به تغییر الگوهای تعاملی تکرار شده در بین اعضای خانواده را مشاهده کند.ساختار بر روی خانواده تاثیر می گذارد. در برخی خانوادهها ساختار به درستی با یک الگوی سلسله مراتبی سازمان یافته است و اعضا به سادگی با یکدیگر ارتباط برقرار میکنند. دیگر خانوادهها ساختار کمی وجود دارد و ترتیبات اندکی برای شما فراهم شده است. ترتیباتی که اعضای خانواده توسط آنها میتوانند به سادگی و به طور معناداری با هم تعامل داشته باشند. در هر دو مورد رویدادها ی ایجادی یا موقعیتی سبب افزایش استرس، جدیت، آشفتگی و ناکارآمدی خانواده میشود که سبب می شود خانواده وارد یک بحران شود.
با وجود این خانواده هایی که دارای ساختار واضح و مناسبی هستند در بلند مدت نسبت به خانوادههایی که فاقد چنین ترتیب می باشد با سرعت بیشتری رشد یافته و عملکرد بهتری خواهند داشت.
فنون خانواده درمانی مینوچین | ائتلاف در خانواده
رویکرد ساختاری خانواده به عنوان یک واحد کامل و نیز تعاملات بینظیر واحدهای اعضای خانواده تاکید دارد. در برخی خانواده های ناکارآمد ائتلافات افزایش مییابند. یک ائتلاف پیمانی بین برخی اعضای خانواده در برابر یک فرد ثالث است. یک ائتلاف استوار یک اتحاد ثابت و انعطاف ناپذیر مانند ائتلاف بین مادر و پسر که بخشی از عملکرد هر روزه خانواده محسوب میشود. یک ائتلاف انحرافی ائتلافی است که در آن دو طرف یکی از اعضای سوم خانواده را مقصر مشکلات خود با یکدیگر می دانند و این استرس را نسبت به خود یا روابطشان کم می کنند. بریشه بیماری و الگوهای تبادل در خانواده
علاوه بر این نظر اصلی تئوری ساختاری این امر است که علائم بیماری یک فرد زمانی که ریشه در محیط الگوهای تبادل خانواده داشته باشند بهتر درک می گردد. خانواده به عنوان درمان جو تلقی میشد امید میرود که از طریق تعلیم دادن یا دگرگون کردن سیستم تمام اعضای خانواده و خود خانواده نیرومندتر شوند. از این چشم انداز خانوادهها به عنوان سیستم های زنده تصور میشوند. آنها در محیطی که همیشه در حال تغییر است عمل می کند، محیطی که در آن ارتباط و بازخورد حائز اهمیت است. در نتیجه تغییر پایدار به اصطلاح کردن تعادل و پیمانها در خانواده وابسته است به گونهای که روشهای جدید ایجاد تعامل تحقق یابد.زیر سیستم ها جنبه مهم دیگر تئوری می باشند. زیر سیستم ها کوچکترین واحدهای سیستم محسوب میشوند زیر سیستم ها برای انجام تکالیف خانوادگی مختلف وجود دارند. بدون زیر سیستمها سیستم کلی خانواده عمل نخواهد کرد. آنها توسط حد و مرز ها و قوانین مرتبط با آنها بهتر توضیح داده میشوند. زیر سیستم ها زمانی شکل میگیرند که اعضای خانواده برای انجام کار کرد های مختلف به هم ملحق شوند. بعضی از این کارکرد ها همانند رنگ کردن اتاق موقتی هستند. بعضی از کارکردها مانند تربیت کردن یک کودک دائمی ترند.
مرزهای درون خانواده
یکی از جنبه های مهم خانواده درمانی ساختاری مسئله حد و مرزها می باشد. اساساً حد و مرزها عوامل فیزیکی و روانی هستند که افراد را از یکدیگر جدا کرده و آنها را سازمان میدهد. درجه تعامل و مشغولیت اعضای خانواده با یکدیگر تحت تاثیر حد و مرزهایی است که در بین اعضای خانواده و زیر سیستم ها وجود دارد.1-فنون خانواده درمانی مینوچین | حد و مرزهای مشخص
قوانین عاداتی را در بر میگیرد که به اعضای خانواده کمک میکند تا ارتباط و رابطهشان با یکدیگر را افزایش دهند و دلیل آن تغییر به گفتگوی افراد با هم است. در خانوادههایی که حد و مرزهای مشخص دارند اعضا آزادانه به تبادل اطلاعات میپردازند و بازخورد اصلاحی به هم داده و از هم دریافت میکنند. به عنوان مثال در چنین خانوادهای تنها یک نفر صحبت میکند. با وجود حد و مرزهای مشخص می توان انتظار داشت که مذاکره و انطباق هر بار به طور موفقیت آمیز در درون خانوادهها اتفاق افتاد.این فرایندها کار ایجاد تغییر را راحت کرده اما همچنان حفظ ثبات خانواده می شوند. والدین و کودکان نسبت به هم احساس تعلق میکنند.
2-حد و مرزهای انعطاف ناپذیر
این حد و مرزها ثابت بوده و باعث جدایی افراد از یکدیگر میشود. در خانوادههایی که دارای حد و مرزهای ثابت هستند اعضاء ارتباط برقرار کردن با یکدیگر به روش صمیمانه را مشکل می دانند و از این افراد از نظر عاطفی از دیگر اعضای خانواده فاصله گرفته و یا رابطه شان را با دیگر افراد خانواده قطع می کنند.3-فنون خانواده درمانی مینوچین | حد و مرزهای مبهم
جدایی کافی بین اعضای یک خانواده وجود ندارد. به این ترتیب گفته میشود که بعضی افراد خانواده با هم یکی هستند. به جای ایجاد استقلال و آزادی در این افراد همان گونه که در مورد حد و مرزهای مشخص وجود داشت حد و مرز های مبهم افراد را به وابستگی تشویق می کند. به منظور پیشرفت خانوادهها حد و مرزها و ساختار خانواده ممکن است بدون توجه به نوع خانواده تغییر یابد. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه تعیین حد و مرز در روابط کلیک کنید.خانوادهها ایستا نیستند و پیشرفت ها یا چالشهای جدید ممکن است به نزدیک شدن اعضای خانواده یا دور شدن اعضا از هم شود. این امر مهم است که پیشرفت طبیعی خانواده و افزایش تلاش برای این امر را با الگوهای آسیب شناسی اشتباه نگیرید. فهمیدن این امر که در طول دوره از زندگی خانوادگی صفآرایی ها شکل می گیرند ضرورت دارد. صفحه آرایی ها روش هایی می باشند که در طی آن اعضای خانواده برای انجام یک فعالیت خانوادگی به هم متصل شده یا با هم مخالفت میکنند.
تکنیک های عدم تعادل
در اینجا به برخی از تکنیک های عدم تعادل که کمک بسزایی میتوانید به شما بکند، پرداخته شده است.1-چهارچوب بندی مجدد
تکنیک چارچوب بندی مجدد با توضیح یک موقعیت از یک محیط دیگر تغییر را در بر میگیرد. در این فعالیتها حقایق یک رویداد تغییر نمی یابد اما معنای آن موقعیت از چشم انداز جدید بررسی می شود. به عنوان مثال وقتی که یک مرد می گوید با به دنیا آمدن فرزند سوم همسرم رو به من کرد و گفت دوران خوشمان تمام نشده است بلکه افراد بیشتری در آن قرار گرفته است، از طریق فرآیند چهارچوب سرمایه مجدد حتی یک موقعیت منفی اغلب ممکن است با مثبت اندیشی نگریسته شود.این نوع تغییر برای ارتقای نهضت خانوادهدرمانی حائز اهمیت است. به عنوان مثال اگر رفتار اخلالگران توسط درمانگر به جای تلقی شدن به عنوان یک رفتار اصلاح ناپذیر به عنوان یک رفتار شیطنت آمیز مجدداً چهارچوب بندی شود اعضای خانواده قادر خواهند بود تا روش های اصلاح کردن نگرش هایشان نسبت به یک شخص حرف نشنو را یافته و حتی به این فرد برای تغییر کردن کمک کنند.
2-فنون خانواده درمانی مینوچین | نشانه گذاری
پدیدده ای کلی و مشخصات تمام تعاملات بشر محسوب میشود. تاکید به طریقه ای که طی آن شخص به دلیل یک چشم انداز انتخابی یا مشغولیت عاطفی در یک رویداد یک موقعیت را توصیف کرده و به عبارت جمله را آغاز کرده و پایان میدهد، اشاره دارد. در خانواده درمانی ساختاری تاکید توصیف انتخابی از تبادلی است که با اهداف یک درمانگر هماهنگ است. اگر درمانگر تلاش کند تا نشان دهد که یک مادر توانایی کنترل رفتار کودکانش را دارد درمانگر ممکن است توانایی مادر را زمانی که کودکش را تصحیح کرده یا تربیت میکند نشان دهد.3-نامتوازن سازی
روشی است که درمانگر از یکی از اعضا یا زیر سیستم ها در برابر بقیه اعضای خانواده حمایت میکند. یک درمانگر ممکن است کنار دختری که به تبعیت نکردن از سنت های خانواده متهم است بنشینند. در این وضعیت درمانگر ممکن است از دختر در برابر خانواده حمایت کرده و برای این امر که چرا برای دختر ایجاد روشهای جدید رفتار کردن اهمیت دارد دلایلی ارائه دهد. پس از آن، اعضای خانواده مجبور می شود تا به طور انفرادی و به عنوان یک گروه نسبت به اشخاص یا سیستم به طور متفاوت عمل کنند.4-فنون خانواده درمانی مینوچین | تقابلات
در این تکنیک خانوادهها ترتیب های رفتاری مشکل ساز را از طریق نشان دادن آنها به درمانگر در یک تبادل برون گرایانه وارد درمان می کند. چنین فرآیندی سبب هدایت مجدد ارتباط موفق بین درمانگر و خانواده میشود به گونهای که ارتباطات و تغییرات ایجاد شده در رفتارها به جای اینکه بین خانواده و درمانگر ایجاد شود در بین اعضای خانواده به وجود میآید. به عبارت دیگر قانون گذاری در حالی که به طور همزمان و به طور مستقیم به تغییر درون یک رابطه سهولت می بخشد از روابط بین اعضای خانواده به عنوان یک عامل با مکانیسم تغییر استفاده میکند.5-کارکردن با تعامل خود انگیخته
انی اتفاق میافتد که خانوادهها در جلسات اعمالی را نشان میدهند که اخلال گرایانه یا ناکارآمد است. اعمالی مثل فریاد زدن اعضا بر سر یکدیگر یا کناره گیری والدین از کودکانشان. در این موارد درمان کردن قادرند تا پویایی های موجود در تعاملات یک خانواده را بی واسطه مشاهده کنند. در چنین موقعیت درمانگران نمیتواند پویاییهای و ترتیب قرار گرفتن رفتارها را خاطر نشان کنند.6-قرار دادن حد و مرز
حد و مرز خطی نامرئی است که از نظر روانی افراد یا زیر سیستم ها را از یکدیگر جدا میکند. خانواده برای ایجاد یک کارکرد موثر در زمانهای متمایزی از پیشرفت مرحلهای انواع مختلف حد و مرزها نیاز دارد. هر مرحله تقاضاهایی را میطلبد که اعضای خانواده را به یافتن با نیازهای جدید متناسب با رشد سن اعضای خانواده و تغییر شرایط وامیدارد. در طول این مراحل زمانی که کودکان کمتری دارند خانواده ها ممکن است به حد و مرزهای جدی تری نیاز داشته باشند.این امر به منظور مطمئن شدن از این موضوع است که از تمام اعضا مراقبت شده و در زمان حضور نوجوانان در خانه به منظور برآورده شدن نیازهای جداول مختلف حد و مرزهای انعطاف پذیرترین خواهند داشت. ب
7-فنون خانواده درمانی مینوچین | شدت
شدت متد ساختاری تغییر تبادلات ناسازگارانه با استفاده از انفعال شدید، اقدام تکراری یا فشار ممتد است. لحن، درجه مبدا، سرعت و انتخاب کلمات استفاده شده توسط درمانگر ممکن است شدت عاطفی جملات را افزایش دهد. برای مثال اگر یک درمانگر مرتب به یک خانواده به طور موثر بگوید کاری متفاوت انجام دهند شدت نمایان می شود.8-بازسازی
هدف این شیوه برای خانواده درمانی تغییر ساختاری است. بازسازی تغییر ساختار خانواده را در بر میگیرد. توجیهی که در پس بازسازی وجود دارد کارآمد تر کردن بیشتر خانواده توسط اصلاح کردن الگوهای سلسله مراتبی و تعاملی موجود است، به گونهای که مشکلات باقی نماند. این کار از طریق استفاده از قانون گذاری نامتعادل کردن رهنمودها و شکلگیری حد و مرزها انجام میشود. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه اهمیت خانواده کلیک کنید.اهداف درمان
ساختارگرایان سعی می کنند مجموعه قوانین و قواعد تبادلی خانواده را بازسازی کند طوری که اعضای شیوههای جایگزین برای رضایت بخش تر ارتباط با همراه یاد گرفته و بهتر بتوانند در آینده با تعارضات و فشارهای روانی کنار بیایند. مرزهای مناسب بین خورده نظام ها باید پیگیری شود، جایگاه مرتبه خانواده باید مستحکم شود و به جای قواعد کهنه بهتر است قواعد دیگری جایگزین شوند که با واقعیت های کنونی خانواده انطباق بیشتری داشته باشند. برای دریافت اطلاعات بیشتر در زمینه ارتباط با پدر و مادر کلیک کنید.نخستین هدف درمانگران ساختاری این است که برای تغییر سازمان در خانواده تلاش فعالانه داشته باشند و تصورشان بر این است که تغییر رفتار و کاهش نشانه ها به دنبال تغییر تبادلات خانواده رخ میدهد. خانواده درمانگران ساختگرا برخلاف دیگر درمانگران عمداً به خانواده می پیوندد و از درون همانند اهرمی رفتار میکنند که میتواند با الگوهای تعاملی بد کار چالش کرده و با آنها مقابله کند. به زبان نظریه سیستم ها ساختارگراها طرفدار دیدگاه دانش فرمانش مرتبه دوم می باشند.