بخشی از کمک به کودک نوپا در یادگیری عادت‌های خواب خوب این است که به او بیاموزید خودش به خواب برود. اما حتی خوشخواب‌ترین کودکان هم گاهی به کمک بیشتری نیاز دارند و اینجاست که ابزار کمکی خواب مطرح می‌شوند. این محصولات و تکنیک‌ها از خرس عروسکی تا لیوان شیر گرم را شامل می‌شود، اما همه هدف مشترک کمک به خوابیدن کودک نوپا را دارند. اما به یاد داشته باشید که اگرچه ابزار کمکی مناسب می‌تواند در کوتاه‌مدت نجات‌دهنده باشد، اما اگر می‌خواهید فرزندتان یاد بگیرد که خودش به خواب برود، استفاده از آنها ممکن است جنبۀ منفی نیز داشته باشد. پس تعادل را رعایت کنید و شخصیت کودکتان را بشناسید. در این مطلب با ابزارهای کمک‌خواب مناسب برای کودکان آشنا شوید.
ابزارهای «امتحان پس‌داده»
این ابزارهای کمکی خواب نمی‌توانند ضرری داشته باشند. همۀ آنها به کودک نوپای شما کمک می‌کنند به خواب برود، بدون این‌که به مشکل یا عادت‌های بد منجر شوند. برخی از آنها شامل موارد زیر است:
روتین قبل از خواب
همۀ متخصصان بر این باورند که ایجاد یک مراسم روتین آرامش‌بخش و ثابت قبل از خواب یکی از بهترین راه‌ها برای کمک به کودک جهت انتقال به مرحلۀ خواب است. روتین شما می‌تواند شامل هر یک از یا همهٔ موارد زیر باشد:
- حمام دادن
- شستن دست و پاها
- یک بازی آرام
- کمک به کودک برای پوشیدن لباس خواب
- خواندن یک یا دو داستان قبل از خواب
- خواندن لالایی
- بوسیدن شب بخیر
هر روتینی که برای خانواده‌تان جواب می‌دهد خوب است، به شرطی که هر شب آن را به همان ترتیب و در ساعت معین انجام دهید. تعیین زمان خواب ثابت و پایبندی به آن در روزهای هفته و حتی آخر هفته کلید ایجاد عادت‌های خواب خوب است.
هدف نهایی فقط خوابیدن کودک نیست، بلکه داشتن کودکی است که بداند چگونه به تنهایی به خواب برود.
چراغ خواب
بسیاری از کودکان نوپا وقتی شبها در یک اتاق تاریک از خواب بیدار می‌شوند و نمی‌توانند چیز آشنایی ببینند، آشفته و ناراحت می‌شوند. خوشبختانه، یک چراغ خواب ساده به کودک اطمینان می‌دهد که در محیطی آشنا قرار دارد و به او کمک می‌کند دوباره بخوابد.
عادت کنید وقتی کودک را برای خواب آماده می‌کنید، آن را روشن کنید. هر نوع چراغی که باشد خوب است، اما برخی از مدل‌های فانتزی شامل پخش‌کنندهٔ موسیقی هستند که می‌توانید آن را به تخت کودک وصل کنید.
شیء انتقالی
اگر کودک نوپای شما یک پتو یا حیوان عروسکی گرم و نرم برای مصاحبت در نزدیکی خود داشته باشد، ممکن است راحت‌تر بخوابد. به گفتهٔ متخصصان اطفال، کودکان نوپایی که یاد می‌گیرند خود را با شیء آرامش‌بخش آرام کنند، قدرت درونی خود را نشان می‌دهند.
شیر گرم
اگر کودک نوپای شما دیگر شیرتان را نمی‌خورد، نوشیدن یک لیوان شیر گرم قبل از خواب ممکن است به خوابیدن او کمک کند. تصور می‌شود که اسید آمینهٔ ال‌تریپتوفان که در شیر و سایر غذاها یافت می‌شود، با افزایش سطح سروتونین و ملاتونین در مغز که مواد شیمیایی خواب‌آور هستند، در خواب‌آلودگی نقش دارد.
با این حال، مقدار مواد خواب‌آور شیر بسیار ناچیز است، بنابراین مزایای آن ممکن است صرفاً روانی باشد. کودک شما ممکن است صرفاً حس آسایش و تسکین در آغوش گرفته شدن و تغذیه شدن در دوران شیرخوارگی را به یاد بیاورد.
اگر قبل از خواب به کودک خود شیر می‌دهید، اجازه ندهید شیشه‌شیر یا لیوان شیر را با خود به رختخواب ببرد، زیرا این عادت می‌تواند منجر به پوسیدگی دندان شود و حتماً به کودکتان کمک کنید بعد از نوشیدن آن، دندان‌هایش را مسواک بزند.
ابزارهای «شاید بله، شاید نه»
برخی از والدین به اثربخشی روش‌های زیر قسم می‌خورند، اما بسیاری از کارشناسان در مورد مفید بودن آنها اختلاف نظر دارند. برخی پیشنهاد می‌کنند روش‌های مختلف را برای کمک به خوابیدن کودک نوپایتان آزمایش کنید و برخی دیگر از متخصصان خواب توصیه می‌کنند از هر گونه رویه یا ابزاری که کودک نوپای شما را برای به خواب رفتن به خود متکی می‌کند، دوری کنید.
پس با در نظر گرفتن این مسئله، موارد زیر را بخوانید و یادتان باشد که هدف نهایی فقط خوابیدن کودک نیست، بلکه داشتن کودکی است که بداند چگونه به تنهایی به خواب برود.
جنباندن یا شیر دادن
برخی والدین می‌گویند جنباندن یا شیر دادن به کودک نوپا راهی فوق‌العاده برای خواباندن اوست ولی برخی متخصصان، جنباندن یا شیر دادن را برای خواب توصیه نمی‌کنند و معتقدند که شما فقط به فرزندتان یاد می‌دهید که برای خوابیدن به آن نیاز داشته باشد. همچنین، انتقال کودک نوپا از آغوش شما به گهواره‌اش بدون بیدار کردن او اغلب دشوار است.
پستانک
برخی معتقدند استفاده از پستانک به بسیاری از کودکان نوپا کمک می‌کند پس از بیدار شدن دوباره خود را به خواب ببرند، اما برخی از کارشناسان معتقدند پستانک ابزار کمک خواب خیلی خوبی نیست. اما چرا نیست؟
اگر کودک نوپای شما یاد بگیرد که هنگام خواب به پستانک وابسته باشد و پستانک از دسترس او دور شود، تا زمانی که آن را پیدا نکند نمی‌تواند دوباره بخوابد.
دستگاه نویز سفید یا موسیقی ملایم
شما می‌توانید اصطلاحاً «موسیقی خانگی» مانند صدای جاروبرقی، آب شیر یا صدای برف پاک‌کن‌ها را را بخرید یا ضبط کنید، یا می‌توانید به خرید یک دستگاه نویز سفید یا دانلود اپلیکیشن‌های پخش نویز سفید فکر کنید. علاوه بر صدای محیطی، پخش لالایی‌های ضبط‌شده، موسیقی کلاسیک و سایر موارد مورد علاقهٔ کودکتان نیز ممکن است به کودک نوپا کمک کند تا به سرزمین رویاها سفر کند. موسیقی و نویز سفید صداهای پس‌زمینهٔ آرامش‌بخشی را برای کمک به خوابیدن کودک شما فراهم می‌کنند.
البته خواندن لالایی برای فرزندتان قبل از خواب همیشه گزینۀ بسیار خوبی است، زیرا کودک نوپا بهترین واکنش را به صدای خود شما نشان می‌دهد. جعبهٔ موسیقی یا چراغ خواب موزیکال نیز ممکن است مفید باشد.
اما اگر می‌خواهید کودک نوپا یاد بگیرد که به جای وابسته شدن به صداهای خاص، خودش به خواب برود، این روش‌ها را راه‌حل‌های کوتاه‌مدتی تلقی کنید.
نکتهٔ احتیاطی مهم
لازم است بدانید که قبل از دادن قرص‌های خواب‌آور یا سایر داروهایی که خواب را تشویق می‌کنند، حتماً با پزشک کودک خود مشورت کنید. این داروها ممکن است بی‌خطر یا اثربخش نباشند. بیشتر متخصصان همچنین با دادن گیاهان دارویی خواب‌آور به کودکان مخالف هستند، زیرا دزهای ایمن آنها برای کودکان مشخص نشده و برخی از آنها ممکن است در دزهای بالا سمی باشند. همچنین، واکنش بدن کودک به داروها و گیاهان دارویی متفاوت از بدن بزرگسالان است. پس هرگز خودسرانه به کودکتان داروی خواب‌آور ندهید و در این مورد خیلی سختگیر باشید!
