دیافراگم (عضله بزرگی که شکم و قفسه سینه را از هم جدا می‌کند) دارای شکاف کوچکی به نام هیاتوس است که مری قبل از اتصال به معده از آن عبور می‌کند. در فتق هیاتال، معده از طریق این شکاف به سمت بالا می‌رود و وارد قفسه سینه می‌شود.

فتق هیاتال کوچک معمولا مشکلی ایجاد نمی‌کند و حتی ممکن است هرگز از ابتلای خود به این بیماری مطلع نشوید مگر اینکه پزشک شما را معاینه کند.

اما در فتق بزرگ هیاتال، غذا و اسید به داخل مری برگردانده شود و منجر به سوزش معده شود. اقدامات خود مراقبتی یا دارو درمانی می‌تواند این علائم را تسکین دهد اما در بعضی موارد فتق هیاتال بزرگ ممکن است نیاز به جراحی داشته باشد.

فتق های بزرگ هیاتال ممکن است باعث علائم زیر شوند مانند:

• سوزش معده
• برگشت غذا یا مایعات به داخل دهان
• برگشت اسید معده به مری (ریفلاکس معده)
• مشکل در بلع
• درد در قفسه سینه یا شکم
• تنگی نفس
• مشاهده خون در استفراغ یا دفع مدفوع سیاه رنگ، ممکن است نشانه خونریزی در دستگاه گوارش باشد.

علت ایجاد فتق هیاتال

فتق هیاتال زمانی اتفاق میفتد که بافت عضلانی ضعیف شده و به معده اجازه می‌دهد که تا از طریق دیافراگم بالا بیاید همیشه علت آن مشخص نیست که چرا این اتفاق میفتد. اما ممکن است موارد زیر در ایجاد این مشکل دخیل باشند:

• افزایش سن
• ممکن است بعد از ضربه یا بعضی جراحی ها به ناحیه مورد نظر آسیب وارد شود.
• تولد با ایجاد شکاف بزرگ (غیر طبیعی) هیاتوس
• فشار مداوم و شدید بر روی عضلات اطراف مثل سرفه، استفراغ، ورزش‌های سنگین و یا بلند کردن اجسام سنگین

عوامل خطر

• افراد دارای سن بالای 50 سال
• افراد چاق

تشخیص فتق هیاتال

اغلب با آزمایش، روشی برای تعیین علت سوزش سر دل یا درد قفسه سینه یا قسمت فوقانی شکم تشخیص داده می‌شود. این آزمایشات شامل موارد زیر می‌باشد:

پرتوگرافی اشعه ایکس در قسمت فوقانی دستگاه گوارش

بعد از نوشیدن یک مایع گچی ویژه و پر شدن دستگاه گوارش از این مایع، با تابانیدن اشعه ایکس، می‌توان مری، معده و قسمت فوقانی روده را مشاهده نمود.

آندوسکوپی فوقانی

پزشک یک لوله نازک و انعطاف پذیر مجهز به چراغ و دوربین (آندوسکوپ) از طریق گلو وارد مری و معده می‌کند تا التهاب را بررسی کند.

مانومتری مری

این آزمایش انقباضات عضلانی ریتمیک در مری حین بلع را اندازه گیری می‌کند. همچنین مانومتری میزان هماهنگی و نیروی وارد شده توسط عضلات مری را اندازه گیری می‌کند.

درمان فتق هیاتال

بیشتر افراد مبتلا هیچ علائم و یا نشانه ای ندارند اما اگر علائمی مانند سوزش معده، ریفلاکس اسید را تجربه کنید به دارو و یا حتی جراحی ممکن است نیاز داشته باشید.

درمان با دارو در فتق هیاتال

آنتی اسیدهایی که اسید معده را خنثی می‌کنند:

آنتی اسیدهایی مانند Rolaids، Mylanta و Tums ممکن است خیلی سریع عمل کنند. استفاده بیش از حد برخی از آنتی اسیدها می‌تواند عوارضی مانند اسهال و یا مشکلات کلیوی ایجاد کند.

داروهایی برای کاهش تولید اسید:

این داروهای که به عنوان مسدود کننده‌های گیرنده H₂ شناخته می‌شوند- شامل سایمتیدین (Tagamet)، فاموتیدین (Pepcid) و نیزاتیدین (Axid) است.

داروهایی که تولید اسید را مسدود کرده و مری را التیام می‌بخشد:

این داروها به عنوان مهار کننده پمپ پروتون شناخته می‌شود. مسدود کننده‌های اسید قوی تر از مسدود کننده های H₂ هستند و اجازه میدهند که بافت آسیب دیده مری بهبود یابد. مهار کننده ها پمپ پروتون شامل لانزوپرازول (Prilosec) است و امپرازول (Prilosec, Zegerid) هستند.

جراحی فتق هیاتال

جراحی زمانی انجام می‌شود که استفاده از داروهای تسکین دهنده سوزش معده و یا ریفلاکس اسید برای بیمار موثر نیست و مشکلاتی از قبیل التهاب شدید و باریک شدن مری را دارند.

جراحی برای ترمیم فتق هیاتال ممکن است شامل کشیده شدن معده به داخل فضای شکم و کوچکتر کردن ناحیه دیافراگم، احیا کردن اسفنکتر مری یا برداشتن کیسه فتق باشد. جراح با استفاده از روش لاپاروسکوپی (با ایجاد چندین برش در شکم) و یا توراکوتومی (ایجاد یک برش در قفسه سینه) انجام می‌شود.