پرکاری تیروئید زمانی رخ می‌دهد که غده‌های تیروئید بیش از حد هورمون تیروکسین تولید کنند. پر کاری تیروئید می‌تواند متابولسیم بدن شما را تسریع ببخشد و باعث کاهش وزن غیر عمدی و ضربان تند قلب یا نامنظم شود.

چندین روش درمانی برای هایپرتیروئیدیسم وجود دارد. پزشکان از داروهای ضد تیروئید و ید رادیواکتیو برای کاهش ترشح هورمون های تیروئیدی استفاده می‌کنند. گاهی اوقات ممکن است این درمان شامل عمل جراحی  برای برداشتن کامل غده تیروئید یا قسمتی از غده تیروئید باشد.

پرکاری تیروئید می‌تواند علایمی شبیه بیماری های دیگر  داشته باشد که می‌تواند شرایط تشخیص برای پزشک را دشوار کند و همچنین می‌تواند باعث ایجاد طیف گسترده‌ای از نشانه‌های زیر باشد:

• کاهش وزن غیر عمدی، حتی زمانی که اشتها و غذای شما یکسان باقی بماند یا افزایش یابد.
• افزایش ضربان قلب، عموما بیش از 100 بار در دقیقه
• ضربان قلب نامنظم (آریتمی)
• تپش قلب
•  افزایش اشتها
•  عصبی بودن، اضطراب و تحریک پذیری
• لرزش، معمولا یک لرزش ریز در دستان یا انگشتان شما حس می‌شود.
•  تعریق
•  تغییر در دوره های قاعدگی
• افزایش حساسیت به گرما
• تغییر درعملکرد روده، به ویژه حرکات مکرر روده
• بزرگ شدن غده تیروئید بزرگ (گواتر)
•  خستگی، ضعف عضلانی
•  اختلال خواب
•  نازک شدن تارهای مو
• موهای ظریف و شکننده

افتالموپاتی گریوز ( Graves’ ophthalmopathy)

گاهی اوقات یک مشکل غیر معمول به نام Graves’ ophthalmopathy ، چشم شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد مخصوصا اگر شما سیگار می‌کشید. این اختلال باعث می‌شود وقتی بافت و ماهیچه پشت چشم متورم شود،کره چشم به سمت جلو بیاید. این قبیل مشکلات چشمی اغلب بدون درمان بهبود می‌یابند.

نشانه‌های این بیماری شامل:

• چشم‌های خشک
• چشم‌های قرمز یا متورم
• حساسیت به نور، تاری دید، دید دوتایی، التهاب یا کاهش حرکات چشم
• چشم‌های بیرون زده

پرکاری تیروئید می‌تواند باعث ایجاد اختلال‌هایی مانند بیماری‌هایی مثل گریوز، پلومر و تیروئیدیت شود. غده تیروئید شما یک غده کوچک و پروانه‌ای شکل است که در پایه گردن شما و درست زیر سیب آدم قرار دارد.

غده تیروئید تاثیرات زیادی بر سلامتی دارد. تمام جنبه‌های متابولیسم شما توسط هورمون‌های تیروئیدی تنظیم می‌شوند. غده تیروئید دو هورمون اصلی تیروکسین (T₄) و تریودوتیرونین (T₃) را ترشح می‌کند که بر یکایک سلول‌های بدن ما تاثیر دارد. این هورمون‌ها به کنترل دمای بدن، تنظیم ضربان قلب و تنظیم تولید پروتئین کمک می‌کنند. همچنین تیروئید شما هورمونی به نام کلسی تونین تولید ترشح می‌کند که به تنظیم مقدار کلسیم خون کمک می‌کند.

عوامل ترشح بیش از حد هورمون تیروکسین (T₄)

به طور معمول تیروئید مقدار مناسبی هورمون ترشح می‌کند اما گاهی اوقات تیروکسین بیشتری تولید می‌کند که ممکن است علت‌های مختلفی داشته باشد:

1- بیماری گریوز:

یک بیماری خود ایمنی محسوب می‌شود که در آن بدن آنتی بادی هایی ضد تیروئید ترشح می‌کند تا تیروکسین بیشتری تولید کند که این خود یکی از شایع‌ترین علل پرکاری تیروئید است.

2- ندول‌های بیش از حد پرکار تیروئید (آدنوم سمی، گواتر سمی مولتی مدولار، بیماری پلومر):

این شکل از پر کاری تیروئید زمانی اتفاق میفتد که یک یا چند آدنوم در تیروئید شما  منجر به ترشح بیش از حد تیروکسین شود.

آدنوم بخشی از غده است که از غده تیروئید جداست و توده‌های غیر سرطانی (خوش خیم) را تشکیل می‌دهد و منجر به بزرگ شدن غده تیروئید می‌شود.

3- تیروئیدیت:

گاهی تیروئید شما ممکن است به دلایل خودایمنی یا دلایل نامعلوم بعد از بارداری ملتهب شود. این التهاب می‌تواند هورمون ذخیره شده در غده را  وارد جریان خون کند. بعضی از انواع تیروئیدیت ممکن است باعث درد شوند در حالیکه برخی دیگر بدون درد هستند.

عوامل خطر

1. سابقه خانوادگی به ویژه بیماری گریوز داشته باشید
2.  زن باشید
3. سابقه داشتن بیماری هایی مثل دیابت نوع یک، کم خونی شدید و نارسایی کلیه و نارسایی قسمت قشری غدد فوق کلیه

عوارض پر کاری تیروئید

پرکاری تیروئید می‌تواند منجر به عوارض زیر شود:

1-مشکلات قلبی: یکی از عوارض جدی تیروئید پرکار می‌باشد که قلب را درگیر می‌کند. این عوامل شامل ضربان تند قلب، اختلال ریتمی قلبی به نام فیبریلاسیون دهلیزی است که ریسک سکته و نارسایی قلب را افزایش می‌دهد (اختلالی که قلب شما نمی‌تواند به اندازه کافی خون مورد نیاز سلوهای بدن را به گردش دربیاورد.)

2- استخوان‌های شکننده: در صورت عدم درمان پرکاری تیروئید می‌تواند منجر به ضعیف شدن و شکننده بودن استخوان‌ها شود. استحکام استخوان‌ها تا حدی به میزان کلسیم و سایر مواد معدنی بستگی دارد. ترشح هورمون بیش از حد می‌تواند ترکیب کلسیم در استخوان‌ها را مختل کند.

3- مشکلات چشمی: افراد مبتلا به افتالموپاتی گریوز که دارای نشانه هایی از قبیل نفخ، چشم‌های قرمز یا متورم، حساسیت به نور و  تاری دید یا دید دوتایی هستند. در موارد نادر مبتلایان به گریوز دچار قرمزی و تورم پوست در ناحیه پاها و ساق می‌شوند.

4-بحران تیروتوکسیک: پر کاری تیروئید شما را در معرض این بحران قرار میدهد. تشدید ناگهانی علایم، منجر به تب، نبض تند و حتی هذیان میشود.

تشخیص پرکاری تیروئید

سابقه پزشکی و معاینه بدنی:

در طول معاینه دکتر در صورت وجود لرزش در انگشتانتان، رفلکس‌های شدید و تغییر رنگ چشم‌ها را بررسی می‌کند و همچنین غده تیروئید شما را هنگام بلع معاینه می‌کند تا میزان بزرگی غده تیروئید را مشاهده و سپس ضربان‌های تند نامنظم نبض را بررسی می‌کند.

آزمایش خون:

در آزمایش خون می‌توان تیروکسین و هورمون محرکه تیروئید (TSH) را  انداره گیری کرد. سطح بالای تیروکسین و سطح پایین و یا عدم وجود آن نشانه پرکاری تیروئید است. مقدار TSH خیلی مهم است چون این هورمون سیگنال‌هایی به تیروئید میفرستد تا تیروکسین بیشتری ترشح کند.

در صورت مصرف بیوتین، آزمایش خون ممکن است نتایج نادرستی را به همراه داشته باشد. مکمل ویتامین بیوتین ممکن است در مولتی ویتامین‌ها نیز یافت شود، اگر از بیوتین یا مولتی ویتامین استفاده می‌کنید حتما به پزشک خود اطلاع دهید. برای اطمینان از درستی آزمایش، حداقل 12 ساعت قبل از گرفتن خون مصرف بیوتین را متوقف کنید.

اگر آزمایش خون شما نشانه‌های پر کاری تیروئید را تایید کرد پزشک ممکن است یکی از آزمایش‌های زیر را برای کمک به تعیین و شناسایی علت پرکاری غده تیروئید به شما توصیه کند:

1- تست جذب ید رادیو ‌اکتیو:

برای این تست، یک دوز کوچک و خوراکی از ید رادیو اکتیو را مصرف می‌کنید تا ببینید چه میزان ید در غده تیروئید شما جمع خواهد شد؛ بعد از 4، 6 یا 24 ساعت و گاهی اوقات بعد از هر سه دوره زمانی بررسی می‌شوید تا ببینید تیروئید شما چقدر ید جذب کرده است.

جذب زیاد ید نشان دهنده این است که غده تیروئید شما بیش از حد تیروکسین ترشح می‌کند و شایع‌ترین علت آن بیماری گریوز یا پر کاری تیروئید است. اگر شما مبتلا به پرکاری تیروئید هستید و جذب ید پایینی داشته باشید نشان دهنده این است که تیروکسین در غده تیروئید شما ذخیره شده و به خون وارد می‌شود که ممکن است به بیماری تیروئیدیت مبتلا باشید.

2- اسکن تیروئید:

در طول آزمایش، ایزوتوپ رادیو اکتیو داخل رگ بالای دست یا زانو تزریق می‌شود. سپس با دوربین ویژه‌ای تصویری از غده تیروئید بر روی صفحه رایانه مصور می‌شود؛ این آزمایش نشان می‌دهد که ید در تیروئید چگونه جمع می‌شود.

3- سونوگرافی تیروئید:

در این تست امواج صوتی با فرکانس بالا برای تولید تصاویری از تیروئید استفاده می‌شود. سونوگرافی ممکن است برای تشخیص نودول و توده‌های موجود در تیروئید قابل استفاده باشد.

درمان پر کاری تیروئید

چندین روش درمانی برای پرکاری تیروئید وجود دارد. بهترین روش درمانی برای هر فرد وابسته به سن، وضعیت جسمی، علت اصلی پرکاری تیروئید و شدت این بیماری در فرد می‌تواند متفاوت باشد. درمان‌های احتمالی شامل موارد زیر است:

1- ید رادیو اکتیو:

در دهان، ید رادیو اکتیو توسط غده تیروئید جذب می‌شود. ید رادیو اکتیو طی چند هفته از بدن ناپدید می‌شود. این روش درمانی برای باعث کندی فعالیت تیروئید (کم کاری تیروئید) می‌شود و در نهایت ممکن است شما نیاز به مصرف روزانه دارو برای جابگزینی تیروکسین داشته باشید.

2- داروهای ضد تیروئید:

این داروها بتدریج نشانه‌های پرکاری تیروئید را از طریق کاهش تولید هورمون اضافی توسط تیروئید را کاهش می‌دهند. این داروها شامل متی‌مازول (تاپازول) و پروپیل تیواوراسیل هستند. علائم معمولا در طی چند هفته تا چند ماه بهبود می‌یابند، اما درمان با داروهای ضد تیروئید به طور معمول حداقل یک سال و اغلب طولانی‌تر ادامه می‌یابد. در برخی افراد این مشکل به طور دائمی حل می‌شود اما در برخی افراد ممکن است چنین نباشد. هر دو دارو می‌تواند آسیب جدی به کبد وارد کند که گاهی اوقات منجر به مرگ می‌شود. زیرا پروپیل تیواوراسیل موارد بیشتری از آسیب کبدی را ایجاد کرده است که بهتر است زمانی که نمی‌توانید متی‌مازول را مصرف کنید از پروپیل تیواوراسیل استفاده کنید.

تعداد کمی از افراد به این داروها حساسیت دارند و ممکن است دچار عوارضی مثل ورم پوستی، کهیر، تب یا درد مفاصل شوند.

3- محدودکننده‌های بتا:

اگرچه این داروها برای درمان فشار خون بالا استفاده می‌شود و بر تیروئید تاثیری ندارد اما می‌تواند نشانه‌های پرکاری تیروئید را مثل لرزش، ضربان تند قلب و تپش قلب را کاهش دهد به همین دلیل پزشک ممکن است این دارو را تجویز کند تا شما احساس بهتری داشته باشید و سطح هورمون‌های تیروئید به حد طبیعی نزدیک باشد. این داروها به طور کلی برای افرادی که مبتلابه آسم هستند توصیه نمی‌شود و عوارض جانبی ممکن است شامل خستگی و اختلال عملکرد جنسی باشد.

4- جراحی (تیروئیدکتومی):

در صورتی که باردار هستید و یا نمی‌توانید داروهای ضد تیروئید را مصرف کنید و یا نمی‌توانید توسط ید رادیو اکتیو درمان شوید؛ ممکن است تحت جراحی تیروئید قرار بگیرید اگر چه این گزینه فقط در موارد معدود اتفاق میفتد. در تیروئیدکتومی غده تیروئید شما برداشته می‌شود و ریسک این جراحی شامل آسیب به تارهای صوتی و غده های پاراتیروئید است؛ 4 غده ریز در پشت غده تیروئید شما واقع شده است که به کنترل سطح کلسیم خون شما کمک می‌کند. علاوه بر این شما به درمان مادامالعمر با لووتیروکسین برای تامین مقادیر طبیعی هورمون تیروئید نیاز خواهید داشت. اگر غده پاراتیروئید شما برداشته شود به طور طبیعی به دارویی نیاز دارید که سطح کلسیم خون را حفظ کند.

افتالموپاتی گریوز

اگر بیماری گریوز چشم را درگیر کند (افتالموپاتی گریوز) می‌توانید با استفاده از اشک مصنوعی و ژل‌های روان کننده و قرار نگرفتن در برابر باد و چراغ‌های روشن علائم و نشانه‌های خفیف را کنترل کنید. اگر علائم این بیماری شدیدتر باشد پزشک ممکن است برای کاهش تورم چشمتان کورتیکواستروئیدها مانند پردنیزون را تجویز کند.

دو داروی   (rituximab (Rituxan و teprotumumab برای معالجه افتالموپاتی گریوز مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در بعضی موارد عمل جراحی می‌تواند گزینه خوبی واقع شود:

جراحی رفع فشار مداری:

در این جراحی، پزشک استخوان بین کاسه چشم و سینوس‌ها را (فضای پر از هوا موجود در کنار کاسه چشم) را از بین می‌برد؛ در صورت موفقیت آمیز بودن این روش بینایی بهبود می‌یابد و باعث می‌شود چشم به وضعیت طبیعی خود بازگردد. از جمله عوارض این عمل، دید دو تایی یا مضاعف است که بعد از عمل جراحی ممکن است ظاهر شود.

جراحی عضلات چشم:

گاهی اوقات زخم ناشی از افتالموپاتی گریوز می‌تواند باعث کوتاه شدن یک یا چند عضله چشمی شود. این باعث می‌شود چشم شما از وسط به طرفین کشیده شود و منجر به بینایی دوگانه شود. جراحی عضله چشم ممکن است دید دوتایی را بوسیله قطع عضله ماهیچه از کره چشم و وصل مجدد آن به عقب بهبود ببخشد.

بیماری گریوز

اگر شما افتالموپاتی گریوز یا درموپاتی گریوز دارید بهتر است توصیه های زیر را برای مراقبت از چشم و پوست خود داشته باشید:

• سیگار نکشید: با استعمال دخانیات اثرات بیماری افتالموپاتی گریوز تشدید می‌شود و می‌تواند شرایط را بعد از درمان وخیم تر کند.
•  از کرم دور چشم استفاده کنید: ماساژ دور چشم با روغن یا کرم خشکی و خارش چشم را از بین می‌برد. یا اگر چشم‌ها کاملا بسته باشد می‌توانیداز ژل روان کننده در زمان خواب استفاده کنید تا از خشک شدن قرنیه جلوگیری کنید. یک کمپرس آب سرد هم  میتواند رطوبت را چشمانتان برگرداند.
• از چشمان خود در برابر آفتاب و باد با استفاده از عینک آفتابی مراقبت کنید.
•  سر خود را بالا نگه دارید: سعی کنید هنگام خواب سرتان بالاتر از بدنتان برای کاهش تورم و فشار چشم قرار گیرد.
•  از کرم‌های بدون نسخه (OTC) استفاده کنید (over-the-counter): این کرم‌های حاوی هیدروکورتیزون (کورتیزون 10) ممکن است به تسکین قرمزی و تورم پاها کمک کند، برای تهیه این کرم‌ها حتما با داروساز مشورت کنید.