افسردگی شدید حداقل 350 میلیون نفر را در سراسر جهان تحت تاثیر قرار می دهد. زنان دو برابر مردان با علائم آن مواجه می شوند. عوامل بی شماری می توانند بر نحوه واکنش بدن و ذهن یک زن به تغییرات و چالش های زندگی تأثیر بگذارند. اینها شامل مسائل ژنتیکی، مشکلات فیزیکی و عوامل اجتماعی می باشد. درک چگونگی ایجاد افسردگی در زنان میتواند به شما در پیشگیری یا مدیریت علائم آن کمک کند. این مقاله علل و نشانه های افسردگی را به همراه راه هایی برای بهبود خلق و خوی شما پوشش می دهد. درمان افسردگی شدید در زنان و جدیدترین راه درمان افسردگی در زنان را از منظر متخصص درمان افسردگی دکتر سهیلا عیسایی بصورت کامل بررسی خواهیم کرد. در نظر داشته باشید افسردگی انواع مختلفی دارد و مشکل است کسی به تنهایی قادر به درمان افسردگی خود باشد.

افسردگی هایی مانند:

• افسردگی اساسی
• افسردگی بارداری
• افسردگی پیش از قاعدگی
• افسردگی موقعیتی
• افسرده خویی یا افسردگی مداوم
• افسردگی آتپیک
• افسردگی فصلی

مقدمه ای درباره افسردگی شدید در زنان

زنان نقش های زیادی در زندگی دارند؛ مثل مادر، همسر، کارمند، دوست، مراقب کننده و عناوین دیگر. در نتیجه افسردگی شدید در زنان باعث فلج شدن خانواده میشود و میتواند مشکلات بسیار زیادی را برای افراد دیگر یا جامعه نیز درست کند. پیچیدگی همه این نقشها میتواند باعث فراز و نشیب هایی در طول زندگی شود. برخی از این تغییرات خلقی ممکن است به دلیل وقایع زندگی باشد. به عنوان مثال درگیری با یک دوست یا همسر یا از دست دادن کار. ممکن است بدلیل هورمون ها یا نورترنسمیترها باشد؛ به عنوان مثال بارداری و چرخه قاعدگی. فعال شدن طرحواره میتواند از دیگر عوامل افسردگی باشد. اما چه زمانی باید برای درمان اقدام کرد؟

افسردگی هنگامی شکل میگیرد که احساس کنید بصورت تدریجی در کار و زندگی شما اختلالی وجود آید. افسردگی میتواند علتهای بسیار مختلفی داشته باشد. حتما به دکتر روانشناس بالینی برای ارزیابی، مراجعه کنید. اگر از افسردگی رنج میبرید و «فراز و نشیب» شما پس از چند روز از بین نمیرود، ممکن است در مراحلی از یک افسردگی شدید باشید. از جمله این موارد میتوان به کاهش شدید انرژی و بی لذتی نسبت به همه چیز نام برد، که شدیدترین آن افسردگی مالیخولیا میباشد.

آیا افسردگی در زنان بیشتر از مردان است؟

زنان تقریباً دو برابر بیشتر از مردان به افسردگی مبتلا میشوند، همچنین افسردگی در زنان علل بیشتری نسبت به مردان دارد. عوامل مؤثر شامل هورمونهای، واکنش متفاوت زن به استرس و فشارهای اجتماعی منحصر به فرد برای تجربیات زندگی یک زن است.

پیشنهاد می کنیم انجام دهید: تست آنلاین افسردگی

علت افسردگی شدید در زنان

معمولا زنان افسرده دارای ویژگیهای اضطرابی، وسواسی و کمال گرایی میباشند. در گروه دیگر، زنان توانایی پیدا کردن لذت در فعالیتهایی که لذت بخش تلقی میشود را از دست میدهند. علاوه بر این، عدم داشتن روابط بین فردی و اجتماعی، تأثیر زیادی بر روی افسردگی زنان دارد. اما در نظر داشته باشید که پیدا کردن علت از سمت شما میتواند بیشتر به افسردگی دامن بزند. پس سعی در درمان داشته باشید نه علت یابی افسردگی.

اختلال افسردگی مداوم در زنان

این مدل، نوع خفیف افسردگی در نظر گرفته می شود. این یک حالت افسردگی بلند مدت است که دو سال یا بیشتر طول میکشد. اشکال شدیدتر افسردگی می تواند در طول اختلال مداوم رخ دهند. اگر پیش از این داروی ضد افسردگی سیتالوپرام یا سرترالین مصرف میکردید، حتما به روانپزشک خود اعلام کنید.

اختلال افسردگی قبل از قاعدگی در زنان

افسردگی به چرخه قاعدگی یک زن گره خورده است. در این نوع افسردگی، نوسانات شدید خلقی، اضطراب و افکار منفی در هفته قبل از شروع قاعدگی ظاهر میشوند و پس از شروع دوره قاعدگی از بین میروند. علائم افسردگی به اندازه کافی شدید است که بر روابط بین فردی تأثیر منفی بگذارد و در فعالیت های روزانه دخالت کند

تفاوت افسردگی بین زنان و مردان در چیست؟

• زنان احساس اضطراب و ترس دارند. مردان احساس انکار دارند.
• زنان خود را به دلیل افسردگی سرزنش می کنند. مردان دیگران را سرزنش می کنند.
• زنان معمولاً هنگام افسردگی احساس غم، بی ارزشی و بی احساس می کنند. مردان معمولا احساس تحریک و عصبانیت می کنند.
• زنان احتمالاً هنگام افسردگی از درگیریها دوری می کنند. مردان به احتمال زیاد درگیری را ایجاد می کنند.
• زنان به خود و دوستان متوسل می شوند تا خود درمانی کنند. مردان برای خوددرمانی به الکل، تلویزیون، رابطه جنسی یا ورزش روی می آورند.
• زنان احساس بی حالی و عصبی بودن می کنند. مردان احساس اضطراب و بیقراری.
• زنان به راحتی در مورد احساس خود با شک و ناامیدی صحبت می کنند. مردان احساس شک و ناامیدی را پنهان می کنند.

چه عواملی باعث افسردگی در زنان می شود؟

عوامل ژنتیکی، هورمونی، روانی، اجتماعی و بسیاری از عوامل وجود دارد که معمولا به این دلیل افسردگی در زنان ایجاد می شود.

زیست شناسی و هورمون ها

از نظر زیستی، افسردگی می تواند به علت تغییر در ناقل های عصبی در مغز و تغییرات هورمونی باشد. همجنین ژن های شما ممکن است مستعد ابتلا کردن شما به افسردگی باشد، روابط سالم خانوادگی و اجتماعی می تواند باعث پیشگیری افسردگی شدید در زنان شود. مشکلات مربوط به بارداری، باروری، یائسگی و چرخه قاعدگی عوامل خطر ایجاد افسردگی زنان را افزایش میدهد. بیشتر اینها به دلیل عدم تعادل هورمونی و نوسانات سریع هورمونهای تولید مثل است. به طور کلی، مشکلات بهداشتی، به ویژه مشکلات بیماری مزمن یا ناتوانی، باعث افسردگی در زنان می شود، همانطور که زندگی پزشکی نیز تغییر می کند مانند رژیم های مکرر رژیم غذایی و ترک سیگار.

علل روانشناختی

زنان نسبت به مردان بیشتر مستعد ابتلا به افسردگی هستند. به دلیل داشتن احساسات بیشتر، زنان احتمالاً در دوره های افسردگی معمولا به افکار منفی متوسل می شوند. در حالی که این یک پاسخ طبیعی برای گریه کردن و صحبت با دوستان است و دوباره دلیل اصلی این است که شما در وضعیت افسردگی خود قرار دارید، تحقیقات نشان داده اند که برچسب زنی به خود در مورد افسردگی می تواند باعث دوام بیشتر آن و حتی بدتر شدن آن شود.

در مقابل، مردان تمایل دارند که فکر خود را از وضعیت افسردگی منحرف کنند که همین موضوع باعث نامعلوم بودن مدت زمان علائم می شود. عوامل روانشناختی دیگری که بر زنان بیش از مردان اثر دارند، نگرش بد نسبت به بدن و افسردگی ناشی از استرس هستند. زنان بیشتر از مردان در معرض استرس هستند زیرا تحقیقات مرکز مشاوره مکث در درمان افسردگی شدید در زناننشان داده شده است که افزایش سطح پروژسترون برای جلوگیری از ترشح هورمونهای استرس است. مسائل منفی در مورد ظاهر بدن معمولاً در بزرگسالی شروع می شود و به نظر می رسد با شروع بلوغ در زنان ارتباط دارد.

علل اجتماعی

مهارت های مقابله، انتخاب روابط و گزینه های شیوه زندگی بر زنان متفاوت از مردان است. به عنوان یک زن، شما بیشتر در معرض افسردگی از مشکلات زناشویی یا روابط، مشکلات تعادل زندگی، مشکلات مالی و وقایع استرس زای زندگی از جمله از دست دادن یک فرد محبوب هستید تا یک مرد.

علاوه بر دلایل بیولوژیکی، روانشناختی و اجتماعی افسردگی که در بالا به آن اشاره شد، مرکز مشاوره مکث نشان می دهد موارد زیر عوامل خطر ابتلا به افسردگی در زنان را افزایش می دهد.

• مرگ والدین قبل از 10 سالگی
• از دست دادن شغل، مشکلات رابطه، طلاق
• سوء استفاده جسمی یا جنسی در دوران کودکی
• تاریخچه اختلالات خلقی
• استفاده از داروهای خاص

علائم و نشانه های زن افسرده

همه افراد مبتلا به افسردگی علائم یکسانی ندارند. برخی از افراد ممکن است فقط علائم کمی داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است علائم زیادی داشته باشند. اینکه علائم هر چند وقت یکبار رخ می دهند، چقدر طول می کشند و چقدر شدید هستند، ممکن است برای هر فرد متفاوت باشد. علائم و نشانه های افسردگی در زنان متفاوت است. برخی از شایعترین علائم و نشانه ها در زیر ذکر شده است:

• احساس پوچی، ناامیدی، ناامیدی و غم و اندوه
• تحریک پذیری روحی، اضطراب و عذاب وجدان
• احساس خستگی یا خستگی شدید
• از دست دادن علاقه به فعالیت های لذت بخش
• عدم توانایی در تمرکز یا به خاطر سپردن جزئیات
• افکار خودکشی یا تلاش برای خودکشی
• اختلالات خواب بی خوابی بیش از حد یا خیلی کم خوابی
• تغییر در اشتها، خوردن بیش از حد یا خیلی کم
• علائم جسمی درد، گرفتگی، سردرد، مشکلات گوارشی، حساسیت به پستان، نفخ
• کمبود انرژی
• احساس عدم کنترل فکری
• نوسانات روحی و احساس اندوه
• حملات هراس
• احساس تنش
• عدم علاقه به فعالیت ها و روابط روزمره

درمان افسردگی شدید در زنان

برخی از افراد مبتلا به انواع خفیف افسردگی پس از چند ماه درمان بهبود می یابند. افراد مبتلا به افسردگی متوسط تا شدید ممکن است به درمان و نوعی دارو به نام ضد افسردگی نیاز داشته باشند. داروهای ضد افسردگی سطح برخی از مواد شیمیایی را در مغز شما تغییر میدهند. ممکن است چند هفته طول بکشد تا داروهای ضد افسردگی اثر کنند. انواع مختلفی از داروهای ضد افسردگی وجود دارد و برخی از آنها برای افراد خاص بهتر از سایرین عمل می کنند. ابتلا به افسردگی میتواند باعث شود که برخی افراد برای مقابله با آن به مواد مخدر یا الکل روی آورند. اما مواد مخدر یا الکل میتواند وضعیت سلامت روان شما را بدتر و بر نحوه عملکرد داروهای ضد افسردگی تأثیر بگذارد.

برای درمان افسردگی شدید در زنان، اولین دوره عملی شما باید مراجعه به روانشناس یا متخصص بهداشت روان است. روانشناس از شما می خواهد یک سری تستها و آزمایشاتی را انجام دهید تا وضعیت پزشکی جسمانی و روانی شما مشخص شود. پزشک مراقبت های اولیه شما همچنین تعدادی سؤال در مورد علائم از شما خواهد پرسید که چه مدت آنها به طول انجامیده است، از زمان شروع، شدت علائم، میزان ماندگاری آنها (میزان بروز مجدد) و سابقه خانوادگی افسردگی شما چک میشود. اگر پزشک شما مشکوک باشد که شما از افسردگی رنج میبرید، او شما را به یک متخصص بهداشت روان ارجاع میدهد که میتواند بطور رسمی وضعیت شما را تشخیص و توصیه هایی را برای درمان ارائه دهد.

جدید ترین راه درمان افسردگی در زنان

جدیدترین گزینه های درمانی یا جدیدترین راه درمان افسردگی برای زنان مبتلا به افسردگی شامل دارو درمانی و درمان نوروفیدبک و شناخت درمانی می باشد. ضروری است که در صورت باردار بودن باید به روانپزشک خود بگویید زیرا ممکن است داروهای خاصی برای درمان افسردگی روی رشد کودک شما تأثیر بگذارد. در صورت افسردگی، روانپزشک ممکن است داروهای ضد افسردگی را برای شما در مقابله و کاهش علائم افسردگی تجویز کند.

اگر شروع به مصرف داروهای ضد افسردگی برای درمان افسردگی شدید در زنان کردید بهتر استبرای وضعیت خلق و خوی افسرده خود کرده دارو ها را در زمان مقرر استفاده کنید. مهم است که علائم خود را کنترل کرده و عوارض جانبی آن را یادداشت کنید و به روانپزشک خود گزارش دهید. برخی از عوارض جانبی داروهای ضد افسردگی می تواند افسردگی را در درصد کمی از افراد بدتر کند. به طور خاص، افزایش خطر افکار خودکشی، اقدام به خودکشی و تحریک پذیری، با استفاده از داروهای ضد افسردگی در برخی از افراد همراه است.

سایر عوارض جانبی رایج تر عبارتند از:

• حالت تهوع
• سردرد
• اختلالات خواب
• تحریک
• مشکلات جنسی

اگرچه، این مشکلات معمولاً با گذشت زمان کاهش می یابد. همچنین در صورتی که علاوه بر داروها و درمان، تکنیک های خودمراقبتی زیر می توانند در صورت رنج از افسردگی به بهبود خلقی شما کمک کنند:

• احساسات خود را بهم ریخته نکنید، یک گروه درمانی را با افرادی که به آنها اعتماد دارید پیدا کنید.
• درگیر فعالیتهای اجتماعی و کارکردهای اجتماعی باشید.
• به طور منظم تمرین کنید.
• به اندازه کافی بخوابید 8 ساعت در هر شب ایده آل است.
• مدیتیشن کنید، یوگا را امتحان کنید یا سایر تکنیک های آرامش را تمرین کنید.

اگر شما یا یک عزیز از افسردگی رنج می برید، تنها نیستید. برای بالا بردن کیفیت زندگی به دنبال خلق و خوی افسرده خود باشید. اگر مطمئن نیستید با چه کسی تماس بگیرید، با منابع زیر تماس بگیرید:

• مرکز درمان افسردگی
• مراکز بهداشت و درمان سازمانها
• مراکز مشاوره مکث
• موسسه های مددکاری
• درمان افسردگی شدید در زنان (دارو درمانی)
• متخصصان بهداشت روان (روانپزشکان، مددکاران اجتماعی، مشاوران بهداشت روان)
• کلینیک های خصوصی
• کلینیک های سرپایی در بیمارستان دولتی
• مراکز درمان شناختی رفتاری (CBT)

لازم به ذکر است یکی از بهترین راه های درمان افسردگی شدید در زنان استفاده از رویکرد شناختی یا طرحواره می باشد.

آیا درمان افسردگی بر شانس باردار شدن من تأثیر می گذارد؟

برخی از داروهای ضد افسردگی، ممکن است باردار شدن را برای شما دشوارتر کنند، اما تحقیقات بیشتری لازم است. در صورت تلاش برای باردار شدن با پزشک خود در مورد سایر درمان های افسردگی که شامل دارو نمیشوند صحبت کنید. به عنوان مثال، نوعی از گفتار درمانی به نام درمان شناختی رفتاری (CBT) به زنان مبتلا به افسردگی کمک میکند. این نوع درمان برای زنانی که در تلاش برای باردار شدن هستند، خطر کمی دارد. در طول CBT، شما با یک متخصص سلامت روان کار میکنید تا دلیل افسردگی خود را بررسی کنید و خود را آموزش دهید تا افکار منفی را با افکار مثبت جایگزین کنید. زنانی که در حال حاضر از داروهای ضد افسردگی استفاده می کنند و در تلاش برای باردار شدن هستند، باید با پزشک خود در مورد خطرات و مزایای قطع دارو صحبت کنند.

منابع: psycom.net و womenshealth.gov

سوالات متداول

1. آیا افسردگی در زنان با مردان متفاوت است؟
با توجه به پیچیدگی های بیشتر ذهنی زنان و همچنین احساسی تر بودن آنها درمان افسردگی در زنان با مردان کمی متفاوت است. همچنین گاهی به دلیل انعطاف پذیر تر بودن زنان فؤایند درمان سریع تر پیش می رود.

2. آیا دارو درمان برای افسردگی مفید است؟
معمولا بعد از ارزیابی های اولیه و تشخیص روانپزشک دارو درمانی می تواند روند درمان را تسهیل کند. ولی توجه کنید که دارو درمانی به تنهای قادر به بر طرف کردن افسردگی نیست.

3. بهترین رویکرد درمانی برای افسردگی؟
برای سرعت بخشیدن به روند درمان افسردگی درمان همزمان و استفاده از رویکرد شناختی و رفتاری و همچنین دارو می تواند بسیار کمک کننده باشد.