رودربایستی یا نداشتن تکنیک قدرت نه گفتن یکی از بزرگترین آسیب ها برای هر فردی است. در واقع هر زمانی که نتوانیم در عین صداقت با افرادی که با آنها مواجه میشویم، عمل کنیم، میتوانیم بگوییم در رودربایستی قرار گرفته ایم.
خطرات وحشتناک ناتوانی در نه نه گفتن
شاید فیلم پایتخت را در عید سال 1399 دیده باشید، که ارسطو به دلیل نداشتن تکنیک نه گفتن دچار چه مشکلات عظیمی و خطرناکی گرددید و وارد یک گروه پخش کننده مواد مخدر شد.
- نه گفتن به دلیل فشار خانواده و داستان تکراری مهریه که کم نیستن افرادی که زندگی خود را ویران کردند
- قبول کردن حرف یک مدیر به دلیل ترس از ازدست دادن کار
- داشتنن تله شکست
- نداشتن عزت نفس
- نبود اعتماد به نفس در حرفه مربوطه
- داشتن والدین سرزنشگر
- حضور در خانواده کنترل گر
اساس و ریشه رودربایستی
تعارفات نابجا و غیر کاربردی و همچنین رودربایستی و ماندن در عمل های انجام شده، ریشه در محبت ندارند بلکه اساس اینگونه رفتارها در مهرطلبی است.
مهر طلبی چیست و چگونه به وجود میاید؟
مهر طلبی در واقع یک اختلال شخصیت است که افراد ناچارا برای تایید گرفتن از اطرافیان خود به دلیل وابستگی شدید روانی به آنها و ترس از دست دادنشان دچار این اختلال میشوند. مهر طلب ها، زنجیر عاطفی نامرئی از خود به دست افراد و اطرافشان دارند که بواسطه انجام هر عمل و محبت بی رویه و ابراز عاطفه شدید دیگران را کنترل میکنند. افراد مهر طلب، ترس از دست دادن را با محبت های تمام نشدنی و نابجا جبران میکنند. در واقع این افراد خشم بسیار قوی و تمام نشدنی در درون خود دارند که به واسطه رفتار مهرآمیز، درپوشی بر خشمشان میگذارند.
اما سوال اینجاست که همه آنهایی که رودربایستی دارند دچار اختلال هستند؟
جواب خیر است. در واقع همه افرادی که در شرایط خاصی دچار رودربایستی برای انجام کاری و یا خدمتی به فردی قرار میگیرند، دچار اختلال مهرطلبی نیستند. بواسطه نوع فرهنگ و تربیتی که در آن رشد کرده اند و به واسطه روابط اجتماعی و خانوادگی زنجیروار و گره خورده نوع فرهنگشان، گاهی مجبور به رودربایستی میشوند.
چگونه میتوانیم مهرطلب نباشیم
برای مهرطلب نبودن، پیش از همه باید به درمان خود بپردازیم. اگر احساس میکنیم که نمیتوان به هیچ کسی نه گفت و مدام در حال بررسی این هستیم که دیگران چه خواسته ایی دارند که فراهم کنیم و یا با تمام نخواستن خود را مجبور به انجام اعمالی کنیم که دیگران را خوشحال کند و خود مدام در حال سرزنش کردن خود هستیم، باید بدانیم نیاز به درمان روانکاوی با یک مشاور روانکاو یا یا درمانگر مبتنی بر پذیرش و تعهد خواهیم داشت. نکته مهم در درمان اختلال های رفتاری این است که پس از درمان، فرد مراجع احساس بهبودی و سلامت روان را در خود تجربه میکند. تمام روابط مخرب و ویرانگر خود را کنار میگذارد و برای رسیدن به آسایش و آرامش روانی خود وارد عمل میشود.
افزایش سریع قدرت نه گفتن
نداشتن قدرت نه گفتن به دیگران باعث میشود ما در شرایطی که میلی به انجام کاری نداریم، آن کار را قبول کنیم و وارد یک عمل انجام شده شویم. در اینصورت ما به هر دلیلی که نتوانیم آن وظیفه را به خوبی و درستی انجام دهیم، مسئول هستیم و باید پاسخگو باشیم. حتی در ریزترین مسئله ها نیز باید دقت کنیم و بدانیم چرا و به چه دلیل میخواهیم کاری را انجام دهیم. اگر بله گقتن یا قبول کردن، صرفا برای شاد کردن و خوشحال کردن دیگران باشد. پس باید مسولیت انتخاب خود را هم در نظر داشته باشید. زیرا هر انتخاب برای هر فردی یک بهایی دارد.
8 راهکارهای برای مقابله با رودربایستی
1- اگر مایل به انجام کاری نیستیم آن را قبول نکنیم
قبول کردن و پذیرفتن مسئولیت دیگران به عهده ما نیست. باید بدانیم بهتر است قبل از قبول هر عملی همه شرایط خود و افرادی که در الویت زندگی مان قرار دارند را بررسی کنیم و پس از آن بدون رودربایستی، کاری را که مایل به انجامش هستیم را یا انجام دهیم و یا انجام ندهیم.
۲- قدرت نه گفتن را در خود پرورش دهیم
پرورش قدرت نه گفتن، یکی از راهکارهای مهم قرار نگرفتن در رودربایستی است. اگر بتوانیم در شرایطی که مورد نظرمان نیست قرار گیریم و نه بگوییم به معنی قدرت نه گفتن است. طفره رفتن، فرار کردن و حقیقت را نگفتن، به نوعی رودربایستی محسوب میشود که فقط فردی را که از شما خواسته ایی داشته است را گیج تر میکند. بنابراین بهتر است واضح باشیم و یک نه واقعی بگوییم تا اینکه اطرافیان و خود را در سردرگمی قرار دهیم.
۳- از قضاوت دیگران نترسیم
ترس از اینکه دیگران چگونه در مورد من قضاوت میکنند از عوامل مهم رودربایستی است. قضاوت دیگران صرفا اندیشه لحظه ایی آنها است و هیچ تغییری در نحوه زندگی کردن و هدف گذاری های ما ندارد. بنابراین در شرایط رودربایستی از اینکه دیگران در مورد ما چه فکری میکنند، هراس نداشته و به هدف و عمل خود فکر کنیم.
۴- ما مسئول همه مردم و برآورده کردن خواسته هایشان نیستیم
وقتی به این باور برسیم که ما صرفا مسئول خود و افراد مهم زندگی خود هستیم، در هیچ رودربایستی قرار نمیگیریم. البته مهم است که با دیگران مهربان، همدرد، دلجو و با محبت باشیم اما اگر شرایط انجام عملی را برای کسی نداریم، بهتر است مسئولیت آن را نیز نپذیریم.
۵- خود و پس از آن افراد مهم زندگی مان را مقدم بدانیم
مقدم دانستن خود و افراد مهم زندگی به معنی خودخواهی نیست. در واقع در ادیان، ادبیات و علوم روانشناسی همیشه به این امر اشاره شده است که هر فردی باید با خانواده، دوستان و اطرافیان خود مهربان باشد و آسایش، آرامش و حفظ امنیت آنها بر دیگران مقدم است. بنابراین با حفظ یک خانواده سالم میتوانیم اجتماع سالمتری نیز داشته باشیم. اگر مدام در رودربایستی از اطرافیانمان، کودک و یا همسرمان را نادیده بگیریم، در اینصورت آسیب های جدی به خانواده خود وارد میکنیم.
۶- توانایی های ما محدود هستند
باور این امر که ما توانایی محدودی داریم نیز باعث میشود دست از رودربایستی برداریم. هر چقدر نسبت به خود و توانایی هایمان واضح تر و شفاف تر عمل کنیم، کمتر در شرایط رودربایستی و بودن در عمل انجام شده قرار میگیریم که به شناخت از خودمان بر میگردد. مثلا اگر فرزندمان در زمان امتحانات است و نیاز به فرصتی برای درس خواندن دارد، بدون رودربایستی میتوانیم مهمانی های تا یک ماه آینده را کنسل کنیم و از اینکه دیگران در مورد ما چه فکری میکنند، هراس نداشته باشیم و بدانیم توانایی ما در این حد است که اینگونه در این شرایط به فرزندمان کمک کنیم.
۷- از تایید نشدن و گاها طرد شدن نترسیم و دوستان صادق و صمیمی تری پیدا کنیم
به این فکر کنیم که مهم نیست اگر کاری را نمیخواهیم انجام دهیم؛ واضحا بیان کنیم که نمیخواهیم این کار را انجام دهیم و یا شرایط لازم و کافی را نداریم. بنابراین نباید بترسیم که دوستانمان را از دست بدهیم. افرادی که به دلیل صداقت ما با خود، دوستی خود را با ما از دست میدهند، از اینکه با آنها صادقانه رفتار کرده ایم ناراحت میشوند. بنابراین بهتر است دوستانی صمیمی تر و صادق تر پیدا کنیم که از شنیدن حقیقت ما، زندگی ما و شرایط ما دلخور و ناراحت نشوند و از درک ما به واسطه یک دوست صمیمی خشنود باشند.
۸- خوب خود را زندگی کنیم
خوب ما دقیقا آن دسته از رفتارها و خصلت هایی از ما است که باعث شادی روانیمان میشود. اگر مدام به دنبال تایید گرفتن از دیگران باشیم و بخواهیم تصویری دوست داشتنی از خود ارائه دهیم اما مدام در رنج این باشیم که مایل به انجام آن کار و یا قبول آن مسئولیت نبوده ایم، در واقع نقابی از یک فرد مهربان به صورت خود زده ایم که در پس آن خشم و نفرت شدیدی را دنبال میکنیم. بنابراین باید بدانیم چه رفتارهایی، انجام چه عمل هایی باعث شادی کامل روانی ما میشوند و به راحتی بیان کنیم که من از انجام این رفتارها راضی هستم. رفتارهایی که خودخواهانه نباشد و به دیگران نیز لطمه ایی وارد نکند و در زمان هایی به تشخیص خود بتوانیم به اطرافیانمان کمک کنیم. اینکونه است که توانسته ایم خوب خود را زندگی کنیم.
هر فردی به واسطه ضعف ها و قدرت هایش، خود را در شرایطی قرار میدهد که واضحا از آن ناراضی است. اما به هر میزان که شناخت ما از خود بیشتر و بهتر باشد، بدون رودربایستی با دیگران و خواسته هایش مواجه میشویم و میتوانیم صادقانه تر عمل کنیم.
علت ترس از نه گفتن
دلایل بسیار زیادی میتواند ریشه نه گفتن را در افراد شکل دهد. به طور نمونه خانواده های کنترل گر و وابسته با توجه به ترس های خود آموزش های ابتدایی را به کودان به شکل دیگری آموزش دهد. بسیاری از طرحواره ها یا تله های زندگی مانند؛ تله وابستگی یا تله تنبیه و چند مورد دیگر. در موارد دیگر می توان به ریشه هایفرهنگی و اجتماعی اشاره کرد. مثلا در مدارس مدیران سخت گیر اجازه نظر دادن و صحبت کردن به بچه ها را نمی دهند گویی در زمان قاجار زندگی می کنند. بدون شک به دست آوردن این مهارت می تواند شما را در جهت توسعه فردی بهسمت زندگی همراه با شادکامی و آرامش سوق دهد.
