محمد صادق خسروی علیا: این روزها افزایش بی رویه اجاره بها رمقی برای مستاجران باقی نگذاشته است. چند وقت پیش دولت برای حل این مشکل آستین بالا زد و با تعیین سقف نهایتا ۲۵ درصدی اجاره بها تا حدودی توانست ترمز ودیعه های نجومی مسکن را بکشد.  

حالا دعوا بین مستاجران و موجران بالا گرفته، از یک طرف برخی مالکان همچنان می خواهند با توجه به افزایش نرخ تورم و قیمت مسکن، اجاره بها را بیش از آن چیزی که تعیین شده بالا ببرند. از طرفی هم مستاجران خیالشان راحت است که کسی به این آسانی نمی تواند حکم تخلیه آنها را صادر کند. از این رو برخی مالکان تن به تمدید اجاره نامه نداده اند و خیالاتی در سر دارند.

تخلیه مستاجر یک چالش همیشگی است

تماس با شماره ای که آگهی کرده «تخلیه مستاجر» بی فایده است. احتمالا به دلیل مزاحمت ها و تهدیدها و شاید هم به خاطر درخواست های بسیار! این شماره تلفن از دسترس خارج است. با این وجود پرسش هایی در اذهان عمومی ایجاد شده که آیا واقعا کسانی هستند که کارشان تخلیه مستاجر باشد؟

بررسی های میدانی و گپ و گفت با چند مشاور املاک در رابطه با این ماجرا نتایج عجیب و غریبی در پی دارد. اینکه شغل تخلیه مستاجر در اوج ناباوری حالا نه تحت این عنوان، اما وجود دارد!

مقدسی یکی از مشاوران املاک غرب تهران در این باره می گوید: «تخلیه مستاجر از ابتدا هم کار ساده ای نبوده است. همیشه ما با این مسئله، چالش اساسی داریم.»

او ادامه می دهد: «قبل از تصویب این قانون هم، اگر مستاجری می خواست اذیت کند و خانه را تحویل ندهد، به هدفش می رسید و خانه را تخلیه نمی کرد. در واقع از زمان اتمام اجاره تا بیرون کردن یک مستاجر اگر از راه قانونی اقدام شود، دست کم ۶ ماه و حداکثر گاهی دو سال زمان می برد!  الان با توجه به قانون ۲۵ درصدی جدید که کار بسیار سخت تر شده است.»

فروش صوری خانه

مشاور املاک دیگری توضیحات بیشتری در این باره می دهد، آقای مهدوی می گوید: «شما فرض کن اگر واقعا یک صاحبخانه به خانه اش احتیاج داشته باشد باید ثابت کند که خودش می خواهد ساکن شود و... خب کار خیلی سخت شده، از طرفی اینطور نیست که همه صاحبخانه ها ستمکار باشند و مستاجران ستمدیده، در دو قشر آدم های خوب و بد دیده می شود.»

او ادامه می دهد: «از موقعی که تخلیه خانه ها به صورت قانونی سخت و مشکل تر شده، صاحبخانه ها برای بیرون کردن مستاجران به راه های عجیب و غریبی متوسل شده اند!»

به گفته این مشاور املاک تخلیه مستاجر به دو روش انجام می شود: «روش اول مستندسازی برای قانع کردن مراجع قضایی است. مثلا برخی به صورت صوری قولنامه ای را ارائه می دهد که مراجع قضایی را قانع کنند خانه را فروخته اند و باید آن را به خریدار جدید تحویل دهند. برخی ازدواج فرزندانشان را بهانه می کنند، عده ای هم حتی مجوز تعمیرات برای خانه شان دست و پا می کنند تا به این روش مستاجر را از خانه بیرون کنند.»

طلاق همسر و اعلام ورشکستگی!

مهدوی در مورد روش دوم برای تخلیه مستاجر اینطور توضیح می دهد: «این روش که این روزها متاسفانه طرفدار پیدا کرده، ایجاد ترس و مزاحمت برای مستاجران است. به این صورت که عده ای گمارده می شوند تا با دروغ های بزرگ در دل مستاجران ترس و ارعاب ایجاد کنند. مثلا اگر خانه به نام یک مرد باشد، به همسرش آموزش می دهند که برود سراغ مستاجر و به او بگوید به خاطر مهریه خانه توقیف شده است. حتی گاهی به صورت صوری همسر این فرد که ملک به نام اوست اقدام به توقیف منزل می کند و با نامه توقیف می رود سراغ مستاجر. بعد از طرح این ادعا مستاجران را می ترسانند که اگر تخلیه نکند چون خانه توقیف شده، بعدا برای گرفتن مبلغ ودیعه به مشکل بر می خورد و...»

او می‌گوید: افرادی که این کار را برای صاحبخانه ها انجام می‌دهند برای هر مورد تخلیه خانه بین ۱۰ تا ۵۰ میلیون تومان می‌گیرند (بستگی به متراژ و موقعیت خانه دارد)

مشاور دیگری شیوه تازه تری را عنوان می کند: «گاهی ادعا می کنند که صاحبخانه ورشکسته شده و متواری است! یک سری مدارک جعلی هم به مستاجر نشان می دهند تا او حسابی وحشت کند و خانه را تحویل دهد.»

استخدام شرخر برای مستاجر

آقای نعمتی در ادامه می گوید: «فقط این ها نیست سودجویان از روش های غیر اخلاقی دیگری هم استفاده می کنند. مثلا خودم مستاجری را می شناختم که حاضر به تخلیه نبود. پارکینگ او مشاع بود و با هماهنگی مدیر ساختمان به او اجازه داده شده بود که از پارکینگ استفاده کند. برای آن مستاجر پارکینگ خیلی اهمیت داشت. فردی که قرار بود مستاجر را خالی کند، سراغ مدیر ساختمان رفت و با پرداخت مبلغی از او خواست که اجازه پارک خودرو را به او ندهد. مدیر ساختمان هم با او همکاری کرد. در آخرمستاجر مجبور شد همان شب ماشین اش را در خیابان پارک کند. پارک کردن همانا و خسارت دزدی از ماشین همانا. این شد که آن مستاجر که خیلی هم سماجت به خرج می داد مجبور شد به خاطر پارکینگ، خانه را تخلیه کند.»

این مشاور املاک در پایان می گوید: «در واقع افرادی که به صورت غیر قانونی اقدام به تخلیه مستاجر می کنند درست مانند شرخرها با توجه به شخصیت و شرایط مستاجران نقاط ضعف آنها را شناسایی و بعد اقدام به ارعاب، وحشت یا تهدید می کنند تا در آخر فرد مورد نظر عاصی شود و تن به خواسته شان بدهد.»

مشکل بسته قانونی تمدید خودکار اجاره‌نامه

هرچند مسئولان با ارائه بسته پیشنهادی افزایش ۲۵ درصدی اجاره‌بها  و تمدید اجاره نامه ها به صورت خودکار به دنبال راهی برای کنترل بازار اجاره بها بوده اند. اما باید به این مسئله نیز توجه داشت که اقدامات دستوری در بازار رهن و اجاره مسکن پاسخگو نیست. همیشه در چنین شرایطی افرادی سودجو پیدا می شوند که از آب گل آلود ماهی می گیرند.