آرامگاه ميررضی الدين آرتيمانی واقع شده در درهای مصفا در شمال شرق شهر تويسركان اگرچه مجذوبگر رهروان طريقت است اما برای عامه مردم منطقه و كشور ناشناخته است.جاذبههای اين مكان گردشگری از حيث معنوی ، طبيعی و تاريخی در صورت معرفی می تواند مامن علاقه مندان و گردشگران شود. سيد رضی الدين آرتيمانی از سرايندگان و عرفای معروف عصر شاه عباس صفوی است كه در قريه زيبای آرتيمان از توابع تويسركان متولد و در همان جا نيز مدفون شد كه اينك آرامگاه وی ميعادگاه زايران طريقت است. آرامگاه تاريخی اين شاعر نامی ايران زمين که از جاذبه های گردشگری تویسرکان می باشد ، هر ساله دل بسياری از عارفان دلسوخته و سالكان عرفان ناب را از جای جای اين كره خاكی تسلی گر است. همنشينی نوای نی با اشعار ساقی نامه و سوگندنامه ميررضی، فضای معنوی و روحانی خاصی به اين آرامگاه بخشيده است.
میر سید محمد رضیالدین آرتیمانی که بود ؟
میر سید محمد رضیالدین آرتیمانی متخلص به رضی، شاعر و عارف نیمه دوم قرن دهم هجری در روستای آرتیمان به دنیا آمد، در همدان و اصفهان كسب دانش كرد و به كار میرزایی در دربار شاهعباس صفوی پرداخت. وی سیدی كریمالطبع و نیكوخوی بود، و در سیر و سلوك و عرفان نیز مقامی شامخ داشت. پس از بازگشت از اصفهان، در شهر تویسركان و بر فراز تپهای مشرف به شهر، خانقاهی بنا كرد و به ارشاد مستعدان پرداخت. ساقینامه و سوگندنامه از آثار مشهور اوست.
ساقینامه رضیالدین آرتیمانی یكی از معروفترین ساقینامههای ادبیات فارسی است كه چند بیتی از آن را میخوانیم :
معرفی شهر جورقان در استان همدان
الهــی بــه مستــانِ میخانـهات بــه عـقــلآفـرینــانِ دیـوانــهات
بــه اندُهپرستــانِ بـی پا و سـر به شادی فروشانِ بی شور و شر
بــه رنــدانِ سرمســتِ آگاه دل كــه هرگــز نرفتنــد جـــز راهِ دل
خــرابـات را گـــر زیـارت كُنـی تجلــّی بــه خــروار غــارت كُنــی
بیـا تـا بـه ساقی كنیـم اتفــاق دورنها مصفــّا كنیــم از نفــــاق
بیاییـد بـا جملـه مستـان شویم ز مجمــوعِ هستــی پریشان شویم
چو مستان به هم مهربانی كنیم دیــم بــیریــا زنــدگــانــی كنیــم
بــه صبـری كـه در ناشكیبا بُوَد بــه شوقــی كـه در روی زیبـا بُوَد
بــه عزلتنشینانِ صحـرای درد بــه ناخــنكبــودانِ شبهای سرد
كــه خاكم گِل از آبِ انگـور كـن سراپـــای مــن آتــشِ طــور كــن
خدایــا بــه جــانِ خراباتیـــان كــز ایــن تهمتِ هستیام وارهـان
كــه از كثرتِ خـلق تنـگ آمــدم به هر سو شدم سر به سنگ آمدم
نمای آرامگاه رضی آجری است و سه دهنه طاق بلند دارد. در پشت این طاقها، بنایی با ورودی طاقی شكل و سر در كاشیكاری شده قرار گرفته است.
پلان بنا مربع شكل است و در جبهه بیرونی آن نیز سه اتاق وجود دارد كه در چهار ضلع تكرار شدهاند. محل اصلی آرامگاه به وسیله این اتاقها محصور شده است. مقبره دارای چهار در ورودی در چهار ضلع است كه همه آنها طاقی شكلاند و بر سر در آنها كاشیكاریهای زیبایی به چشم میخورد. داخل بنا به سبك معماری جدید و با اشكال هندسی ساخته شده است و دارای سنگ قبری از سنگ خاراست.
نمای بیرونی بنا از آجر است. بنا دارای تأسیسات و اتاقهای دفتر و نگهبانی است. محوطه بیرونی نیز گلكاری و درختكاری شده است.
جاذبه مذهبی مقبره نعمان ابن مقرن (باباپير)
بخش داخلی آرامگاه نيز با سطح مربع دارای تزيين ساده آجری است و محل قبر در وسط آن قرار دارد همچنين نمای قبر با ارتفاعی در حدود ۴۰سانتيمتر كرسی چين شده در كادری مربع الاضلاع ساخته شده كه ورودی آن در لوحهای فلزی مربع شرح حال مختصر ميررضي نوشته شده است.
در جهت معرفی اين بنا و آرامگاه افزون بر چاپ مجموعه اشعار عرفانی وی موسوم به \’ساقی نامه\’ ،دفتركهايی نيز دراين خصوص منتشر شده است.