نقش و نگار زیبای ارتفاعات دل انگیز و چشم نواز الوند، جلوه‌ای زیبا از آفرینش پروردگار را به تصویر کشیده، به گونه‌ای که این منطقه به مثابه گذرگاه و مسیری بهشتی برای کوهنوردان و کوهپیمایان شده است. رشته کوه الوند عروس بامهای ایران این روزها با شروع فصل گرما و سبز پوش شدن ارتفاعات منطقه، آماده میزبانی از کسانی است که فصل گرم و عبور از طبیعت بکر را برای رسیدن به قله آن انتخاب می‌کنند.رشته کوه الوند با سه هزار و ۵۷۴ متر ارتفاع از سطح دریا با دره‌های عمیق، چشمه سارها، چمن زارها، قله‌ها، پوشش گیاهی و فصول منحصر به فردش در طول ماه‌های سال میعادگاه خیل عظیمی از کوهنوردان کشور است.
این رشته کوه با ویژگی‌های طبیعی و جذاب در جنوب شهر همدان و شمال شهر تویسرکان، بهمن ماه ۱۳۸۹ به عنوان یک اثر طبیعی در فهرست میراث طبیعی ایران به ثبت رسید.
ویژگی‌های الوند برای صعود و عبور از ارتفاعات آن به ۲ نیمه سال تقسیم میشود که نیمه نخست سال به لحاظ مساعد بودن شرایط آب و هوایی و طبیعت سرسبز شاهد استقبال بی‌نظیر کوهنوردان برای حضور دراین منطقه و صعود به ارتفاعات آ« هستیم.
ویژگی‌های الوند برای صعود و عبور از ارتفاعات آن در ۲ نیمه سال تقسیم میشود و نیمه نخست آن به لحاظ مساعد بودن شرایط آب و هوایی و طبیعت سرسبز شاهد استقبال بی‌نظیر کوهنوردان هستیم.
روزگاری کوهستان الوند به دلیل کمبود امکانات، منطقه ایمنی برای صعود کوهنوردان کم تجربه نبود اما اکنون به یکی از مجهزترین مناطق کوهنوردی کشور تبدیل شده است.
در واقع در نیمه نخست سال با توجه به مساعد بودن شرایط آب و هوایی، عموم مردم رهسپار ارتفاعات الوند به ویژه دشت میشان می‌شوند؛ هر چند با شروع فصل سرما و برودت هوا نیز کوهنوردان حرفه‌ای و باتجربه رخت زمستانی بر تن کرده و با تجهیزات خاص به کوهنوردی و صعود به ارتفاعات این منطقه می‌پردازند.
اکنون و با شروع فصل تردد پرشمار کوهنوردان و کوهپیمایان، پناهگاه‌های الوند از تویسرکان گرفته تا همدان مجهز به وسایل و امکانات لازم شده و هیات کوهنوردی و صعودهای ورزشی استان همدان با اجرای طرح تجهیز و مرمت پناهگاه‌ها، شرایط استقرار و استراحتگاه موقت کوهنوردان را فراهم کرده است.
الوند؛ زادگاه بزرگان کوهنوردی ایران زمین
رشته کوه الوند آوردگاه بزرگان کوهنوردی ایران است و از دیرباز به عنوان زادگاه پرورش شخصیت‌های برجسته کوهنوردی زبانزد اهالی این رشته ورزش به شمار می‌رود.
تاریخ کوهنوردی همدان مملو از نام آوران این عرصه ورزشی به شمار می‌رود و از گذشته تا به امروز همواره از شخصیت‌های برجسته کوهنوردی دیار الوند از جمله تیمسار محمدجعفر اسدی نخستین ایرانی فاتح قله هشت هزار متری، جلال چشمه قصابانی فاتح دوبار قله اورست و چندین قله هشت هزار متری دیگر، حمید اولنج فاتح قله اورست، شادروان فریدون اسماعیل‌زاده از مربیان بزرگ سنگنوردی کشور، شادروان حسین طالبی‌مقدم از بزرگان عرصه مربیگری دیواره نوردی کشور، مرحوم استاد محمود اجل و ده‌ها کوهنورد فقید دیگر به نیکی یاد میشود.
کوهنوردانی که در دل رشته کوه الوند متولد شده و از دامان این کوهستان تاریخی و گردشگری گام به فتح قله‌های مرتفع جهان گذاشتند.
صعود هفتگی ۵۰ هزار کوهنورد
رییس هیات کوهنوردی و صعودهای ورزشی استان همدان می‌گوید: ۵۰ هزار کوهنورد به طور میانگین در طول هفته به مناطق کوهستانی و ارتفاعات این استان به خصوص رشته کوه الوند صعود می‌کنند.
علیرضا گوهری اظهار داشت: هم اکنون ۶ پناهگاه و چهار جان پناه در محدوده ارتفاعات استان همدان و در مسیرهای پرتردد وجود دارد که خدمات مناسبی از جمله اسکان و ملزومات را به کوهنوردان ارایه می‌دهند.
وی افزود: استان همدان از حیث برخورداری از پناهگاه‌های مجهز در سطح کشور موقعیت ممتاز و بی‌نظیری دارد که در تمام فصول خدمات موثر و مناسبی را به کوهنوردان ارایه می‌دهد.
گوهری تصریح کرد: طی ۲ سال گذشته با توجه به پاندومی کرونا، استقبال ورزش دوستان از رشته کوهنوردی و کوهپیمایی افزایش چشمگیری پیدا کرد و در حال حاضر نیز به صورت میانگین در روزهای تعطیل و اواخر هفته شاهد صعود ۵۰ هزار نفری کوهنوردان همدانی و استان‌های همجوار به ارتفاعات استان هستیم.
در حال حاضر به صورت میانگین در روزهای تعطیل و اواخر هفته شاهد صعود ۵۰ هزار نفری کوهنوردان همدانی و استان‌های همجوار به ارتفاعات استان هستیم.
وی با تاکید بر اینکه هرگونه صعود اعم از گروهی و انفرادی ملزم به همراه داشتن تجهیزات کوهنوردی است، گفت: ورزش کوهنوردی در عین زیبایی و جذابیت، مملو از خطرات احتمالی است.
رییس هیات کوهنوردی و صعودهای ورزشی استان همدان افزود: کوهنوردانی که قصد صعود به ارتفاعات را دارند باید تجهیزات لازم را همراه خود داشته باشند.
گوهری با اشاره به اینکه در فصول بهار و زمستان خیز علاقه مندان به کوهپیمایی و کوهنوردی روبه افزایش است، از کوهپیمایان خواست تا بهداشت و پاکیزگی کوهستان الوند به ویژه دشت میشان را رعایت کنند.
میشان، دشت دل انگیز کوهنوردان
دشت میشان به عنوان یکی از مناطق بکر ارتفاعات کوهستانی همدان، منزلگاه بهشتی کوهنوردان این شهر محسوب میشود.
این دشت بیش از نیم قرن اقامتگاه موقت کوهنوردانی است که در سرما و گرمای سال برای صعود به قلل مرتفع رشته کوه الوند از این مسیر تردد می‌کنند.
میشان در مسیر اصلی صعود به قله الوند قرار دارد و وسعت آن حدود یک هکتار و ارتفاع آن از سطح دریا به ۲ هزار و ۶۰۰ متر می‌رسد.
در گذشته عشایر غرب و جنوب غرب کشور از این دشت به عنوان کوچ ییلاقی خود استفاده می‌کردند؛ چرا که میدان میشان مملو از آب‌های روان، چمن زار و مناظر زیبای طبیعی و محیطی امن برای استقرار چادرسیاه بود.
گستردگی سطح این دشت با پوشش چمن، از نیم قرن پیش به عنوان جایگاهی همیشگی برای استراحت و اتراق کوهنوردان مورد استفاده قرار می‌گیرند.
البته در کنار این دشت، مناطق بکر نظیر تخت نادر، چمن شاه نظر و تخت رستم نیز برای اقامت کوهنوردان از موقعیت مناسب برخوردار است؛ منتهی احداث پناهگاه دشت میشان سبب شد تا کوهنوردان که علاقه مند به فعالیت گروهی هستند، از این مکان برای اجتماع و استراحتگاه خود استفاده کنند.
در واقع این دشت پهنه وسیعی است که کوهنوردان از آن عبور می‌کنند تا به پناهگاه دوم و قله الوند صعود کنند.
این دشت در بهار و پاییز، به ویژه در تعطیلات یکی از مناطق مورد استقبال عموم مردم به شمار می‌رود و احداث تله کابین گنج نامه طی سال‌های گذشته مسیر دسترسی به این مکان را هموار ساخته است.
پناهگاه دشت میشان به عنوان یکی از قدیمی‌ترین پناهگاه‌های استقرار کوهنوردان ایران به شمار می‌رود.
در سال ۱۳۴۵ پناهگاه اول میدان میشان به همت هیات وقت کوهنوردی همدان توسط «فریدون اسماعیل زاده» دبیر هیات، «اکبر سلاحی» خزانه دار و «عربعلی شروه» منشی هیات و عموم کوهنوردان همدان و با حمایت رئیس هیات کوهنوردی وقت «عبدالله حاجیلو» احداث شد.
این پناهگاه که دومین پناهگاه کوهنوردی ایران پس از پناهگاه «شیرپلا» محسوب می‌شد با حضور جمع کثیری از گروه‌های کوهنوردی، کوهنوردان همدان و کوهنوردان آزاد ساخته شد.
