فوتبال درصدر پر بیننده‌های دنیاست و هواداران پرشماری از هر رنگ، نژاد و ملیتی درجهان آن را دنبال می‌کنند، حالا کمتر از ۶ ماه به برگزاری بزرگترین رویداد این ورزش پرطرفدار در همسایگی بوشهر مانده و با لحاظ اما و اگرهایی، می‌تواند میدانی برای جهش صادرات و صنعت گردشگری این استان باشد.
به گزارش خبرنگار ایرنا، رابطه بوشهر و قطر تنها محدود به دیروز و امروز و بازیهای جام جهانی نیست بلکه فاصله نزدیک بنادر دیر و کنگان این استان تا بنادر حمد و الرویس قطر به شکلی است که از گذشته های بسیار دور مردم این مناطق با هم ارتباط و مبادلات داشته اند و می توان گفت هیچ بندری در شمال خلیج فارس در نزدیکی به قطر قدرت رقابت با این استان را ندارد؛ به تعبیر دیگر استان بوشهر از نظر جغرافیایی و مراودات تجاری نزدیکترین فاصله را به کشور قطر دارد و این موقعیت، جایگاه ممتازی را برای توسعه روابط با این کشور همسایه به آن بخشیده است.
فاصله نزدیک ۱۴۰ کیلومتری استان بوشهر تا کشور قطر امکان جابه جایی کالا میان این استان و کشور همسایه را در مدت ۱۲ ساعت فراهم کرده است، همچنین وجود ارتباطات فرهنگی، اجتماعی و سابقه دیرینه مبادلات تجاری و بازرگانی میان مردمان تاجر پیشه بوشهر با قطری‌ها مزیت دیگری است تا این استان بتواند به مرکز تامین نیازهای کشور قطر تبدیل شود.
حالا این کشور همسایه برای نخستین بار میزبان یکی از بزرگترین و مهمترین رقابت‌های ورزشی یعنی مسابقات فوتبال جام جهانی ۲۰۲۲ است که از ۳۰ آبان تا ۲۷ اذر ماه امسال برگزار میشود و با توجه به حجم بالای مسافرانی که به هوای تماشای پرطرفدارترین رویداد ورزشی جهان به قطر می‌آیند، بوشهر با توجه به موقعیت و ارتباط دیرینه با این کشور همسایه می‌تواند سهمی از این بازار بزرگ گردشگری که در آن سوی آب‌هایش گسترده شده است، بردارد.
این سهم می‌تواند از یک سو تامین نیاز غذایی و دیگر نیازهای جمعیت عظیمی که به یکباره به کشور کوچک قطر گسیل شده‌اند و از سوی دیگر ساختن سرآغازی برای جذب گردشگر و توسعه صنعت گردشگری بوشهر باشد، که با فراهم شدن زمینه‌هایی دور از ذهن هم نیست.
بوشهر در این رویداد بزرگ جهانی که حضور ایران نیز شور و هیجان آن را برای هموطنان دوچندان کرده است، می‌تواند یکی از مبداهایی باشد که فوتبالی‌های ایرانی را دریایی یا هوایی به جام جهانی ۲۰۲۲ برساند.
تامین نیازهای غذایی گردشگران جام جهانی قطر از بوشهر
با توجه به وضعیت جغرافیایی، ژئوپلتیکی و مناسبات منطقه ای بین ایران و قطر بویژه از سال ۲۰۱۳ که قطع روابط و تحریم کشورهای عربستان، مصر، بحرین، امارات متحده عربی و برخی دیگر از کشورها با قطر آغاز شد و در واقع به نوعی محاصره هوایی، زمینی و دریایی این کشور رقم خورد این همسایه در آن سوی آب‌های خلیج فارس برای تامین نیازهای خود بویژه در زمینه امنیت غذایی و سایر نیازهای اساسی به جمهوری اسلامی ایران تکیه کرد.
استان بوشهر با ظرفیت‌ها و توانمندی‌های بالا در زمینه تولید مواد غذایی بویژه محصولات کشاورزی و فراهم بودن شرایط حمل ونقل دریایی از جمله فاصله کم بندرهای این استان تا قطر، وجود اسکله ها، کشتی های کانتینربر با ظرفیت بالا و پرسرعت گزینه مناسبی برای تامین نیازهای فوری غذایی این کشور بویژه در زمان رقابت‌های جام جهانی است.
توسعه روابط اقتصادی و تجاری بین بوشهر و قطر به اندازه‌ای است که به گفته معاون اقتصادی استاندار بوشهر از ۱۳۴ میلیون دلار صادرات ایران به قطر در سال ۱۴۰۰ به میزان ۸۸ میلیون دلار یعنی ۶۸درصد از استان بوشهر بویژه بندر دیر بوده است.
آنطوری که علی باستین توضیح می‌دهد ۶۶ درصد کالاهای صادراتی از استان بوشهر از جنس کالاهای کشاورزی، ۳۱ درصد معدنی و سه درصد نیز کالاهای صنعتی بوده که از طریق ۶ گمرک فعال در زمینه صادرات به کشور قطر انجام شده است.
امروز شهرت استان بوشهر تنها به واسطه وجود منابع عظیم نفت و گاز عسلویه و پارس جنوبی، نیروگاه اتمی و سکوها و پایانه‌های صادرات نفت جزیره خارگ نیست بلکه با ایجاد سنگ بنای صنعت پرورش میگو در زمین‌های شوره زار، این استان کرانه‌ای با تولید ۲۸ هزار تن (۶۰ درصد از میگوی پرورشی کشور)، ۲هزار و ۵۰۰ تا سه هزار تن ماهی در قالب طرح پرورش ماهی در قفس و تولید بیش از ۶۰ هزار تن ماهی و ۲ هزار تن میگوی دریایی به عنوان قطب تولید آبزیان شناخته میشود.
به نحوی که امروز مدیر کل شیلات استان بوشهر معتقد است این مجموعه با توجه به ظرفیت‌های آبزی پروری و دریا آمادگی تامین و بارگیری ماهی و میگوی مورد نیاز کشور قطر به هر مقدار را در کمترین زمان به صورت تازه و یخ زده برای رقابت‌های جام جهانی دارد.
آنطوری که علی بازدار می گوید: استان بوشهر در بخش شیلات ۱۱ سایت فعال پرورش میگو دارد که امسال ۶هزار و ۵۰۰ هکتار از این سایت‌ها به زیر کشت رفته و پیش بینی میشود با توجه به ذخیره سازی لارو ۳۳ هزار تن میگوی پرورشی تولید شود البته در کنار آن تولید میگوی دریایی و ماهی پرورشی و دریایی نیز در این استان وجود دارد.
به گفته مدیرکل شیلات استان بوشهر این استان در زمان حاضر سه هزار تن میگوی بسته بندی شده در سردخانه‌های خود دارد که در صورت نیاز امکان صادرات به کشور قطر وجود دارد.
امروز میگو به عنوان یک غذای لاکچری برای گردشگرانی که از سراسر دنیا در یک بازه زمانی مشخص به قطر سفر می کنند به شمار می‌رود و استان بوشهر با توجه به توانمندی‌هایی که در زمینه تولید و صادرات دارد ظرفیت مناسب و پشتیبان خوبی برای کشور قطر در زمینه تامین این ماده غذایی به شمار می‌رود.
خرما قابلیتی غیر قابل چشم پوشی
استان بوشهر با دارا بودن ۶میلیون اصله نخل در ۳۴ هزار و ۵۰۰ هکتار نخلستان و تولید سالانه ۱۶۵ هزار تن محصول شامل هشت هزار تن خارَک (خرمای نارس) ،۴۶هزار تن رُطَب و حدود ۱۰۸هزار و ۵۰۰ تن خرما، سالانه ۱۵ درصد خرمای کشور را تولید می‌کند و برحسب شرایط از این میزان تولید به صورت میانگین ۲۷هزار تن محصول صادر میشود.
از نظر رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان بوشهر این استان برای صادرات محصول خرمای تولیدی نخلداران همزمان با بازیهای جام جهانی آماده است.
نوذر منفرد البته این را هم یادآور میشود که در کنار تولید خرما؛ استان بوشهر با توجه به ظرفیت‌هایی که در زمینه تولید گوشت مرغ به میزان بیش از نیاز استان امکان پشتیبانی از کشور قطر در بازه انجام بازیهای جهام جهانی و حضور گردشگران در این کشور را دارد.
تولید ۶۰۰ هزار تن محصول گوجه فرنگی خارج از فصل و عسل کُنار از دیگر قابلیت‌های استان بوشهر است که می‌تواند در این ماراتن جهانی به قطر در تامین نیاز غذایی این کشور کمک کند.
جام جهانی، فرصتی برای جهانی شدن صنعت گردشگری بوشهر
بوشهر از زیباترین شبه جزایر ایران در کنار خلیج فارس است که با طبیعت زیبا، سواحل بی‌نظیر و مناطق دیدنی خود از پائیز تا بهار مقصد مناسبی برای سفر و گردشگری به شمار می‌رود.
جنگل‌های حرا، خلیج نایبند، کوه نمک جاشک، جاده ای رویایی در تسخیر نخلستان‌های رعنا قامت شهر آبپخش، وجود عمارت‌های تاریخی در دل بافت قدیم و بندر چهار هزار ساله سیراف، آثار تاریخی باقیمانده از دوره هخامنشی با قدمت ۲۵۰۰ سال از جمله قابلیت‌های گردشگری این استان بندری به شمار می‌رود.
همچنین در بخش صنایع دستی، استان بوشهر با توجه به دارا بودن ۱۸ نشان مهر اصالت ملی در رشته های حصیربافی، کپوبافی، سازسازی، نازک کاری، گلیم بافی، ابریشم دوزی، عبابافی، ساخت لنج سنتی(لنج تزیینی)، زیورآلات سنتی و خوس دوزی خاستگاه تولید عبای پشم شتر، حصیر، گلیم، گبه و کپو با ارزش صادراتی بالایی است و براساس اعلام مسئولان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی این استان آمادگی صادرات دست بافته های زنان و مردان این سرزمین همزمان با آغاز بازیهای جام جهانی ۲۰۲۲ قطر را دارد.
همان طور که در ابتدای این نوشتار اعلام شد استان بوشهر در فاصله ۱۴۰ کیلومتری از کشور قطر و بندر دیر نزدیکترین شهر ایران به مرزهای آبی قطر است طوریکه سفر به قطر از این مبدا تنها چهار ساعت طول می‌کشد و با فراهم کردن زیرساخت‌های لازم حمل و نقل، تقویت زیرساخت‌های اقامتی و برگزاری تورهای گردشگری ارزان قیمت و البته معرفی مناسب و به موقع ظرفیت‌ها امکان حضور گردشگرانی از سراسر دنیا برای دیدن جاذبه های گردشگری در استان بوشهر وجود دارد.
به گفته وحید جمالی سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان بوشهر همجواری این استان با استان فارس به عنوان یکی از قطب‌های گردشگری این زمینه را فراهم می کند که با هماهنگی انجام شده با تورلیدرها و جامعه دفاتر هتلداری گردشگران جام جهانی که شیراز را مقصد خود انتخاب کرده اند به سمت بوشهر گسیل دهند و به این صورت این استان می تواند مقصد گردشگران باشد و فرصتی است که این استان ساحلی از این رویداد استفاده کند.
مراکز اقامتی استان بوشهر تقویت می شود
پیش بینی بیش از چهار میلیون مسافر در یک بازه زمانی یک ماهه برای کشوری مانند قطر با زیرساخت‌های اقامتی محدود و حمل و نقل این شمار مسافر از جمله مواردی است که می تواند این کشور را با مشکل روبرو کند به همین دلیل در این شرایط تقویت زیرساخت‌های اقامتی در استانی مانند بوشهر به عنوان نزدیکترین بندر از الزام‌های مهم است که باید از سوی مسئولان مورد توجه قرار گیرد.
در همین ارتباط آن‌طور که جمالی سرپرست معاونت گردشگری اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان بوشهر می‌گوید: براساس هماهنگی های انجام شده قرار است هتل چهار ستاره در بوشهر و هتل پتروجم کنگان تا اوایل مهرماه تکمیل و به ظرفیت اقامتی این استان که در زمان حاضر پنج هزار و ۲۰۰ تخت اقامتی است، افزوده شود.
با توجه به بندری بودن استان بوشهر اسکله گردشگری و تفریحی از جمله الزامات گردشگری دریایی است که با توجه به برخی عقب ماندگی‌هایی که در این بخش وجود دارد باید با فراهم کردن زیرساخت‌های گردشگری دریایی استاندارد سازی لازم صورت گیرد.
با توجه به بالا بودن هزینه سفر هوایی به کشور قطر و محدودیت‌هایی که در سیستم پروازی در بازه زمانی بازیهای جام جهانی قابل پیش بینی است بنابراین یکی از ظرفیت‌هایی که می تواند فعال شود و به کشور کمک کند ظرفیت حمل و نقل دریایی است که هم به بخش مسافر و هم در زمینه صادرات کالاهای نیاز مصرفی قظر مفید و موثر خواهد بود.
به گفته جمالی با توجه به ارزان بودن سفرهای دریایی نسبت به هوایی با فراهم کردن زیرساخت‌های گردشگری دریایی از جمله اسکله گردشگری استان بوشهر می تواند به هاب خروجی کشور به قطر و ورود مسافر و گردشگر برای بازدید از جاذبه های گردشگری این استان تبدیل شود.
او می‌گوید: براساس تفاهم انجام شده با اداره کل بنادر و کشتیرانی استان بوشهر قرار است اسکله گردشگری تفریحی بوشهر تا قبل از آغاز جام جهانی مورد بهره برداری قرار گیرد.
جمالی معتقد است اگر چند اسکله گردشگری و تفریحی بویژه در بنادر دیر و کنکان احداث شود با توجه به موقعیت این بنادر نسبت به فرودگاه عسلویه و امکانات اقامتی موجود در بندر کنگان می تواند در حوزه گردشگری دریایی در این استان تاثیر گذار باشد.
مدیرکل دفتر جذب و حمایت از سرمایه‌گذاری استانداری بوشهر هم درباره بهره‌گیری صنعت گردشگری بوشهر از فرصت پیش آمده اذعان می‌کند که هرچند استان بوشهر استانی عریض و طویل ساحلی است اما هنوز زیرساخت‌های گردشگری استان از لحاظ کمی و کیفی به آن بلوغ لازم نرسیده اند که بتوانند حجم بزرگی از مسافران را در یک محدوده زمانی پاسخ بدهند و انتظار می‌رود این نقیصه را پروژه‌های در دست کار که پیشرفت فیزیکی قابل توجهی هم دارند، رفع کند تا زمینه استقبال از گردشگران فراهم شود.
رسول رستمی می گوید: با توجه به ضعف زیرساخت‌های اقامتی استان بوشهر انتظار می رود با پرداخت تسهیلات ویژه برای سرعت بخشی در روند اجرای مراکز اقامتی در دست کار و راه اندازی مناطق نمونه گردشگری از جمله لیان، دلارام و سایر مناطق دیگر نمونه گردشگری به عنوان پروژه های پیشران برنامه ریزی شود و دولت نیز در زمینه تخصیص منابع و هدایت سرمایه گذاران حمایت کند.
اما و اگرهای بوشهر برای تبدیل شدن به مبدا سفر فوتبال دوست‌ها به قطر
در کنار اسکله های گردشگری و تفریحی آنچه که مهم و ضروری است و باید مورد توجه مسئولان استان بوشهر قرار گیرد پایانه مسافری دریایی بوشهر است که به گفته رستمی مدیرکل دفتر جذب و دریانوردی استان بوشهر در زمان حاضر برخی از این اقدامات از جمله لایروبی، بهسازی، اصلاح و تکمیل پایانه مسافری بندر بوشهر در بخش زیرساختی از ۲ سال گذشته با تامین مالی این پروژه از طریق سازمان بنادر و دریانوردی آغاز شده و در زمان حاضر با ۷۰ درصد پیشرفت فیزیکی در ۲ تا سه شیفت در حال کار هستند و پیمانکار قرار است این پروژه را تا پایان شهریور تحویل دهد به این ترتیب امکان مناسبی برای کشتی‌های باری و مسافری فراهم میشود.
او ادامه می‌دهد یکی از مهمترین کارهایی که باید انجام شود ایجاد ترمینال مسافری بندر دیر است که با توجه به مسافت کم این بندر با بندر الرویس قطر اگر امکان این تردد و پذیرش گردشگر به وجود آید هزینه سفر دریایی نسبت به هوایی بسیار کاهش می یابد و این نقطه جذابیتی برای حضور گردشگران به شمار می رود.
رستمی معتقد است وجود شناور از جمله ابزار لازم برای جا به جایی گردشگران و به عنوان پیشران توسعه مناسبات تجاری با کشور قطر به شمار می آید؛ در همین راستا کشتی گرند فری با ظرفیت جابه جایی ۱۵۰۰ مسافر آمادگی خدمات رسانی دارد و تنها مشکل در این زمینه تامین سوخت یارانه‌ای است که با پیگیری‌های انجام شده از سوی وزارت کشور، صنعت، معدن و تجارت، نهاد ریاست جمهوری و نفت تلاش میشود مشکل تامین سوخت یارانه ای این شناور برطرف و نهایی شود.
البته مدیرکل دفتر جذب و حمایت از سرمایه‌گذاری استانداری بوشهر این را هم یادآور می شود که افزون بر کشتی گرند فری کشتی کروز رویا دریا نیز در حال آماده سازی است و انتظار می رود تا ۲ماه آینده تکمیل و آمادگی خدمات رسانی در بازه زمانی بازیهای فوتبال جام جهانی را دارد.
مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر نیز در این باره می گوید: پایانه مسافری دریایی بین المللی بوشهر تا پایان مرداد به پایان می رسد و امکان پهلو گیری شناورهایی به طول ۱۵۰ متر فراهم میشود، همچنین با توجه به اینکه عملیات اجرایی بهسازی سالن پایانه مسافری در دستور کار است تمهیدات لازم برای پیاده و سوار شدن مسافران در این پایانه اندیشیده شده است.
آنطوری که محمد شکیبی نسب توضیح می‌دهد در زمان حاضر متقاضی برای ورود کشتی‌های کروز به بندر بوشهر وجود دارد و قرار است برای بهره گیری از ظرفیت جام جهانی ۲ فروند کشتی کروز نیز وارد بندر بوشهر شود.
مدیرکل دفتر جذب و حمایت از سرمایه‌گذاری استانداری بوشهر نبود پرواز مستقیم از بوشهر به قطر و بالعکس را از کمبودهای استان بوشهر در بازه زمانی بازیهای جام جهانی عنوان می کند و می گوید: یکی از برنامه ها و رایزنی های مسئولان ارشد این استان ایجاد یک پرواز در این مسیر است که انتظار می رود با توجه به وجود ۲ فرودگاه بین المللی بوشهر و عسلویه این امکان فراهم شود تا در کنار مسیر دریایی بسته گردشگری این استان تکمیل شود.
رستمی معتقد است با توجه به اینکه تنوع محصولات تولیدی کشور قطر زیاد نیست ماهیت این کشور همسایه براساس شواهد از نظر اقتصادی واردات محور است و امروز از کشورهای ترکیه آذربایجان و اروپا مواد غدایی وارد می‌کند براین اساس با توجه به موقعیت اقلیمی و جغرافیایی بوشهر با تقویت زیرساخت‌ها و راه اندازی برخی امکانات در بنادر از جمله ایکس ری بویژه در بندر دیر امکان بهره بردن از این امکان برای استانی مانند بوشهر فراهم تر می شود.
نگاهی به آینده
یادمان باشد ایجاد و تقویت زیرساخت‌ها در بندر بوشهر برای تقویت صادرات به کشور قطر نباید محدود به رویداد جام جهانی فوتبال باشد چرا که هم بندر بوشهر و هم قطری ها که برنامه های توسعه ای زیادی نیز دارند همیشگی هستند.
رابطه تجاری، بازرگانی و همکاری‌های اقتصادی استان بوشهر و قطر تنها محدود و منوط به رویداد جام جهانی نیست چون این کشور همسایه با توجه به موقعیت استراتژیک جغرافیایی، وسعت سرزمینی، شمار جمعیت و منابع بزرگی که در اختیار دارد رویکرد برند سازی و تقویت قدرت نرم را دارد.
خبر می‌رسد، قطر در تلاش است علاوه بر برگزاری رویدادهای بزرگ فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی، میزبانی بازیهای المپیک آسیایی ۲۰۳۰ را از آن خود کند و این فرصتی است تا استان بوشهر از آن به نفع خود بهره گیرد.
استان بوشهر به دلیل همجواری با استان‌های تک کرانه ای مانند فارس، امکان ایجاد کریدور تجاری شمال به جنوب را نیز دارد که باید زیرساخت‌های مناسب در بلند و کوتاه مدت برای نقش آفرینی بیشتر در توسعه مناسبات با قطر در این استان فراهم شود.
به گفته مدیرکل بنادر و دریانوردی استان بوشهر در مورد توسعه زیرساخت‌های بنادر بویژه در بندر دیر که به لحاظ فاصله در ۱۲۰ مایلی کشور قطر قرار دارد همواره مورد وثوق این کشور است به نحوی که در زمان حاضر این بندر امکان پذیرش ۵۰ تا ۸۰ کانتیتر یخچالی وجود دارد که به وسیله ۱۲ فروند لندیگرافت کار انتقال این کانتینرها انجام و تشریفات ترخیص آنها نیز در کوتاه ترین زمان انجام میشود.
همچنین محمد شکیبی درباره تقویت زیرساخت‌های بندری نیز می‌گوید: این اداره کل احداث چهار پست اسکله رمپ استاندارد را در دستور کار دارد که از نیمه دوم شهریور ماه عملیات اجرایی آنها آغاز میشود؛ زیر ساخت‌هایی که در آینده تجاری بوشهر بسیار به کار می‌آید.
او توضیح می‌دهد که نزدیک سه هکتار اراضی پس کرانه آن اسکله های رمپ است که از سوی سرمایه گذار بخش خصوصی عملیات اجرایی آنها شروع و تا ۲ ماه آینده به پایان می رسد و کار آسفالت محوطه نیز انجام میشود.
