روستای پیاوین بانه به دلیل برخورداری از بافت با ارزش قدیمی و پلکانی در کنار حفظ فرهنگ روستا نشینی و آداب و رسوم گذشته، از معدود روستاهای گردشگر محور منطقه است که دستخوش تحول و مدرنیزه نشده است و همچنان بوی روستا می دهد.
به گزارش خبرنگار ایرنا، روستای پیاوین با ۵۱ خانوار و ۲۰۰ نفر جمعیت در ۳۵ کیلومتر بانه و در بخش نمشیر واقع شده است این روستا بافت قدیمی و پلکانی دارد و حفظ این بافت باعث توجه گردشگران به روستا شده و پروژه گردشگری روستا نیز با حفظ بافت با ارزش روستایی به کندی در حال اجرا است.
طرح معرفی روستای پیاوین به عنوان روستای هدف گردشگری در سال ۱۳۹۶ آغاز شد به دلیل بافت های با ارزش روستایی، در اجرای این طرح استفاده از گل، سنگ و چوب در احداث بناها و شکل پله کانی انتخاب شده است پروژه در حال حاضر با ۳۰ درصد پیشرفت فیزیکی راکد مانده است.
اعتبار این پروژه از محل اعتبارات ملی تامین شده است تاکنون حدود ۱۰ میلیارد ریال به اجرای پروژه اختصاص یافته و بخشی از سنگفرش معابر روستا با مشارکت مردم انجام شده است.
طرح گردشگری روستای پیاوین با حفظ بافت با ارزش روستایی در چند بخش از جمله کف سازی، سنگ فرش، دیوار حائل، فاضلاب کشی، نصب درب و پنجره، اجرای فضای باز، احداث میدان با نماد بومی منطقه و طراحی چشمه به صورت سنتی اجرا می شود.
در گذشته پیاوین محل زندگی مردان نامدار و شجاعی بوده است به همین دلیل به عنوان پیاوین نام گذاری شده «پیاو» در زبان کردی به معنی مرد و پیاوین جمع مردان است.
برای تهیه گزارش با هماهنگی دهیار و اعضای شورای اسلامی به روستای پیاوین رفتم در تهیه این گزارش اداره بنیاد مسکن شهرستان بانه همکاری نکرد.
پخت نان محلی
یکی از کارهای مهم زنان روستای پیاوین پختن نان محلی است در کوچه پس کوچه های این روستا همیشه بوی نان تازه به مشام می رسد در هنگام تهیه این گزارش در یکی از کوچه های پیاوین، ۲ بانوی روستایی در تنور سنتی مشغول پخت نان محلی بودند که من را به محفل گرم و صمیمی خود دعوت کردند.
یکی از بانوان در گفت وگو با خبرنگار ایرنا گفت: بانوان روستای ما همه کارهای سنتی را انجام می دهند و بیشتر کارها به صورت دسته جمعی و با همکاری هم انجام می شود.
گلچین حسینی افزود: زنان روستا از حضور گردشگران خوشحال می شوند و با نان محلی و غذاهای سنتی از آنها پذیرایی می کنند.
او همچنین از مسوولان خواست هر چه زودتر طرح اجرای روستای هدف گردشگری را به پایان برسانند تا شاهد رونق بیشتر در روستا باشیم.
وی با اشاره به مشکلات روستا که بیشتر بانوان با آن دست و پنجه نرم می کنند اظهار دشت: روستای ما منابع آبی زیادی دارد اما به دلیل مشکل در لوله ها و نبود منبع مناسب، همیشه برای تامین آب شرب مشکل داریم.
طبیعت بکر پیاوین
عضو شورای اسلامی پیاوین هم در گفت و گو خبرنگار ایرنا گفت: هر طرف را که نگاه می کنیم زبیایی های طبیعی را می بینیم و این مهمترین جاذبه روستای پیاوین است، چشمه و بافت پله کانی نیز از جاذبه هایی است که به لحاظ گردشگری از اهمیت بالایی برخوردار است.
علی احمدپور با اشاره به روابط خویشاوندی اهالی روستا افزود: در سه سال اول، اجرای طرح گردشگری روستای پیاوین به خوبی پیشرفت کرد اما در ۲ سال اخیر پروژه به کندی پیش می رود.
وی اظهار داشت: بافت ساختمانی روستای پیاوین از ۱۰۰ سال گذشته تاکنون تغییر چندانی نکرده و مردم روستا به دلیل علاقه ای که به بافت سنتی دارند آن را حفظ کرده اند و زنان روستا مانند گذشته کارهایی مانند پخت نان محلی و غذای محلی را انجام می دهند.
احمد پور گفت: ساختار سنتی روستای پیاوین بی نظر است و به گفته گردشگران این ساختار سنتی در کمتر جای ایران به این خوبی حفظ شده است برای نمونه بسیاری از خانه های روستا بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارند اما همچنان مردم در آنها زندگی می کنند.
وی اضافه کرد: انتظار داریم مجریان طرح باتوجه به اهمیت رونق گردشگری طرح را زودتر به پایان برسانند و پروژه ها را نیمه کاره رها نکنند.
عضو شورای اسلامی روستای پیاوین با اشاره به اینکه روند کند اجرای پروژه گردشگری روستا باعث دلسردی گردشگران می شود اظهار داشت: پروژه های نیمه کاره روستای پیاوین شامل ساختمان نیمه کاره چشمه، سرویس های بهداشتی و سنگفرش معابر است.
وی با انتقاد از طرح ساختمان چشمه روستا گفت: طرحی که برای ساختمان چشمه اجرا شده است بافت سنتی چشمه و حتی روستا را به هم زده است ساختمان چشمه یک اتاقک است نه طرح سنتی و نه مدرن بلکه بافت غیر اصولی دارد که با تعریف پروژه های سنتی در تضاد است امیدوارم در اجرای آن بازنگری شود.
این عضو شورای اسلامی روستای پیاوین اضافه کرد: احداث چارچوب ساختمان چشمه تنها کاری است که در یک سال گذشته انجام شده آن هم کاملا غیر اصولی، در قدیم این چشمه اتاقک و حوضچه های کوچکی داشته است که از آن به عنوان حمام استفاده می شد اما با اجرای این طرح تخریب شد.
خانه ای ۱۰۰ ساله
قدیمی ترین خانه روستای پیاوین بیش از ۱۰۰ سال قدمت دارد در آن زمان بنابر ضرورت از چندین قسمت شامل انبار، کاهدان، راهروهای تنگ و باریک، طویله، آتش خانه، تنور، ۲ اتاق نشیمن و آشپزخانه سنتی ساخته شده است در این خانه یک زن و مرد سالمند با دختر میانسالشان که از آنها نگهداری می کند زندگی می کنند.
سالمندان این خانه می گویند این خانه قبل از اینکه ما به دنیا بیایم ساخته شده و شاید بیش از ۱۰۰ سال قدمت داشته باد آنها هر ۲ مریض هستند و زن سالمند با کپسول اکسیژن نفس می کشد.
مریم عزیزی دختر این خانواده می گوید: شما نمی توانید حتی یک شب هم اینجا زندگی کنید اما ما در آن زندگی می کنیم مادر و پدرم چندین ساله که بیمار هستند و نیاز به مراقبت زیادی دارند و با دارو زنده هستند.
او گفت: این خانه قدیمی چند روزنه دارد که نور از این روزنه ها به داخل می تابد و دیوارهای کاه گلی و سقف چوبی خانه به دلیل دود حاصل از تنور و آتش، سیاه و فضای آن تاریک است. بخشی از خانه را به دلیل تخریب، بازسازی و تعمیر کردیم اما چارچوب آن را تغییر ندادیم ۲ سال پیش هم گاز کشی شد. در این خانه قدیمی ابزار کار کشاورزی و وسایل قدیمی که در گذشته کاربرد زیادی داشته همچنان وجود داشت.
روند کند پروژه پیاوین
دهیار روستای پیاوین نیز در گفت وگو با خبرنگار ایرنا گفت: عملیات اجرایی طرح گردشگری روستای پیاوین با حفظ بافت با ارزش روستایی از ۱۳۹۶ آغاز شده و بخش زیادی از سنگفرش معابر روستا انجام شده است.
سالار احمدپور با اشاره به کندی عملیات اجرایی طرح روستای پیاوین اضافه کرد: یکی از مشکلات روستا نبود سرویس های بهداشتی برای گردشگران است سرویس های بهداشتی قدیمی نیز قبلا تخریب شده اند.
وی اظهار داشت: با وجود اینکه پروژه روستا نیمه کاره است اما با توجه به اینکه روستا بافت قدیمی و سنتی خود را حفظ کرده ماهانه حدود ۱۵۰ گردشگر از نقاط مختلف کشور برای دیدن روستا می آیند.
احمدپور ادامه داد: برخی افراد هم برای ساخت کلیپ های عروسی و فیلم های مختلف به پیاوین می آیند در شرایطی که سرویس بهداشتی مناسب و مکانی مناسب برای اسکان و پذیرایی از آنها نداریم مجبور هستند در مکان های نامناسب استراحت کنند.
وی با اشاره به جاذبه های مهم روستای پیاوین گفت: مهمترین جاذبه های گردشگری این روستا، طبیعت بکر، چشمه های آب طبیعی و بافت سنتی و قدیمی است که ساماندهی آنها باعث جذب گردشگران بیشتر و اشتغال پایدار برای جوانان روستا می شود.
دهیار روستای پیاوین اضافه کرد: تورهای گردشگری از نقاط مختلف کشور هر ساله برای دیدن بافت سنتی با ارزش و طبیعت بکر به روستای پیاوین سفر می کنند اما به دلیل کمبود امکانات رفاهی و نبود محل اسکان، امکان پذیرایی مناسب از آنها را نداریم.
وی با بیان اینکه این طرح توسط اداره بنیاد مسکن اجرا می شود گفت: قرار بود تمام خانه ها را به یک شکل طراحی کنند و فضای ورزشی و فضای سبز احداث کنند و فاضلاب روستا هم بازسازی شود اما این اقدامات تاکنون انجام نشده است.
احمدپور اضافه کرد: اجرای این طرح ۱۰ ساله است اما در پنج سال اخیر حدود ۳۰ درصد پیشرفت فیزیکی داشته که درخواست می کنم که روند اجرای این پروژه سریعتر انجام شود و محلی برای اسکان و پذیرایی از گردشگران فراهم شود.
شهرستان مرزی بانه با ۱۵۸ هزار نفر در ۲۷۰ کیلومتری غرب سنندج مرکز استان واقع شده است.