آمپی سیلین چیست ؟
آمپی سیلین (ampicillin ) یک آنتی بیوتیک پنی سیلین است که برای درمان و جلوگیری از بیماریهایی مثل عفونت های روده ای ، مننژیت ، عفونت معده، ذات الریه به کار می رود و به شکل کپسول ، سوسپانسیون خوراکی و ویال حاوی پودر استریل جهت ترزیق در داروخانه موجود است.
کاربرد داروی آمپی سیلین
1) درمان ارگانیسم های حساس از انواع شیگلا ، سالمونلا E.Coil ، هموفیلوس ، پروتئوس نایسریا ، آنتروکوک و گرم مثبت های حساس مثل استافیلوکوک های حساس به پنی سیلین G ، استرپتوکوک و پنوموکوک .
2) عفونتهای تنفسی وبافت نرم
3) مننژیت باکتریال
4) سپتی سمی
5) عفونتهای گوارشی وادراری تناسلی
6) عفونتهای سوزاکی
7) آرتریت سوزاکی در مردان
8) پیشگیری از بروز اندوکاردیت باکتریال
اطلاعات مهم در مورد این دارو
حتما قبل از استفاده از این دارو اطلاعات روی پکیج و بسته بندی را به دقت مطالعه کنید و اگر هرگونه بیماری یا آلرژی دارید، حتما به پزشک اطلاع دهید.
قبل از مصرف آمپی سیلین
اگر به آمپی سیلین یا آنتی بیوتیک های شبیه به آن از جمله آموکسی سیلین ، دیکلوکساسیلین، نافسیلین یا پنی سیلین حساسیت دارید، هرگز از این نوع دارو استفاده نکنید .
اگر مشکلات زیر را دارید، حتما به پزشک اطلاع دهید:
- دیابت
- تب یا آلرژی فصلی
- آسم
- اسهال به دلیل مصرف آنتی بیوتیک
- بیماری کلیوی
- آلرژی به آنتی بیوتیک سفالوسپورین
اگر باردار هستید، نیز حتما به پزشک اطلاع دهید.
آمپی سیلین می تواند اثر داروهای ضد بارداری را کاهش دهد. بخش سلامت پلاس وی توصیه می کند حتما با پزشک در مورد استفاده از راه های غیر هورمونی جلوگیری از بارداری مثل کاندوم، دیافراگم یا اسپرمیسید مشورت کنید .
مادر شیرده نباید از آمپی سیلین استفاده کند.
هرگز این دارو را بدون تجویز پزشک به کودک خود ندهید.
چگونه از آمپی سیلین مصرف کنیم ؟
- حتما یک لیوان آب کامل همراه با دارو بنوشید .
- اگر از شربت آن استفاده می کنید ، قبل از مصرف حتما آن را تکان دهید و بعد دوز را اندازه بگیرید .
- می توانید از قاشق های مخصوص برای اندازه گیری دوز دارو استفاده کنید و از قاشق معمولی آشپزخانه استفاده نکنید .
- آمپی سیلین را حتما با شکم خالی مصرف کنید . بهترین حالت این است که 30 دقیقه الی 2 ساعت قبل از وعده غذایی این دارو را مصرف کنید.
- بهتر است آمپی سیلین در نوبت هایی با فواصل مساوی در طی شبانه روز ، مثلا روزی 4 نوبت با فاصله 6 ساعت مصرف شود تا سطح خونی و ادراری ثابتی داشته باشد. . اگر این برنامه با برنامه کاری یا خواب شما مغایرت دارد، برای تعیین یک برنامه مناسب تر از پزشکتان کمک بخواهید.
- مهم است که دارو سر وقت و به مقدار کامل مصرف شود؛ حتی اگر احساس بهبودی می کنید.
- این دارو را هرگز با شخص دیگر به اشتراک نگذارید ، حتی اگر علائم شما با یکدیگر یکسان بود .
- اگر سوزاک شما توسط این دارو درمان شده باشد ، احتمالا پزشک قبل از قطع دارو دوباره شما را معاینه می کند .
- اگر مدت زمان زیادی است که از این دارو استفاده می کنید ، حتما باید عملکرد کبد، د کلیه و سلول های خونی را مورد بررسی قرار دهید .
- از داروهایی که با آمپی سیلین واکنش نشان می دهند ، هرگز استفاده نکنید .
- دوز دارو را خودتان کم و زیاد نکنید .
- اگر وعده ای از مصرف دارو را فراموش کنید ، احتمال ابتلا به عفونت بالا می رود . آمپی سیلین نمی تواند عفونت های ویروسی را از جمله سرماخوردگی یا تب را از بین ببرد . عفونت های بسیار شدید نیز باید در عرض چند هفته درمان شوند.
- آمپی سیلین می تواند در اثر داروهای خاص باعث ایجاد مشکلات و نتایج بدی در فرد شود .
این دارو را باید در دمای اتاق دور از رطوبت و گرما نگه داری کنید.
زمانی هم که قصد مصرف دارو را ندارید ، حتما آن را با خود همراه داشته باشید .
- این دارو از راه ادرار دفع می شود .
مقدار مصرف داروی آمپی سیلین
آمپی سیلین خوراکی
بزرگسالان :
مقدار مصرف این دارو از راه خوراکی 0.25 - 1 گرم هر 6 ساعت است که ترجیحاً نیم ساعت قبل از غذا باید مصرف شود.
در درمان سوزاک 2 – 3.5گرم از دارو همراه با 1 گرم پروبنسید در یک نوبت مصرف می شود. در درمان عفونت مجاری ادرار 500 میلی گرم هر 8 ساعت مصرف می شود.
کودکان:
مقدار مصرف در کودکان با سن کمتر از 10 سال نصف مقدار مصرف بزرگسالان است.
آمپی سیلین تزریقی
بزرگسالان:
مقدار مصرف آمپی سیلین از راه تزریق عضلانی یا وریدی یا انفوزیون 500 میلی گرم هر 4 – 6 ساعت می باشد که در درمان مننژیت این مقدار بیشتر خواهد شد.
در درمان مننژیت همراه با سایر آنتی بیوتیک ها مقدار 2 گرم هر 4 ساعت برای مدت 5 روز انفوزیون وریدی می شود (دوره درمان برای مننژیت لیستریایی 10 - 15 روز است).
در درمان آندوکاردیت 2 گرم هر 6 ساعت مصرف می شود که تا 2 گرم هر 4 ساعت قابل افزایش است.
کودکان:
مقدار مصرف آمپی سیلین، از راه تزریقی، در کودکان با سن تا 10 سال نصف مقدار مصرف بزرگسالان است.
در درمان مننژیت لیستریایی در نوزادان 50-100 mg/kg هر 6 ساعت و در کودکان 3 ماهه تا 12 ساله 100 mg/kg هر 6 ساعت مصرف می شود.
مقدار مصرف داروی آمپی سیلین در برخی بیماری ها
الف) عفونتهای سیستمیک ، عفونت های حاد و مزمن مجاری ادرار ناشی از ارگانیسم های حساس :
بزرگسالان :
از راه خوراکی، مقدار 4 g/day در مقادیر منقسم (هر شش ساعت )، یا از طریق تزریق عضلانی یا وریدی g/day 12-2 در مقادیر منقسم (هر 6-4 ساعت ) مصرف می شود.
کودکان با وزن کمتر از 40 کیلوگرم:
از راه خوراکی ، مقدار mg/kg/day 100-25 در مقادیر منقسم (هر شش ساعت)، یا از طریق تزریق عضلانی یا وریدی، مقدار mg/kg/day 200-100 به مدت 3 روز و سپس تزریق عضلانی با دوز قبلی در مقادیر منقسم ( هر شش ساعت ) مصرف می گردد.
ب ـ مننژیت :
بزرگسالان:
از طریق تزریق وریدی، مقدار g/day 14-8 به مدت سه روز، و بعد از طریق تزریق عضلانی، مقدار g/day 14-8، در مقادیر منقسم (هر 4-3 ساعت) مصرف می شود.
کودکان 2 ماه تا 12 سال :
از طریق تزریق وریدی، تا mg/kg/day 400-200 به مدت سه روز، و بعد از طریق تزریق عضلانی، تا 300 mg/kg/day، در مقادیر منقسم (هر چهار تا 6 ساعت)، مصرف می گردد. آمپی سیلین ممکن است همزمان با کلرامفنیکل هم مصرف شود که این امر به نتیجه کشت بستگی دارد.
نوزادان بالای یک هفته:میزان 50 mg/kg از راه تزریق وریدی هر 8 ساعت (وزن کمتر از 2 کیلوگرم ) یا هر 6 ساعت (وزن بالاتر از 2 کیلوگرم) مصرف می شود.
نوزادان زیر یک هفته:مقدار mg/kg 75-50 از راه تزریق وریدی هر 12 ساعت ( وزن کمتر از 2 کیلوگرم ) یا هر 8 ساعت (وزن بالاتر از 2 کیلوگرم) تجویز می گردد.
پ ـ سوزاک ساده :
بزرگسالان:
از راه خوراکی، مقدار 5-3 گرم، همراه با یک گرم پروبنسید، به صورت مقدار واحد مصرف می شود.
مصرف در نارسایی کلیه
اگر کلیرانس کرآتینین معادل یا کمتر از 10 میلی لیتر در دقیقه باشد، باید فواصل زمانی مصرف به هر 12 ساعت افزایش یابد.
ت) مننژیت استرپتوکوکی گروه B در نوزادان:
ـ نوزادان بالای 7 روز:
300 mg/kg/day از راه وریدی در 4 تا 6 دوز منقسم مصرف می شود.
ـ نوزادان 7 روزه و کوچکتر:
200 mg/kg/day در 3 دوز منقسم از راه وریدی تجویز می گردد.
ث) پروفیلاکسی اندوکاردیت باکتریایی قبل از اقدامات دندانپزشکی یا دستکاری های خفیف ریوی :
بزرگسالان :
2 گرم از راه وریدی یا عضلانی، 30 دقیقه قبل از دستکاری تجویز می گردد.
کودکان :
50 mg/kg از راه ور یدی یا عضلانی، 30 دقیقه قبل از دستکاری مصرف می شود.
ج) درمان اندوکاردیت انتروکوکی :
بزرگسالان:
12 گرم روزانه از راه انفوزیون مداوم وریدی یا در 6 دوز منقسم همراه با جنتامایسین به مدت 4 تا 6 هفته مصرف می شود.
چ) پروفیلاکسی عفونت استرپتوکوکی گروه B در نوزادان :
2 گرم از راه وریدی حداقل 4 ساعت قبل از زایمان به مادر تزریق شده و سپس 2-1 گرم هر 4 تا 6 ساعت تا زمان زایمان تجویز می گردد.
عوارض جانبی آمپی سیلین
اگر بعد از مصرف آمپی سیلین با علائم زیر مواجه شدید، با پزشک تماس بگیرید:
- دل درد شدید ، اسهال آبکی یا خونی که تا ماه ها بعد از مصرف اخرین دوز دارو ادامه دارد.
- سوزش، تاول یا زخم معده
- قرمزی و خارش پوست
- تب و لرز
- سوزش گلو
- غده های ورم کرده
- درد مفصل
- صورت رنگ پریده
- سردی دست و پا
- سبک شدن سر و یا تنگی نفس
- حالت تهوع و استفراغ
- ورم یا سیاهی زبان
- خارش و ترشحات واژن
- ورم صورت و گلو
- سوزش چشم ها
- درد در نواحی از پوست
چه داروهایی با آمپی سیلین واکنش نشان می دهند ؟
داروهای دیگری مثل ویتامین ها یا محصولات گیاهی روی آمپی سیلین تاثیرگزار است . حتما تمام داروهای مصرفی را به پزشک اطلاع دهید تا در صورت نیاز آن ها را قطع کند .
پروبنسید ترشح لوله ای آمپی سیلین را کاهش و غلظت سرمی این دارو را افزایش می دهد.
مصرف همزمان آمینوگلیکوزیدها باعث بروز اثرات سینرژیک باکتری کش بر بعضی از گونه های انتروکوکسی و استرپتوکوک گروه B می شود. با این وجود این داروها از نظر فیزیکی و شیمیایی با یکدیگر ناسازگارند و در صورت مخلوط شدن غیر فعال خواهند شد.
مصرف همزمان با کلاوولانات (clavulanate) اثرات باکتری کش دارو را افزایش می دهد. زیرا اسید کلاوولانیک یک مهار کننده بتا - لاکتاماز است.
مصرف همزمان با آلوپورینول بروز بثورات پوستی ناشی از هریک از این دو دارو را افزایش می دهد.
مقادیر مصرف زیاد پنی سیلینها ممکن است با ترشح لوله ای متوترکسات تداخل داشته باشد که در نتیجه دفع دارو به تأخیر افتاده و غلظت سرمی متوترکسات افزایش می یابد.
نکته:حتما این دارو را دور از دسترس کودکان نگه دارید و به هیچ کس حتی کسانی که نشانه های مشابه با شما را دارند، تجویز نکنید .
هنگام مصرف دارو حتما تمام حالت و نشانه ها را هر چند ناچیز و کوچک به پزشک اطلاع دهید تا در صورت لزوم دوز دارو را برای شما تغییر دهد و یا آن را قطع کند .
در صورت اووردوز کردن چه کاری انجام دهیم؟
حتما با اورژانس تماس بگیرید.
هنگام مصرف آمپی سیلین باید از چه چیزهایی دوری کرد؟
داروهای انتی بیوتیک باعث ایجاد اسهال می شوند که خودش نوعی عفونت جدید محسوب می شود . اگر اسهال شما آبکی یا خونی است، قبل از مصرف داروی ضد اسهال حتما با پزشک تماس بگیرید.
تاثیرمصرف آمپی سیلین بر آزمایشهای تشخیصی:
ممکن است نتایج آزمونهای گلوکز دار که با سولفات مس اندازه گیری شده ( آزمون، بندیکت یا کلینی تست) را تغییر دهد. در این موقع برای تعیین میزان گلوکز ادرار، باید از روش گلوکز اکسیداز استفاده کرد. ممکن است به طور کاذب غلظت سرمی آمینوگلیکوزیدها را کاهش دهد.
نکات مهم در تزریق آمپی سیلین
- محلول تزریقی آمپی سیلین را باید حداکثر تا یکساعت بعد از تهیه آن تزریق نمود.
- در تزریق وریدی آمپی سیلین، انفوزیون باید به آهستگی و در خلال 10 تا 15 دقیقه صورت گیرد زیرا تزریق سریع دارو ممکن است منجر به تشنج بیمار شود.
- برای تزریق وریدی می توان دارو را در 50 میلی لیتر و یا بیشتر از سرم دکستروز، دکستروز سالین و یا رینگر لاکتات رقیق کرد.
- این دارو نباید با داروی دیگری مخلوط شود.
- بررسی پایه و دوره ای عملکرد کلیه و کبد و هماتولوژیک در صورت مصرف طولانی مدت دارو توصیه می شود.
شرایط نگهداری داروی آمپی سیلین
- کپسول و ویال آمپی سیلین باید در درجه حرارت 15 تا 30 درجه سانتیگراد نگهداری شود.
- سوسپانسیون خوراکی آمپی سیلین را می توان تا 14 روز در یخچال نگهداری نمود. از یخ زدن دارو جلوگیری نمایید.
هشدارها
- مهمترین عارضه پنی سیلین ها از جمله آمپی سیلین حساسیت مفرط می باشد که با ضایعات پوستی و گاه آنافیلاکسی همراه است که می تواند کشنده باشد.این واکنشها بیشتر در افراددارای سابقه ازدیاد حساسیت به پنی سیلین و یا سابقه ازدیاد حساسیت به آلرژن های متعدد به وقوع می پیوندد.
- 2-اسهال ناشی از کلستریدیوم دیفیسیل عارضه ای است که اغلب با مصرف پنی سیلین های خوراکی از جمله آمپی سیلین همراه است که شدت آن از اسهال خفیف تا کولیت کشنده متغیر است.در صورت بروز اسهال ممکن است نیاز به قطع آنتی بیوتیک باشد . مصرف مایعات و الکترولیت کافی ، مکمل های پروتئینی ، آنتی بیوتیک برای درمان کلستریدیوم دیفیسیل و ارزیابی جراحی در صورت وجود علائم بالینی صورت پذیرد.
نکات مهم و قابل توصیه
در برخی موارد پس از شروع درمان با آنتی بیوتیک ها ، بیماران دچار مدفوع آبکی و خونی (با وجود یا عدم وجود کرامپ معده و تب ) حتی با فاصله2 ماه یا بیشتر پس از آخرین نوبت مصرف آنتی بیوتیک می شوند.در صورت بروز این عارضه هر چه سریعتر با پزشک معالج خود تماس بگیرید.
بیماران باید آگاه شوند که داروهای ضد باکتری از جمله آمپی سیلین تنها باید برای درمان عفونت های باکتریایی استفاده شود و نباید برای درمان عفونت های ویروسی مانند سرماخوردگی بکار روند.
داروی آمپی سیلین را با معده خالی و دقیقا طبق نسخه پزشک مصرف کنید.
مسمومیت با آمپی سیلین و درمان
علائم بالینی:
حساسیت عصبی ،عضلانی یا حمله تشنجی
روش درمان :
اگر زمان مصرف دارو کمتر از چهار ساعت باشد، باید فوراً با گذاشتن لوله بینی ـ معده ای ( NG-Tube) معده را شستشو داد.سپس با مصرف ذغال فعال می توان جذب دارو را کاهش داد.
آمپی سیلین به وسیله همودیالیز از بدن خارج می شود.
دارو های هم گروه امپی سیلین
- Amoxicillin
- Ampicillin+Sulbactam
- Amoxicillin+Clavulanic acid