نگهداری و پرورش نخل مرداب
گیاه نخل مرداب (cyperus alterni folius) یا همان پنجه کلاغی زیبا که متعلق به ماداگاسکار، شبه جزیره عربستان و بسیاری از ایالت های آفریقای شرقی (اتیوپی، اریتره، مالاوی، موزامبیک، سودان، سومالی، آفریقای جنوبی، کنیا، تانزانیا، اوگاندا و زیمباوه) است ، یکی از محبوب ترین گیاهان آپارتمانی به شمار می رود. نام های رایج این نخل عبارتند از:گیاه چتر، نخل چترو چتر پاپیرویس. این گیاه می تواند از 45 سانتی متر تا 1.5 متر و تا ارتفاع 150 سانتیمتر هم رشد کند. برگ های این نخل به صورت دایره ای شکل هستند و به همین دلیل از این گیاه به عنوان چتر پاپیروس یاد می شود.
این گیاه در طول ماه های تیر و مرداد شکوفا می شود و برگ ها آن در ابتدا به رنگ سبز و پس از بالغ شدن به رنگ قهوه ای در خواهند آمد. در این قسمت از پلاس وی به ارائه نکاتی در زمینه نگهداری و پرورش گیاه نخل مرداب خواهم پرداخت.
نیازهای مراقبتی گیاه نخل مرداب
- نور و دما
این گیاه نیازمند نور غیر مستقیم خورشید است و در صورت قرار گرفتن در معرض نور مستقیم ، برگ های آن خواهند سوخت و بنابراین در صورت تمایل به نگهداری از این گیاه در محیط منزلتان ، بهتر است آن را در نزدیکی پنجره ای پوشیده شده با پرده قرار دهید. نباید این گیاه را در مکانی با دمای کمتر از 10 درجه نگهدار نمود. ریختن برگ این گیاه در فصل زمستان طبیعی است و بهتر است در فصل سرما تمام ساقه ها را از سطح خاک حذف نمود تا با سبز شدن دوباره د فصل بهار، گیاه نخل مرداب چهره زیباتری به خود گیرد.
نور:این گیاه باید در آفتاب نگهداری شود به شرط آنکه ریشه ها دایم خیس باشند؛ البته در نیم سایه نیم آفتاب یا در سایه ای که نور دار باشد هم می ماند.
-آبیاری و کوددهی
از آن جایی که این یک گیاه نیمه آبی است ، نیازمند آبیاری در مقادیر بالا مخصوصا در فصل گرما می باشد و به همین دلیل است که این گیاه اغلب به عنوان یک گیاه حوضچه شناخته می شود. از آن جایی که این گیاه در زیستگاه خود اغلب در مناطق مرطوب و در نزدیکی آبراه ها رشد می کند ، به منظور تامین میزان آب مورد نیاز آن بهتر است سینی زهکشی گلدان این گیاه را پر از آب کنید. این گیاه به آبیاری زیاد در فصلائیز و زمستان نیاز ندارد.
گیاه نخل مرداب در طول فصل رشد به ماهی یک مرتبه تغذیه شدن با کود نیازمند است.
-خاک و بستر
خاک مورد نیاز برای رشد این گیاه ، خاک معمولی گلدان است اما با این حال ، وجود بستر متشکل از ذغال سنگ نارس ، خزه ، شن و لوم برای این گیاه ضروری بوده و به حفظ رطوبت مورد نیاز آن نیز کمک می کند.
pH طبیعی خاک برای رشد گیاه نخل مرداب محدوده 5.5 تا 6.5 است و از آن جایی که این گیاه تحمل دمای پایین را ندارد ، در صورت نگهداری در خارج از محیط منزل لازم است قبل ازسرد شدن هوا، به محیط داخلی منزل منتقل شود.
در صورت نگهداری این گیاه در گلدان ، معمولا سالی یک بار نیاز به تعویض گلدان آن وجود خواهد داشت.
-هرس و نگهداری
از آن جایی که ریشه های این گیاه دارای رشد بسیار بالایی هستند ، بسیاری از باغبانان ریشه های گیاه را کوتاه کرده و آن ها را منسجم تر می سازند. کوتاه کردن ریشه های این گیاه هیچ آسیبی به گیاه نخل مرداب نمی رساند و هرس کردن شاخه و برگ های خشک شده این گیاه نیز به بهبود ظاهر آن کمک می کند.
-تکثیر
روش اول : تکثیر گیاه نخل مرداب از طریق کاشت بذر و یا قلمه زنی ساقه های آن انجام می شود و در صورت تمایل به کاشت بذر این گیاه، آن ها را در خاک مرطوب بکارید و تا زمانی که جوانه های آن از خاک سر برآوردند خاک را مرطوب نگه دارید. معمولا ظرف چند هفته جوانه ها ایجاد خواهند شد.
روش دوم :تکثیر این گیاه یعنی قلمه زنی ساقه ها یکی از کارآمدترین و مطمئن ترین روش های تکثیر گیاه محسوب می شود، به این ترتیب است :ابتدا یکی از شاخه های نخل را بریده و آن را درون ظرفی پر از آب قرار دهید تا ریشه های جدید ایجاد شوند. معمولا بعد از گذشت چند هفته، ریشه های جدید ایجاد خواهند شد و بعد از ایجاد شدن ریشه های جدید ساقه را از ظرف آب درآورده و درون گلدان حاوی کمپوست قرار دهید که در صورت تامین شرایط مناسب رشد این گیاه، بعد از گذشت چند ماه، گیاه مورد نظر شروع به رشد خواهد کرد.
هنگام تکثیر، دمای محیط گیاه باید 22-20 درجه سانتیگراد باشد و گیاه می بایست در شرایط نور مناسب و کافی، دور از تابش مستقیم خورشید قرار گیرد. بعد از ریشه دادن به گلدان های استکانی منتقل کنید.
روش سوم : گیاه نخل مرداب طبیعتاً به وسیله قرار گرفتن در آب رشد کرده و ریشه می دهد، به همین علت خاک آن باید کاملاً مرطوب باشد، در صورت عدم رطوبت کافی باید ابتدا آن را کاملاً آبیاری کنید، سپس از گلدان خارج کنید. با استفاده از یک چاقوی تیز، ریشه هایی که به صورت متراکم قرار دارند به دسته هایی با حداقل 4 یا 5 ساقه توسط دست تقسیم کنید، مراقب زخمی نشدن ریشه ها باشید. در مرحله آخرقسمت های جدا شده را در گلدانی با قطر دهانه 11 - 9 سانتیمتر حاوی کمپوست گلدانی با پایه پیت قرار دهید و سپس کاملاً آبیاری نمایید.
تقویت گیاه
با کود مایع کامل ،پس از سه یا چهار آبیاری، گیاه را تقویت می نمایند. از وسیله ملانیون برای مبارزه با شپشک و حلزون استفاده می شود.
مراقبت های ویژه
ساقه های قهوه ای را هرس کرده و دور بریزید. در فصل زمستان ها ریشه ها را در خاک نگهدارید یا گیاه را به درون ساختمان منتقل کنید.
تغییر گلدان
تراکم ریشه باعث شادابی گیاه خواهد شد، اما با پر شدن سه چهارم حجم گلدان از ریشه ، بهتر است از طریق تقسیم ریشه ، گیاه را تکثیر نمایید. هنگام تکثیر ، از زخمی شدن ریشه ها جلوگیری کنید.
خاک مناسب
برای ایجاد حالت باتلاقی باید مقدار خاک رس بیشتر باشد چرا که خاک کمی سنگین است.
آفات و بیماری ها
آفات متداول گیاهان نخل مرداب ، کنه های عنکبوتی هستند که به راحتی و با اسپری حشره کش ها و یا روغن نیم برطرف خواهند شد.
موارد استفاده:شکل و کیفیت متمایز گیاه نخل مرداب ، ترکیب زیبایی با نمونه های بوته ای گسترده ایجاد می کند. ترکیب یک حوضچه نیم بشکه ای با نیلوفرهای آبی سفید پا کوتاه و گل های فراموشم مکن آبی رنگ که در حاشیه آن پخش شده اند و یک گیاه پنجه کلاغی که کنتراست عمودی ظریفی می دهد، در مجموع بسیار جذاب و زیبا خواهند بود.
