چرا گردشگران رستوران نمی روند
از آنجایی که غذا در گردشگری یکی از ارکان اصلی به حساب می آید ، باید رستوران هایی با کیفیت مناسب هم در مکان های گردشگری برای گردشگران در نظر گرفته شود. «غذا» به عنوان نخستین نیاز هر انسان، فقط یک ماده مصرفی نیست، بلکه در خود فرهنگ و آداب و رسوم مردم بومی یک منطقه را جای داده است. بر همین اساس یکی از معیارهای مهم سفر، غذا است و گردشگری غذا یکی از انواع گردشگری بوده که با توجه به افزایش زمان اوقات فراغت و نیاز انسانها به یک محیط همنشینی، روز به روز در حال رشد است.
غذا در صنعت گردشگری یکی از ارکان اصلی است . بعد از جاذبه ها و زیرساخت های گردشگری انواع غذاهای محلی و بومی هر منطقه است که می تواند توریست ها را جذب کند و به گردشگری منطقه رونق بدهد.
چوبدستی بامبو را جلوی صورتم می گیرد:«هزار تومان. برگردی پایین، خودم 500 خریدارم.» نم باران زمین را خیس کرده است؛ نه آنقدر که عبور را دشوار کند. پله ها لغزنده ترند. پله های سنگی. «چوبدست لازمت می شود. موقع برگشت، پا زیاد پیچ می خورد. از من بپرس.» شغلش چوبدست فروشی نیست. فقط بهار و تابستان پای پله ها می ایستد و چوبدست می فروشد.
قلعه رودخان تابستان ها شلوغ است. او اینجور می گوید. یک خانه دو طبقه کوچک دارد که به مسافران کرایه می دهد. یک طبقه اش را. زیاد دور نیست. «میراث فرهنگی گفته باید خانه را ثبت کنیم. پارسال هم دنبال مجوز رفتم. دنگ و فنگ زیاد داشت. پشیمان شدم. همین جور کرایه دادیم. حالا مگر چه می شود؟! دو روز می آیند و کرایه می کنند و می روند. اینجا بیشتری ها که می آیند هتل نمی روند. دنبال همین جور خانه ها هستند. آدم شمال بیاید و برود هتل؟! گران هم هست تازه. شبی 500 - 400 هزار تومان.
ما خانه هایمان را در فصل شلوغی، 150 - 100 می دهیم فوقش. آن هم دائم مشتری نداریم. خیلی ها با خودشان چادر و زیرانداز می آورند و اصلاً کرایه جا نمی دهند. بعضی گروه ها هم هستند که می آیند و دنبال خانه روستایی و جنگلی می گردند. تعدادشان زیاد است معمولاً. خیلی وقت ها بیرون خانه چادر می زنند و شب ها در خانه جمع می شوند برای شب نشینی. جوان هستند.» چوبدست ها، روی دست مرد میانسال باد کرده. «مسافرها فوقش یک کمی بالا می روند و برمی گردند. بیشتری ها تا قلعه نمی روند. کلی طول می کشد. می نشینند یک قلیانی می کشند و چای و غذا می خورند.»
رستوران ها مکان مناسبی برای جذب گردشگران هستند
«غذا می خورند؟! کی گفته غذا می خورند؟!» این را پسر جوان کنار دستی اش می گوید. تراکت رستوران پخش می کند. هرکس از کنارش رد می شود، تراکت سبز را جلویش می گیرد و چند جمله را بی کم و کاست تکرار می کند:«انواع غذاهای محلی در رستوران فلان. محیط خانوادگی با چشم انداز عالی.» بعضی ها تراکت را می گیرند و بدون اینکه نگاهی به آن بیندازند عبور می کنند. بعضی دیگر هم بی توجه از کنار پسر رد می شوند و دستش را در هوا معلق باقی می گذارند. «وضعیت خیلی کساد است.
همه فکر می کنند این فصل داریم پول پارو می کنیم. رستوران هر روز خالی است. هیچ کس در رستوران غذا نمی خورد. همه خودشان غذا می آورند و می خورند. اینجوری خوب نیست. آدم وقتی مسافرت می رود خوب است غذای محلی بخورد. غذای ما بیست است. یک بار بخورید، مشتری دائمی می شوید. ولی چه فایده که هیچ کس رستوران نمی آید. الان مثلاً فصل کارمان است. زمستان که به طورکل خبری نیست. با بعضی تورها گاهی قرارداد داریم اما آنها هم تعدادشان زیاد نیست. قبلاً بیشتر بودند. به خدا قیمت های مان هم ارزان است. توی همین برگه قیمت ها را هم زده ایم که مشتری ببیند اما باز هم فایده ای ندارد.»
گردشگران هم البته در این باره حرف های خودشان را دارند. بعضی ها، کیفیت پایین و برخی نیز قیمت بالای خدمات ارائه شده از سوی جامعه محلی را دلیل استفاده نکردن از این خدمات عنوان می کنند. البته نمی شود این را به عنوان یک اصل کلی مطرح کرد.
کارشناس گردشگری و راهنمای تور در این باره می گوید:«گردشگری، از جمله گردشگری روستایی و محلی، آدابی دارد که بهتر است از سوی گردشگران رعایت شود. طبیعی است که افراد بومی و ساکنان منطقه باید در ازای تردد گردشگران و اختلالی که در زندگی عادی شان به وجود می آید، از حضور گردشگر سود ببرند.
اگر قرار باشد گردشگران تمام مایحتاج سفر خود را از خانه شان با خود به منطقه گردشگری بیاورند، سودی عاید افراد بومی نمی شود. به عنوان مثال حتی اگر گردشگر می خواهد تنقلاتی تهیه کند، بهتر است آن را از همان شهر یا روستایی که به آن سفر کرده تهیه کند، نه اینکه صندوق اتومبیل خود را در مبدأ از تمام مایحتاج پر کند. در مورد غذا هم همین طور است.
ما بحث مهمی به نام گردشگری غذا داریم که خیلی اوقات نادیده گرفته می شود. خیلی خوب است که گردشگران در سفر به مناطق مختلف، از غذای محلی همان منطقه استفاده کنند که خیلی وقت ها در رستوران های کوچک و محلی و ارزان قیمت ارائه می شود و منبع درآمد گردانندگان آن است.»
بوی بادمجان تنوری و سیر تازه در فضا پخش می شود. زن سربند مشکی را روی روسری سفید، بسته و صورتش در اثر بخار ماهیتابه لعابی روی اجاق سرخ شده. خوشرو و خنده روست. نان محلی هم درست می کند. روی اجاق کناری. می شود میرزا قاسمی خوش رنگ و لعاب را با نان داغ و تازه خورد و مزه اش را تا سفر بعدی زیر زبان حس کرد.