زیارتنامه و اعمال وفات حضرت معصومه(س)
حضرت معصومه(س) خواهر گرانقدر امام رضا(ع) و دختر امام موسی کاظم(ع) است که همچون ماه در پی خورشید توس، راه حجاز تا ایران را طی کرد و در هجرت عاشقانه خود به ساوه رسید، سپس وارد دارالمؤمنین قم شد و در آنجا اقامت گزید. ایشان پس از 17 روز، دعوت خدا را لبیک گفتند و به دیار باقی شتافتند. شیعیان ارزش و احترام بسیاری برای فاطمه معصومه(س) قائل هستند و زیارت ایشان را بسیار با اهمیت می دانند.
اعمال دهم ربیع الثانی و رحلت حضرت معصومه(س)
چنانچه در بخش دین و مذهب نمناک عنوان شده است تنها اعمالی که برای روز دهم ربیع الثانی وفات حضرت معصومه(س) در آن روز ذکر شده است خواندن زیارتنامه مخصوص ایشان می باشد. این زیارتنامه را علامه مجلسی در کتاب های زادالمعاد ، بحارالانوار و تحفةالزائر به نقل از امام رضا(ع) برای فاطمه معصومه ذکر کرده است. حضرت زهرا(س) و حضرت معصومه تنها هستند که زیارتنامه مأثور (زیارت نامه ای که سند آن به معصوم می رسد) دارند.( کریمه اهل بیت(س)،ص126)
زیارت نامه حضرت معصومه(س)
چون به نزد قبر آن حضرت برسی نزد سرش رو به قبله بایست سی و چهار مرتبه اللَّهُ أَکْبَرُ و سی و سه مرتبه سُبْحَانَ اللَّهِ و سی و سه مرتبه الْحَمْدُ لِلَّهِ بگو و بخوان دعای زیر را:
السَّلاَمُ عَلَی آدَمَ صِفْوَةِ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَی نُوحٍ نَبِیِّ اللَّهِ
سلام بر آدم ابو البشر برگزیده خدا سلام بر نوح پیغمبر خدا
السَّلاَمُ عَلَی إِبْرَاهِیمَ خَلِیلِ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَی مُوسَی کَلِیمِ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَی عِیسَی رُوحِ اللَّهِ
سلام بر ابراهیم خلیل و دوست خاص خدا سلام بر موسی بن عمران سخنگوی با خدا سلام بر عیسی بن مریم روح قدسی الهی
السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا رَسُولَ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا خَیْرَ خَلْقِ اللَّهِ
سلام بر تو ای رسول خدا سلام بر تو ای بهترین خلق خدا
السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا صَفِیَّ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا مُحَمَّدَ بْنَ عَبْدِ اللَّهِ خَاتَمَ النَّبِیِّینَ
سلام بر تو ای برگزیده خدا سلام بر تو ای محمد بن عبد الله خاتم رسولان خدا
السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا أَمِیرَ الْمُؤْمِنِینَ عَلِیَّ بْنَ أَبِی طَالِبٍ وَصِیَّ رَسُولِ اللَّهِ
سلام بر تو ای علی بن ابی طالب امیر اهل ایمان و وصی رسول خدا
السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا فَاطِمَةُ سَیِّدَةَ نِسَاءِ الْعَالَمِینَ
سلام بر تو ای فاطمه زهراء سیده زنان عالم
السَّلاَمُ عَلَیْکُمَا یَا سِبْطَیْ نَبِیِّ الرَّحْمَةِ وَ سَیِّدَیْ شَبَابِ أَهْلِ الْجَنَّةِ
سلام بر شما دو سبط پیغمبر رحمت و دو سید جوانان اهل بهشت
السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا عَلِیَّ بْنَ الْحُسَیْنِ سَیِّدَ الْعَابِدِینَ وَ قُرَّةَ عَیْنِ النَّاظِرِینَ
سلام بر تو ای حضرت علی بن الحسین سید اهل عبادت و روشنی چشم اهل بصیرت
السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ بَاقِرَ الْعِلْمِ بَعْدَ النَّبِیِ
سلام بر تو ای محمد بن علی شکافنده اسرار علم آسمانی بعد از رسول خدا
السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا جَعْفَرَ بْنَ مُحَمَّدٍ الصَّادِقَ الْبَارَّ الْأَمِینَ
سلام بر تو ای جعفر بن محمد صادق و نیکوکار و بزرگوار امین اسرار الهی
السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا مُوسَی بْنَ جَعْفَرٍ الطَّاهِرَ الطُّهْرَ
سلام بر تو ای موسی بن جعفر ای روح قدسی پاک و مطهر
السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا عَلِیَّ بْنَ مُوسَی الرِّضَا الْمُرْتَضَی
سلام بر تو ای علی بن موسی الرضا صاحب مقام تسلیم و رضا
السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا مُحَمَّدَ بْنَ عَلِیٍّ التَّقِیَّ السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا عَلِیَّ بْنَ مُحَمَّدٍ النَّقِیَّ النَّاصِحَ الْأَمِینَ
سلام بر تو ای محمد بن علی تقی سلام بر تو ای امام علی بن محمد النقی ای ناصح و خیرخواه امت و امین اسرار الهی
السَّلاَمُ عَلَیْکَ یَا حَسَنَ بْنَ عَلِیٍّ السَّلاَمُ عَلَی الْوَصِیِّ مِنْ بَعْدِهِ
سلام بر تو ای حسن بن علی سلام بر وصی بعد از عسکری
اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَی نُورِکَ وَ سِرَاجِکَ وَ وَلِیِّ وَلِیِّکَ وَ وَصِیِّ وَصِیِّکَ وَ حُجَّتِکَ عَلَی خَلْقِکَ
پروردگارا درود فرست بر نور تابان و چراغ فروزان خود و ولی خویش و جانشین جانشینانت و حجت تو بر آفریدگانت
السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ رَسُولِ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ فَاطِمَةَ وَ خَدِیجَةَ
سلام بر تو ای دختر رسول خدا سلام بر تو ای دختر فاطمه زهرا و خدیجه کبری
السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ الْحَسَنِ وَ الْحُسَیْنِ
سلام بر تو ای دختر امیر المؤمنین (ع) سلام بر تو ای فرزند معنوی و حقیقی حسن و حسین
السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ وَلِیِّ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا أُخْتَ وَلِیِّ اللَّهِ السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا عَمَّةَ وَلِیِّ اللَّهِ
سلام بر تو ای دختر ولی خدا سلام بر تو ای خواهر ولی خدا سلام بر تو ای عمه ولی خدا
السَّلاَمُ عَلَیْکِ یَا بِنْتَ مُوسَی بْنِ جَعْفَرٍ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکَاتُهُ
سلام بر تو ای دختر عزیز موسی بن جعفر سلام و رحمت و برکات خدا بر جان پاک تو باد
السَّلاَمُ عَلَیْکِ عَرَّفَ اللَّهُ بَیْنَنَا وَ بَیْنَکُمْ فِی الْجَنَّةِ
سلام بر تو باد خدا بین ما و شما خاندان عصمت در بهشت ابد رابطه و شناسایی برقرار دارد
وَ حَشَرَنَا فِی زُمْرَتِکُمْ وَ أَوْرَدَنَا حَوْضَ نَبِیِّکُمْ وَ سَقَانَا بِکَأْسِ جَدِّکُمْ مِنْ یَدِ عَلِیِّ بْنِ أَبِی طَالِبٍ
و ما را در زمره شما محشور گرداند و بر حوض کوثر پیغمبر شما وارد سازد و به کاسه جد شما از دست ساقی کوثر علی بن ابی طالب صلوات الله علیکم سیراب گرداند
صَلَوَاتُ اللَّهِ عَلَیْکُمْ أَسْأَلُ اللَّهَ أَنْ یُرِیَنَا فِیکُمُ السُّرُورَ وَ الْفَرَجَ
از خدا درخواست می کنم که دوران سرور و فرج شما اهل بیت را به ما بنماید
وَ أَنْ یَجْمَعَنَا وَ إِیَّاکُمْ فِی زُمْرَةِ جَدِّکُمْ مُحَمَّدٍ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ
و ما را با شما خاندان طهارت در زمره جد بزرگوارتان حضرت پیغمبر صلی الله علیه و آله جمع و محشور فرماید
وَ أَنْ لاَ یَسْلُبَنَا مَعْرِفَتَکُمْ إِنَّهُ وَلِیٌّ قَدِیرٌ
و هرگز معرفت شما را از قلوب ما باز نگیرد که البته او خدای با سلطنت و قدرت است
أَتَقَرَّبُ إِلَی اللَّهِ بِحُبِّکُمْ وَ الْبَرَاءَةِ مِنْ أَعْدَائِکُمْ وَ التَّسْلِیمِ إِلَی اللَّهِ رَاضِیاً بِهِ غَیْرَ مُنْکِرٍ وَ لاَ مُسْتَکْبِرٍ
من به درگاه خدا به محبت شما اهل بیت رسالت تقرب می جویم و از دشمنان شما بیزاری می جویم و به فرمان خدا تسلیمم با رضای خاطر نه با انکار و غرور و تکبر
وَ عَلَی یَقِینِ مَا أَتَی بِهِ مُحَمَّدٌ وَ بِهِ رَاضٍ نَطْلُبُ بِذَلِکَ وَجْهَکَ یَا سَیِّدِی اللَّهُمَّ وَ رِضَاکَ وَ الدَّارَ الْآخِرَةِ
و با مقام یقین به آنچه محمد به وحی آورده است و به آن راضی و خشنودم و باین ایمان و یقین خود دیدار تو را مشتاقم ای مولای من ای پروردگار و رضا و خشنودی تو را و سعادت عالم آخرت را میطلبم
یَا فَاطِمَةُ اشْفَعِی لِی فِی الْجَنَّةِ فَإِنَّ لَکِ عِنْدَ اللَّهِ شَأْناً مِنَ الشَّأْنِ
ای فاطمه معصومه مرا در دخول بهشت شفاعت کن که تو را نزد خدای متعال شأن و مقام بلند است
اللَّهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ أَنْ تَخْتِمَ لِی بِالسَّعَادَةِ فَلاَ تَسْلُبْ مِنِّی مَا أَنَا فِیهِ
پروردگارا من از تو درخواست می کنم که عاقبت مرا به سعادت ختم کنی و ایمانی که اکنون بر آنم هرگز از من سلب نکنی
وَ لاَ حَوْلَ وَ لاَ قُوَّةَ إِلاَّ بِاللَّهِ الْعَلِیِّ الْعَظِیمِ
و می دانم که هیچ قوه و قدرتی جز بواسطه خدای بلند مرتبه بزرگ نخواهد بود
اللَّهُمَّ اسْتَجِبْ لَنَا وَ تَقَبَّلْهُ بِکَرَمِکَ وَ عِزَّتِکَ وَ بِرَحْمَتِکَ وَ عَافِیَتِکَ
پروردگارا دعاهای ما را پذیرفته و مستجاب فرما به حق کرم و بزرگواریت و عزت و جلال و رحمت و بخشایشت
وَ صَلَّی اللَّهُ عَلَی مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ أَجْمَعِینَ وَ سَلَّمَ تَسْلِیماً یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ
و درود و تحیت کامل بر حضرت محمد و تمام اهل بیت آن بزرگوار ای مهربانترین مهربانان عالم.
زندگینامه حضرت معصومه(س)
حضرت فاطمه معصومه(س)، در سال 173 ه.ق در مدینه به دنیا آمد و در سال 201 ه. ق رحلت کردند عمر شریف حضرت حدود 28 سال بود. ایشان بانویی سخنور، معلمی توانا و در زهد و تقوا برجسته بود.
مادر حضرت معصومه(س)، نجمه خاتون نام دارد که مادر امام رضا(ع) نیز است.(دلائل الامامه،محمد بن جریر طبری صغیر، ص309)
معصومه و کریمه اهل بیت لقب های مشهور فاطمه دختر امام کاظم (ع) است.( کریمه اهل بیت(س)،ص23و41)
حضرت معصومه (س) یک سال پس از ورود برادر خود به خراسان برای دیدار ایشان از مدینه به سمت خراسان سفر کرد اما در شهر ساوه به دلایلی بیمار گشت.
این بانوی مکرمه چون از پدران خود در مورد فضیلت و شرافت شهر قم شنیده بود در مسیر خود عزم این شهر را کرد.
حضرت معصومه(س) در قم در خانه شخصی به نام موسی بن خزرج اشعری ساکن شد و پس از 17 روز درگذشت.( قمی، تاریخ قم، توس، ص213)
آرامگاه باشکوه حضرت معصومه(س) محفل و زیارتگاه شیعیان است.
امام رضا(ع)درباره زیارت حضرت معصومه(س)فرموده اند:
«من زار المعصومةَ بقُم کمَن زارَنی»؛(ریاحین الشریعة، ج 5، ص 35) کسی که مرقد حضرت معصومه علیها السلام را در قم زیارت کند مانند کسی است که مرا زیارت کرده است».
جایگاه حضرت معصومه(س) نزد شیعیان
علامه مجلسی به حدیثی از امام صادق(ع) پرداخته که طبق آن، شیعیان با شفاعت حضرت معصومه(س) به بهشت وارد می شوند. (مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج99، ص267)
در فرازی از زیارتنامه فاطمه معصومه هم، از وی درخواست شفاعت شده است. (مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج99، ص267؛ مجلسی، زادالمعاد، 1423ق، ص548-547)
امام صادق (علیه السلام) این روایت را قبل از ولادت امام کاظم (علیه السلام) فرمود:
وإنّ لنّا حرماً وهو بلدة قم، وستُدفن فیها امرأة من أولادی تُسمّی فاطمة، فمن زارها وجبت له الجنّة؛ ( بحارالانوار،ج102، ص267)
به زودی در قم بانویی از فرزندان من به نام فاطمه دفن شود. کسی که مرقد او را زیارت کند بهشت برای او واجب گردد.
روایاتی که از امام صادق(ع)، امام کاظم(ع) و امام جواد(ع) نقل شده است، بهشت، پاداش کسی است که فاطمه دختر امام کاظم(ع) را زیارت کند.(کامل الزیارات، 1356ش، ص536؛ مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج99، ص265-268)
شیخ عباس قمی هم او را برترینِ دختران موسی بن جعفر(ع) دانسته است.( قمی، منتهی الآمال، ج2، ص378)
البته در برخی روایات، پاداش بهشت برای کسی دانسته شده که او را با معرفت و شناخت زیارت کند. (مجلسی، بحارالانوار، 1403ق، ج99، ص266)
