تغییر سن چه اثری روی شخصیت فرد میگذارد؟
صرف نظر از سنِ افراد، برخی از ویژگی های شخصیتی تغییر می کنند و این که دقیقا چطور این اتفاق می افتد، تقریبا غیرقابل پیش بینی است. اما واقعا یک فرد میانسال چه تفاوتی با یک بچه دبیرستانی دارد؟ در این قسمت از پلاس وی در این باره توضیح خواهیم داد.
روانشناسان می توانند این موضوع را با زیر نظر گرفتن گروهی از افراد هم سن و مقایسه صفات آن ها در مقاطع مختلف زندگی شان بررسی کنند. یا ویژگی های فردیِ افرادی که در سنین مختلف هستند را با هم مقایسه کنند که بسیار ساده‌تر و سریع تر جواب خواهد داد. خوشبختانه این دو رویکرد تصویر تقریبا مشابهی از چگونگی تغییر شخصیت با افزایش سن ترسیم می کنند.
همه یک جور تغییر نمی کنند
رشد قدی افراد را در نظر بگیرید؛ آن ها در قدها و با سرعت های متفاوتی رشد می کنند، اما بیشتر آن ها از یک الگوی رشد تقریبا مشابه پیروی خواهند کرد. اما رشد ویژگی های شخصیتی بسیار متفاوت است:
- رشد در بزرگسالی متوقف نمی شود، تغییرات می توانند همیشه اتفاق بیفتند.
- هیچ مسیر واحدی برای تغییر وجود ندارد، ویژگی های شخصیتی می تواند با افزایش سن بهتر یا بدتر شود.
بر اساس تحقیقات به عمل آمده، بسیاری از کلیشه ها نادرست هستند؛ یعنی به طور مثال ملیت به سختی در شخصیت تفاوت ایجاد می کند. اما باور های مردم در مورد اینکه سن ویژگی های شخصیتی را تغییر می دهد را نمی توان کاملا رد کرد.
مثلا بسیاری بر این باورند که افراد با افزایش سن، مهربان‌تر، همراه تر و وظیفه شناس‌تر می شوند. از نظر پنج ویژگی شخصیتی اصلی، تغییراتی که در سازگاری، وظیفه شناسی و ثبات عاطفی بزرگسالان در طول زمان رخ می دهد، رایج تر است و علت آن بلوغ شخصیتی است. برای دو ویژگی باقیمانده یعنی برونگرایی و آمادگی پذیرش، خیلی مشخص نیست که افراد بهتر می شوند، بدتر می شوند یا هیچ تغییری نمی کنند.
یک آزمایش ذهنی برای تاثیر سن بر شخصیت
فرض کنید به طور تصادفی 1000 جوان 20 ساله را انتخاب و هر کدام را با یک فرد 50 ساله به طور تصادفی جفت کرده ایم. برای هر کدام از آن 5 ویژگی شخصیتی، می توانید سؤال زیر را بپرسید:
چقدر احتمال دارد که فرد مسن تر؛ نظر مثبتی از جانب فرد جوان تر بگیرد؟
معمولا افراد مسن از نظر سازگاری و وظیفه شناسی به طور میانگین نمره بالاتری نسبت به جوان ترها دریافت می کنند. اما در مورد ثبات عاطفی خیلی تفاوتی بین پیر ها و جوان ها نیست. با این که هر یک از این سه خصیصه ها یعنی سازگاری، وظیفه شناسی و ثبات عاطفی احتمال دارد که با افزایش سن، بیشتر شود تا کمتر، اما معمولا برای هر فردی کمتر پیش می آید که افزایش را در هر سه مورد با هم تجربه کند.
همه اینها به این معناست؛ پیش بینی این که دقیقا ویژگی های شخصیتی هر فرد با افزایش سن چطور تغییر می کند، کار آسانی نیست.
