آیا تاکنون به این موضوع متهم شدهاید که زمان زیادی را صرف خیرهشدن به صفحهی گوشی هوشمند خود میکنید؟ یا حتی شخصاً چنین اتهامی را به اطرافیان خود وارد کردهاید؟ البته در چنین مواقعی اینطور به نظر میرسد که زمان، بهطورکامل هدر نمیرود.
کاوه ابهری از دانشگاه ایالتی سندیگو و اسحاق واقفی از دانشگاه شهری نیویورک، اخیراً مطالعهای را در این حوزه انجام دادهاند. تحقیق مذکور نشان داد که استفاده از برنامههای ارائهشده برای پایش زمان استفاده از گوشی (screen time) میتواند استفاده متمرکز یا آگاهانه از گوشی همراه را بهبود بخشد. این موضوع در نهایت، افزایش بهرهوری درکشده کاربر و رضایت وی را بهدنبال خواهد داشت. مطالعهی فوق، بهتازگی و در ژورنال «AIS Transactions on Human-Computer Interaction» منتشر شده است.
تأثیرات مثبت پایش خود
تحقیقات بسیاری وجود دارند که روی تأثیرات منفی استفاده طولانیمدت از گوشی همراه تمرکز کردهاند و ابعادی مانند سازگاری، انصراف و تعارض را در رابطه با مسائل کاری موردبررسی قرار دادهاند. این درحالی است که مطالعهی کاوه ابهری و اسحاق واقفی برای پاسخ به این سؤال انجام شد که آیا رفتارهای خودتنظیمی میتوانند منجر به تغییر رفتار کاربر شوند یا خیر؟ ابهری، دانشیار سیستمهای اطلاعات مدیریت کالج تجارت فاولر دانشگاه ایالتی سندیگو است؛ واقفی نیز بهعنوان استادیار سیستمهای اطلاعاتی مدرسه تجارت زیکلین، در کالج باروخ فعالیت میکند.
کاوه ابهری، در رابطه با این تحقیقات میگوید:
محکزدن نظریه
محققان برای آزمایش این نظریه، ۴۶۹ دانشجوی مقطع کارشناسی از دانشگاههای کالیفرنیا، نیویورک و هاوایی را موردبررسی قرار دادند. تمام شرکتکنندگان در این بررسی سههفتهای، باید چهار پرسشنامه را تکمیل میکردند؛ حدود نیمی از این افراد نیز ملزم به دانلود یک برنامهی نظارت بر زمان استفاده از گوشی هوشمند بودند. این برنامه، به کاربران خود اجازه میداد تا ضمن پایش زمان استفاده از گوشی هوشمند، اهداف و محدودیتهایی را نیز در این رابطه تعیین کنند.
محققان پس از تجزیهوتحلیل نتایج بهدستآمده، بهرهوری درکشده از زمان استفاده از گوشی همراه (screen time) را که توسط شرکتکنندگان گزارش شده بود، اندازهگیری کردند. در این مرحله، مقدار اسکرین تایم، خستگی مرتبط با اندازهگیری آن و همچنین رضایت شرکتکنندگان از بهرهوری کسبشده پس از انجام این پایش نیز موردبررسی قرار گرفت. به گفتهی کاوه ابهری، خودنظارتی (Self-monitoring) برای تشویق به استفادهی بهینه از گوشی هوشمند، اقدامی ضروری است. وی تأکید میکند که با توجه به نتایج تحقیقات، بهینهسازی اسکرین تایم است که احتمال بالارفتن بهرهوری کاربران را افزایش میدهد؛ نه بهحداقلرساندن این زمان.
اثر خستگی
محققان با انجام مطالعات مذکور به این موضوع نیز پی بردند که خودنظارتی، خستگی و تضعیف اثر بهرهوری را نیز بهدنبال دارد؛ البته این موضوع، عامل چندان مهمی بهشمار نمیرود و تأثیر قابلتوجهی روی ارتباط بین خودنظارتی و رضایت از دستیابی به بهرهوری ندارد. ابهری و واقفی در نهایت به این نتیجه رسیدند که استفادهی کنترلنشده از گوشی همراه (اعتیاد به گوشی همراه) میتواند تأثیرات منفی متعددی روی زندگی افراد بگذارد. این در حالی است که خودنظارتی، بهویژه درصورتیکه با تعیین اهداف خاص در ذهن همراه باشد، تأثیرات مثبتی در زندگی کاربران خواهد داشت و رضایت کلی آنها را نیز بهدنبال دارد. ابهری در این رابطه میگوید: