تغذیه نوزادان نارس چگونه باید باشد؟

نکات مهمی که باید در مورد تغذیه نوزادان نارس بدانید

نوزادان نارس نوزادانی هستند که دوره کامل بارداری را در رحم مادر خود نمی گذرانند و قبل از هفته 37 بارداری به دنیا می آیند. عوامل مختلفی مانند چند قلوزایی، تغذیه دوران بارداری، پارگی کیسه آب دور جنین و... در تولد نوزادان نارس موثرند. نوزادان نارس غالباً به مراقبت ویژه نیاز دارند و معمولاً در ابتدا در بخش مراقبت های ویژه نوزادان (NICU) نگهداری می شوند. تغذیه نوزادان نارس بسیار پر اهمیت است بنابراین این بخش از سبک زندگی پلاس وی را به تغذیه نوزادان نارس اختصاص می دهیم؟

اهمیت تغذیه نوزاد نارس با شیر مادر

همه نوزادان نارس باید از شیر مادر خود تغذیه کنند زیرا بسیاری از مواد ضد میکروبی و مواد معدنی مانند سدیم، کلر، منیزیم و آهن در شیر مادران نوزادان نارس وجود دارد بنابراین تغذیه نوزاد از شیر مادر سبب می شود او به عفونت های بیمارستانی و عوارض گوارشی کمتر مبتلا شود.

تغذیه با شیر مادر موجب تنظیم قند خون نوزاد می شود.

تغذیه با شیر مادر به پیشگیری از زردی نوزادان نارس کمک می کند.

شیر مادر نوزاد باعث جلوگیری از مرگ ناگهانی نوزادان نارس می شود.

تغذیه نوزاد نارس با شیرمادر سبب می شود آنها پس از بزرگ شدن به میزان کمتری به سندروم متابولیک مبتلا شوند.

تغذیه نوزاد نارس با شیرمادر سبب می شود پرفشاری خون و سطح LDL در آن ها کمترشود.

شیردهی کودک نارس

شیردهی باعث برقراری ارتباط عاطفی میان کودک و مادر می شود و در بهبود روند رشد نوزاد نارس بسیار اهمیت دارد. تماس بلافاصله بعد از زایمان بین مادر و نوزاد نارس و استنشاق شیر مادر نقش مثبت در تغذیه نوزاد نارس دارد بنابراین تماس پوستی در ساعت های اول بسیار مهم است.

نوزادانی که قبل از 34 هفته به دنیا می آیند، به دلیل عدم تنظیم همزمان فرآیندهای بلع، تنفس و مکیدن از نظر تغذیه با شیشه یا استفاده از شیر مادر ناتوانی دارند. مشکلات تنفسی نوزاد نارس، سطح پایین اکسیژن در نوزادان، مشکلات جریان خون و عفونت خونی از دیگر مشکلات نوزادان نارس هستند که ممکن است با مکیدن شیر مادر نوزاد تداخل داشته باشند.

تغذیه نوزادان نارس با چه روشی انجام می گیرد؟

نوزادان نارس بسیار کوچک یا بیمار که توانایی مکیدن سینه مادر و شیشه شیر را ندارند، مواد غذایی و مایعات را از طریق تغذیه وریدی دریافت می کنند. با قوی ترشدن نوزاد او شیر یا فورمولا را می توانند از طریق لوله ای که از دهان یا بینی او به معده اش می رود، دریافت نماید، این نوع تغذیه گاواژ نامیده می شود.

زمانی که نوزاد نارس بزرگتر می شود، می تواند شیر دوشیده شده مادر را با قاشق، قطره چکان یا سرنگ دریافت نمایند. زمانی که نوزاد توانایی مکیدن را پیدا کرد، شیرخوارباید از سینه مادر تغذیه کند.

نوزادانی که در هفته 34 یا بعد از آن متولد می شوند، می توانند از شیشه شیر یا شیر مادر استفاده کنند. استفاده از شیشه شیر به دلیل اینکه نوزاد نمی تواند جریان شیر را کنترل کند، برای او سخت تر است و ممکن است دچار وقفه تنفسی شود بنابراین شیر مادر برای این نوزادان در ابتدا آسان تر است. پستانک یا گول زنک یا بطری شیر برای نوزاد ممنوع است.

دریافت مکمل غذایی

در بخش های قبلی تغذیه در پلاس وی خواندید که برخی نوزادان نارس برای رشد بهتر نیاز به دریافت مکمل های غذایی دارند چرا که نوزادان نارس به اندازه کافی در رحم نمانده اند تا مواد غذایی را که نیاز دارند ذخیره کنند بنابراین نیاز به مکمل های غذایی دارند.

نوزادانی که از شیر مادر استفاده می کنند نیاز به استفاده از مکمل غنی کننده شیر مادر دارند که با شیر مادر مخلوط شود. این مکمل به آنها پروتئین، کالری، آهن، کلسیم و ویتامین بیشتری می دهد. برای نوزادانی که شیر مادر می خورند، دریافت مکمل ها به معنای دریافت 1 تا 2 بطری شیر مادر غنی شده است.

نوزادانی که از فورمولاهای (شیرخشک های) مخصوص نوزادان نارس که دارای چربی و پروتئین بیشتر است، استفاده می کنند، نیاز به دریافت مکمل های ویتامین های A، C، D، و فولیک اسید دارند. بعضی نوزادان برای رشد نیاز به دریافت مکمل های بیشتری به نسبت بقیه دارند.

نوزادانی که تغذیه درستی دارند، باید 6 تا 8 بار دفع مدفوع و 6 تا 8 پوشک خیس شده در روز داشته باشند.

افزایش شیر مادران دارای نوزادان نارس

مادرانی که نوزاد نارس به دنیا می آورند، اغلب با کاهش ترشح شیرشان روبرو هستند و از این که فقط چند قطره شیر از پستانشان خارج می شود. برای افزایش شیر مادر، باید مادر 6 تا 12 ساعت بعد از زایمان با پمپ الکتریکی شیر خود را بدوشد و 8 تا 12 بار در 24 ساعت این کار را تکرار کند تا هر بار دوشیدن، پستانشان کاملا تخلیه شود، این کار شیر مادر را افزایش می دهد. مادرانی که شیر خود را می دوشند، می توانند شیر را در سرنگ ریخته و 4 روز در یخچال 4 درجه سانتی گراد نگه دارند.

برای افزایش شیر افزایش تماس پوست با پوست مادر و نوزاد، کاهش استرس، توجه به برنامه غذایی مناسب و خواب و استراحت مادر و تنظیم یک برنامه زمان بندی شده برای دوشیدن شیر و در آخر استفاده از برخی داروها موثر است.

شیر مادران نارس در مقایسه با مادرانی که فرزند کاملی به دنیا می آورند مس و روی بالتری دارد که به مرور زمان کاهش می یابند.

لاکتوز شیرمادرانی که نوزاد نارس به دنیا می آورند به طور چشمگیری بالاتر است. مقدار لپتین در شیر نارس و ترم فرقی ندارند، لپتین توسط غدد پستان تولید و در شیر ترشح می شود و در رشد پس از تولد نوزاد نقش دارد. فعالیت لیپاز محرک املاح صفراوی در شیر نارس و ترم یکسان اما فعالیت لیپوپروتئین لیپاز در شیر ترم بیشتر است.

افزایش وزن در نوزادان نارس

نوزادان نارس تا وقتی که اضافه وزن مداوم و ثابت نداشته باشند، از بیمارستان مرخص نمی شوند و در انکوباتور( گرمخانه) نگه داری می شوند. در بخش مراقبت های ویژه نوزادان، نوزادان هر روز وزن می شوند. نوزاد باید قبل از ترخیص از بیمارستان حداقل 8/1 کیلوگرم وزن داشته باشد.

کاهش وزن در چند روز اول به دنیا آمدن طبیعی است اما اکثر نوزادان نارس پس از چند روز اول تولد شروع به افزایش وزن می کنند.

نوزادان بسیار کوچک 24 هفته ای 5 گرم در روز افزایش وزن دارند و نوزاد 33 هفته ای 20 گرم در روز افزایش وزن می یابد. بطور متوسط نوزاد باید 15 گرم در روز افزایش وزن داشته باشد.