رفتار صحیح با کودک در ایام عید نوروز
عید نوروز با همه زیبایی هایش کم کم از راه میرسد و بازار خرید و دید و بازدیدهای نوروزی داغ است. داشتن کودکی که بهانه گیر است و به هر بهانه ای در ایام دید و بازدید نوروز شما را کلافه میکند بسیار طاقت فرسا است اما رفتار صحیح با کودک میتواند خاطره ای خوب از دید و بازدیدها برایتان بسازد. در هنگام خریدهای نوروزی گفتن برخی از جملات به کودک باعث اثرات مخربی روی روحیه کودک میشود.
روانشناسان خانواده معتقدند که حتی یک جمله ناغافلانه می تواند تاثیر منفی بسیار قوی بر ذهن یک کودک بگذارد. به همین دلیل بسیار مهم است که وقتی با کودک در تعامل هستید روی جملاتی که به او می گویید دقت کنید و از گفتن بعضی جملات خاص شدیدا پرهیز کنید.
از آنجایی که در روزهای پایانی سال به سر می بریم و هر خانواده ای در گیر خرید وسایل نو و خانه تکانی ست و همچنین در ایام عید نیز، نیم بیشتری از وقتمان را در حال رفت و آمد هستیم، لازم است چند پیشنهاد سازنده، در این ایام و ایام نوروز برای خانواده هایی که فرزند کوچکی دارند، ذکر کنیم تا راحت تر با مشکلات و رفتارهای فرزندشان برخورد کنند. در زیر به چند نمونه از رفتارهایی که باید در برخورد با کودک رعایت کرد را اشاره می کنم.
این جملات را در عید نوروز به کودک تان نگویید
هرگز به او نگویید:«پول نداریم این رو برات بخریم»
اگر با فرزند خود به خرید عید می روید و او اصرار به خرید چیزی کرد، هیچگاه به او نگویید:«پول نداریم، نمی تونیم این رو بخریم» یا «لازم نداری». بهترین برخورد این است که به فرزند خود بگویید انقدر می توانیم هزینه کنیم، یا امروز این را می توانی بخری. با بیان جملات مثبت در حالی که به فرزندان خود امنیت می دهید، انتخاب هایشان را نیز محدود می کنید. گفتن کلماتی نظیر:«نمی تونیم»،«پول نداریم»، «لازم نداری»، بار منفی زیادی دارد و روی کودک تاثیر زیادی می گذارد و باعث عدم امنیت در کودکان می شود.
گفتن برخی جملات به کودک روی او اثرات منفی زیادی دارد
وقت خانه تکانی اتاق فرزندتان را نیز خلوت کنید
حدود 60 درصد از اسباب بازی های کودک باید در انباری یا مکانی باشد که کودک به آن دسترسی نداشته باشد. هر چند وقت یکبار سری جدید وارد شود تا همیشه اسباب بازی هایش برای او نو باشند. اما ما اتاق کودک را مملو از اسباب بازی می کنیم که این کار باعث دلزدگی کودک می شود و بعد گله میکنیم که:«چرا این بچه به اتاقش نمی ره و با وسایلش بازی نمی کنه؟»
اگر در حال خانه تکانی هستید چند جعبه بیاورید و اتاق فرزندتان را خلوت تر از قبل کنید.
فرصت عیدی دادن به دیگران را به کودک خود بدهید
اگر فرزند هفت سال به بالا دارید و به او پول تو جیبی می دهید؛ گاهی اوقات اجازه دهید او از پول تو جیبی یا پس انداز خودش، برای شما، خواهر و برادر و یا دوستانش هدیه بخرد. این کار فواید زیادی دارد.
1. بهترین روش برای تعدیل حس مالکیت کودک است تا بتواند از آنچه دارد به دیگران هم ببخشد.
2. کودک باید بداند یکی از روش های استفاده ٔ مناسب از پولش، شاد کردن دیگران است.
3. شاد شدن از شادی دیگران، هنری است که فرزند ما باید آن را بیاموزد.
پس الان که در تدارک سال جدید هستیم، می توانیم به فرزندمان این پیشنهاد را بدهیم که به عنوان عیدی برای دوستان یا خواهر برادرش چیز کوچکی بخرد. به او خاطر نشان کنیم، لازم نیست حتما عیدی بزرگی بخرد، حتی دادن یک کارت پستال کوچک هم می تواند دیگران را خوشحال کند
به جای غر زدن، شفاف و مستقیم خواسته خود را بیان کنید
وقتی به عیددیدنی می روید یا زمانی که خودتان مهمان دارید، به جای غر زدن و گله و شکایت کردن از فرزند خود، شفاف و مستقیم خواسته ٔ خود را بیان کنید:
«باز آشغال میوه ات رو انداختی اینجا؟ نمی تونی دستت رو دراز کنی بندازی تو بشقاب؟ آخه من چند بار بهت بگم وقتی یه چیزی می خوری نریز زمین؟ من امروز جارو کشیدم، خسته م کردی، چرا حرف گوش نمی کنی؟ آخه من از دست تو چیکار کنم؟»
زمانی که به این شکل غر می زنید فرزندتان از جمله ٔ دوم به بعدتان را نمی شنود و کم کم یاد می گیرد اصلا حرف های شما را نشنود. جمله ٔ خود را کوتاه، شفاف و مستقیم بیان کنید.
«لطفا آشغال میوه ات رو توی بشقاب بذار» آیا این جمله معجزه می کند؟ در تربیت فرزندان هیچ راه میان بری وجود ندارد و انتظار معجزه نداشته باشید، اما رابطه ٔ خود را نجات می دهید و از فروپاشی رابطه ٔ والد- فرزندی خود جلوگیری می کنید. با غر زدن فقط فرزندتان یاد می گیرد حرف های شما را نشنود و یا تبدیل به یک انسان طلبکار و ناراضی شود.
از کودک خود نخواهید که خطای بچه های دیگر را به شما گزارش دهد
معمولا در عیددینی ها بچه های کوچکتر جایی جمع می شوند و خود را با بازی کرن سرگرم می کنند. در این بین ممکن است چند نفرشان با هم بحث کنند و یا کار به دعوا بکشد. در این مواقع به کودک خود یاد دهید که خطای بچه های دیگر را به شما گزارش نکند. متاسفانه در حال حاضر بسیاری از افراد بزرگتر این رفتار را یاد نگرفته اند. پس بهتر است از همین ابتدا به فرزند خود یاد دهید «عیب پوشی» رفتار بزرگوارانه ای است و اگر با کسی مشکلی دارد، خودشان مشکل شان را حل کنند و گزارش کار بقیه را به شما ندهد.
این نکته مهم را فراموش نکنید که زد و خورد کودکان در سن سه سالگی طبیعی نیست
معمولا کودکان حدود سن دوسالگی در زمان بازی یکدیگر را هول می دهند، گاز می گیرند و یا کتک می زنند. آنها به شدت از رفتار همسالان خود خشمگین می شوند زیرا هنوز رابطه ٔ برابر را نیاموخته اند و این رفتار در این سن، طبیعی محسوب می شود. ولی کتک زدن در سن سه سالگی یا بعد از آن طبیعی نیست و نیاز به بررسی دارد.
این جمله را هرگز به کودک تان نگویید:«اگر زد تو هم بزن»
وظیفه ٔ کودکان در محدوده ٔ سنی زیر سه سال نیست که از خود مراقبت کنند. آنها نیاز دارند شخص بزرگسالی کنار آنها باشد تا اگر کودکی اقدام به زدن یا هول دادن دیگری کرد، فرد بزرگسال بدون داد زدن و یا دعوا کردن او را متوقف کند.
«اگر زد تو هم بزن» این جمله آسیب فراوانی به کودک ما خواهد زد. تمام آموخته های فرزندتان زیر سوال خواهد رفت و این سوال پیش می آید:پس اگر کسی کار بدی کرد من هم می توانم آن را تکرار کنم؟ کودکی که دست بزن دارد، درونش لبریز از حس بد به خود و دیگران است. در حقیقت کودکی که کتک می زند از کودکی که کتک می خورد بیشتر آسیب می بیند و احساسات منفی بیشتری را درون خود حس می کند.
ترک کردن محیط دعوا نشانه ترسو بودن کودک شما نیست
فرزند شما باید بداند زمانی که کار به برخورد فیزیکی رسید، بهتر است دست خود را بالا بیاورد و اگر لازم است جلوی دست طرف مقابل را بگیرد و بگوید «نزن»، «اجازه نمیدم منو بزنی» یا «اگه منو بزنی دیگه باهات بازی نمی کنم». با آموزش این رفتار به کودک خود، به او می آموزید که در رابطه با دیگران می تواند حد و مرز مشخصی قرار دهد و از خود دفاع کند. اگر طرف مقابل به کار خود ادامه داد، فرزند شما باید محیط را ترک کند و فقط بگوید:«زدن کار بدیه، من با کسی که می زنه بازی نمی کنم». با این کار به فرزندتان می آموزید که انسان هایی در زندگی سر راه ما قرار خواهند گرفت که دچار مشکلات رفتاری هستند و عاقلانه ترین واکنش این است که با این افراد درگیر نشویم. ترک کردن محیط نه نشانه ٔ ترسو بودن است و نه دلیل بر بی عرضگی شخص است. تنها نشان می دهد که فرد فرق درست و غلط را می داند.
فرزندتان را مجبور به بوسیدن دیگران نکنید
مجبور کردن کودک برای اینکه فردی را ببوسد و یا به آغوش بگیرد، نشانه ٔ ادب و احترام نیست. در واقع این کار یعنی شما کودک را مجبور می کنید با بدنش جوری رفتار کند که خودش دوست ندارد و این نوعی بی احترامی به بدن کودک است. اگر دوست دارید کودکتان در آینده توانایی نه گفتن را داشته باشد و از بیان احساسات واقعی خود نترسد، باید این کار را در سنین پایین به او آموزش دهید. پس اگر در موقعیتی قرار بگیرید که دیگران اصرار می کنند، کودکتان را ببوسند و او نمی خواهد باید چطور رفتار کنید؟ اولین کار این است که به فرد مقابل تان توضیح دهید که چرا نمی خواهید کودکتان را مجبور کنید کسی را ببوسد. علاوه بر این خوب است برای فرزندتان فرصت های تازه ای فراهم کنید تا او در موقعیت نامطلوب قرار نگیرد. مثلا می توانید بگویید:«دوست داری با پدر بزرگت دست بدی یا بغلش کنی؟»، «دوست داری خاله را واقعا ببوسی یا دلت میخواد بوس بفرستی؟»، «دلت می خواد بگویی دوستش داری یا دست بدهی یا فقط خداحافظی کنی؟» این چیزی است که به او احساس امنیت و آرامش می دهد و هنر «نه» گفتن را به او می آموزد.
