در هنگام تشنج کودکان چه باید کرد؟

نکات مهمی که باید هنگام تشنج کودکان بدانید.

 تشنج کودکان ناشی از تب بالای کودک است که به دلیل عفونت و یا ... درون بدن کودک ایجاد می شود. ابتدا باید بدانید که علت تشنج کودکان چیست و سپس با شناخت نشانه های تشنج کودکان به سراغ راههای درمان بروید. پزشکان معتقدند تشنج باوجود تظاهرات ترسناکش کمتر ممکن است باعث بروز مشکلات جدی برای کودک شود…

 تشنج کودکان چیست؟

تشنج تغییر ناگهانی فعالیت حرکتی در فرد است که ناشی از اختلال در فعالیت الکتریکی مغز بوده و در کودکان نیز شایع است. یکی از شایع ترین انواع تشنج در کودکان، تشنج ناشی از تب است که البته معمولا سرنوشت خوبی دارد، اما گاهی نیز به علت یک بیماری خطرناک مانند مننژیت (التهاب و عفونت پرده های مغزی) ایجاد می شود.

تشنج ناشی از تب معمولا در کودکان 1 تا 5 سال رخ می دهد، هر چند گاهی این نوع تشنج قبل از یک سالگی یا بعد از پنج سالگی هم دیده می شود. در برخی خانواده ها تشنج بسیار شایع تر بوده که به علت زمینه ژنتیکی است.

تشنج ناشی از تب معمولا با افزایش سریع درجه حرارت بدن رخ می دهد. البته گاهی نیز کودک در ابتدا دچار تشنج شده و پس از آن والدین متوجه وجود تب در کودک خود می شوند.

بعضی از والدین هیچ پیش اطلاعی درباره تشنج ندارند و حتی در صورت بروز علائم آن، متوجه نمی شوند. بنابراین به طور خلاصه به بعضی از علائم آن اشاره می شود.

نشانه های تشنج در کودکان

تشنج کودکان و علائم تشنج کودکان

 باتوجه به نوع تشنج ممکن است کودک دچار اختلال هوشیاری شود یا اطرافیان را نشناسد

به صدا زدن پاسخ ندهد یا بیهوش روی زمین بیفتد.

گاهی حرکات غیرارادی در اعضای بدن کودک ظاهر می شود که این حرکت ها ممکن است قسمتی از بدن یا تمام اعضا را درگیر کند.

ممکن است کودک به شدت دست و پا بزند، روی زمین بیفتد، سر و چشم هایش به یک طرف بچرخد یا اینکه فقط یک دست یا یک پای او دچار حرکات تکان دهنده شدید شود و این حالت چند ثانیه تا چند دقیقه طول بکشد.معمولا این حمله ها کمتر از 5 دقیقه طول می کشد.

گاهی کودک در زمان حمله کنترل ادرار خود را از دست می دهد.

ممکن است کودک برای چند لحظه به نقطه ای خیره شود و در این مدت متوجه اطراف نباشد. البته بیشتر کودکان دچار تب و تشنج ساده می شوند. والدین اظهار می کنند که از خانه تا رسیدن به سرکوچه این تشنج تمام می شود.

هنگام تشنج کودک چه باید کرد؟

هنگامی که کودک دچار تشنج می شود، به هیچ وجه استرس نداشته باشید.

آرامش خود را حفظ کرده و کنار کودک خود بمانید.

کودک را به یک طرف بخوابانید تا در صورتی که استفراغ کرد، مواد استفراغی باعث خفگی او نشود و لباس های او را آزاد کنید.

در صورتی که قبلا پزشک برای کودک تان دارویی به منظور استفاده در هنگام تشنج (البته فقط به صورت مقعدی) تجویز کرده، آن را با آرامش به کار ببرید.

نیازی نیست دندان های کودک را از هم باز کنید، فقط مطمئن شوید زبان کودک تحت فشار نباشد.

هنگامی که کودک دچار تشنجمی شود، به هیچ وجه استرس نداشته باشید

بعضی از والدین هنگام تشنج کودک به خصوص در همراه بودن با تب سعی می کنند او را پاشویه کنند و یا زیر آب سرد بگیرند. به یاد داشته باشید هیچ کدام از این روش ها موثر نیستند.

بعد از توقف تشنجاگر کودک تان تب داشته باشد، می توانید از شیاف استامینوفن استفاده کنید.

از آنجا که تشنجناشی از تب گاهی ناشی از علل مهم و خطرناک است و همچنین به دلیل این که بعضی از علل تشنج های بدون تب مثل کمبود قند و کلسیم نیاز به درمان اختصاصی دارد، بلافاصله پس از بروز تشنج به اورژانس زنگ بزنید و یا کودک را سریعا به نزدیک ترین بیمارستان برسانید.

  اگر کودکی یک بار تشنجکند، والدین باید نگران حمله های تشنجی بعد و حتی تا آخر عمر در او باشند؟

معمولا تشنجعود نمی کند و قابل پیشگویی و پیشگیری هم نیست. در سنین پایین، مغز کودکان به افزایش درجه حرارت بدن حساس است، اما بیشتر آنها بعد از سن پنج سالگی، دچار تشنج نمی شوند.

تشنجناشی از تب، معمولا با مشکلات بعدی همراه نیست و روی مهارت های یادگیری و هوش کودک تاثیرگذار نخواهد بود.

بچه هایی که تشنجمی کنند معمولا به دارو نیاز ندارند اما در کودکانی که زیر یک سال، (4 تا 12 ماهه) اولین ابتلا را داشته اند، سابقه خانوادگی تب و تشنج و صرع در آنها وجود دارد یا بیش از 2 بار و هر بار بیش از 15 دقیقه این تشنج طول کشیده باشد، بیشتر باید مراقب باشند. از طرفی احتمال تشنج در پسرها بیشتر است.

نکاتی برای درمان کودکان

راههای درمان تشنج کودکان

معمولا برای کودکانی که برای اولین بار دچار تشنج می شوند، درمانی انجام نمی شود. تصمیم گیری درمانی در موارد خاصی که ذکر شد و البته همراه با معاینه دقیق و شرح حال و انجام اقدام های تشخیصی از جمله آزمایش مایع مغزی نخاعی، سی تی اسکن و ام .آر .آی و براساس تصمیم گیری پزشک است و معمولا با داروهای خاصی انجام می شود. نکته مهم در درمان این بیماری، ادامه روند درمان و توجه به توصیه های پزشک و پیگیری منظم است.

 تشنج ها معمولا در تب 39 درجه سانتی گراد یا بالاتر اتفاق می افتد

 پیشگیری از تشنج کودکان

پس از ترخیص از بیمارستان اگر دارویی برای کودک تان تجویز شده است، به منظور پیشگیری از تکرار تشنج آن را همیشه و به موقع به کودک تان بدهید. فراموش نکنید داروی کودک را در مهمانی یا مسافرت به همراه داشته باشید.

اگر کودک تان دچار تشنجهمراه با تب بوده، در سایر موارد تب (به هر علتی) درمان اولیه شما باید کاهش تب با استفاده از تب برهایی مانند استامینوفن و یا در صورت نیاز بروفن باشد.

همچنین استفاده از پاشویه با آب ولرم (بدون الکل یا نمک) نیز مفید است.

فراموش نکنید در مواقع تب یا تشنج در مورد استفاده از داروهای خاص مانند دیازپام به صورت خوراکی یا مقعدی قبل از ترخیص، از پزشک کودک تان یک دستورالعمل بگیرید و مطمئن شوید روش استفاده از آن را به خوبی فرا گرفته اید.

 نکته ای در مورد مصرف داروهای تشنج 

 برخی والدین با توصیه های افراد غیرکارشناس، داروهای کودک را قبل از اتمام دوره های درمانی قطع می کنند در حالی که کودک باید تا زمانی که پزشک تجویز کرده، داروی ضدتشنج مصرف کند. هرگز نباید سرخود مقدار داروها را کاهش یا افزایش داد. طول درمان دارویی معمولا از شروع تا 2 سال بعد از آخرین تشنج و براساس معاینه های پزشکی است. باید در دادن داروها مخصوصا شربت ها دقت کرد. شربت های ساختنی باید با میزان توصیه شده آب، رقیق و قبل از مصرف کاملا تکان داده شوند تا غلظت دارو یکنواخت شود.

 باید توجه داشت که شربت ها رسوب می کنند و اگر خوب هم زده نشوند، قسمت های پایین غلظت بیشتری دارند و مسمومیت دارویی ایجاد می کنند. همچنین باید توجه داشت که تغییر میزان برخی داروها با اندازه گیری سطح خونی آنهاست بنابراین معاینه های دوره ای کودک بسیار مهم است.

 تشنج ناشی از تب

تشنج های ناشی از تب شایع ترین اختلال تشنجی دوران کودکی هستند که معمولا روند خوبی در آینده دارند، اما ممکن است نشانه ای از بیماری های عفونی (سپسیس و مننژیت) باشند.

بنابراین هر کودک مبتلا به تشنج را که به نزد پزشک می آورند، حتما باید علت تب مشخص شود.

سن شروع این تشنج ها نه ماهگی تا پنج سالگی (بخصوص 14 تا 18 ماهگی) است و سه درصد کودکان دچار تشنج شیرخوار هستند.

زمینه ژنتیک در تشنج ناشی از تب بسیار پررنگ است. پس در گرفتن شرح حال باید به سابقه خانوادگی توجه ویژه ای داشت.

تشنج ها معمولا در تب 39 درجه سانتی گراد یا بالاتر اتفاق می افتد و میزان عود تشنج ناشی از تب 30 تا 50 درصد است.

کودکان دارای تب پایین تر از 39 درجه، دارای سابقه خانوادگی و کودکانی که در سن زیر 12 ماهگی دچار تشنج می شوند، در آینده بیشتر در معرض خطر عود تشنج ناشی از تب یا ابتلا به صرع هستند