علت اصلی پیری زودرس
پیری چیزی است که همه باید تجربه کنند, بعضی افراد پیری را به موقع تجربه کنند ولی بعضی افراد بدشانس دچار پیری زودرس میشوند.
پیری زودرس در سیستم عصبی ـ مرکزی، قلب و عروق، مفاصل، پوست، سیستم گوارش و ایمنی افراد در هر سنی از زندگی می تواند خودنمایی کند. مهم ترین عوامل ایجاد خطر پیری زودرس، تغذیه نامناسب، کم تحرکی، سیگار، چاقی، فشار خون بالا، دیابت و اختلالات چربی خون است.
عوامل موثر در پیری زودرس
چرا زنان و مردان ایرانی قبل از سالمندی، خواسته یا ناخواسته و بسیار سریع و زودهنگام خود را وارد سن سالمندی می کنند که تبعات ناخوشایندی همچون افسردگی، خودکشی، از کارافتادگی زودهنگام، ایجاد نگرش منفی نسبت به دوران سالمندی در افراد جوان و حضور تعدادی از سالمندان در آسایشگاه های سالمندی را به دنبال دارد.
افکار سالمند
با وجود افزایش سطح تحصیلات و آگاهی ایرانیان، هنوز افراد متعددی هستند که سالمندی را دوران بیماری و از کارافتادگی می دانند. به همین دلیل هیچ برنامه ای برای این دوران ندارند.
عضو هیات علمی دانشگاه و رئیس انجمن علمی سالمند شناسی و طب سالمندان ایران درباره این نگرش اشتباه می گوید:محاسبه سن براساس تاریخ تولد را از دو زاویه می توان مورد توجه قرار داد. یکی از زاویه گذر زمان و عددی که گویای آن است و دیگری عملکرد جسمی و روانی ما در طول دوره زندگی. هر فرد سالم می تواند در صورت داشتن زندگی باکیفیت و برخوردار 120 سال عمر کند.
رئیس انجمن علمی سالمندشناسی و طب سالمندان ایران خاطرنشان می کند:هر چه فرد بیشتر در معرض ابتلا به بیماریهای مزمن، غیرواگیر و پیش رونده باشد، به همان میزان این عوامل بر عمر و کیفیت فرد مبتلا تاثیر می گذارد و فرد با افت عملکرد، درد و ناراحتی به اشکال مختلف همچون ناتوانی، وابستگی، فقر، انزوای فردی، ریسک آسیب های جسمی، روانی و اجتماعی مواجه می شود و در نتیجه فرد پیش از موعد حتی قبل از 64 ـ 60 سالگی و آغاز سن سالمندی، به سالمند تبدیل می شود.
وی تأکید می کند:وقتی فردی دچار پیری زودرس می شود، موجب رنج و ناراحتی هم برای خود و هم برای خانواده، مراقبان، سیستم بهداشتی درمانی، توانبخشی و اجتماعی ـ اقتصادی جامعه می شود. اگر روند پیری زودرس متوقف و عملکرد فرد به یک فرآیند طبیعی بازگردانده شود، افراد نه تنها عمر طولانیتر بلکه عمر با کیفیت و همراه با سلامت خواهند داشت.
دلایل پیری زودرس
پیری زودرس در سیستم عصبی ـ مرکزی، قلب و عروق، مفاصل، پوست، سیستم گوارش و ایمنی افراد در هر سنی از زندگی می تواند خودنمایی کند. مهم ترین عوامل ایجاد خطر پیری زودرس، تغذیه نامناسب، کم تحرکی، سیگار، چاقی، فشار خون بالا، دیابت و اختلالات چربی خون است.
همه خوب می دانیم که ریشه همه این مشکلات در سبک زندگی هر کدام از ماست. مشکلی که اغلب ما گرفتار آن هستیم و می توانیم با اصلاح شیوه زندگی و تغییر رفتارهای پرخطر از ابتلا به پیری زودرس تا 80 درصد پیشگیری کنیم.
اصلاح نگرش، مهم ترین گام دوری از پیری زودرس
انجام آزمایش های دوره ای نقش بسیار زیادی در شناسایی زودهنگام پیری زودرس و جلوگیری از بروز عوارض وخیم بیماری ها دارد. توجه به این موضوع گویای آن است که همواره و در هر شرایطی، پیشگیری مهم تر از درمان است.
بررسی دوره ای سلامت جسمی، روانی و اجتماعی فرد می تواند تعیین کند که فرد تا چه اندازه در خطر ابتلا به بیماری های مزمن غیرواگیر، اختلالات روان شناختی و مشکلات اجتماعی قرار دارد و براساس آن تیم درمان می تواند وارد عمل شود.
اصلاح شیوه نگرش نسبت به زندگی سالم و به تبع آن سالمندی سالم گام اول خودمراقبتی در آموزش های قبل از ابتلای فرد به پیری است.
رعایت سبک زندگی صحیح در طول عمر نظیر دوری از دخانیات، رژیم غذایی مناسب، گیاهی و آنتیاکسیدان ها، کنترل و مدیریت استرس، انجام فعالیت ورزشی منظم، افزایش مصرف میوه و سبزیجات تازه، پایش و چکآپ آزمایشگاهی منظم، رعایت عوامل اجتماعی موثر بر سلامت نظیر حضور و تعامل در اجتماع و حمایت اجتماعی، تاهل و اشتغال از عوامل موثر بر سالمندی سالم هستند که از پیری زودرس جلوگیری می کنند.
علائم و نشانههای پیری زودرس
ممکن است سن شناسنامه ای شما گویای جوان بودن شما باشد، اما عملکرد فیزیکی و روانی شما آن را تأیید نکند. آنچنان که بارها شاهد بوده ایم افرادی که با وجود سن کم دچار سکته قلبی، مغزی یا سرطان شده اند. رایجترین علامت پیری زودرس شامل درد ناشی از التهاب، ناپایداری مفصلی، کم خونی، کمبود خون رسانی به ارگانها، فشار درون ارگانی و فشار بر بافتهای احاطه کننده یک ارگان است.
از دست دادن تمایل به شرکت در فعالیتهای روزمره، اختلال تعادل، آتروفی، تحلیل عضلانی متوسط یا شدید، کاهش قدرت عضلانی، سختی و خشکی مفاصل، کاهش سرعت عکس العمل، تصلب شرایین، کاهش هورمون های استروژن و تستوسترون، استئوپروز و پوکی استخوان، علائمی هستند که فرد اگر به اندازه لازم و کافی مراقب سلامت خود نباشد، زودتر از 60 سالگی و در سنین پایین با آنها مواجه می شود.
دیابت زودتر پیرمان می کند
دیابت از جمله بیماری های زمینه ای است که ریسک ابتلا به بیمار ی های قلبی -عروقی و کلیوی را افزایش و ما را سریع تر در معرض پیری زودرس قرار می دهد و با توجه به تاثیر چاقی، بی تحرکی، فشار خون بالا و اختلالات چربی خون در بروز دیابت نوع 2 و قابل کنترل بودن این عوامل می توانیم آگاهانه مانع از ورود زودهنگام به فرآیند پیری شویم.