راهنمای خرید کتاب مناسب نوجوانان + اصول انتخاب

نوجوانان چه کتابهایی باید بخوانند؟

کتابخوانی و انس با کتاب یکی از رسوم قدیمی در میان ایرانیان بوده است که در سالهای اخیر به دلیل تغییر در سبک زندگی، سیستم آموزشی نادرست، جابه جایی ارزشها، رواج استفاده از بازیهای کامپیوتری و موارد دیگر فاصله بیشتری با نسل جدید پیدا کرده است.

هرچند برخی از افراد مشکلات اقتصادی را دلیل مهمی برای دور شدن از کتاب می دانند، اما به نظر می رسد که این مشکل بیشتر ناشی از فرهنگ باشد نه مشکلات اقتصادی.

ویژگی کتابهایی که نوجوانان به آنها علاقه دارند:

دست کم نگرفتن نوجوانان

نوجوانان همیشه خود را در موقعیت بزرگسالان تصور می کنند و از اینکه مانند یک کودک با آنها برخورد شود ناراحت می شوند. برخی از مسائل مانند نام داستان، جلد کتاب، نوع قلم و فونت و اندازه کتاب از مواردی هستند که در جذب خواننده تاثیر می گذارند.

سوژه مورد علاقه

نوجوانان متناسب با سن خود به برخی از موضوعات، توجه بیشتری دارند. روابط عاطفی حسادت، اختلافات طبقاتی، روابط با پدر و مادر، رقابت های درسی، ورزشی و هنری از موضوعات مورد علاقه نوجوانان در کتابها است.

شخصیت های جذاب در داستان

آغاز خوب داستان، هیجان و گیرایی و ماجراجویی که بتواند ذهن خواننده را درگیر کند از موضوعات جذاب برای نوجوانان است، چرا که نوجوانان به اندازه بزرگسالان حوصله خواندن داستانی را ندارند که تا انتها منتظر جذب آن باشند، داستانی که در همان ابتدا آنها را مجذوب نکند، ادامه نمی دهند.

شخصیت های جذاب

نوجوان در این دوره از سن خود به دنبال الگوپذیری هستن، بنابراین شخصیت های واقعی، جذاب و اکتیو او را مجذوب می کنند. در این داستانها تفاوتی میان شخصیت های منفی و مثبت وجود ندارد و ممکن است شخصیت های منفی باورپذیرتر باشند.

فراز و فرود داستان

فراز و فرود، تعلیق، شیوایی نثر، پرهیز از وازگان مهجور و کوتاهی جملات باعث بالا رفتن سرعت خواندن نوجوانان می شودو اشتیاق و میل آنها را برای خواندن ادامه داستان بیشتر می کند.

نوجوانان به دلیل ویژگی های سن خود، دارای نیازها و رغبتهای متفاوت با بزرگسالان هستند، به همین دلیل برداشت آنها از یک کتاب با برداشت بزرگسالان از همان کتاب متفاوت است.

علاوه براین انتخاب کتاب برای نوجوانان به دقت و احتیاط بیشتری نیاز دارد و هر کتابی را نمی توان در اختیار آنها گذشت، چرا که از بین بردن اثری که یک مطالعه کتاب، مقاله یا مشاهده یک فیلم بر ذهن نوجوانان می گذرد کاری بسیار مشکل و تقریبا غیر ممکن است.

مشخصات کلی دیگر از کتابهای مورد علاقه نوجوانان

به طور کلی می توان ویژگی های کتاب های مناسب برای نوجوانان را چنین خلاصه کرد:

1. کتاب خوب باید موجب برانگیخته شدن، تقویت و افزایش ذوق هنری نوجوانان شود.
2. نوجوانان را از همان کودکی به واقع بینی و عدم پذیرش محالات عادت دهد، به طوری که بیاموزد در آفرینش دنیا و انسان حکمتی است که تمام قوانین الهی بر آن حاکم است.
3. تعجب و تحسین نوجوانان را برانگیزد و برای او جذاب باشد.
4. احساس مسئولیت را در نوجوانان پرورش دهد، چنانچه بتوانند با افزایش اعتماد به نفس، خود را عضو مفیدی از جامعه بدانند و از ارتباط و همکاری با سایر افراد جامعه لذت ببرند.
5. کتاب باید متناسب با درک، فهم و استعداد نوجوانان باشد.
6. موضوع های کتاب باید مناسب با محیط زندگی نوجوانان باشد.
7. کتاب باید علاوه بر ارضای کنجکاوی نوجوانان، موجب تحریک کنجکاوی های دیگر در ذهن آنها شود.
8. کتاب مناسب باید پاسخگوی نیازهای سنی نوجوانان باشد.
9. موضوعات کتاب باید به گونه ای باشد که تخیل ابداعی کودک را به طور سالم و سودمند به کار اندازد.
10. به خودشناسی و خودپذیری نوجوانان کمک کند تا پس از مطالعه دریابند که بدون این دو خصوصیت زندگی سالم و موفق ممکن نخواهد شد.