حقایق مهم درباره سندرم تخمدان پلی کیستیک در نوجوانان
سندروم تخمدان پلی کیستیک در نوجوانان یک اختلال مربوط به غدد درون ریز می باشد که باعث نا تعادلی هورمونی می شود. در واقع تغییرات هورمونی و غیر معمول روی عملکرد تخمدان اثر می گذارد و تخمک گذاری را دچار مشکل می کند.
دختران نوجوان مبتلا به سندروم تخمدان پلی کیستیک ممکن است که علائمی را تجربه کنند. به طور مثال ممکن است قاعدگی های خیلی سنگین داشته باشند یا دچار پریود های نامنظم شوند یا این که اصلاً پریود نشوند. بعضی دیگر از علائم شامل رویش موهای زائد روی بدن است.
بعضی از علائم دیگر مانند چرخه قاعدگی نامنظم هم ممکن است سختی هایی را برای فرد ایجاد کند یا او را مبتلا به مشکلاتی مانند ناباروری کند. معمولا این کیست های ایجاد شده بر اثر این سندروم؛ سرطانی نیستند اما تغییراتی در سبک زندگی می تواند شما از شر آن ها خلاص کند که در این قسمت از پلاس وی بیشتر راجع به این موضوع توضیح خواهیم داد.
آیا سندروم تخمدان پلی کیستیک در نوجوانان رایج است؟
این سندروم یک وضعیت رایج است که 5 الی 10 درصد نوجوانان و خانم های جوان بین سن 15 تا 44 ساله را درگیر می کند. شاید در کل جهان درصد آن بین دو تا 26 درصد؛ در کشور های مختلف متفاوت باشد اما در کشورهای آسیایی مانند چین و سریلانکا، سرعت شیوع آن بین دو تا هفت و نیم درصد است.
دلیل و علل سندرم تخمدان پلی کیستیک در نوجوانان
حتما می پرسید چه چیزی باعث ایجاد سندروم تخمدان پلی کیستیک در نوجوانان می شود؟ علت دقیق این سندروم هنوز ناشناخته است؛ اما متخصصان بر این عقیده هستند که ژنتیک و تعادل هورمونی نقش بسیار مهمی دارد.
تخمدان باعث تولید هورمون های جنسی از جمله استروژن، پروژسترون و مقدار کمی هورمون مردانه مانند تستسترون می شود. تستوسترون یا آندروژن ها توسط غدد درون ریز در قسمت بالای هر کلیه کار خود را انجام می دهند. سطح طبیعی این هورمون ها باعث تنظیم چرخه قاعدگی و تخمدان می شود.
خانم هایی که به سندروم تخمدان پلی کیستیک مبتلا هستند، بدن شان سطح آندروژن بالاتری تولید می کند که با رشد تخمک ها و تخمک گذاری اختلال ایجاد می کنند. از آن جایی که تخمک گذاری به درستی اتفاق نمی افتد، به خاطر همین تخمدان بزرگ می شود و کیست های کوچکی در آن به وجود می آید.
این کیست ها آندروژن های بیشتری تولید می کنند که با تخمک گذاری و چرخه قاعدگی اختلال ایجاد می کند و باعث ایجاد مشکلاتی مانند رشد موهای زائد و آکنه می شود. جدا از آن همچنین ممکن است که باعث ایجاد مقاومت به انسولین در بدن فرد نوجوان شود اما سلول های بدن او به طور مناسب به انسولین پاسخ نمی دهد و در نتیجه سطح انسولین بالاتر از حد طبیعی می رود و باعث می شود که تخمدان آندروژن های بیشتری تولید کند.
علائم سندروم تخمدان پلی کیستیک در نوجوانان
این سندروم در افراد مختلف؛ علائم متفاوتی را ایجاد می کند که برخی از آن ها عبارتند از:
- پریود های نامنظم
- درد لگن
- رشد مو های زائد روی صورت، قفسه سینه، شکم و دیگر قسمت های بدن
- واکنش های شدید پوستی
- بسته شدن منافذ صورت
- اضافه وزن
- مشکل در کاهش وزن
- چاقی
- ضخیم شدن یا تیرگی پوست پشت گردن، زیر بغل یا سینه به خاطر مقاومت به انسولین
- مشکلات پوستی مخصوصاً در قسمت گردن و زیر بغل
- نازک شدن مو ها
عوارض و خطرات سندروم تخمدان پلی کیستیک
بعضی از عوامل باعث افزایش خطر سندروم تخمدان پلی کیستیک می شوند که شامل موارد زیر می باشند:
- چاقی
- ابتلای یکی از اعضای خانواده مانند خواهر، خاله، عمه یا مادر به سندروم تخمدان پلی کیستیک
- بلوغ زودرس در دختران قبل از سن 8 سالگی
سندروم تخمدان پلی کیستیک ممکن است باعث ایجاد مشکلاتی مانند موارد زیر شود:
بیش از نیمی از این افراد به دیابت و مقاومت به گلوکز قبل از 40 سالگی دچار می شوند.
- تجربه فشار خون بالا
- سطح بالای کلسترول
- چاقی و مشکلات آپنه خواب
- افسردگی یا اضطراب
- مشکلات مربوط به تخمک گذاری
- مقاومت به انسولین که خطر سرطان رحم را افزایش می دهد
- مشکل در باروری
تشخیص سندرم تخمدان پلی کیستیک در نوجوانان
باید با بررسی تاریخچه بیماری فرد، بررسی دارو ها، الگو چرخه قاعدگی و سابقه خانوادگی او تشخیص داده شود که معمولاً با انجام معاینه فیزیکی، سایز دور کمر، شاخص توده بدنی، وزن، رشد موها روی بدن، بررسی آکنه های شدید، ریزش مو، تیرگی تکه ای پوست صورت و دیگر علائمی مانند بزرگ شدن تیروئید آن ها را بررسی می کنند.
بررسی وضعیت هورمونی مانند تعداد هورمون های مردانه یا ورم تخمدان ها را نیز بررسی می کنند. همچنین آزمایش سونوگرافی برای بررسی کیست ها داخل تخمدان یا رحم هم مورد بررسی قرار می گیرد. آزمایش خون هم برای بررسی سطح هورمون، سطح قند خون و کلسترول انجام می شود.
درمان سندروم تخمدان پلی کیستیک در نوجوانان
درمانی برای این سندروم وجود ندارد اما افراد می توانند با تغییر سبک زندگی یا مصرف بعضی از دارو ها و رعایتِ رژیم غذایی خود؛ این مشکل را کنترل کنند که عبارتند از:
ورزش منظم
ورزش تاثیر مثبتی در غدد درون ریز دارد، زیرا به کاهش وزن کمک می کند. مطالعات نشان می دهد که 5 درصد کاهش وزن در هر فردی که اضافه وزن دارد، باعث کاهش و یا حتی از بین بردن علائم سندروم تخمدان پلی کیستیک می شود.
رژیم غذایی سالم
رژیم غذایی سالم کمک می کند تا وزن کاهش یابد؛ سطح قند خون تنظیم شود و قلب سالم بماند که به شدت کمک کننده است.
قطعا متخصص تغذیه راهکار های زیر را در نظر می گیرند:
- کربوهیدرات با فیبر بالا استفاده کنید.
- پروتئین و چربی سالم را به رژیم غذایی خود اضافه کنید تا سطح کربوهیدرات متعادل شود
- وعده های غذایی کوچکتر و میان وعده های سالم استفاده کنید
- رشد بیش از حد موهای زائد را می توان با الکترولیز، وکس، لیزر، دکلره یا استفاده از اپلیدی درمان کرد. بعضی از دارو ها هم هستند که رشد موهای زائد را کم می کنند.
- آکنه را می توانید با کرم های موضعی، قرص های ضد بارداری، آنتی بیوتیک های خوراکی درمان کنید. مطالعات نشان می دهد زمانی که انسولین و سطح گلوکز خون تحت کنترل باشد، وضعیت تخمدان منظم باشد، آکنه هم بهبود پیدا می کند.
- قرص های جلوگیری از بارداری باعث تعادل سطح هورمون ها می شود. البته در صورتی استفاده می شود که پزشک این وضعیت را تشخیص دهد، زیرا همه چیز به بدن نوجوان شما بستگی دارد و هرگز نباید خودسر این کار را انجام دهید.
راهکار های دیگر درمان
- دارویی به نام متفورمین وجود دارد و به دخترانی می دهند که در معرض دیابت و سطح بالای انسولین هستند که فقط پزشک آن را تجویز می کند و تجویز آن با بررسی آزمایشات صورت خواهد گرفت.
- آنتی آندروژن هم برای این وضعیت استفاده می شود که سطح آندروژن را پایین می آورد و به جلوگیری از رشد موهای زائد می پردازد.
- هورمون درمانی هم باعث می شود که فرد بتواند علائمش را کنترل کند.
