بیوگرافی سهراب سپهری
- نام:سهراب
- نام خانوادگی:سپهری
- پیشه:نقاش وشاعر
- تولد:1307/7/5
- محل تولد :کاشان
- نام مادر :ماه جبین
زندگی سهراب سپهری
تولد سهراب سپهری
سهراب سپهری در 15 مهر ماه 1307 در شهر کاشان به دنیا آمد. پدرش اسدالله سپهری کارمند اداره پست و تلگراف بود و هنگامی که سهراب نوجوان بود پدرش از دو پا فلج شد. با این حال به هنر و ادب علاقه ای وافر داشت. نقاشی می کرد، تار می ساخت و خط خوبی هم داشت. مادر سپهری فروغ ایران سپهری بود. او بعد از فوت شوهرش، سرپرستی سهراب را به عهده گرفت و سپهری او را بسیار دوست می داشت. در مهرماه 1319 سپهری به دوره دبیرستان قدم گذارد و در خرداد ماه 1326 آن را به پایان رساند.
سهراب از سال چهارم دبیرستان به دانش سرا رفت و در آذر ماه 1325 یعنی اندکی بیش از یک سال بعد از به پایان رساندن دوره دو ساله دانش سرای مقدماتی به استخدام اداره فرهنگ کاشان (اداره آموزش و پرورش) در آمد و تا شهریور 1327 در این اداره ماند.
در این هنگام در امتحانات ادبیات شرکت کرد و دیپلم کامل دوره دبیرستان را نیز گرفت.
سال بعد او به دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران رفت. وقتی که در این دانشکده بود، نخستین دفتر شعرهایش را چاپ کرد و مشفق کاشانی با دیدن شعرهای سپهری پیش بینی کرد که او در آینده آثار ارزشمندی به ادبیات ایران هدیه خواهد داد.
اولین کتاب سپهری با نام "مرگ رنگ" در تهران منتشر شد که به سبک نیما یوشیج بود.
سپهری دومین مجموعه شعر خود را با نام "زندگی خواب ها" در سال 1332 سرود و در همین سال بود که دوره لیسانس نقاشی را در دانشکده هنرهای زیبا با رتبه اول و دریافت نشان اول علمی به پایان رساند.
sohrab sepehri
خانواده سهراب
مادر سهراب، ماه جبین، که اهل شعر و ادب هم بود، در خرداد سال 1373 درگذشت. منوچهر سپهری، برادر ارشد سهراب و تنها برادر وی که هم بازی دوران کودکی سهراب بود نیز در سال 1369 درگذشت. او سه خواهر به نام های همایون دخت، پری دخت و پروانه دارد.
پریدخت سپهری ، خواهر وی ، صبح 18 بهمن 1395 در 86 سالگی درگذشت.
مرگ پدر سهراب سپهری
سپهری در سال های نوجوانی پدرش را از دست داد و در یکی از شعرهای دوره جوانی از پدرش یاد کرده است (خیال پدر) یکسال بعد از مرگ او سروده است:
در عالم خیال به چشم آمدم پدر
کز رنج چون کمان قد سروش خمیده بود
دستی کشیده بر سر رویم به لطف و مهر
یک سال می گذشت، پسر را ندیده بود
دوران کودکی سهراب سپهری
دوره کودکی سپهری در کاشان گذشت. سهراب دوره شش ساله ابتدایی را در دبستان خیام این شهر گذرانید. سهراب سپهری چنین می انگاشت که دوران کودکی بسیار خوبی داشته است. او روزهایی سراسر شور و هیجان را در طبیعت باغ خانه می گذراند و لحظه هایی تکرار ناشدنی را تجربه می کرد. سهراب، عاشق روزهای آفتابی بود. اسفند کاشان را نیز به عنوان سرآغاز رویش جوانه ها و شکوفه ها خیلی دوست داشت.
سهراب سپهری، بهترین شاگرد مدرسه بود و همیشه سهراب را به عنوان نمونه معرفی می کردند. یکی از سرگرمی های سهراب، گِل بازی در روزهای تابستانی بود. گرفتن حشرات مختلف، نگه داری برخی حیوانات مثل بوقلمون، اردک و مرغ و خروس، دیگر سرگرمی سهراب بود. گیاهان، در زندگی کودکانه سهراب سپهری جایی مهم و مؤثر داشتند. سهراب در آغوش طبیعت زنده و ملموس و همگون با وجودش می بالید و سال ها را پشت سر می گذاشت. صبح ها خیلی زود، وقتی که هوا هنوز گرگ و میش بود، از خواب برمی خاست و تا تاریک روشن غروب، به بازی و شیطنت می پرداخت. او همواره پس از انجام دادن تکلیف های مدرسه، نقاشی می کرد.
بیوگرافی کامل سهراب سپهری
دوران نوجوانی وجوانی
سهراب سپهری، اندک اندک دوران کودکی را پشت سر می گذاشت. شش سال ابتدایی تحصیل به پایان آمد. عادت کتاب خواندن، از زمان فراگیریِ خواندن و نوشتن در کودکی، در سهراب شکل گرفته بود و ساعت های معینی را مطالعه می کرد.
ورزش و شکار پرندگان نیز از دیگر سرگرمی های این دوران سهراب سپهری است. در اوقات فراغت هم به سرودن شعر و کشیدن تابلوهای نقاشی می پرداخت. در انجمن هفتگی شعر نیز شرکت می کرد. سهراب سال های تحصیل در دانشکده را با موفقیت پشت سر گذاشت. استعداد سرشار و شور و اشتیاقش برای فراگیری آموزه های تازه، تحسین و توجه استادان دانشکده را برمی انگیخت.
اولین شعر سپهری
سپهری در سال های کودکی شعر هم می گفت، یک روز که به علت بیماری در خانه مانده و به مدرسه نرفته بود با ذهن کودکانه اش نوشت:
ز جمعه تا سه شنبه خفته نالان
نکردم هیچ یادی از دبستان
ز درد دل شب و روزم گرفتار
زندگینامه سهراب
سهراب سپهری فرزند اسد الله سپهری در سال 1307 در روز 15 مهر ماه به دنیا آمد. کودکی خود را در کاشان در باغی بزرگ به سر آورد. این باغ که یکی از باغ های زیبای کاشان بود به اجداد وی تعلق داشت . در خاندان سپهری بزرگ مردانی ظهور کرده بودند که نامشان در تاریخ ادب و هنرایران ثبت شده است . در میان اجداد پدری سپهری نام مورخ الدوله نویسنده ناسخ التواریخ بیش از همه معروف است. او نیز بخش مهمی اززندگی و عمر خویش را دراین باغ به سر آورده بود و پس از اینکه در فن تاریخ نویسی مشهورشد برای خدمت به دربار قاجار احضار شد و این باغ همچنان به خاندان سپهری تعلق داشت تا اینکه پس از گذشت سالها ؛ کودکی باذوق با طبعی سرشار از لطافت در این باغ به دنیا آمد و بعدها یکی ازبزرگترین شاعران و نقاشان طبیعت گرا وطبیعت دوست ایران شد وآثارش مورد قبول همگان قرار گرفت سهراب این جنبه مهم ازشعر و شخصیت خویش را مدیون بزرگ شدن در این باغ و طبیعت بکر کاشان است .آری تاثیراین عوامل در شیفتگی سپهری به جلوه های زیبا وعمیق طبیعت را هرگز نمی توان نادیده گرفت . بعدهاسهراب پس از کسب شهرت وسرگرمی های گوناگون کاری ، در هر فرصتی که پیش می آمد به کاشان می رفت و در پناه خلوت این باغ به تفکرمی پرداخت سپهری سفرهای فراوانی به نقاط مختلف دنیا و شرق و غرب جهان کرد و تجربه های گرانبهایی اندوخت این سفرها افق دید زندگیش را روشن تر و وسیع تر نمود او عشق به سفر را چنین بیان می کرد :« آدم مسافر است پس تا می تواند سفر کند»
سپهری دهه اول و دوم زندگی خویش را بهفراگیری علم و هنر گذراند. دهه سوم زندگی اش را به کسب تجربه و سفر پرداخت و دهه چهار زندگی خویش را بیشتر به سفرهای دراز اختصاص داد. در این دوره بود که بارها به کشورهای ژاپن ، فرانسه ، ایتالیا، هندوستان ،آمریکا، و بسیاری دیگر از کشورهای شرق و غرب سفر کرد. سفرهای وی در اصل سیر و سلوک معنوی بود.این دیدگاه خاص او از سفر بویژه سفر به کشورهای شرق آسیا و آشناییش با ادیان هند و بودا شعر او را تحت تاثیر قرار داد .سپهری در این دوره به عنوان شاعری صاحب سبک ،دوستداران زیادی داشت . سهراب هیچگاه ازدواج نکرد.
عکس قدیمی سهراب سپهری
سبک شعر سهراب سپهری
سپهری از جمله شاعران معاصری است که شناخت درست و کافی با شعر و سبک نیما داشت. در عین پیروی از سبک نیما، خود صاحب سبک و خلاق بود. و خلاقیت سهراب در بیشتر در استفاده بدیع از رنگ و کلمه بوده است. سهراب سپهری شاعری تصویرگراست و این جنبه از شعر سهراب با طبیعت گرایی او مرتبط است؛ ضمن این که دیدگاه عارفانه دارد و خدا را در طبیعت جستجو می کند.اما آشنایی نداشتن با نمادها و رمز های شعری سهراب سپهری ابهاماتی را برای خوانندگان ایجاد می کند. شعر سهراب چون نقاشی او رنگارنگ است. وی در شعرش نگران انسان و سرنوشت اوست. او همه را به نگریستن دقیق تر در پیرامون خود و به جهانی برتردعوت می کند. همه ی اشیا برای او حیات دارند واین اشیا دارای روح و احساس هستند.
مجموعه آثار سهراب سپهری
- آثار منظوم سهراب:هشت کتاب، مرگ رنگ، زندگی خواب ها، آوار آفتاب، شرق اندوه، صدای پای آب، مسافر، حجم سبز، ما هیچ ما نگاه، آوارکتاب، زندگی خواب ها
- آثار منثور سهراب سپهری:اتاق آبی
سهراب در سال 1337 دو کتاب "آوار آفتاب" و "شرق اندوه"را آماده چاپ کرد ولی موفق به چاپ آنها نشد و سرانجام در سال 1340 این دو کتاب را به همراه"زندگی خواب ها" زیر عنوان "آوار کتاب" منتشر کرد. در این کتاب سهراب سپهری می توان جلوه های زبان خاص او را دید و همچنین شور و شوق آمیخته با طبیعت گرایی را بیشتر دید. در مجموعه "شرق اندوه " سپهری از هر نظر تحت تاثیر غزل های دوشعر بلند "صدای پای آب" و "مسافر" پنجمین و ششمین کتاب های سهراب سپهری هستند.
شهرت سپهری از سال 1344 با انتشارشعر بلند "صدای پای آب" آغاز شد. در "صدای پای آب" است که سپهری به فرم خاص خود در شعر دست می یابد. فرم و محتوای شعر سپهری، از "صدای پای آب" به بعد به هماهنگی می رسند "صدای پای آب"، کنایه از صدای پای مسافری در سفر زندگی است. این شعر که روز به روز بر شهرت و محبوبیت او افزود، اولین بار در فصلنامه ی «آرش» درآبان همان سال منتشرشد. در سال 1345 شعر بلند "مسافر"که بیان سیرو سفر و دیدگاه فلسفی زندگیش بود منتشر شد که از درخشان ترین شعرهای فارسی دوره معاصر است.
سهراب سپهری در سال 1355 تمام هشت دفتر و منظومه خود را در "هشت کتاب" گردآورد هشت کتاب" نموداری تمام از سیر معنوی شاعر جویای حقیقت است. و یکی از اثر گذارترین مجموعه ها، در تاریخ شعر نو ایران است.
مرگ سهراب سپهری
در سال 1358، ناراحتی جسمی سهراب سپهری آغاز و علائم سرطان خون در وی نمایان شد. در دی ماه همین سال جهت درمان به انگلستان سفر می کند و اسفند ماه به ایران باز می گردد.
سرانجام اول اردیبهشت 1359 ساعت 6 بعد ازظهر، در بیمارستان پارس تهران جان به جان آفرین تسلیم کرد. فردای آن روز با همراهی چند تن از اقوام و دوستش محمود فیلسوفی، صحن امامزاده سلطان علی، روستای مشهد اردهال واقع در اطراف کاشان میزبان ابدی سهراب گردید. آرامگاه سهراب سپهری در ابتدا با قطعه آجر فیروزه ای رنگ مشخص بود و سپس سنگ نوشته ای از هنرمند معاصر، رضا مافی، با قسمتی از شعر «واحه ای در لحظه» از کتاب حجم سبز از سهراب سپهری، جایگزین شد:
به سراغ من اگر میایید
نرم و آهسته بیایید
مبادا که ترک بردارد
چینی نازک تنهایی من
این سنگ در مهر 1384 با بی دقتی کارگران و به علت سقوط مصالح ساختمانی بر روی آن ، شکست و با سنگ سفیدرنگ دیگری که سعی شده بود با سنگ قبلی شباهت داشته باشد تعویض شد. در 29 اسفند 1387، سنگ بزرگتر سیاهرنگی بر روی سنگ سفید نصب گردید.
سپهری در کشورهای خارجی
سال شمار زندگی سهراب سپهری
15مهر 1307:تولددرکاشان
خرداد 1319:به پایان رساندن دوره شش ساله ابتدایی در دبستان خیام ، کاشان
خرداد 1322:به پایان رساندن دوره اول دبیرستان در دبیرستان پهلوی سابق ، کاشان
خرداد 1324:به پایان رساندن دوره دو ساله دانشسرای مقدماتی پسران ، تهران آذر 1325:استخدام در اداره فرهنگ (آموزش و پرورش )، کاشان
شهریور 1327:استعفا از اداره فرهنگ کاشان
شهریور 1327:شرکت در امتحانات ششم ادبی و گرفتن دیپلم کامل دوره دبیرستان
مهر 1327:آغازتحصیل در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران
1327:استخدام در شرکت نفت ، تهران
1328:استعفا از شرکت نفت پس از هشت ماه کار
1320:انتشار اولین مجموعه اشعار با عنوان «مرگ رنگ »
خرداد 1332:به پایان رساندن دوره نقاشی دانشکده هنرهای زیبا و دریافت لیسانس . احراز رتبه اول و دریافت نشان درجه اول علمی
1332 :آغاز کار به عنوان طراح در سازمان همکاری بهداشت ، تهران
1332:شرکت در چند نمایشگاه نقاشی در تهران
1332:انتشار دومین مجموعه اشعار با عنوان«زندگی خوابه»
آذر 1333:آغازکار در ادراه کل هنرهای زیبا(فرهنگ و هنر) در قسمت موزه ها و تدریس در هنرستانهای هنرهای زیبا
مهر 1334:ترجمه اشعار ژاپنی در مجله «سخن »
مرداد 1336:سفر به اروپا از راه زمینی تا پاریس و لندن . نام نویسی در مدرسه هنرهای زیبای پاریس در رشته لیتوگرافی (چاپ سنگی )
فروردین 1337 :شرکت در اولین بینال تهران
1337:سفر دو ماه از پاریس به رم
خرداد 1337:شرکت در بینال ونیز
1337:بازگشت به ایران
1337:آغاز کار در اداره کل اطلاعات وزارت کشاورزی با سمت سرپرستی سازمان سمعی و بصری
فروردین 1339:شرکت در بینال دوم تهران . دریافت جایزه اول هنرهای زیبا
مرداد 1339:مسافرت به توکیو برای آموختن فنون حکاکی روی چوب . بازدید از شهرها و مراکز هنری ژاپن
1340:توقف در هند در راه بازگشت به ایران .تماشای آگره و تاج محل
سهراب سپهری نقاش ایرانی
اردیبهشت 1340:برگزاری نمایشگاه انفرادی در تالار عباسی ، تهران
1340:انتشار مجموعه جدیدی از اشعار خود باعنوان «آوار آفتاب »
مهر 1340:آغازتدریس در هنرکده هنرهای تزئیینی ، تهران
1340:انتشار مجموعه دیگری از اشعار خود باعنوان «شرق اندوه»
اسفند1340:کناره گیری از مشاغل دولتی به طور کلی
خرداد 1341:برگزاری نمایشگاه انفرادی در تالار فرهنگ ، تهران
دی 1341:برگزاری یک نمایشگاه انفرادی دیگر در تالار فرهنگ
1342:شرکت در یک نمایشگاه گروهی در گالری گیل گمش ، تهران
تیر 1342:برگزاری نمایشگاه انفرادی در استودیو فیلم گلستان ، دروس ، تهران
1342:شرکت در بینال سان پاولو، برزیل
1342:شرکت در نمایشگاه گروهی هنر معاصرایران ، موزه بندر لوهاورفرانسه
1342:شرکت در نمایشگاه گروهی گالری نیالا،تهران
1342:برگزاری یک نمایشگاه انفرادی در گالری صبا، تهران
1343:سفر به هند( تماشای بمبئی ، بنارس ،دهلی ، اگره ، غارهای آجانتا، کشمیر); سفر به پاکستان ( تماشای لاهور و پیشاور);سفر به افغانسان (اقامت در کابل ). بازگشت به تهران
1344:شرکت در یک نمایشگاه گروهی در گالری بورگز، تهران
1344:برگزاری یک نمایشگاه انفرادی در گالری بورگز، تهران
آبان 1344:انتشار شعر بلند«صدای پای آب » در فصلنامه «آرش »
1344:سفر به اروپا(مونیخ و لندن ).بازگشت به ایران
1345:سفر به اروپا(فرانسه ،اسپانیا، هلند،ایتالیا، اتریش ). بازگشت به ایران
1345:انتشار شعر بلند «مسافر» در فصلنامه«آرش »
بهمن 1346:برگزاری یک نمایشگاه انفرادی در گالری سیحون ، تهران
بهمن 1346:انتشار یک مجموعه اشعار جدید با عنوان «حجم سبز» توسط انتشارات روزن
بهمن 1346:برگزاری شب شعر سپهری در گالری روزن
1347:شرکت در یک نمایشگاه گروهی در گالری مس ، تهران
1347:شرکت در نمایشگاه فستیوال روایان ،فرانسه
خرداد 1347:شرکت در نمایشگاه هنر معاصر ایران در باغ انستیتو گوته ، تهران
شهریور 1347:شرکت در یک نمایشگاه گروهی دردانشگاه شیراز
سفرهای سهراب سپهری در روز شمار
1348:شرکت در فستیوال بین المللی نقاشی درفرانسه و اخذ امتیازمخصوص
1349:سفر به آمریکا و اقامت در لانگ آیلند.شرکت در یک نمایشگاه گروهی در شهر«بریج همپتن ». بازگشت به ایران پس از هفت ماه اقامت در نیویورک . سفر دوباره به آمریکا
1350:برگزاری یک نمایشگاه انفرادی در گالری بنسن نیویورک . بازگشت به ایران
1350:برگزاری یک نمایشگاه انفرادی در گالری لیتو، تهران
1351:برگزاری یک نمایشگاه انفرادی در گالری سیروس ، پاریس
1351:انتقال نمایشگاه گالری سیروس به گالری سیحون ، تهران
1352:برگزاری یک نمایشگاه انفرادی دیگر درگالری سیحون
1352:سفر به پاریس و اقامت در «کوی بین المللی هنره»
1353:سفر به یونان و مصر. بازگشت به ایران
دی 1353:شرکت درغرفه ایران در اولین نمایشگاه هنری بین المللی تهران
1354:برگزاری یک نمایشگاه انفرادی در گالری سیحون
خرداد 1355:شرکت در نمایشگاه هنر معاصر ایران در «بازارهنر» بال ، سویس
خرداد 1356:انتشار «هشت کتاب » شامل مجموعه اشعار نشر شده
سپهری به اضافه مجموعه «ماهیچ ، ما نگاه » توسط کتابخانه طهوری ، تهران
1357:برگزاری یک نمایشگاه انفرادی در گالری سیحون
خرداد 1358:تجدید چاپ «هشت کتاب »
دی 1358:مسافرت به انگلستان برای درمان بیماری سرطان خون
اسفند 1358:بازگشت به ایران
اول اردیبهشت 1359:مرگ . در بیمارستان پارس ، تهران . دفن روز بعد در صحن امامزاده سلطان علی در قریه مشهد اردهال
عکس سنگ قبرهای سهراب سپهری
اولین سنگ قبر سهراب
سنگ قبر سهراب سپهری شاعر
آرامگاه سهراب سپهری
سنگ قبر سهراب سپهری
سفرهای خارج از کشور
• سفر به ایتالیا (وی از پاریس به ایتالیا می رود)؛• سفر به ژاپن (توکیو در مرداد 1339) برای آموختن فنون حکاکی روی چوب که موفق به بازدید از شهرها و مراکز هنری ژاپن نیز می شود؛• سفر به هندوستان (1340)؛• سفر مجدد به هندوستان (1342، بازدید از بمبئی، بنارس، دهلی، اگره، غارهای آجانتا، کشمیر)؛• سفر به پاکستان (1342، تماشای لاهور و پیشاور)؛• سفر به افغانستان (1342، اقامت در کابل)؛• سفر به اروپا (1344، مونیخ و لندن)؛• سفر به اروپا (1345، فرانسه، اسپانیا، هلند، ایتالیا، اتریش)؛• سفر به آمریکا و اقامت در لانگ آیلند (1349 و شرکت در یک نمایشگاه گروهی و سپس سفر به نیویورک)؛• سفر به پاریس و اقامت در «کوی بین المللی هنرها» (1352)؛• سفر به یونان و مصر (1353)؛• سفر به بریتانیا برای درمان بیماری اش سرطان خون (دی 1358).نمایشگاه های نقاشیاز جمله نمایشگاه های نقاشی که سهراب سپهری در آن ها حضور داشت، یا نمایشگاه انفرادی وی بودند، می توان به موارد زیر اشاره کرد:• اولین دوسالانهٔ تهران (فروردین 1337)؛• دوسالانهٔ ونیز (خرداد 1337)؛• دو سالانهٔ دوم تهران (فروردین 1339، برندهٔ جایزهٔ اول هنرهای زیبا)؛• نمایشگاه انفرادی در تالار عباسی تهران (اردیبهشت 1340)؛• نمایشگاه انفرادی در تالار فرهنگ تهران (خرداد 1341، دی 1341)؛• نمایشگاه گروهی در نگارخانه گیل گمش (تهران، 1342)؛• نمایشگاه انفرادی در استودیو فیلم گلستان (تهران، تیر 1342)؛• دوسالانهٔ سان پاولو (برزیل، 1342)؛• نمایشگاه گروهی هنرهای معاصر ایران (موزه بندر لوهار، فرانسه، 1342)؛• نمایشگاه گروهی در نگارخانه نیالا (تهران، 1342)؛• نمایشگاه انفرادی در نگارخانه صبا (تهران، 1342)؛• نمایشگاه گروهی در نگارخانه بورگز (تهران، 1344)؛• نمایشگاه انفرادی در نگارخانه بورگز (تهران، 1344)؛• نمایشگاه انفرادی در نگارخانه سیحون (تهران، بهمن 1346)؛• نمایشگاه گروهی در نگارخانه مس تهران (1347)؛• نمایشگاه جشنوارهٔ روایان (فرانسه، 1347)؛• نمایشگاه هنر معاصر ایران در باغ مؤسسه گوته (تهران، خرداد 1347)؛• نمایشگاه دانشگاه شیراز (شهریور 1347)؛• جشنوارهٔ بین المللی نقاشی در فرانسه (اخذ امتیاز مخصوص، 1348)؛• نمایشگاه گروهی در بریج همپتن آمریکا (1349)؛• نمایشگاه انفرادی در نگارخانه بنسن نیویورک (1350)؛• نمایشگاه انفرادی در نگارخانه لیتو (تهران، 1350)؛• نمایشگاه انفرادی در نگارخانه سیروس (پاریس، 1351)؛• نمایشگاه انفرادی در نگارخانه سیحون تهران (1351)؛• اولین نمایشگاه هنری بین المللی تهران (دی 1353)؛• نمایشگاه انفرادی در نگارخانه سیحون تهران (1354)؛• نمایشگاه هنر معاصر ایران در «بازار هنر» (بال، سوییس، خرداد 1355)؛• نمایشگاه انفرادی در نگارخانه سیحون تهران (1357).
