سکته گرمایی چیست ؟ چه علل و علائمی دارد؟
سکته گرمایی وضعیتی است که از گرم شدن بیش از حد بدن ناشی می شود و معمولا در نتیجه تماس طولانی مدت یا فشار فیزیکی در دماهای بالا رخ می دهد. این جدی ترین شکل آسیب گرما است که می تواند در صورتی رخ دهد که دمای بدن شما به 104 درجه فارنهایت (40 درجه سانتیگراد) برسد. این وضعیت در ماه های تابستان بسیار رایج است.
سکته گرمایی نیازمند درمان اورژانسی است سکته گرمایی می تواند به سرعت به مغز، قلب، کلیه ها و ماهیچه آسیب برساند آسیب هایی که درمان طولانی تر را خراب می کند، به تاخیر می افتد و خطر مشکلات جدی و یا مرگ را افزایش می دهد.
علایم سکته گرمایی:
علائم و نشانه های سکته گرمایی عبارتند از:
دمای بالا بدن:
دمای هسته بدن 104 درجه فارنهایت (40 درجه سانتی گراد)و یا بالاتر، با یک دماسنج مقعد دما را بگیرید نشانه اصلی سکته گرمایی است.
تغییر حالت روانی و یا ذهنی :
گیجی، آشفتگی، بیان غلط، عصبانیت، هذیان، تشنج و کما بیش از همه می تواند ناشی از گرما زدگی باشد.
تغییر در عرق :
در اثر سکته گرمایی ناشی از هوای گرم، پوست احساس گرما و خشکی می کند با این حال در اثر سوختگی ناشی از ورزش شدید، پوست ممکن است خشک و یا کمی مرطوب باشد.
تهوع و استفراغ :
ممکن است حالت تهوع و یا استفراغ داشته باشید.
پوست قرمز :
پوست شما ممکن است قرمز شود چون درجه حرارت بدن افزایش می یابد.
تنفس سریع :
تنفس ممکن است سریع و سطحی شود.
ضربان قلب :
ممکن است ضربان قلب شما به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کند، زیرا فشار گرما باعث فشار فوق العاده بر روی قلب شما برای کمک به خنک کردن بدن می شود.
سردرد :
ممکن است سردرد شدیدی بگیرید.
سکته گرمایی چه نشانه هایی دارد؟
چه زمانی برای سکته گرمایی به پزشک مراجعه کنیم ؟
اگر فکر می کنید ممکن است فرد گرما زده شده باشد به دنبال کمک فوری پزشکی باشید تماس با 115یا شماره خدمات اورژانس محلی تان داشته باشید زیرا سکته گرمایی در اثر گرمازدگی شدید رخ می دهد.
اقدام فوری برای خنک کردن فرد گرمازده در هنگام انتظار برای درمان اورژانسی در نظر بگیرید.
- فرد را به سایه و یا در داخل خانه ببرید.
- لباس های اضافی او را در آورید.
- این فرد را با هر وسیله ممکن در دسترس خنک کنید او را در یک وان خنک از آب و یا یک حمام با دوش سرد قرار دهید و یا بسته های یخ و یا کمپرس یخ سرد و مرطوب روی سر فرد، گردن، زیر بغل و کشاله ران قرار دهید.
علل سکته گرمایی:
سکته گرمایی می تواند در نتیجه مواردی رخ دهد که در ادامه این بخش از سلامت پلاس وی گفته ایم :
قرار گرفتن در یک محیط داغ :
یک نوع از گرما زدگی به نام گرمازدگی (کلاسیک)که قرارگرفتن در یک محیط داغ منجر به افزایش دمای بدن می شود. این نوع گرمازدگی معمولا بعد از قرار گرفتن در معرض هوای گرم، مرطوب به ویژه برای دوره های طولانی مدت رخ می دهد این بیماری اغلب در بزرگسالان مسن تر و افراد با بیماری های مزمن رخ می دهد.
فعالیت شدید :
گرما زدگی ناشی از افزایش دمای بدن است که با فعالیت فیزیکی شدید در هوای گرم به وجود می آید. هر کسی که در هوای گرم کار می کند یا ورزش می کند می تواند ناشی از گرما زدگی باشد، اما به احتمال زیاد در صورتی رخ می دهد که به دماهای بالا عادت نداشته باشید.
در هر دو نوع گرمازدگی، وضعیت شما می تواند به صورت زیر باشد:
- پوشیدن لباس های اضافی که مانع از تبخیر شدن و خنک شدن بدن می شود
- خشکی بدن با ننوشیدن آب کافی برای پر کردن مایعات از دست رفته از طریق عرق کردن
عوامل خطر و افرادی که در معرض سکته گرمایی هستند
هر کسی می تواند ریسک سکته گرمایی را با چندین عامل بالا ببرد که شامل:
سن :
توانایی شما برای مقابله با گرمای شدید بستگی به قدرت سیستم عصبی مرکزی شما دارد. در جوانی، سیستم عصبی مرکزی کاملا رشد نکرده است و در بزرگسالان بالای 65 سال، سیستم عصبی مرکزی وخیم تر می شود که باعث می شود بدن کمتر قادر به مقابله با تغییرات دمای بدن شود. هر دو گروه سنی معمولا به سختی مرطوب باقی می مانند و این کار ریسک را نیز افزایش می دهد.
فعالیت شدید در هوای گرم :
آموزش نظامی و مشارکت در ورزش، مانند مسابقات فوتبال و یا دویدن در مسافت دور در شرایط آب و هوای گرم از جمله موقعیت هایی هستند که می تواند منجر به سکته گرمایی شود.
قرار گرفتن ناگهانی در معرض هوای داغ :
ممکن است بیشتر در معرض بیماری های مرتبط با گرما قرار بگیرید اگر در معرض یک افزایش ناگهانی درجه حرارت قرار داشته باشید، از این قبیل در طول یک موج گرمای تابستان و یا سفر به جو گرم تر. حداقل چند روز فعالیت خود را محدود کنید تا به خودتان اجازه دهید با این آب و هوا عادت کنید.
نبود تهویه مطبوع :
پنکه ممکن است باعث شود احساس بهتری داشته باشید، اما در طول آب و هوای گرم، تهویه هوا موثرترین راه برای خنک کردن و پایین بودن رطوبت است.
داروهای خاص :
برخی داروها بر توانایی بدن برای مرطوب ماندن و واکنش به گرما تاثیر می گذارند. مخصوصا در هوای گرم مراقب باشید اگر داروهایی را مصرف کنید که رگ های خونی شما را محدود می کنند ، فشار خون خود را با مسدود کردن آدرنالین ، یا کاهش علایم روانی (داروهای ضد افسردگی یا داروهای ضدروان پریشی)کاهش دهید.
اختلال کم توجهی و بیش فعالی و محرک های غیر قانونی مانند آمفتامین ها و کوکائین نیز شما را نسبت به گرمازدگی حساس می کنند.
بیماری خاص :
برخی بیماری های مزمن، مانند بیماری های قلبی یا ریوی، ممکن است خطر گرمازدگی را افزایش دهند بنابراین می تواند چاق و بی حرکت باشند و سابقه گرمازدگی قبلی داشته باشند.
چه کسانی دچار سکته گرمایی می شوند؟
عوارض سکته گرمایی :
سکته گرمایی می تواند منجر به مشکلات متعددی شود که بستگی به این دارد که درجه حرارت بدن چقدر بالا است. مشکلات شدید عبارتند از:
آسیب اندام ضروری :بدون واکنش سریع به دمای بدن، سکته گرمایی می تواند باعث شود که مغز و یا دیگر اندام های حیاتی تورم یابد و ممکن است منجر به آسیب دائمی شود.
مرگ. بدون واکنش سریع و کافی، سکته گرمایی می تواند مهلک باشد.
پیش گیری از سکته گرمایی:
سکته گرمایی قابل پیش بینی و قابل پیش گیری است. این گام ها را بردارید تا از گرما زدگی ناشی از هوای گرم جلوگیری کنید:
لباس های سبک و نخی بپوشید :
پوشیدن لباس های اضافی و یا لباس تنگ باعث می شود که بدن به درستی خنک نشود.
از آفتاب سوختگی محافظت کنید:
آفتاب سوختگی بر توانایی بدن برای خنک کردن تاثیر می گذارد، بنابراین با یک کلاه لبه پهن و عینک آفتابی از خودتان محافظت کنید و از کرم ضد آفتاب با SPF حداقل 15 استفاده کنید. از کرم ضد آفتاب مکرر استفاده کنید، و هر دو ساعت یک بار، یا بیشتر در صورتی که شنا می کنید و یا عرق می کنید، از آن استفاده کنید.
مقدار زیادی مایعات بنوشید:
مرطوب ماندن به بدن کمک می کند تا بدن عرق کند و دمای بدن معمولی را حفظ کند.
نسبت به خوردن داروهای خاص احتیاط بیشتری کنید:
اگر داروهایی می خورید که بر توانایی بدن برای مرطوب ماندن و پراکندگی گرما تاثیر می گذارند، مراقب مشکلات مربوط به گرما باشید.
هرگز کسی را در یک اتومبیل پارک شده رها نکنید :
این یکی دیگر از دلایل شایع مرگ ناشی از گرمازدگی در کودکان است. وقتی زیر نور خورشید پارک می کنید، درجه حرارت اتومبیل شما می تواند در عرض 10 دقیقه 20 درجه فارنهایت (بیش از 6.7 درجه سانتیگراد) افزایش یابد . ایمن نیست که فردی را در یک اتومبیل پارک شده در هوای گرم رها کنید، حتی اگر پنجره ها باز یا خودرو در سایه باشد.
بی خیال فعالیت در گرم ترین ساعات روز شوید :
اگر نمی توانید از فعالیت شدید در هوای گرم اجتناب کنید، مایعات را بنوشید و به طور مرتب در یک نقطه خنک استراحت کنید. سعی کنید ورزش و یا نیروی کار فیزیکی را برای بخش های خنک تر روز مانند صبح زود یا عصر برنامه ریزی کنید.
زود عادت کنید :
زمان را برای کار کردن یا ورزش کردن در گرما محدود کنید تا زمانی که به آن عادت کنید افرادی که به هوای گرم عادت ندارند، به ویژه در معرض بیماری های مرتبط با گرما قرار دارند می تواند چندین هفته طول بکشد تا بدنتان خود را با آب و هوای گرم تطبیق دهد.
اگر در خطر هستید مراقب باشید:
اگر دارو مصرف می کنید و یا شرایطی دارید که خطر مشکلات مربوط به گرما را افزایش دهد، از گرما جلوگیری کنید و اگر علائم بیش از حد را دیدید سریعا عمل کنید اگر در یک رویداد ورزشی شدید و یا فعالیت در هوای گرم شرکت می کنید، مطمئن شوید که در صورت بروز وضعیت اورژانسی، خدمات پزشکی در دسترس شما قرار دارد.
رژیم غذایی سالمی را انتخاب کنید :
در تابستان به دلیل هوای گرم رژیم غذایی سالم و خنک را انتخاب کنید مثلا ماست و سبزیجاتی که ویتامین ث بالایی دارند گزینه های خوبی هستند و از غذاهای سنگین اجتناب کنید به جای آن وعده های غذایی را 3 یا 4 بار در روز بخورید و چنانچه پلاس وی توصیه کرده از غذاهای داغ و تند و همچنین غذاهای چرب و سرخ شده اجتناب کنید.
تشخیص سکته گرمایی:
این معمولا برای پزشکان واضح است اگر دچار سکته گرمایی شده باشید، اما تست های آزمایشگاهی می توانند تشخیص را تایید کنند، عوامل دیگری را برای نشانه های شما بیان کرده و آسیب اندام را ارزیابی کنند. این تست ها شامل موارد زیر هستند:
- با استفاده از دماسنج مقعدی می توان دمای بدن را بررسی کرد :دمای مقعد آخرین روش برای تعیین دمای هسته بدن است و دقیق تر از دمای دهان یا پیشانی است.
- آزمایش خون برای بررسی میزان سدیم و یا پتاسیم و محتوی گازها در خون است تا ببینید آیا آسیبی به سیستم عصبی مرکزی شما وارد شده است یا نه.
- تست ادرار برای چک کردن رنگ ادرار به این دلیل تیره تر است که شرایط مربوط به گرما زدگی را دارید و عملکرد کلیه را چک کنید که می تواند ناشی از سکته گرمایی باشد.
- تست های عملکرد ماهیچه برای بررسی آسیب های جدی به بافت ماهیچه (rhabdomyolysis).
- ایکس ری و دیگر تست های تصویری برای کنترل آسیب به اندام های داخلی
نحوه تشخیص سکته گرمایی
درمان سکته گرمایی:
مراکز درمانی سکته مغزی برای خنک کردن بدن شما به یک دمای عادی برای جلوگیری و یا کاهش آسیب به مغز و اندام های حیاتی بدن شما کمک می کنند. برای انجام این کار، ممکن است پزشک این مراحل را انجام دهد
فرد را در آب سرد فرو ببرید:
ثابت شده است که یک حمام آب سرد و یا یخ موثرترین راه برای کاهش سریع دمای بدن است. هرچه سریع تر آب سرد دریافت کنید، خطر مرگ و آسیب اندام کم تر می شود.
از تکنیک های خنک کننده تبخیر استفاده کنید:
اگر غوطه وری آب سرد در دسترس نباشد، کارکنان مراقبت های بهداشتی ممکن است سعی کنند درجه حرارت بدن خود را با روش تبخیر کاهش دهند. هوای سرد بر روی بدن مرطوب است در حالی که هوای گرم بر روی بدن شما باد می زند و باعث تبخیر و خنک شدن پوست می شود.
خود را با ملحفه های یخی و سرد بسته بندی کنید:
یک روش دیگر این است که فرد را در یک ملحفه خنک بپوشانید و بسته های یخ را به کشاله ران، گردن، زیر بغل اعمال کنید تا دمای بدن را کاهش دهید.
داروهایی تجویز شود تا جلوی لرزش را بگیرند:
اگر درمان برای کاهش دمای بدن باعث لرزش بدن می شود، ممکن است پزشک شما بنزودیازپان بدهد لرزش دمای بدن را افزایش می دهد و درمان را کم تر موثر می کند.
توصیه ها و اقدامات احتیاطی برای سکته گرمایی:
همیشه هنگام بیرون رفتن از منزل سر خود را با یک روسری، کلاه یا یک چتر بپوشانید.
مقدار زیادی آب را به خصوص در طول ماه های تابستان بنوشید آب بدن شما را مرطوب نگه خواهد داشت و دمای آن خنک خواهد شد یک بطری آب با خود بردارید!
لیموناد یا دوغ بنوشید تا گرمای اضافی بدن را دور نگه دارید.
لباس های گشاد را در شرایط آب و هوای مرطوب بپوشید.
با لباس های روشن در تابستان داغ، سعی کنید گرمای کمتری را جذب کنید.
هر روز 6 تا 8 ساعت خواب داشته و یک رژیم متعادل و سالم بخورید. این کار تضمین می کند که بدن شما به خوبی استراحت کرده و مقدار مناسبی از ویتامین، مواد معدنی و پروتئین ها برای عملکرد سالم دارد.
مقایسه گرمازدگی و سکته گرمایی :
در پاسخ به سوال شما کاربران از بخش سلامت پلاس وی باید بگوییم که علائم هشدار سکته گرمایی که در ابتدای این مقاله ذکر شد، مانند حالت تهوع، ضعف، گیجی و گرفتگی عضلات، همه نشانه های گرمازدگی هم هستند وقتی این علائم مراقبت و درمان نشود، منجر به سکته گرمایی خواهد شد.
اثر طولانی مدت سکته گرمایی چگونه است؟
- تشنج
- کما
- نارسایی شکم
- سقط جنین در زنان باردار
- تغییرات دراز مدت در ویژگی های شخصیتی فرد
- نارسایی قلبی
- مرگ
غذاهایی که باید برای جلوگیری از سکته گرمایی از خوردن آن اجتناب کنید:
- غذای سرخ شده
- ادویه هایی که دمای بدن را بالا می برد مثل فلفل، سیر، میخک، دارچین، پاپریکا و زنجبیل
- سبزیجات که برای بدن مثل ، تربچه و سبزی خردل گرم هستند
- گوشت های بدون چربی
- کافئین موجود در چای، قهوه و شکلات
چه چیزی برای سکته گرمایی بد است؟
زمان بهبود فردی که مبتلا به سکته گرمایی شده چگونه است؟
از زمانی که به بیمارستان مراجعه می کنید، 1 تا 2 روز طول می کشد تا بهبود حاصل شود. بهبود کامل می تواند بسته به این که علائم چقدر شدید بوده و چگونگی سرعت درمان متفاوت است.