این مقاله به قلم محمد راد از گروه شرکت های حامی مهاجر نگاشته شده است.
دونالد ترامپ پس از روی کار آمدن، در عمل، به دشمنی با اتباع کشورهای مسلمان پرداخت و در زمینه مهاجرت آنها سختگیری های بسیاری را لحاظ کرد. البته بسیاری از این سخت گیری ها موقتی بود و با مخالفت دادگاه های ایالتی آمریکا مواجه میشد. به عنوان مثال ابلاغهای ممنوعیت ورود اتباع کشورهای مسلمان که به تراول بن ترامپ معروف است، در طور دو سال بیش از 15 بار در دادگاه های آمریکا به چالش کشیده شد.
از 27 ژانویه 2017 که ترامپ اولین فرمان ممنوعیت صدور ویزا برای کشورهای مسلمان موسوم به دستور اجرایی 13780 را امضا کرد بیش از پنج مرتبه به فرمان دادگاه های ایالتی، فرمان ترامپ شکسته شد. البته در آخر دیدیم که دونالد ترامپ با هزینه های شخصی و لابیگری و جایگزین کردن یک قاضی جمهوری خواه در بین 9 قاضی دادگاه عالی و به دست آوردن حمایت عمده در دادگاه عالی آمریکا، توانست رای دادگاه عالی را به نفع خودش برگرداند اما در ادامه توضیح میدهیم که این به معنای موفقیت ترامپ نبود.
پیروزی اولیه دولت فدرال در موضوع ممنوعیت صدور ویزا برای کشورهای مسلمان
آخرین حکم دونالد ترامپ مبنی بر ممنوعیت صدور ویزا برای ایرانیان، که به ابلاغ ریاست جمهوری 9645 موسوم است، قرار بود در تاریخ 18 اکتبر 2018 اجرایی شود اما با حکم قاضی دریک واتسون در هاوایی لغو شد. قاضی دریک واتسون و بسیاری دیگر از قضات ایالتی آمریکا معتقد بودند حکم دونالد ترامپ مبنی بر ممنوعیت ورود مسلمانان به آمریکا کاملا نژادپرستانه و مقرضانه است. همانطور که در بالا اشاره کردیم، ترامپ این دعوای بین دادگاه های آمریکا و دولت فدرال را به دادگاه عالی کشاند و با لابیگری و حمایت 5 نفر از 9 نفر قضات دادگاه عالی آمریکا که البته هم حذبی های ترامپ نیز بودند، توانست رای را به نفع دولت بگیرد و این پایان دعوای دادگاه های ایالتی با دولت فدرال بود اما پایان ماجرا نبود.
معافیت از ابلاغ تراول بن ترامپ
در آمریکا هر ابلاغی قطعا باید معافیت هایی داشته باشد، این ابلاغ نیز مانند سایر ابلاغ ها دارای معافیت بود. اما شرایط معافیت آنقدر مبهم و گنگ در متن ابلاغ نوشته شده بود که عملا دست دولت آمریکا را برای عدم صدور ویزا باز میگذاشت.
ابلاغ 9645 ریاست جمهوری آمریکا مبنی بر ممنوعیت صدور ویزا برای ایرانیان از تاریخ 8 دسمبر 2018 رسما به جریان افتاد و از آن تاریخ شاهد کاهش شدید صدور ویزای آمریکا برای کشورهای مسلمان ازجمله ایران بودیم. تا اواخر سال 2018، صدور ویزای آمریکا برای ایرانیان اصلا انجام نمیشد.
ورود مجدد دادگاه های ایالتی و طرح دعوای جدید
این بار اما، موضوع جدیدی برای دعوا طرح شد. موضوع این بود که چرا به معافیت ها رسیدگی نمیشود. دادگاه های ایالتی سوال جدیدی مطرح کردند و آن هم این بود. دولت آمریکا مجبور شد روند رسیدگی به درخواست های معافیت را شفاف کند. خوب ترامپ اصلا دوست نداشت برای اتباع کشورهای مسلمان مخصوصا ایران ویزای آمریکا را صادر کند. اما در این مرحله به وزارت امورخارجه آمریکا ابلاغ رسمی شد که روند ارائه معافیت و روند رسیدگی به پرونده های مهاجرتی را شفاف سازی کند.
صدور مجدد ویزای آمریکا برای ایرانیان
از اواخر سال 2019، با ورود دادگاه های ایالتی و شکایت های شخصی از وزارت امور خارجه آمریکا مبنی بر رسیدگی شفاف به درخواست معافیت متقاضیان مهاجرت به آمریکا، دولت آمریکا شروع به رسیدگی شفاف کرد و البته مجبور به صدور ویزا برای ایرانیانی شد که از ابلاغ ریاست جمهوری معاف بودند.
شرایط معافیت از ابلاغ ریاست جمهوری ترامپ 9645
برای معافیت از ابلاغ ریاست جمهوری ترامپ باید همزمان سه شرط را داشته باشید.
- عدم صدور ویزای آمریکا، شمارا دچار سختی ناخواسته و سخت کند.
- صدور ویزای آمریکا برای شما، باید برای منافع ملی آمریکا مفید باشد.
- صدور ویزای آمریکا برای شما، نباید تهدیدی برای امنیت ملی آمریکا باشد.
نکته اینجا است که این سه شرط را شما باید احراز کنید و شما باید اثبات کنید. این کار در ابتدای صدور ابلاغ ریاست جمهوری بسیار دشوار بود که حتی وکلای مهاجرت آمریکا، آن را غیر ممکن میدانستند. اما در اواخر سال 2019 و با ورود مجدد دادگاه های ایالتی و اجبار دولت دونالد ترامپ به شفاف سازی نحوه اخذ معافیت از این فرمان، وضعیت بسیار شفاف شد و صدور ویزای آمریکا برای ایرانیان بسیار تسهیل شد. ضمنا دولت موظف به تسریع رسیدگی به درخواست های معافیت شد. درنتیجه پاسخ وزارت امورخارجه آمریکا به درخواست ویزای آمریکا برای ایرانیان در لحظه نگارش این مقاله یعنی ماه آپریل سال 2020 ظرف دو الی سه ماه از مصاحبه در سفارت آمریکا اعلام میشود.
ویزای تحصیلی آمریکا اصلا در متن ابلاغ نبود
ترامپ اساسا با ورود دانشجویان به کشورش مشکلی ندارد، دانشجوی بین المللی هر ملیتی داشته باشد با توجه به مفید بودنش برای آمریکا، برایش ویزای دانشجویی صادر میشود. در حالی که بسیاری از افراد تصور میکردند که صدور ویزای آمریکا برای ایرانیان غیر ممکن شده است، سفارت های آمریکا به صورت عادی ویزای دانشجویی صادر میکردند. نکته اینجا بود که ویزای دانشجویی یا ویزای دانش آموزی آمریکا که به ویزای تحصیلی معروف است اصلا در لیست ممنوعیت صدور ویزا نبوده و نیست.
شکست ترامپ در موضوع صدور ویزاهای خانوادگی
ویزاهای خانوادگی آمریکا مطابق سنوات گذشته در سفارت های آمریکا صادر میشود. مطابق آمار رسمی بخش ویزای وزارت امور خارجه امریکا، ویزاهای خانوادگی همچنان مثل قبل صادر میشود و این شکست بزرگی برای دونالد ترامپ بود.
شکست بزرگ دونالد ترامپ با وجود برنده شدن در دادگاه عالی
تلاش ترامپ برای تغییر سیستم مهاجرتی آمریکا برای تحقق سه موضوع زیر بود.
- ترامپ میخواست نظام مهاجرتی آمریکا را به یک سیستم مهاجرتی شایسته محور تبدیل کند.
- جلوی مهاجرت های پیوسته خانوادگی را بگیرد.
- جلوی برنامه لاتاری گرین کارت را بگیرد.
اعتراض دونالد ترامپ به سیستم مهاجرت، این بود که چرا ما هیچ فیلتری برای مهاجر پذیری نداریم. مثلا برایمهاجرت کاناداشما باید یک متخصص باشید یا برای مهاجرت استرالیا باید بسیار توانمند باشید. اما برای مهاجرت به آمریکا شما کافیست که همسر یا فرزند یا والدین یا برادر یا خواهری در آمریکا داشته باشید و همین سیستم مهاجرت خانوادگی یک زنجیره بزرگ مهاجرت بدون تخصص به آمریکا ایجاد خواهد کرد. شما حتی نیاز به دانش زبان انگلیسی ندارید. مصاحبه ویزای آمریکا در سفارت ها به زبان فارسی است. بر خلاف تصور عموم، روش های مهاجرت به آمریکا در بین آسانترین و ارزان ترین روشهای مهاجرت است. ترامپ معتقد است که آمریکا نباید به این سادگی در دسترس باشد.
ترامپ نتوانست سیستم مهاجرتی آمریکا را شایسته محور کند
ترامپ نتوانست سیستم مهاجرتی آمریکا را شایسته محور کند، برای مهاجرت به آمریکا حتی نیاز به مدرک زبان انگلیسی هم نیست. اما توانست در مواردی همچون ویزای سرمایه گزاری آمریکا، رقم سرمایه گزاری را تقریبا دوبرابر کرد.
ترامپ نتوانست جلوی مهاجرت های پیوسته خانوادگی را بگیرد
ترامپ نتوانست جلوی مهاجرت های پیوسته خانوادگی را بگیرد البته دلیل اینجاست که اولین برخوردش با مهاجرت، نژاد پرستانه بود و به مسلمانان حمله کرد در نتیجه هر حرکت بعدی او متهم به نژاد پرستی میشد و در نهایت با شکست مواجه میشد. لازم به توضیح است که دونالد ترامپ یک شخصیت اسلام ستیز است.
ترامپ حتی لاتاری را هم نتوانست لغو کند
ترامپ سعی کرد با ارائه طرحی با کنگره آمریکا، جلوی ادامه برنامه لاتاری گرین کارت را بگیرد. برنامه لاتاری گرین کارت آمریکا ، یک قرعه کشی است که هیچ پیش نیاز خاصی ندارد و فقط برای حفظ تنوع نژادی آمریکا انجام میشود. هرسال 50 هزار ویزای مهاجرتی آمریکا طی این برنامه صادر میشود و هر سال ایرانیان 3500 ویزای مهاجرتی لاتاری را دریافت میکنند. متقاضیان نه مدرک زبان دارند نه تحصیلات عالیه. داشتن دیپلم تنها شرط ثبت نام لاتاری است. البته از نظر من به عنوان فعال در حوزه مهاجرت، برنامه لاتاری گرین کارت، یک آسیب جدی برای آمریکا است. نام صحیح این برنامه، برنامه قرعه کشی ویزای تنوع نژادی است اما در ایران به لاتاری یا لاتاری گرین کارت مشهور شده است.
طرح لغو برنامه لاتاری گرین کارت در کنگره آمریکا رای کافی نیاورد
طرح لغو برنامه لاتاری گرین کارت در کنگره آمریکا رای کافی نیاورد و ثبت نام لاتاری گرین کارت مطابق هر سال اجرا میشود. البته در آمریکا هم مثل همه کشورها، ملاحضات حذبی بسیار مهم است و اکثریت کنگره را دموکرات ها در اختیار دارند یعنی حذب مخالف ترامپ.
لازم به ذکر است که برندگان لاتاری گرین کارت آمریکا، برای اخذ ویزا به دلیل ابلاغ ریاست جمهوری 9645 دچار سختی زیادی هستند اما معتقیم ترامپ در این زمینه هم شکست خورد. هدف دونالد ترامپ حذف برنامه لاتاری آمریکا بود نه محدود کردن آن. مطابق آمار رسمی بخش ویزای وزارت امورخارجه آمریکا، در حال حاضر ویزای لاتاری برای اتباع کشورهای مسلمان از جمله ایران در حال صدور است، اما پروسه دریافت ویزا را بسیار پیچیده و کمی پرهزینه کرده است.وضعیت فعلی صدور ویزای آمریکا برای مسلمانان و ایرانیان
فعالیت های اسلام ستیزانه و نژاد پرستانه دونالد ترامپ برای تغییر قوانین مهاجرتی در آمریکا، چهره واقعی ترامپ را به همه نشان داد و نتوانست جلوی حتی یک مهاجرت خانوادگی را بگیرد. فقط هزینه بیشتر به دوش برنده های لاتاری گرین کارت تحمیل کرد و هیچ یک از اهداف دولت ترامپ را به نتیجه نرساند. هدف ترامپ تغییر سیستم مهاجرتی بود اما فقط ویزای توریستی آمریکا برای کشورهای مسلمان صادر نمیشود که این هم یک آسیب به صنعت گردشگری آمریکا بود و تلاش دولت فدرال آمریکا برای ایجاد این تغییرات و مبارزه با دادگاه های ایالتی و سازمان های مردم نهاد، بار هزینه ای بسیاری به دوش دولت آمریکا گذاشت و همچنان مثل سنوات گذشته، سفارت های آمریکا در حال صدور ویزای آمریکا برای کشورهای مسلمان هستند.
این یعنی یک شکست بزرگ برای دونالد ترامپ.
