بیماری ترومبوفلبیت چیست؟ علل ، علائم و راههای درمان آن کدام است ؟
ترومبوفلبیت (throm-boe-fluh-BY-tis) یک فرآیند التهابی است که باعث ایجاد لخته شدن خون در یک یا چند رگ، معمولا در پاها می شود ، ورید متورم ممکن است در نزدیکی سطح پوست (ترومبوفلبیت سطحی) یا عمیق در یک عضله (ترومبوز ورید عمقی یا DVT) باشد.
همانطور که در ادامه این بخش از سلامت پلاس وی خواهیم گفت علل شامل تروما، جراحی یا عدم فعالیت طولانی مدت است و این بیماری سلامت بدن را به خطر می اندازد. ترومبوفلبیت سطحی ،گاهی با داروهای کاهش دهنده خون نیز درمان می شود.
علائم بیماری ترومبوفلبیت
علائم و نشانه های ترومبوفلبیت سطحی:
- گرما، حساسیت و درد در ناحیه آسیب دیده
- قرمزی و تورم
علائم و نشانه های نوع وریدی عمیق:
- درد
- ورم
هنگامی که یک رگ نزدیک به سطح پوست شما آسیب دیده است، ممکن است یک قرمزی سخت را درست زیر پوستی که لمس می کنید، مشاهده کنید.هنگامی که یک رگ عمیق در پا تحت تأثیر قرار می گیرد، پای شما ممکن است متورم و دردناک باشد.
چه وقت به پزشک مراجعه کنید؟
اگر یک رگ سرخ یا متورم دارید، به خصوص اگر یک یا چند عامل خطر برای ترومبوفلبیت دارید، به پزشک خود مراجعه کنید.
اگر تورم و درد دارید یا تنگی نفس یا درد قفسه سینه که هنگام تنفس بدتر می شود، به اورژانس مراجعه کنید این، ممکن است نشان دهد که یک لخته خون از طریق رگهای خونی وارد ریه ها (آمبولی ریوی) می شوند.
علل بیماری ترومبوفلبیت
علت ترومبوفلبیت یک لخته خون است که می تواند به دلایل زیر ایجاد شود :
- آسیب به ورید.
- اختلال لخته شدن خون ارثی
عوامل خطر بیماری ترومبوفلبیت
خطر ترومبوفلبیت شما افزایش می یابد اگر شما:
- برای مدت طولانی غیر فعال باشید یا به این دلیل که شما به رختخواب محدود می شوید یا برای یک دوره طولانی در یک ماشین یا هواپیما مسافرت می کنید.
- واریس که علت شایع ترومبوفلبیت سطحی است.
- باردار بودن یا زایمان.
- استفاده از قرص های ضدسرطانی یا درمان جایگزینی هورمون، که می تواند خون را بیشتر لخته کند.
- سابقه خانوادگی اختلال لخته شدن خون یا تمایل به تشکیل لخته های خون داشته باشید.
- سابقه داشتن ترومبوفلبیت
- سابقه سکته مغزی
- سن بیش از 60 سال
- اضافه وزن یا چاقی
- سرطان
- دود و دخانیات
اگر یک یا چند فاکتور خطر دارید، قبل از گرفتن پروازهای طولانی و یا سفرهای جاده ای، برای استراتژی پیشگیری با پزشک خود صحبت کنید.
عوارض جانبی بیماری ترومبوفلبیت
عوارض ناشی از ترومبوفلبیت سطحی نادر است. با این حال، اگر شما مبتلا به DVT هستید، خطر عوارض جدی افزایش می یابد.
آمبولی ریه
اگر بخشی از یک رگ عمیق ورم کند ، می تواند به ریه های شما منتهی شود، جایی که می تواند یک شریان (آمبولیسم) را مسدود کند و به طور بالقوه خطرناک باشد.
سندرم پست فتبلت
این بیماری، همچنین به عنوان سندرم پس از ترومبوز شناخته می شود، می تواند ماه ها یا حتی سال ها پس از DVT شما ایجاد شود.سندرم Post-phlebetic می تواند درد، تورم و حساسیت را در پای آسیب دیده ایجاد کند.
روش جلوگیری و راههای موثر برای پیشگیری از بیماری ترومبوفلبیت
نشستن طولانی مدت در طول پرواز یا سواری ماشین می تواند باعث ایجاد تورم در مچ پا و ران شود و خطر ترومبوفلبیت را افزایش دهد پس برای جلوگیری از لخته شدن خون:
- قدم زدن
- اگر شما در حال پرواز یا سوار قطار یا اتوبوس هستید، یک بار در ساعت یا بیشتر راه بروید .
- اگر در حال رانندگی هستید، هر یک ساعت یا بیشتر توقف و استراحت کنید.
- پاها را به طور مرتب حرکت دهید.
- لباس های راحت بپوشید.
- برای جلوگیری از کم آبی بدن، مقدار زیادی مایعات غیر الکلی بنوشید.
قدم زدن از روش های جلوگیری از بیماری ترومبوفلبیت
روش تشخیص بیماری ترومبوفلبیت
برای تشخیص ترومبوفلبیت، پزشک از شما در مورد ناراحتی سوال می پرسد و به رگ های آسیب دیده نگاه میکند. برای تعیین اینکه آیا شما دارای ترومبوفلبیت سطحی یا ترومبوز ورید عمقی هستید، پزشک ممکن است یکی از این آزمایشات را انتخاب کند:
سونوگرافی
یک وسیله که با استفاده از امواج صوتی، تصویر ایجاد میکند ؛ این آزمایش میتواند ترومبوز ورید سطحی و عمیق را تشخیص دهد.
آزمایش خون
تقریبا همه افراد مبتلا به لخته خون دارای سطح بالایی از یک ماده طبیعی، به نام D dimer هستند اما سطح دیمر D در سایر شرایط می تواند افزایش یابد بنابراین آزمون D dimer قطعی نیست اما برای جلوگیری از DVT و شناسایی افرادی که در معرض خطر ابتلا به ترومبوفلبیت هستند، مفید است.
درمان بیماری ترومبوفلبیت
(درمان هایی که تنها باید توسط پزشک متخصص تجویز شود) برای ترومبوفلبیت سطحی، ممکن است پزشک از گرما برای ناحیه دردناک استفاده کند، با استفاده از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی غیرمستقیم (NSAID) و احتمالا با جوراب های مخصوص، پاها را تحت تاثیر قرار میدهد وضعیت معمولا به خودی خود بهبود می یابد و پزشک شما همچنین ممکن است این درمان ها را برای هر دو نوع ترومبوفلبیت توصیه کند:
جوراب مخصوص
که برای فشرده سازی تجویز میشوند تا تورم و عوارض DVT را کاهش دهد.
داروهای ضد خونریزی خون
اگر ترومبوز ورید عمقی دارید، تزریق داروهای ضد انعقاد خون مانند مقادیر پایین مولکولی هپارین یا فونداپارینوکس (Arixtra) باعث جلوگیری از لخته شدن آنها می شود.
پس از درمان اولیه، داروهای ضد انعقاد خوراکی وارفارین (Coumadin، Jantoven) یا rivaroxaban جدید (Xarelto) را برای چند ماه ادامه دهید تا از لخته شدن جلوگیری شود. اگر پزشک شما یک نیتروژن خون را تجویز می کند، به دقت دنبال کنید ؛ جدی ترین عوارض جانبی آنها می تواند خونریزی بیش از حد باشد.
داروهای حلال ضد انعقاد درمان با داروهایی مانند آلتپلاز (Activase)، لخته شدن خون را از بین می برد همچنین به عنوان ترومبولیزیس شناخته شده است، این درمان برای DVT گسترده، از جمله مواردی است که شامل لخته شدن خون در ریه ها (آمبول ریوی) میشود.
فیلتر
در بعضی موارد، به ویژه زمانی که نمی توانید از رقیق کننده های خون استفاده کنید، یک فیلتر را می توانید (وینا کوا) وارد رگ اصلی کنید تا لخته هایی که در رگ های پا وجود دارند را از بین ببرد.معمولا هنگامی که دیگر مورد نیاز نیست، فیلتر حذف می شود.
از بین بردن ورید واریسی
پزشک شما می تواند از طریق جراحی، رگ های واریسی را که باعث ایجاد درد یا ترومبوفلبیت می شود، از بین ببرد این ،شامل حذف ورید طولانی از طریق برش های کوچک است.از بین بردن رگ به گردش خون در پا تاثیر نمی گذارد، زیرا رگهای عمیق تر در پا از افزایش حجم خون جلوگیری می کنند.
از بین بردن رگ های واریسی برای درمان بیماری ترومبوفلبیت
شیوه زندگی و درمان های خانگی بیماری ترومبوفلبیت
اگر ترومبوفلبیت سطحی دارید:
- چندین بار در روز منطقه آسیب دیده را با استفاده از یک دستمال مخصوص گرم کنید.
- پای خود را بالا نگه دارید.
- از داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی مثل ایبوپروفن (Advil، Motrin IB) یا ناپروکسن سدیم (Aleve) استفاده کنید ،البته اگر پزشک آن را توصیه کند.
اگر ترومبوز ورید عمقی داشته باشید:
- داروهای ضد انعقاد تجویزی را جهت جلوگیری از عوارض مصرف کنید.
- در صورتی که تورم افزایش یابد، پا را بالا ببرید.
- جوراب های فشرده سازی بپوشید.
- اگر از رقیق کننده خون استفاده می کنید مانند آسپرین پزشک را در جریان بگذارید.
