غذاهای محلی کهگیلویه و بویراحمد؛ خوشمزه و کم روغن

غذاهای محلی و سنتی کهگیلویه و بویر احمد

غذای بیشتر مردمان منطقه کهگیلویه و بویر احمد در ادوار گذشته از دسترنج و کشت محصولات خودشان بود آنها از مزارع گندم و از شالیزارهای برنج خودشان سفره هایشان را پربرکت می کردند. البته در اکثر روستا این روند هنوز هم ادامه دارد. سفره های این استان ترکیبی از فرهنگ و هنر این منطقه می باشد که نقش طبیعت به روشنی در زندگی مردم پاک دل این منطقه مشخص است.

غذاهای سنتی کهگیلویه و بویر احمد جزو غذاهای بی آلایش و راحتی هستند که توسط عشایر استفاده می شد و به آسانی هم می توان این مواد را تهیه کرد. این غذاها که در آشپزخانه پلاس وی با آنها آشنا خواهیم شد بسیار ساده و به دور از چربی هستند و همراه با نان محلی میل می شوند.

نان بلیط یا بلوط

این نان خوشمزه از نان های قدیمی این منطقه است که برای پخت اول پوست بلوط را گرفته و خشک می کنند. بعد پوسته ی نازک را که جفت نام دارد را نیز می گیرند این پوسته برای معده بسیار مفید است. جفت مزه ی بسیار تلخی دارد و در داخل پوسته ی کپسول 5٠٠ نگه میدارند و می خورند یا به صورت جوشانده مصرف می کنند و بعد از مصرف تکه ای گوشت کباب شده نیز می خورند تا از تهوع جلوگیری شود.

گرده ذرتی

از نان های محلی و خوشمزه می باشد که با آرد ذرت پخته می شود. در ابتدا آرد ذرت را خیس کرده تا کمی ترش شود بعد تابه سنتی که دارای قطر ٩٠ است را روی آتش می گذارند و خمیر را روی آن پهن می کنند. سپس تابه را از روی آتش بر می دارند و به صورت وارونه روی زغال ها قرار می دهند و بعد با روغن یا کره حیوانی چرب کرده نوش جان می کنند.

آش کارده

آش کارده یا آش حُره یا آش کاردین از دیگر آش های ایرانی است که بیشتر در مناطق جنوب غربی زاگرس تهیه می شود و در پخت آن از نوعی گیاه بنام کاردین استفاده می کنند. همانطور که از اسم های مختلفش پیداست طرز پخت های متفاوتی نیز دارد. این آش در چهارمحال و بختیاری کهگیلویه و بویر احمد، اصفهان، خوزستان به نام کاردین مشهور است و در اقلید و استان فارس کارده و در هندیجان و بهبهان حُره معروف است.

آش دنگو

پخت آش دنگو در فصل سرما رایج است و لوبیا چشم بلبلی، ماش، نخود، لیزک، ادویه، نمک و فلفل و آب مواد اولیه ی این آش را تشکیل می دهد و اهالی این مناطق اعتقاد زیادی به این آش دارند و بر این باورند که برای سرماخوردگی بسیار خوب و نافع است.

شله ماسی یا شله دووی (شله ماستی یا شله دوغی)

در ابتدا دوغ را جوشانده و بعد برنج را می افزایند و میگذارند تا بجوشد و سپس پونه و پیاز داغ را میریزند و اجازه میدهند تا غلیظ شود و بعد در یک سینی ریخته و در وسط سینی کره محلی قرار می دهند و در هنگام تناول کره را از وسط سینی روی غذا میریزند.

شله شیری (شیر برنج)

مردمان روستای فتح از ایام دور دامداری می کردند و لذا لبنیات در فرهنگ غذایی آ نها در ستون اول قرار داشته برای همین شله شیری یا شیر برنج نیز از غذاهای پرطرفدار آنها می باشد. چرا که از شیر تهیه میشود. برای پخت این غذا اول برنج را در آب میریزند بعد از نرم شدن شیر را به آن می افزایند.

شله ماشکی یا شله ماشی

شله ماشکی یا شله ماشی نیز از غذاهای محلی این استان می باشد و برای تهیه این غذا از برنج و ماش استفاده می کنند. ماش را به حدی می جوشانند تا از پوسته اش جدا شود و بعد برنج را به آن اضافه می کنند و در پایان پیاز داغ را میریزند. پخت آن بیشتر در فصل زمستان مرسوم است.

گونه

گونه از غذاهای خوشمزه محلی این استان است که از مخلوط پیاز، ناردانه، بلغور گندم، ادویه و نمک، درست میشود. ابتدا بلغور گندم را با آب و نمک و پیاز و ادویه و ناردانه ترکیب کرده و میگذارند تا خوب بپزد و جا بیفتد. وقتی که آب غذا تبخیر شد مانند دمپخت دم کرده میل می کنند.

لِوی

لِوی یکی دیگر از غذاهای خاص این منطقه می باشد که مخصوص فصول سرد سال است و با استفاده از شیر بز یا گوسفندی که به تازگی زائیده است به دست می آید و بعد از پخته شدن به طور جامد در می آید و ناگفته نماند که حتما باید قبل از خوردن آن را گرم کنید چرا که وقتی سرد است مزه مطلوبی ندارد.

کله جوشک یا کلک سوز

این غذا یک غذای بسیار ساده می باشد که بیشتر در مناطق گرمسیری و در فصل بهار مورد استفاده قرار می گیرد و با استفاده از دوغ تهیه می شود. برای تهیه این غذا به موادی همچون پیاز، پونه، روغن، ادویه و... نیاز دارید.

آش یا پلو کنگری

در یاسوج رفته رفته که به فصل بهار نزدیک می شویم شاهد گیاهان خودرو و کوهی بسیار زیادی می شویم. در اواسط اسفندماه تا اواسط فصل بهار محلی ها به دنبال چیدن گیاهانی همچون کنگر می روند تا این غذای خوشمزه را طبخ کنند. جالب است بدانید در تهیه این غذا میزان کنگر باید دو برابر برنج باشد.

پلو محلی لیزکی

پلو محلی یا لیزکی یک غذای محلی بسیار خوشمزه ای است که مواد اولیه ای مانند قارچ، برنج، لیزک در تهیه آن بکار می رود. برای تهیه این غذا ابتدا لیزک را جوشانده و سپس برنج را اضافه می کنند. پیشنهاد می کنیم برای یک بار هم که شده طعم این غذا را بچشید.

آبگوشت

آبگوشت کهکیلویه و بویر احمد مانند سایر شهر ها یک غذای معروف و خوشمزه محلی به شمار می رود و یکی از متداول ترین غذا ها در بین عشایر این منطقه می باشد. در تهیه این غذا از گوشت و حبوبات فراوانی بکار برده می شود.

دمپخت

دمپخت نیز یکی از غذاهای خوشمزه محلی این منطقه محسوب می شود که طرفداران بیشماری در این منطقه به خود اختصاص داده است و گردشگران نیز آن را در برنامه غذایی خود می گنجانند. در تهیه این غذا موادی همچون ماش، برنج، عدس، لوبیا و... مورد نیاز است.

شله بادامی

شله بادامی غذای خوشمزه محلی که با مخلوطی از برنج و بادام کوهی به دست می آید یکی از پرطرفدار ترین غذاهای سنتی محسوب می شود. جالب است بدانید در تهیه این غذا بادام را به همراه پوست آن آسیاب می کنند.

چنگال

یکی دیگر از غذاهای خاصی که در میان مردم کهگیلویه و بویر احمد بسیار رایج است غذایی به نام چنگال می باشد که در تهیه آن اقدام به خمیر کردن آرد می نمایند و سپس آن خمیر را به شکل چانه در آورده و با استفاده از چوب بلندی آن را پهن کرده و روی یک تابه قرار می دهند تا به خوبی بپزد و در نهایت بعد از پخته شدن آن را ریز ریز میکنند و روی آن روغن محلی و شکر می ریزند و بعد نوش جان می کنند.

قورمه

قورمه از جمله غذاهایی می باشد که در مناطق سردسیر بیشتر مورد توجه می باشد و در یخبندان های زمستان مورد استفاده قرار می گیرد. در این غذا از موادی همچون گوشت، پیه، نمک و... بکار می برند. ناگفته نماند که در این غذا گوشت را با پیه سرخ می کنند و با افزودن مقداری نمک به آن در ظرف درست شده با پوست نگهداری می کنند.

دوا زردکی و پیاز داغی

پیازداغی و دوا زردکی از غذاهای سنتی دیگر این استان به شمار می رود که با استفاده از برنج محلی، دوغ، نعناع، پیاز داغ، زردچوبه، نمک و... تهیه می شود. گردشگران و توریست ها علاقه خاصی به این غذای خوشمزه دارند.