در طی یک مطالعه 20 ساله که شامل بیش از 6000 بزرگسال بود، محققان دریافتند که زنانی که در خانه یا محل کار در معرض مواد شیمیایی تمیزکننده قرار می‌گیرند، کاهش سریع‌تری در عملکرد ریه خود تجربه می‌کنند.
درست است که ضدعفونی و نظافت مناسب مناطقی مانند آشپزخانه می‌تواند از قرار گرفتن در معرض باکتری‌های مضر موجود در مواد غذایی خام یا نیم پز جلوگیری کند اما علیرغم این یافته‌ها، در‌حالی که حفظ پاکیزگی برای محیط زندگی بسیار مهم است، محصولاتی که برای تمیز کردن استفاده می‌شوند می‌توانند خطرات سلامتی ناخواسته‌ای برای ساکنان داشته باشند. پس مهم است در عین حال که روش‌های نظافت را به طور کامل حذف نمی‌کنید، در عوض، باید تمرین کنید که رویه‌های ایمن‌تری را برای نظافت منزل مورد استفاده قرار دهید.
اگرچه شوینده‌های خانگی معمولاً در مقایسه با شوینده‌های صنعتی رقیق‌تر و ملایم‌تر هستند، اما اغلب حاوی مواد مضر هستند. هم کودکان و هم بزرگسالان با خطر قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی آزمایشگاهی و چه صنعتی سمی روبرو هستند، اما کودکان به دلیل جثه کوچکتر، بدن با رشد سریع و توسعه سیستم ایمنی در معرض خطر بیشتری قرار دارند.
برخی از مواد شیمیایی که می‌توانند نگران کننده باشند عبارتند از:
- آمونیاک
- پیش‌ران‌های افشانه‌ها (اسپری‌ها)
- سفیدکننده‌ی کلر
- اسید هیدروکلریک ،اسید سولفوریک و سایر اسیدها
- الکل ایزوپروپیل
- پارadichlorobenzenes (PDCBs)
- تقطیرهای نفتی
- فنول‌ها
- تری‌کلرواتیلن (TCE)
- ترکیبات آلی فرار (VOCs) مانند:
- تربانتین
- نیتروبنزن
- تولوئن
- متیلن کلرید
- فرمالدئید
- اتیلن گلیکول
این مواد در انواع محصولات خانگی مانند پاک کننده‌های کف و فرش، چربی زدا، پاک کننده توالت/ وان/ کاشی، خوشبو کننده هوا، پاک کننده اجاق گاز، پولیش و واکس مبلمان، شوینده‌های لباسشویی و ضدعفونی کننده‌ها وجود دارد.
انتخاب محصولات تمیز کننده‌ی ایمن
قبل از خرید، برچسب ها را به دقت بخوانید و برای جلوگیری از افتادن در دام پاک کننده‌های سمی، نکات زیر را در نظر داشته باشید:
*محصولات حاوی روغن‌های گیاهی یا مرکبات مانند پرتقال، لیمو، درخت چای، اکالیپتوس و روغن زیتون را برای اهداف تمیز کردن مختلف انتخاب کنید.
* محصولاتی را انتخاب کنید که تمام مواد تشکیل دهنده خود را به دقت بر روی لیبل خود درج کرده‌اند.
* در نظر داشته باشید که محلول‌های تمیزکننده غیر سمی خود را با استفاده از جوش شیرین و یا جوش شیرین و سرکه سفید درست کنید.
*تمیز کردن را بر ضد عفونی کردن اولویت دهید. تنها در صورت لزوم منزل را ضدعفونی کنید تا روش‌های تمیز کردن طبیعی و سالم به طور ایمنی حفظ شوند.
* برای نظافت فرش منزل استفاده از شوینده‌های شیمیایی فرش را ممنوع کنید.
*استفاده از سفید کننده کلر را کم کنید و به جای آن از سفید کننده‌های بدون عطر و بدون کلر ساخته شده با هیدروژن پراکسید (آب اکسیژنه) استفاده کنید.
* محصولات پاک کننده بدون عطر را انتخاب کنید تا از واکنش‌های آلرژیک احتمالی ناشی از عطرهای اضافه شده که ممکن است بوهای سمی را بپوشانند، جلوگیری کنید.
* مراقب پاک کننده‌های غلیظ که تحت شرایط خاص به عنوان ایمن تبلیغ می شوند، باشید.
* از پاک کننده‌هایی که دارای برچسب خطر یا هشدار هستند دوری کنید.
تولیدکنندگان در کشورهای توسعه یافته ملزم به ارائه برگه‌های اطلاعات ایمنی مواد هستند که خطرات سلامتی یک محصول را در مقیاس صفر (حداقل) تا چهار (شدید) شرح می‌دهد. برای اقلام تمیزکننده خانگی، از هر گونه امتیاز محصول بالاتر از دو در هر دسته خودداری کنید.
تکنیک‌هایی برای تمیز کردن ایمن تر
در اینجا چند نکته برای اطمینان از ایمنی خود، عزیزان و حیوانات خانگی در حین نظافت منزل آورده شده است:
* از استفاده بیش از حد از محصولات پاک کننده خودداری کنید و قبل از استفاده در حمام آنها را رقیق کنید.
* به یاد داشته باشید که هر زمان که از پاک کننده‌ها یا مواد شیمیایی استفاده می‌کنید، پنجره‌های محل مورد نظر را باز کرده و یا در صورت وجود فن از روشن کردن فن‌ها غافل نشوید.
* دستورالعمل‌های روی برچسب‌های محصول را به دقت بخوانید و دنبال کنید تا نحوه استفاده صحیح از آنها، از جمله الزامات رقیق‌سازی و نوع تماس توصیه‌شده با محصول مورد نظر را بدانید.
* از سفید کننده به طور مناسب استفاده کنید. درست است که این دست از مواد شیمیایی در برابر میکروب‌ها موثر هستند، اما می‌توانند برای شما و کودکان و حیوانات خانگی مضر باشند.
در پایان:
شاید ایرانیان بویژه بانوان ایرانی را بتوان جزو انسان‌هایی روی این کره خاکی برشمرد که نظافت منزل از مهمترین امور زندگیشان به شمار می‌رود. اما همیشه به یاد داشته باشید که سلامتی و تندرستی از هرچیز در زندگی مهم‌تر است و استفاده زیاد و نادرست از شوینده‌ها و ضدعفونی کننده‌ها که از مواد شیمیایی ساخته شده‌اند می‌توانند صدمات ناخوشایندی را به شما وارد کنند. یادتان باشد تا حد امکان برای نظافت از مواد گیاهی و اورگانیک استفاده کنید.
