فضیلت نماز شب + آموزش خواندن نماز شب حاجت

نماز شب و فضیلت خواندن نماز شب

نماز شب مهم ترین نماز مستحبی است که پس از نیمه شب شرعی تا طلوع فجر خوانده می شود، این نماز که بر رسول الله واجب بوده و بر سایر مسلمانان مستحب است، دارای برکات و فضائل فراوانی است. احادیث بسیاری بر اقامه نماز شب تأکید کرده‌اند که در ادامه این بخش از پلاس وی سخن معصومین و پیامبر اکرم (ص) را در مورد نماز شب و برکات و اهمیتش آورده ایم.

پیامبر اکرم (ص) درباره فضیلت خواندن نماز شب می فرماید:

صلاة الّلیلِ سلاحٌ علی ا لأعداءِ

نماز شب سلاحی در برابر دشمنان است. (بحار الانوار، ج87، ص161)

حضرت محمد (ص) می فرماید:

إِنَّ الْعَبْدَ إِذا تَخَلّی بِسَیِّدِهِ فِی جَوْفِ اللَّیْلِ الْمُظْلِمِ وَ ناجاهُ أَثْبَتَ اللهُ النُّورَ فِی قَلْبِهِ... ثُمَّ یَقُولُ جَلَّ جَلالُهُ لِمَلائکتِهِ، یا مَلائِکَتِی اُنْظُرُوا إِلی عَبْدِی فَقَدْ تَخَلّی بِی فِی جَوْفِ اللَّیْلِ الْمُظْلِمِ وَ الْباطِلُونَ لاهُونَ وَ الغافِلُونَ نِیامٌ، اِشْهَدُوا اَنِّی قَدْ غَفَرْتُ لَهُ.

هرگاه بنده در دل شب تار با سرور خود خلوت کند و با او به راز و نیاز بپردازد، خدا نور را در دلش ثابت گرداند، سپس به فرشتگانش می فرماید:ای فرشتگان من، به بنده ام بنگرید که در دل شب که اهل باطل به لهو و لعب سرگرمند و غافلان خفته اند، با من خلوت کرده است؛ گواه باشید که من او را آمرزیده ام.(بحارالأنوار، ج 38، ص 99)

پیامبر خدا صلی الله علیه و آله می فرماید:

ما مِن عَبدٍ یُحَدِّثُ نفسَهُ بقیامِ ساعَةٍ مِنَ اللَّیلِ فَیَنامُ عنها إلّا کانَ نَومُهُ صَدَقَةً تَصَدَّقَ اللّه ُ بها علَیهِ وکُتِبَ لَهُ أجرُ مانَوی.

هیچ بنده ای نیست که قصد کند پاسی از شب را برای نماز برخیزد اما خواب بماند، جز این که خوابش صدقه ای باشد که خداوند آن را از طرف او بدهد و ثواب نیّتی که کرده است، برایش منظور گردد.(کنز العمّال:21475 )

امام صادق (علیه السلام)می فرماید:

شرف المؤمِنِ صلاتُهُ بالّلیل

شرافت مؤمن در نماز شب اوست. (الکافی، ج3، ص 488)

امام صادق (علیه السلام) می فرماید:

الْمالُ وَ الْبَنُونَ زِینَةُ الْحَیاةِ الدُّنْیا وَ ثَمَانُ رَکَعَاتٍ مِنْ آخِرِ اللَّیْلِ وَ الْوَتْرُ زِینَهًُْ الْآخِرَهًِْ وَ قَدْ یَجْمَعُهُمَا اللَّهُ لِأَقْوَامٍ.

الْمالُ وَ الْبَنُونَ زِینَةُ الحَیاةِ الدُّنْیا و هشت رکعت نماز پایان شب، و سه نماز وتر، آرایش آخرت می‌باشد و گاهی خداوند این دو آرایش دنیا و آخرت را برای مردمی فراهم آورد.(بحارالأنوار، ج84، ص150)

امام صادق علیه السلام فرمود:

کَذِبَ مَنْ زَعَمَ اَنَّهُ یُصَلّی صَلاةَ اللَّیْلِ وَهُوَ یَجُوعُ اِنَّ صَلاةَ اللَّیْلِ تَضْمِنُ رِزْقَ النَّهارَ.

دروغ گفته کسی که گمان کند نماز شب می خواند و گرسنگی می کشد زیرا نماز شب غذای روز را ضمانت می کند.(وسائل الشیعه، ج3، ص271)

امام صادق (علیه السلام) فرمود:

صَلاَةُ اَللَّیْلِ تُحَسِّنُ اَلْوَجْهَ وَ تُحَسِّنُ اَلْخُلُقَ وَ تُطَیِّبُ اَلرِّیحَ وَ تُدِرُّ اَلرِّزْقَ وَ تَقْضِی اَلدَّیْنَ وَ تَذْهَبُ بِالْهَمِّ وَ تَجْلُو اَلْبَصَرَ.

نماز شب رخسار را زیبا، اخلاق را نیکو و بدن را خوشبو گرداند، بدهی را ادا کند، اندوه را ببرد و دیده را روشنی بخشد.(ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ج 2، ص 42)

امام رضا (ع) درباره فضیلت نماز شب می فرماید:

صلاةُ الّلیلِ تزیدُ فی الرّزقِ

نماز شب بر روزی انسان می افزاید. (وسائل الشیعه، ج 5، ص 272)

امام باقر ( علیه السلام ) می فرماید:

إِنَّ اللهَ یُحبُّ... المساهِرَ بالصّلاة

خداوند دوست می‎دارد کسی را که با نماز خواندن، شب زنده داری کند. (بحار الانوار، ج76، ص60)

امام صادق (ع) می فرماید:

إنّی لأَمقُتُ الرَّجُلَ قد قَرَأ القرآنَ ثُمّ یَستَیقِظُ مِن اللیلِ فلا یَقومُ حتّی إذا کانَ عندَ الصُّبحِ قامَ یُبادِرُ بالصَّلاةِ.

من دشمن می دارم مردی را که قرآن را خوانده است و نیمه های شب از خواب بیدار می شود، اما برای اقامه نماز شب بر نمی خیزد تا آن که صبح می شود و برای نماز صبحش می شتابد. (نورالثقلین، ج4، ص279)

امام صادق (ع) می فرمایند:

ما مِن عَمَلٍ حَسَنٍ یَعمَلُهُ العَبدُ إلّا ولَهُ ثَوابٌ فی القرآنِ إلّا صلاةَ اللَّیلِ؛ فإنَّ اللّه َ لَم یُبَیِّنْ ثَوابَها لِعَظیمِ خَطَرِها عندَهُ، فقالَ:تَتَجافی جُنُوبُهم عَن المَضاجِعِ یَدْعُونَ رَبَّهُمْ خَوْفًا وَ طَمَعًا وَ مِمَّا رَزَقْنَـهُمْ یُنفِقُونَ * فلا تَعْلَمُ نَفسٌ ما أُخْفِیَ لَهُم مِن قُرَّةِ أعْیُنٍ جَزاءً بِما کانوا یَعمَلونَ.

هر کار نیکی که بنده می کند، در قرآن برایش ثوابی ذکر شده مگر نماز شب که از بس نزد خدا پر اهمیت است ثواب آن را معلوم نکرده و فرموده است:«پهلوهایشان را از بسترها دور می کنند[ و ]پروردگارشان را از روی بیم و طمع می خوانند و از آنچه روزیشان داده ایم انفاق می کنند و هیچ کس نمی داند به پاداش آنچه می کرده اند چه مسرت هایی برایشان نهفته شده است». (بحار الأنوار:8/126/27.)

حضرت محمد (ص) می فرماید:

إِنَّ البیوتَ اللّتی یُصَلّی فیها باللیل بتلاوة القرآن لَتُضیءُ لِأَهلِ السَّماء کما تُضِیءُ نُجُومُ اهل السَّماء لِأَهلِ الأَرض.

خانه هائی که شبها در میان آنها نماز شب گزارده می شود و نیز قرآن تلاوت می شود برای ساکنان آسمان می درخشند چنانچه ستارگان آسمان برای ساکنان زمین می درخشند. (أعلام الدّین، ص 262)

پیامبر اکرم در حدیث دیگری می فرماید:

علیکم بقیامِ الَّلیل... یُعَزُّ بِهِ الذَّلیلُ.

به نماز شب إهتمام کنید که فرد ذلیل به کمک آن عزیز می گردد.(کتاب التَّهَجُّد، ص 185)

امام رضا (ع) می فرمایند:

صلاةُ الّلیل... بهاءُ الوَجْه.

نماز شب چهره را شاداب می کند. (بحار الانوار، ج87، ص162)

رسوال خدا می فرمایند:

قیام الّلیل قُوَّةٌ فی الجوارح.

نماز شب اعضای بدن را نیرومند می سازد.(کتاب التَّهجد، ص 184)

امام صادق (علیه السلام) فرمود:

عَلَیْکُمْ بِصَلاَةِ اَللَّیْلِ فَإِنَّهَا سُنَّةُ نَبِیِّکُمْ وَ دَأْبُ اَلصَّالِحِینَ قَبْلَکُمْ وَ مَطْرَدَةُ اَلدَّاءِ عَنْ أَجْسَادِکُمْ.

بر شما باد به نماز شب. پس به راستی، نماز شب روش پیامبر شما و شیوه پایدار نیکان پیش از شماست و بیماری را از پیکرهای شما برون کند.(ثواب الأعمال و عقاب الأعمال، ج 2، ص 41)

الإمامُ الصّادقُ علیه السلام فرمودند:

طَلَبتُ نُورَ القَلبِ فوَجَدتُهُ فی التَّفَکُّرِ و البُکاءِ، و طَلَبتُ الجَوازَ علَی الصِّراطِ فوَجَدتُهُ فی الصَّدَقَةِ، و طَلَبتُ نُورَ الوَجهِ فوَجَدتُهُ فی صَلاةِ اللَّیلِ.

روشنایی دل را جستم و آن را در اندیشیدن و گریستن یافتم، و گذر از صراط را جستم و آن را در صدقه دادن یافتم، و نورانیت چهره را جستم و آن را در نماز شب یافتم.(مستدرک الوسائل:12 / 173 / 13810)

رسول خدا - صلی الله علیه و آله - فرمود:

ما أعلم شیئاً یَتَقَّرَبُ بِهِ المُتَقَّربونَ إِلی اللهِ عَزَّوجَّل أَفْضَلُ مِنْ قیامِ العبد فی جوفِ اللّیلِ.

در تقرّب عبد به خداوند متعال هیچ امری را با فضیلت تر از (نماز شب) و راز و نیاز در دل شب نمی شناسم. (کتاب التَّهجد، ص298)

رسول اکرم صلی الله علیه و آله و سلم فرمود:

صَلَاةُ اللَّیْلِ مَرْضَاةٌ لِلرَّبِّ وَ حُبُّ الْمَلَائِکَةِ وَ سُنَّةُ الْأَنْبِیَاءِ وَ نُورُ الْمَعْرِفَةِ وَ أَصْلُ الْإِیمَانِ وَ رَاحَةُ الْأَبْدَانِ وَ کَرَاهِیَةٌ لِلشَّیْطَانِ وَ سِلَاحٌ عَلَی الْأَعْدَاءِ وَ إِجَابَةٌ لِلدُّعَاءِ وَ قَبُولٌ لِلْأَعْمَالِ وَ بَرَکَةٌ فِی الرِّزْق‏.

نماز شب، موجب رضایت پروردگار، دوستی فرشتگان، سنت پیامبران، نور معرفت، ریشه ایمان، آسایش بدن‏ها، مایه ناراحتی شیطان، سلاحی بر ضدّ دشمنان، مایه اجابت دعا، قبولی اعمال و برکت در روزی است.

(ارشاد القلوب(دیلمی) ج 1، ص 191)

حضرت محمد (ص) فرمود:

عَلَیْکُمْ بِقِیَامِ اَللَّیْلِ فَإِنَّهُ دَأْبُ اَلصَّالِحِینَ قَبْلَکُمْ وَ إِنَّ قِیَامَ اَللَّیْلِ قُرْبَةٌ إِلَی اَللَّهِ وَ تَکْفِیرُ اَلسَّیِّئَاتِ وَ مَنْهَاةٌ عَنِ اَلْإِثْمِ وَ مَطْرَدَةُ اَلدَّاءِ عَنِ اَلْجَسَدِ.

بر شما باد بشب زنده داری که شیوه نیکان پیش از شما است و شب زنده داری نزدیکی بخداست و کفاره گناهان و باز دار از گناه و راننده درد از تن.(بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار علیهم السلام , جلد59 , صفحه267)

پیامبر (ص) فرمودند:

ثلاث فرحاتٍ للِمؤمِنِ فی الدُّنیا... و التَّهَجُّدُ منْ آخِرِ اللّیلِِ،

در دنیا سه امر سبب شادابی و نشاط مؤمن است... یکی از آنها خواندن نماز شب در پایان شب است.(بحار الانوار، ج93، ص248)

پیامبر خدا(صلّی الله علیه و آله)در وصیّتی به علی(علیه السّلام)فرمودند:

أَنَّهُ قَالَ فِی وَصِیَّتِهِ لَهُ یَا عَلِیُّ ثَلاَثٌ دَرَجَاتٌ وَ ثَلاَثٌ کَفَّارَاتٌ وَ ثَلاَثٌ مُهْلِکَاتٌ وَ ثَلاَثٌ مُنْجِیَاتٌ فَأَمَّا اَلدَّرَجَاتُ فَإِسْبَاغُ اَلْوُضُوءِ فِی اَلسَّبَرَاتِ وَ اِنْتِظَارُ اَلصَّلاَةِ بَعْدَ اَلصَّلاَةِ وَ اَلْمَشْیُ بِاللَّیْلِ وَ اَلنَّهَارِ إِلَی اَلْجَمَاعَاتِ وَ أَمَّا اَلْکَفَّارَاتُ فَإِفْشَاءُ اَلسَّلاَمِ وَ إِطْعَامُ اَلطَّعَامِ وَ اَلتَّهَجُّدُ بِاللَّیْلِ وَ اَلنَّاسُ نِیَامٌ وَ أَمَّا اَلْمُهْلِکَاتُ فَشُحٌّ مُطَاعٌ وَ هَوًی مُتَّبَعٌ وَ إِعْجَابُ اَلْمَرْءِ بِنَفْسِهِ وَ أَمَّا اَلْمُنْجِیَاتُ فَخَوْفُ اَللَّهِ فِی اَلسِّرِّ وَ اَلْعَلاَنِیَةِ وَ اَلْقَصْدُ فِی اَلْغِنَی وَ اَلْفَقْرِ وَ کَلِمَةُ اَلْعَدْلِ فِی اَلرِّضَا وَ اَلسَّخَطِ.

یا علی!سه چیز باعث رفع درجه و سه چیز کفّارۀ گناهان و سه چیز هلاک‌کننده و سه چیز نجات دهنده است:امّا چیزهایی که باعث رفع درجه است عبارت است از:وضو گرفتن کامل در هوای سرد و انتظار نماز بعد از نماز و رفتن شبانه روز به نماز جماعت‌ها.و امّا کفّارۀ گناهان آشکار کردن نماز و دادن طعام و شب‌زنده‌داری برای عبادت در حالی که مردم در خوابند. و امّا هلاک‌کننده‌ها عبارتند از:بخلی که صاحب آن از آن فرمان برد و هوای نفسی که صاحب آن از آن پیروی کند و خودخواهی انسان.و اما نجات دهنده‌ها عبارتند از:ترس از خدا در نهان و آشکار، و میانه‌روی در حال غنی بودن و فقر، و سخن عادلانه به هنگام خوشنودی و خشم.

پیامبر خدا صلّی اللّٰه علیه و آله ضمن سفارشها و وصیّتهای خود به امیر المؤمنین علیه السّلام فرمود:

یَا عَلِیُّ عَلَیْکَ بِصَلاَةِ اَللَّیْلِ وَ عَلَیْکَ بِصَلاَةِ اَللَّیْلِ وَ عَلَیْکَ بِصَلاَةِ اَللَّیْلِ ».

ای علی بر تو باد مداومت و مراقبت بر نماز شب [و] بر تو باد مداومت بر نماز شب [و] بر تو باد مداومت بر نماز شب (یا تو را سفارش می‌کنم که مبادا هرگز نماز شب از تو فوت شود). (من لا یحضره الفقیه، جلد1، صفحه484 )