سرطان یک بیماری مدرن به‌نظر می‌رسد؛ اما بررسی‌ها نشان می‌دهند که سرطان از قرن‌ها پیش انسان را تحت‌تأثیر قرار داده است. بقایای کشف‌شده از انسان‌های ماقبل تاریخ، وجود سرطان در انسان‌های نخستین را تأیید می‌کنند. سؤال اینجا است که اولین مورد سرطان ثبت‌شده کدام است و انسان‌ها برای اولین‌بار چه زمانی در متون پزشکی خود درباره‌ی سرطان نوشتند؟
به‌گزارش لایو ساینس، اولین شواهد وجود سرطان در انسان‌ها، به یکی از خویشاوندان اولیه‌ی بشر تعلق دارد که حدود ۱٫۷ میلیون سال پیش می‌زیسته است. این فرد احتمالا از گونه‌ی پارانتروپوس روباستوس یا انسان ابزارساز بود و با توموری بدخیم در انگشت پای چپ خود زندگی می‌کرد. باستان‌شناسان بقایای اسکلت این شخص را در غار سوارتکرانز کشف کردند. این غار، یک منبع سنگ آهک در آفریقای جنوبی است که اغلب «گهواره بشریت» نامیده می‌شود؛ زیرا بزرگ‌ترین مرکز حاوی بقایای نسبی خویشاندان انسان در جهان به‌شمار می‌آید.
محققان پس از مقایسه‌ی تصاویر سی‌تی‌اسکن مربوط به فسیل استخوان پا، با موارد امروزی استئوسارکوما (شکل تهاجمی سرطان که از سلول‌های تشکیل‌دهنده‌ی استخوان شروع می‌شود) بلافاصله ظاهر متمایز و شبیه به گل‌کلم استئوسارکوما را تشخیص دادند. این تشخیص، براساس مطالعهی مربوط به موردی بود که سال ۲۰۱۶ در مجله‌ی علمی آفریقای جنوبی منتشر شد.
امروزه استئوسارکوما یکی از شایع‌ترین سرطان‌های استخوان در انسان‌ها به‌شمار می‌رود و ممکن است در هر سنی رخ دهد. البته طبق گفته‌ی انجمن سرطان آمریکا، این بیماری اغلب در کودکان، نوجوانان و جوانانی دیده می‌شود که در سن رشد هستند. به‌گزارش محققان، با وجود نامشخص‌بودن سن بیمار سرطانی ماقبل تاریخ، به‌نظر می‌رسد که این شخص بالغ بوده است.
براساس مطالعهی دیگری که سال ۲۰۱۶ در مجله‌ی علمی آفریقای جنوبی منتشر شد، یک تومور خوش‌خیم قدیمی‌تر که به یک گونه‌ی انسانی ۱٫۹ میلیون ساله به‌نام آسترالوپیتکوس سدیبا تعلق دارد نیز در آفریقای جنوبی کشف شده است. جای تعجب نیست که قدیمی‌ترین سرطان شناخته‌شده، در استخوان بوده؛ زیرا اندام‌ها، پوست و سایر بافت‌های نرم، بیشتر از استخوان‌ها در معرض پوسیدگی قرار دارند.
بروس روتسچایلد، دیرینه‌شناس مهره‌داران در موزه کارنگی تاریخ طبیعی در پیتسبورگ که در مطالعهی اخیر مشارکت نداشت، می‌گوید استخوان یکی از معدود بافت‌هایی است که می‌تواند در سوابق فسیلی دوام آورد. بااین‌حال، حتی اگر سرطان در فسیلی وجود داشته باشد، اغلب با چشم غیرمسلح رویت‌پذیر نیست و برای یافتن آن، به معاینه‌ی بیشتر نیاز است که در مورد استخوان انگشت پا نیز صادق بود.
طبق اظهارات روتسچایلد، حدود یک‌سوم سرطان‌ها خود را نشان می‌دهند؛ اما برای تعیین اینکه آیا چیزی در استخوان پنهان شده است یا خیر، باید عکس‌برداری پرتو ایکس انجام شود. او می‌گوید: «[امروزه] بیشتر پاتولوژیست‌ها قبل از آنکه تشخیص دهند تومور، استخوان را درگیر کرده است، به پرتو ایکس نگاه می‌کنند.»
نخستین ثبت کتبی سرطان در تاریخ
استخوان انگشت پا با قدمت ۱٫۷ میلیون سال، اولین مورد سرطان شناخته‌شده در انسان‌تباران به‌شمار می‌رود؛ اما نخستین سند کتبی سرطان، بسیار دیرتر از این زمان به ثبت رسیده است.
ایمهوتپ، ریاضی‌دان، پزشک و معمار مصر باستان، ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد چیزی نوشت که به‌عنوان پاپیروس ادوین اسمیت شناخته می‌شود و درواقع کتابی درسی در مورد آسیب‌های بدنی و روش‌های جراحی است. او در این نوشته، ۴۸ مورد پزشکی ازجمله چند مطالعهی موردی درخصوص سرطان پستان را شرح می‌دهد.
متن تاریخی یادشده، به‌صورت هیراتیک (سیستم نوشتاری مصر باستان) نوشته شده بود و بعدا باستان‌شناسی آمریکایی به‌نام جیمز هنری براستد آن را در قالب کتابی دو جلدی به انگلیسی ترجمه کرد. ایمهوتپ در کتاب خود، ویژگی انواع مختلف تومورها ازجمله «تومورهای چربی» و «تومورهای سخت» را توصیف کرده است.
به‌نقل از کتاب «امپراطور تمام بیماری‌ها: بیوگرافی سرطان»، ایمهوتپ در کتاب خود همچنین توصیفاتی از یک تومور پستان ارائه کرد و آن را به‌عنوان «توده‌ای برآمده در سینه» شرح داد که مانند «میوه خونی کال»، سرد، سفت و متراکم است.
هرچند ایمهوتپ در کتاب خود چند روش درمانی برای برخی از موارد پزشکی ارائه می‌دهند، تومور پستان را یک بیماری بدون درمان معرفی می‌کند. بااین‌حال وی به بهترین روش‌ها که شامل ساخت پمادی از چربی، عسل و پرز است، برای محدودکردن انواع دیگر تومورها اشاره می‌کند.
براساس مطالعه‌ای که سال ۲۰۱۶ منتشر شد، پاپیروس ادوین اسمیت نه‌تنها نگاهی اجمالی به چگونگی انجام جراحی در هزاران سال قبل به دست اولین جراحان احتمالی جهان در مصر باستان را ارائه می‌دهد، بلکه دربردارنده‌ی برخی از قدیمی‌ترین شواهد ثبت‌شده تاکنون از سرطان نیز است.
دلیل ایجاد سرطان‌های ماقبل تاریخ هنوز مشخص نیست. درست مانند انسان‌هایی که قبل از ما زندگی کردند، ما هم در تلاش هستیم تا بفهمیم که چه چیزی باعث بروز سرطان می‌شود و بهترین راه‌های درمان این بیماری چیست.
