معنی بسم الله الرحمن الرحیم + تفسیر ، خواص ، فضیلت و رازها

هر آنچه باید درباره " بسم الله الرحمن الرحیم " بدانید

بسم الله الرحمن الرحیم جمله ای است که 114 بار بر پیامبر اکرم (ص) نازل شده است . این جمله جزئی از آیات سوره های قرآن کریم مانند سوره حمد است که در تمام سوره ها به غیر از سوره توبه در اول فصل آمده است . بنابراین اگر کسی سوره حمد را در نماز یا غیر نماز، بخواند و آیه بسم الله الرحمن الرحیم را ذکر نکند ، سوره را ناقص خوانده است زیرا این آیه جزء سوره ی حمد می باشد.

ترجمه بسم الله الرحمن الرحیم در روایات

در روایات ذکر شده است که به احتمال زیاد برای اولین بار، سلمان فارسی به خواست ایرانی ها ، سوره حمد و «بسم الله الرحمن الرحیم» را ترجمه کرد و «به نام یزدان بخشاونده» را در ترجمه بسم الله به کار برد.

در ترجمه تفسیر طبری که مترجم آن ناشناس است، به صورت «به نام خدای مهربان بخشاینده» ذکر شده است . این ترجمه با اندکی تغییر به صورت «به نام خداوند بخشنده مهربان» تا به امروز باقی مانده است.

جمله «بسم اللّه الرحمن الرحیم» اولین عبارتی است که در قرآن کریم و در ابتدای سوره علق ، بر پیامبر اکرم (ص) به عنوان سرآغاز قرآن کریم نازل شده است.

در روایتی از پیامبراکرم(ص) نقل شده است:اگر انسان هنگام سوار شدن ((بسم الله )) بگوید، ملکی پشت سر او سوار می شود و از او محافظت می کند، تا زمانی که پیاده شود. و اگر سوار شد و ((بسم الله )) نگفت ، شیطان پشتش سوار می شود و به او می گوید:آواز بخوان . اگر گفت :من آواز ندارم و نمی توانم بخوانم به او می گوید:مست و بی حال شو. او مست می شود، تا وقتی پیاده شود.

حضرت علی (ع) در روایتی فرمودند: کل قرآن در سوره حمد است و کل سوره حمد در بسم الله الرحمن الرحیم و کل بسم الله الرحمن الرحیم در با بسم الله است و کل با در نقطه زیر ب است . که آن حضرت در ادامه فرمودند (( من نقطه زیر ب هستم )).

در روایتی از امام جعفرصادق (ع) به نقل از کلینی آمده است که می فرمایند :آغاز همه کتب آسمانی «بسم الله الرحمن الرحیم» بوده است. این عبارت در ابتدای تمام سوره های قرآن، جز سوره برائت (توبه) آمده است. همچنین سوگند دادن خدا به «بسم الله الرحمن الرحیم»، در برخی ادعیه، حاکی از ارزش این آیه است.

امام صادق (ع) در روایتی از بسم الله به عنوان کلید درهای طاعت یاد کرده و فرموده اند:درهای گناهان را با استعاذه (پناه بردن به خدا) ببندید و درهای طاعت را با بسم اللّه گفتن بگشایید.

همچنین فرمودند :هرگاه یکی از شما وضو بگیرد و بسم اللّه الرحمن الرحیم نگوید، شیطان در آن شریک است و اگر غذا بخورد و آب بنوشد یا لباس بپوشد و هر کاری که باید نام خدا را بر آن جاری سازد، انجام دهد و چنین نکند، شیطان در آن شریک است.

علی بن اسباط از امام رضا (ع) روایت می کند: وقتی برای سفر یا غیر آن از منزل بیرون می روی بگو:((بسم الله امنت بالله توکلت علی الله ما شاء الله ، لا حول و لا قوه الا بالله )) زیرا اگر شیطان با تو ملاقات کرد ملائکه با تازیانه بر سر و صورت او می زنند و می گویند:بر او راهی نداری ؛ چون او نام خدا را برد و ایمان به او آورد و بر او توکل نمود.

امام جعفر صادق (ع) فرمود: اگر کسی از شما موقع وضو نام خدا را بر زبان جاری نکند، شیطان در وضو او شرکت می کند و اگر انسان هنگام خوردن و آشامیدن و لباس پوشیدن ((بسم الله )) نگوید، شیطان در آن کارها شرکت می کند.

ابوحمزه ثمالی از علی بن حسین علیه السلام روایت می کند که به او فرمود:ای ثمالی ! هنگامی که وقت نماز برسد، شیطان می آید و روی شانه می نشیند و می گوید:آیا نام خدا را برده ای ؟ اگر بگوید:بلی از او دور می شود و اگر بگوید:خیر، بر شانه او می نشیند تا این که نماز خوانده شود و مردم پراکنده گردند. ابوحمزه ثمالی می گوید:عرض کردم :آیا آنها قرآن نمی خوانند؟ آن حضرت فرمودند:چرا ولی آن چه تو فکر می کنی نیست .ای ثمالی ! مراد بلند گفتن ((بسم الله الرحمن الرحیم )) است که شیطان را دور می کند.

خواص بسم الله الرحمن الرحیم

هر شخصی در خواند عبارت بسم الله الرحمن الرحیم مداومت کند ، هیبات عظیمی از او در دلهای اهل عالم پیدا شده و همواره مورد احترام همه مردم قرار می گیرد.

خدای متعال برای اینکه به انسانها آموزش دهد تا کارهای خود را با نام خدا شروع کنند ، هم ابتدای قرآن و هم سوره های آن را با آیه «بسم الله الرحمن الرحیم» آغاز کرده است .علمای شیعه و سنی حدیثی از پیامبر اکرم (ص)روایت کرده اند :«کل امر ذی بال لم یبدأ فیه به بسم الله فهو ابتر» ؛ «هر کاری که به نام خدا شروع نشود ابتر است». بنابراین اگر انسان کاری را به نام خدا شروع نکند ، هرگز به مقصد نمی رسد و عبادتی که با نام خدا شروع نشود هم ابتر است.

هر کاری که با بسم الله آغاز شود عاقبت آن کار واجب به ختم به خیر شدن است.

ابجد بسم الرحمن الرحیم

ابجد بسم الله الرحمن الرحیم عدد 786 است.

اگر حاجت شرعی دارید که خواستار اجابت سریع آن می باشید ،بسم الله الرحمن الرحیم را 786 مرتبه به همراه 132 صلوات ذکر کنید و سپس حاجت خود را از خداوند بخواهید.

خدای متعال عامل مهم نجات انسان ، پیروزی ، فلاح و رستگاری او را در سه چیر می داند و پیروزی و نجات انسان را سه چیز می شمرد:قَدْ أَفْلَحَ مَن تَزَکَّی ، و ذکر اسم ربه فصلی مسلما رستگار می شود کسی که خود را تزکیه کند و نام پروردگارش را به یاد آورد و نماز بخواند.

عبدالله بن مسعود می گوید:هر کس که بخواهد از شعله های نوزده گانه آتش دوزخ نجات یابد، بسم الله الرحمن الرحیم گوید، زیرا بسم الله الرحمن الرحیم نوزده حرف است و خداوند تعالی هر حرفی را سپری در برابر یکی از آن شعله های دوزخ قرار می دهد.

پیامبر اکرم (ص)می فرمایند: هر امر خطیری اگر با بسم الله الرحمن الرحیم آغاز نشود، آن امر ناقص و ناتمام خواهد ماند. همچنین می فرمایند :هیچ کس به بهشت در نیاید مگر با جواز بسم الله الرحمن الرحیم به این گونه :بسم الله الرحمن الرحیم این نوشته ای است از سوی خداوند ویژه فلان پسر فلان ، او را در بهشت به جایگاه بلندی وارد سازید که شاخه های میوه آن آویخته و نزدیک و در دسترس ‍ باشد.

امام رضا (ع) فرمودند: بسم الله الرحمن الرحیم به اسم اعظم (خداوند) از سیاهی چشم به سفیدی آن نزدیکتر است.

ارتباط محتوای «بسم الله الرحمن الرحیم» با مضمون هر سوره در قرآن

چنانچه در این بخش از دین و مذهب پلاس وی عنوان شده است بسیاری از مفسران معتقدند ، در هربار نزول «بسم الله الرحمن الرحیم»، معنای جدید و مصداق تازه ای را در برداشت ، این بدان معناست که محتوای بسم الله آن سوره با مضمون آن سوره در ارتباط است. چون محتوا و مضمون سوره ها با یکدیگر متفاوت است ، بنابراین بسم الله هر سوره دارای مضمونی متفاوت خواهد بود و پایان هر سوره با نزول بسم الله دیگر تعیین می شد.

بسم الله الرحمن الرحیم نشانه دین اسلام

پیامبرخدا (ص) و امامان معصوم علاوه بر توصیه های عام نسبت به ذکر بسم الله ، بر روی مواردی خاص همچون زمان غذا خوردن ، نوشتن نامه ، رفتن به رخت خواب ، برخواستن از بستر ، تاکیری زیادی بر ذکر بسم الله داشتند.

با این توصیفها ، ذکر نام خداوند به صورت یکی از نشانه های دینی است که ذکر آن با صدای بلند یکی از نشانه های ایمان محسوب می شود .زیرا پیامبر خدا حین قرائت قرآن ، بسم الله را با صدای بلند تلاوت می کردند و مشرکان از ایشان ، رو برمی گرداندند ،آیه 46 سوره اسراء نیز به همین موضوع اشاره می کند.

تفسیر بسم الله الرحمن الرحیم

علامه طباطبایی در کتاب تفسیر المیزان آورده است :

لفظ جلاله (الله )، اصل آن (ال اله ) بوده ، که همزه دوم در اثر تکرار زیاد به مرور حذف شده است و بصورت الله در آمده است ، و کلمه (اله ) از ماده (اله ) به معنای پرستش است ، وقتی می گویند (اله الرجل و یاله )،یعنی فلانی عبادت و پرستش کرد، ممکن هم هست از ماده (و ل ه ) باشد، که بمعنای تحیر و سرگردانی است . کلمه نامبرده بر وزن (فعال ) به کسره فاء، و بمعنای مفعول (ماءلوه ) است.

ظاهرا کلمه (الله ) در اثر غلبه استعمال علم (اسم خاص ) خدا شده ، و گرنه قبل از نزول قرآن این کلمه بر سر زبانها رواج داشت و اعراب پیش از آن ، این کلمه را می شناختند . همچنان که آیه شریفه :و لئن سئلتهم من خلقهم ؟ لیقولن الله و اگر از ایشان بپرسی چه کسی ایشان را خلق کرده ، هر آینه خواهند گفت :الله )، و آیه :فقالوا هذا لله بزعمهم ، و هذا لشرکائنا، پس درباره قربانیان خود گفتند:این مال الله ، و این مال شرکائی که ما برای خدا داریم ، این شناسائی را تصدیق می کند.

از جمله دلایلی که کلمه (الله ) را علم و اسم خاص خدامی داند ، این است که خداوند با تمام اسماء حسنای خود و افعال مربوط به این اسامی ، توصیف می شود اما با کلمه (الله ) توصیف نمی شود، مثلا میگوئیم الله رحمان و رحیم است ، اما برعکس آن را نمیگوئیم ، یعنی هرگز رحمان را به کلمه الله توصیف نمی کنیم.

بنابراین اسم جلاله ، صفت هیچ کدام از ااسماء الحسنی خداوند قرار نمی گیرد . خداوند متعال اله تمام مخلوقات است، خودش خلق را به سوی صفاتش هدایت می کند و به آنها می فهماند که به چه اوصاف کمالی متصف است ، به همین دلیل می توان گفت کلمه (الله ) بطورلزوم بر همه صفات کمالی خداوند ، دلالت دارد.

به همین دلیل صحیح است که بگوییم کلمه جلاله (الله ) اسم است برای ذات واجب الوجودی که تمام صفات کمال را در بر می گیرد . در غیر اینصورت با نادیده انگاشتن این تحلیل ، خود کلمه (الله ) پیش از اینکه نام خدایتعالی باشد ، بر هیچ چیز دیگری دلالت ندارد، و غیر از عنایتی که در ماده (ا ل ه ) است ، هیچ عنایت دیگری در آن بکار نرفته است.

معنا و مفهوم کلمات رحمن و رحیم ؛ و تفاوت آن ها

دو کلمه رحمان و رحیم ، صفاتی می باشند که مشتق از ماده رحمت هستند ؛ رحمت صفتی انفالی است که تاثیر خاصی درونی دارد و قلب زمانی که کسی را فاقذ و یا نیازمند به چیزی می بیند تا نقص خود را کامل کند ، متاثر شده و از حالت پراکندگی به حالت عزم و جزم تبدیل می شود ، تا نیاز او را برآورده سازد.

کلمه رحمان صیغه مبالغه ای است که بر کثرت و بسیاری رحمت دلالت می کند، کلمه رحیم بر وزن فعیل صفت مشبهه است ، که ثبات و بقاء و دوام را میرساند،بنابراین خدای رحمان به معنای خدای کثیرالرحمه ، و خدایرحیم به معنای خدای دائم الرحممه است.

به همین دلیل مناسب با کلمه رحمت این است که بر رحمت کثیری که شامل حال عموم موجودات و انسانها از مؤ منین و کافر می شود، دلالت کند. به همین منظور به این کلمات در قرآن بسیار اشاره شده است.

در یکی از آیات آمده است : "الرحمن علی العرش استوی " ، مصدر رحمت عامه خدا عرش است که مهیمن بر همه موجودات است و نیز فرموده :"قل من کان فی الضلاله فلیمدد له الرحمن مدا"، بگو آن کس که در ضلالت است باید خدا او را در ضلالتش مدد برساند و از این قبیل موارد دیگر.

در روایات آمده است که : الرحمن همان کسی است که به روزی بندگانش علاقه بسیار دارد و مواد روزیش را از آنان نبرد اگر چه آنان فرمانش نبرند.

حضرت علی (ع) فرمودند : خداوند، رحیم است به بندگان مؤمن. و از رحمت اوست که صد رحمت آفرید و از آن، رحمت واحدی در همه آفریدگان قرار داد و با آن رحمت واحد، مردم به یکدیگر مهربان و دلسوزند

اسرار و فواید بسم الله الرحمن الرحیم

نامی شگفت

در کتاب تفسیر فاتحه الکتاب در موضوع مربوط به بسم الله الرحمن الرحیم از مفاتیح الغیب این گونه توضیح داده شده است که:یکی از خواص اسم الله جل جلاله این است که چون الف آن را حذف کنند لله باقی بماند و این هم مختص خدای سبحان است لله الامر من قبل و من بعد اگر لام اول لله را بیفکنند، له می ماند، آن نیز مخصوص حق تعالی است، زیرا غیر خدا مالکیت حقیقی ندارند له الملک و له الحمد و اگر لام له را حذف کنند، آن نیز بر ذات او دلالت دارد، مانند هو در قل هو الله احد.

سوگند مقدس

جابر بن عبد الله انصاری می گوید:هنگامی که بسم الله الرحمن الرحیم نازل شد، ابر به سوی مشرق گریخت و باد آرام گرفت و دریا طوفانی شد و حیوانات گوش فرا دادند و شیطان ها از آسمان رانده شدند و خدای متعال به عزت و جلالش سوگند یاد کرد که بسم الله بر هر چه خوانده شد خداوند آن را با برکت گرداند.

امام باقر (ع) فرمود:چون حضرت عیسی (علیه السلام) متولد شد به سرعت رشد کرد تا آن جا که در هفت ماهگی، مادرش دست او را گرفت و نزد معلم برد. در ابتدای تعلیم، معلم گفت:بسم الله الرحمن الرحیم و حضرت عیسی (ع) آن را تکرار کرد.

نور دل ها

بسم الله نور اهل دل ، آیینه جان عارفان ، چراغ سینه موحدان ، آسایش رنجوران و مرهم خستگان ، شفای درد و طبیب بیمار دلان است.

هنگام درماندگی

حضرت علی (ع) فرموده اند :من از رسول خدا (ص) شنیدم که فرمود:هر گاه به شدت در تنگنا قرار گرفتی و درمانده شدی بگو بسم الله الرحمن الرحیم و لاحول ولا قوه الا بالله العلی العظیم که به برکت این کلمات، بلاها و آفت ها از تو دور گردد و از آن ها مصون و محفوظ بمانی

قداست و برکت بسم الله

قداست «بسم الله الرحمن الرحیم»به اندازه ای است که انسان ها موظف به ذکر و تسبیح آن برای فراموش نکردنش هستند . این جمله را نه در جای باطل استفاده کنند و نه در کار حق ، ذکر آن را فراموش کنند . همچنین نام خدا را در کنار نام دیگری به کار نبرند چرا که خداون متعال ، این عبارت را هم مظهر برکت قرار داده است هم مظهر تسبیح .

خداوند متعال می فرماید: «فسبّح باسم ربک العظیم» و «سبح اسم ربک الاعلی» (این نام را تنزیه بکن). این طور نباشد که در کنار این نام شریکی برای او قائل باشی و بگویی به نام خدا و به نام خلق قهرمان خدا. این تنزیه نام خدا نیست. این نوعی توهین است که در کنار نام خداوند ، نام دیگری ذکر شود ، علاوه بر این هرگز نگو اول به نم خدا ریال دوم به نام شخصی دیگر ، این نام را تنزیه بگردان و در قبل و بعد از او نام دیگری را قرار نده .

پس از نزول آیه «سبح اسم ربک الاعلی»، پیامبراکرم(ص) فرمود:«اجعلوها فی سجودکم» آن را در سجده قرار بدهید، که در سجده می گوییم:سبحان ربی الاعلی و بحمده. وقتی آیه «سبح اسم ربک العظیم» نازل شد ؛ همچنین فرمودند :«اجعلوها فی رکوعکم» لذا در رکوع می گوییم:سبحان ربی العظیم و بحمده. اینکه خدای سبحان فرمود نام مرا گرامی بدارید «تبارک اسم ربک ذی الجلال و الاکرام» برای اینکه این نام منشأ برکت است. این نام نشانه و علامت آن هستی محض است که همهء خیرات از ناحیه اوست.

شخصی به امام کاظم (ع) عرض کرد:کدام آیه در کتاب خداوند بزرگ تر است؟ حضرت فرمود:بسم الله الرحمن الرحیم

شرط حلال بودن ذبح

خداوند در قرآن می فرماید «و لا تأکلوا ممّا لم یُذْکَر اسمُ الله علیه و إنّه لفسقٌ» که این یک حکم شرعی است. طبق دستور دین اسلام ، زمانی که می خواهید حیوانی حلال گوشت را ذبح کنید ، نام خداوند را ذکر کنید «فاذکروا اسم الله علیها».اگر کسی از روی عمد نام خدا را ذکر نکند ، آن حیوان مردار می شود؛ یعنی چیزی که حلال ، طیب و طاهر بود تبدیل به مردار ، حرام و آلوده می شود.

شرط دیگر ذبح کردن ، مسلمان بودن فرد ذابح می باشد.