جف بزوس و بلو ارجین، شرکت موشکی وی سرانجام توانستند در دومین تلاش خود، قرارداد ناسا برای فرستادن فضانوردان این سازمان به ماه را در ماموریت آرتمیس ۵ به‌دست آورند.
ناسا روز جمعه اعلام کرد که به‌منظور تهیه‌ی ماه‌نشین برای یکی از ماموریت‌های قمری‌اش که قرار است در سال ۲۰۲۹ پرتاب شود، قراردادی را به بلو ارجین واگذار کرده است. آژانس فضایی آمریکا با پرداخت ۳٫۴ میلیارد دلار برای ماه‌نشین ۱۵ متری شرکت موشکی جف بزوس موافقت کرده است. این فضاپیما با نام «بلو مون» می‌تواند چهار فضانورد را به سطح قمری منتقل کند.
ماموریت آرتمیس ۵، یکی دیگر از مراحل مهم برنامه آرتمیس ناسا برای فرستادن فضانوردان به ماه به‌عنوان بخشی از تلاش برای اکتشاف قطب جنوب آن است. فضانوردان قرار است با فضاپیمایی که اسپیس ایکس برای ماموریت‌های آرتمیس ۳ و آرتمیس ۴ می‌سازد، روی ماه فرود بیایند.
بیل نلسون، مدیر ناسا در جریان اعلام خبر واگذاری قرارداد ماه‌نشین به بلو ارجین در مقر ناسا در واشینگتن گفت: «ما خواستار رقابت بیشتر هستیم. این رقابت بیشتر بدین معنی است که اطمینان‌پذیری و گزینه‌های پشتیبان بیشتر داریم.»
لیزا واتسون مورگان، مدیر برنامه سامانه فرود انسانی در ناسا نیز گفت ماه‌نشین دوم همچنین در ایجاد پایگاه صنعتی متنوع‌تر به ما کمک می‌کند و این امر یاری‌رسان ما برای پیشبرد نوآوری در آینده خواهد بود.»
برنده‌شدن قرارداد ماه‌نشین می‌تواند آغازگر سالی امیدبخش برای بلو ارجین پس از چند تاخیر و بدبیاری باشد؛ ازجمله شکست در پرتاب یکی از موشک‌های زیرمداری نیوشپرد در سپتامبر گذشته که حامل برخی محموله‌ها بود. بلو ارجین مشکل موشکش را شناسایی کرده و امیدوار است که تا پایان سال جاری، پروازهای نیوشپرد را با حمل گردشگران فضایی و محموله‌های علمی از سر بگیرد.
علاوه‌براین، برخی از سخت‌افزارهای ساخت بلو ارجین ممکن است در ماه‌های آتی در ماموریتی مداری مورد استفاده قرار گیرند. این شرکت موتورهای BE-4 را برای مرحله‌ی بوستر موشک ولکان ساخته است؛ پرتابگری که به ائتلاف پرتاب و راه‌اندازی، شرکت سرمایه‌گذاری مشترک بوئینگ و لاکهید مارتین تعلق دارد.
بلو ارجین برای به‌دست‌آوردن قرارداد ماه‌نشین ناسا، با همکاری با سایر شرکت‌های هوافضا ازجمله بوئینگ و لاکهید مارتین، تیم دوم به رهبری داینتیکس، شرکت دفاعی مستقر در هانتسویل آلاباما را شکست داد.
ماه‌نشین بلو مون به‌گونه‌ای طراحی شده است تا در قطر ۷ متری موشک نیوگلن بلو ارجین جا گیرد و وقتی با سوخت پر شود، بیش از ۴۵ تن وزن خواهد داشت. برای ماموریت آرتمیس ۵، ماه‌نشین ابتدا در کنار گیت‌وی، ایستگاه قمری کوچک ناسا در مدار ماه پهلو می‌گیرد. چهار فضانورد با فضاپیمای دیگری به نام کپسول اوراین به گیت‌وی سفر خواهند کرد و سپس برای اقامت یک‌هفته‌ای در قطب جنوب ماه سوار ماه‌نشین بلو مون خواهند شد.
پس از بازدید فضانوردان از قطب جنوب ماه، ماه‌نشین از روی سطح قمری برمی‌خیزد و به گیت‌وی بازمی‌گردد. سپس کپسول اوراین، چهار فضانورد را به زمین بازمی‌گرداند. همین ماه‌نشین بعدا می‌تواند در ماموریت‌های متعدد مورد استفاده قرار گیرد.
بلو ارجین برای انتقال هیدروژن مایع و اکسیژن مایع از زمین به مدار ماه به‌منظور پرکردن مخازن سوخت بلو مون، به فضاپیمای دومی نیاز دارد. انتقال سوخت در محیط تقریبا بدون‌وزن فضا، به‌ویژه هیدروژن مایع فوق‌سرد، کاری دشوار است و هنوز در مقیاس بزرگ به اثبات نرسیده است.
بلو ارجین در سال ۲۰۲۸، یک سال پیش از ماموریت سرنشین‌دار، پرواز نمایشی بدون سرنشینی با بلو مون انجام خواهد داد. به‌گفته‌ی جان کولوریس، قائم‌مقام واحد حمل‌ونقل قمری بلو ارجین، ماه‌نشین این شرکت می‌تواند به‌جای مسافر، برای حمل ۳۰ تن بار پیکربندی شود تا زیربنا‌ی سکونتگاه‌ها و دیگر زیرساخت‌های دائمی روی ماه را شکل دهد.
ماموریت آرتمیس ۵ دومین مناقصه‌ی شرکت موشکی جف بزوس محسوب می‌شود. بلو ارجین و داینتیکس هردو در سال ۲۰۲۱ از تصمیم ناسا برای واگذاری قرارداد ۲٫۹ میلیارد دلاری آرتمیس ۳ به استارشیپ اسپیس ایکس ناامید شدند. آن‌ها به تصمیم ناسا اعتراض و استدلال کردند که این سازمان درابتدا قصد داشت دو قرارداد واگذار کند.
واگذاری قرارداد ماه‌نشین برنامه آرتمیس به اسپیس ایکس، به تلاش‌های موفقیت‌آمیز ناسا در زمینه‌ی رو آوردن به شرکت‌های خصوصی برای حمل بار و انسان به ایستگاه فضایی بین‌المللی شبیه بود. بااین‌حال مقام‌های ناسا آن زمان گفتند بودجه‌ی کافی برای ماه‌نشین دوم وجود نداشت؛ درنتیجه مجبور شدند ارزان‌ترین پیشنهاد به ارزش ۲٫۹ میلیارد دلار را که متعلق به اسپیس ایکس بود، انتخاب کنند. طرح پیشنهادی بلو ارجین برچسب قیمت ۶ میلیارد دلاری داشت و طرح ارائه‌شده از سوی داینتیکس به‌مراتب گران‌تر بود.
دیوان محاسبات آمریکا اعتراضات دو شرکت را رد کرد. بلو ارجین سپس در دادگاه فدرال از ناسا شکایت کرد و دوباره شکست خورد.
سپتامبر گذشته، ناسا پس از کسب بودجه‌ی بیشتر از کنگره اعلام کرد که مناقصه‌ای دیگر را برای ماه‌نشین دوم برگزار می‌کند. داینتیکس و بلو ارجین تصمیم گرفتند دوباره به رقابت بپردازند؛ اما شرکت‌های حاضر در رقابت این بار تا حدی تغییر کردند. نورثروپ گرومن که درابتدا بخشی از طرح پیشنهادی بلو ارجین بود، به تیم داینتیکس منتقل شد.
بلو ارجین در مقابل بوئینگ و استروباتیک، شرکت سازنده‌ی ماه‌نشین‌های رباتیک کوچک را به‌همراه هانیبی رباتیکس، شرکتی که سال گذشته تصاحب کرد، به تیم خود افزود. این شرکت همچنین طراحی بلو مون را تغییر داد و سامانه‌ی انتقال سوخت مداری را به آن اضافه کرد.
اما سفر ماه به این زودی‌ها اتفاق نخواهد افتاد. قرارداد اولیه‌ی ۲٫۹ میلیارد دلاری اسپیس ایکس با هدف ارائه‌ی ماه‌نشین برای آرتمیس ۳ واگذار شد؛ ماموریتی که فعلا برای سال ۲۰۲۵ برنامه‌ریزی شده؛ اما بعید است تا پیش از سال ۲۰۲۷ یا حتی ۲۰۲۸ شاهد پرتاب آن باشیم. چنین تاخیری بدین معنی است که ماموریت‌های آرتمیس ۴ و ۵ نیز احتمالا تا اواخر دهه ۲۰۲۰ یا اوایل دهه‌ی ۲۰۳۰ به تعویق خواهند افتاد.
پس از آرتمیس ۵، ناسا می‌تواند برای ماموریت‌های بعدی‌اش از بین طرح‌های اسپیس ایکس و بلو ارجین دست به انتخاب بزند. درنهایت، شرکت‌ها و اشخاص حقیقی خارج از ناسا نیز می‌توانند بلو مون را برای سفر به ماه بخرند.
