نمونه رژیم دیابتی برای مبتلایان به دیابت نوع 2
افراد مبتلا به دیابت نوع 2 در جذب گلوکز کافی به داخل سلول مشکل دارند. زمانی که قند نتواند به جایی که باید برسد منجر به افزایش قند در جریان خون می شود و می تواند عوارضی مانند آسیب کلیه ، عصب ، چشم و بیماری های قلبی عروقی را در پی داشته باشد.
غذاهایی با شاخص گلیسمی پایین که باعث افزایش متوسط قند خون می شود گزینه های بهتری برای مبتلایان به دیابت هستند. کنترل شاخص گلیسمی می تواند در جلوگیری از عوارض طولانی مدت دیابت نوع 2 کمک کند. پنج غذای مغذی برای افراد مبتلا به دیابت شامل دانه های چیا، ماهی سالمون، سرکه بالزامیک سفید، دارچین و عدس است.
دیابت نوع 2 چیست؟
دیابت نوع 2 با گذشت زمان و به دلیل مشکل در رساندن قند (گلوکز) کافی به سلول های بدن ایجاد می شود. (سلول ها از قند برای سوخت / انرژی استفاده می کنند.) قند (گلوکز) بهترین سوخت برای سلول های عضلانی و مغزی است، اما بدن برای انتقال آن به سلول ها به انسولین نیاز دارد. وقتی انسولین در سطح پایین قرار دارد و نتواند وارد سلول ها شود، منجر به افزایش سطح قند خون می شود.
با گذشت زمان سلول ها در برابر انسولین مقاومت می کنند اما پانکراس به ترشح انسولین بیشتری برای انتقال قند به سلول ها نیاز دارد به همین دلیل قند بیشتری در خون باقی می ماند زیرا پانکراس در نهایت قادر به ترشح انسولین کافی نیست تا قند را برای تامین انرژی به سلول ها منتقل کند.
چه مواد غذایی برای افراد مبتلا به دیابت نوع 2 توصیه می شود؟
برنامه غذایی افراد دیابتی می تواند از دستورات مختلفی پیروی کند و دارای نسبت متغیری از چربی ها، پروتئین ها و کربوهیدرات ها باشد.
بهتر است در برنامه غذایی افراد دیابتی سبزیجات، قندهای طبیعی گنجانده شود.
کربوهیدرات های مصرف شده باید گلیسمی کمی داشته و از سبزیجات تامین شود.
چربی و پروتئین های مصرف شده در درجه اول باید از منابع گیاهی تأمین شود.
شاخص گلیسمی :
کربوهیدرات ها مواد اصلی در غذایی هستند که باعث افزایش قند خون می شوند. شاخص و بار گلیسمی قند خون اصطلاحات علمی مورد استفاده برای اندازه گیری تأثیر کربوهیدرات بر قند خون است.
غذاهایی با بار گلیسمی پایین (شاخص)، قند خون را به میزان متوسط بالا می برند و بنابراین گزینه های بهتری برای افراد دیابتی هستند.
چنانچه در بخش سلامت پلاس وی یاداوری شده است مهمترین عواملی که میزان قند خون یک ماده غذایی (یا وعده غذایی) را تعیین می کند، مقدار فیبر، چربی و پروتئین موجود در آن است.
کربوهیدرات ها در رژیم غذایی دیابت نوع 2
کربوهیدرات ها را می توان به دو دسته تقسیم بندی کرد:
- کربوهیدرات های پیچیده
- کربوهیدرات های ساده
به طور کلی کربوهیدرات ها از سه بخش تشکیل می شوند که شامل فیبر، نشاسته و قند است.
در این بین فیبر و نشاسته کربوهیدرات پیچیده و قند کربوهیدرات ساده محسوب میشود.
کربوهیدارت های ساده :
همانطور که گفتیم کربوهیدرات های ساده قند هستند که مقداری از آنها به صورت طبیعی در برخی مواد غذایی وجود دارند اما اغلب کربوهیدرات های ساده به غذا اضافه می شوند.
کربوهیدرات های پیچیده:
(غذاهایی با گلیسمی پایین یا غذاهایی با کربوهیدرات کم در برنامه غذایی دیابت نوع 2 هستند) مانند:
- فیبر
- ویتامین ها
- پروتئین و چربی(هر دو به مقدار کم)
این مواد مغذی جذب گلوکز را کند کرده و سطح قند خون را با ثبات تر نگه می دارند.
مواد غذایی حاوی کربوهیدرات که باید یک فرد دیابتی نوع 2 مصرف کند:
شامل کربوهیدرات های پیچیده مثل برنج قهوه ای، گندم، کینوا، جو دوسر، میوه، سبزیجات، لوبیا و عدس است.
مواد غذایی حاوی کربوهیدرات که باید از مصرف آن اجتناب شود:
کربوهیدرات های ساده و فرآوری شده هستند مانند:
- شکر
- ماکارونی
- نان سفید آرد و کوکی ها
- شیرینی
- نوشابه های گازدار
- قندهای تصفیه شده
- غلات صبحانه
- آب میوه، آناناس
- هندوانه
- کربوهیدرات های فرآوری شده
- چربی های ترانس
- محصولات حیوانی پرچرب
- لبنیات پرچرب
- شربت ذرت حاوی فروکتوز بالا
- شیرین کننده های مصنوعی و هر نوع غذای کاملاً فرآوری شده.
سبزیجات نشاسته ای
سبزیجات نشاسته ای حاوی منابع مغذی مانند ویتامین ث هستند و کربوهیدرات بیشتری نسبت به سبزیجات سبز دارند، اما کربوهیدرات کمتری نسبت به غلات تصفیه شده دارند. می توانید آنها را در حد متوسط مصرف کنید.
- سیب زمینی ها
- کدو
- ذرت
- سایر سبزیجات
افراد مبتلا به دیابت نوع 2 باید از مقدار کربوهیدرات در وعده های غذایی خود آگاهی بیشتری داشته باشند تا سطح قند خون آنها بالا نرود، یا اگر از انسولین تزریقی استفاده می کنند، دوز مناسب آن را بزنند.
چه نوع چربی توصیه می شود؟
اگرچه چربی ها تأثیر کمی بر قند خون دارند اما به عنوان بخشی از یک وعده غذایی، در کاهش سرعت جذب کربوهیدرات مفید هستند. چربی ها بر روی سلامتی تاثیر می گذارند اما ارتباطی با قند خون ندارند، به طور مثال:
چربی گوشت حیوانات خطر بیماری های قلبی عروقی را افزایش می دهند. با این حال به نظر می رسد لبنیات به ویژه لبنیات تخمیری مانند ماست این خطر را کاهش می دهد. همچنین با مصرف چربی های گیاهی مانند روغن زیتون ، آجیل ،دانه ها و آووکادو خطر ابتلا به بیماری های قلبی عروقی کاهش می یابد.
علاوه بر این چربی ها در ایجاد احساس سیری کمک می کنند و در کنترل ولع پرخوری و کربوهیدرات نقش دارند.
چه نوع پروتئینی توصیه می شود؟
پروتئین انرژی پایداری را تامین می کند که تأثیر نسبتاً کمی بر قند خون دارد. پروتئین به ویژه پروتئین گیاهی، باید بخشی از یک وعده غذایی یا میان وعده باشد. پروتئین نه تنها قند خون را ثابت نگه می دارد بلکه به ولع مصرف قند و احساس سیری بعد از خوردن غذا (سیری) نیز کمک می کند.
پروتئین می تواند از منبع حیوانی یا گیاهی باشد. با این حال، منابع حیوانی نیز اغلب منبع چربی های اشباع ناسالم هستند.
گزینه های خوب پروتئین عبارتند از:
- لوبیا
- حبوبات
- تخم مرغ
- ماهی و غذای دریایی
- محصولات لبنی ارگانیک
- نخود فرنگی
- سویا
- گوشت های بدون چربی مانند مرغ و بوقلمون
به توازن عناصر درشت مغذی ها(چربی، پروتئین و کربوهیدرات) در وعده غذایی توجه کنید تا سطح قند خون پایدار داشته باشید. چربی، پروتئین و فیبر، به طور خاص جذب کربوهیدرات ها را کاهش می دهند، بنابراین برای ترشح انسولین، حمل و نقل مداوم گلوکز به خارج از خون و به بافت های هدف را فراهم می کنند.