امروزه این گونه نیست و دختران و پسران راضی به یک مراسم ساده نیستند و همه دنبال لاکچری بازی و یک جشن عروسی باشکوه هستند.
ترس از ازدواج به دلیل هزینه های عروسی های لوکس
رسم و رسومات جشن عروسی در قدیم به گونه ای بود که عروسی با توافق هر دو طرف در حیاط بزرگ خانه برگزار میشد. حیاط را میزصندلی میچیدند و چراغانی میکردند و با صرف یک نوع غذا و میوه و شیرینی مراسم به خیر و شادی به پایان میرسید. و صفا و صمیمیت در آن مجالس بیشتر بود. اما امروزه این گونه نیست و دختران و پسران راضی به یک مراسم ساده نیستند و همه دنبال لاکچری بازی و یک جشن عروسی باشکوه هستند.
عروسی در عمارتی شاهانه برپاست که پر شده از دسته گل های طبیعی و لوستر های چشم نواز با بهترین گروه موسیقی شهر. هنوز پایت به در ورودی عمارت که با گل های لیلیوم تزیین شده نرسیده که چند نفر برای دادن آبمیوه طبیعی مقابلت خم می شوند. عروس و داماد هم گران ترین لباس های شهر را پوشیده اند تا ساعتی چشمان میهمان ها را خیره کنند. میهمان ها هم برخی خیره و بعضی متعجب به اطراف نگاه می کنند و عموماً در حال ارزیابی خرجی هستند که روی دست داماد گذاشته شده است.
برای کرایه این عمارت کافیست در فضای مجازی واژه عروسی لوکس را جست و جو کنید تا لیستی از تالارهای اشرافی و کاخ های کوچک برایتان ردیف شود. علی؛ تازه داماد 24ساله ای که نمایندگی فروش ماشین های وطنی را دارد، می گوید تأمین دخل و خرج این عروسی به اندازه خرید چند جهیزیه برایش خرج برداشته است:«همسرم و خانواده اش می خواستند مراسم مان چشمگیر باشد. هرچه اصرار کردم مراسم معقول تری بگیریم قبول نکردند. گفتند یک دختر داریم و هزار آرزو. نصف هزینه مراسم را داشتم و باقی را ناچار شدم قرض کنم.»
مانور تجمل در جشن های عروسی
همه عروس و دامادهایی که به سمت مراسم لوکس می روند جیب پر پولی ندارند. خیلی از آنها می خواهند برای یک شب هم که شده دهان میهمان ها را از جلال و شکوه باز و خاطره آن شب را در ذهن میهمان ها ماندگار کنند. حالا مهم نیست این صفرها از کجا تأمین می شود. خیلی از دامادها برای هزینه شب عروسی چک 100 میلیون تومانی می کشند و تا سال های بعد در حال پاس کردن قرض های ریز و درشت شان هستند. البته لوکس بودن یا نبودن به انتخاب خودشان است اما این هزینه ها می تواند پس انداز شود برای خرج های مهم تر زندگی. کمکی شود برای کرایه یک خانه و پس اندازی برای روزهای سخت زندگی.
بر اساس آمارهای ثبت احوال 5میلیون و 570 هزار مرد در سنین 20تا 34 سالگی و 5 میلیون و 670 هزار زن در سنین 15تا 29 سالگی مجرد هستند. مردان و زنانی که به سن ازدواج رسیده اند اما هنوز تصمیمی برای شروع زندگی مشترک ندارند.
یکی از دلایلی که باعث تعلل این چند میلیون نفر برای شروع زندگی شده شاید همین هزینه های بالای ازدواج و چشم و همچشمی به وجود آمده در جامعه باشد. مراسمی که خرجش برای بعضی ها به اندازه دست و پا کردن یک شغل آبرومند تمام می شود. چنانکه امروز طبق آمارها با 10 میلیون تومان در مشاغل آنلاین و 100 میلیون در سایر مشاغل می توان کارآفرینی کرد.
رویا سه سال است با فرزاد نامزد کرده و هنوز زندگی شان را شروع نکرده اند. روز خواستگاری آنقدر مهرِشان به دل همدیگر افتاده که می خواستند زودتر با هم ازدواج کنند اما بعد از آن هر روزشان شده جنگ و دعوا بر سرِ خرج های شب عروسی. رویا می خواهد شب عروسی حداقل 100 میلیون تومان هزینه کند اما خانواده داماد زیر بار نمی روند. خانواده رویا فشار می آورند، تا داماد به این هزینه ها راضی نشود از عروسی خبری نیست. رویا می گوید:«فرزاد مشکلی ندارد، حتی ماشینش را فروخته تا بتوانیم در الهیه باغی برای عروسی اجاره کنیم. خانواده داماد زیر بار خرج آرایشگاه و هزینه عکس و فیلمبرداری نمی روند که 20 میلیون هم نمی شود!»
«ودینگ پلنرها» چه می کنند؟
اگر 15-10 سالی از تاریخ عقدتان می گذرد احتمالاً با «ودینگ پلنر»های امروزی آشنا نیستید. آنها کسانی هستند که صفر تا صد برگزاری مراسم را برعهده می گیرند و شما را از بسیاری چیزها محروم می کنند. از جمله اینکه لذت انتخاب گل برای میز میهمانان را خودتان بچشید یا ساعت ها موسیقی گوش کنید تا به نوایی برسید که خوش دارید روز عروسی تان پخش شود. ودینگ پلنرها یا برنامه ریزهای عروسی همه کارها را به عهده می گیرند و جشن را با شکل و شمایلی کلیشه ای تحویل تان می دهند. از ما می شنوید خودتان دنبال جزئیات بروید و اجازه ندهید بهترین روز زندگی تان با سلیقه دیگران طراحی شود.
مسئولان و مدیران تالار و تشریفات عروسی در تهران و شهر های بزرگ از برگزاری مراسم عروسی گرانقیمت با هزینه های 100 میلیون تا چند صد میلیون خبر می دهند. تعداد زیادی از این تالار ها صفحات مجازی زیادی برای جذب مشتری هم راه اندازی کرده اند که طرفداران پر و پا قرصی دارند. تعداد فالوورهایشان از 200 هزار نفر شروع می شود و حتی به یک میلیون می رسد. آقای «جلالی» صاحب یکی از بزرگ ترین تشریفات لوکس تهران می گوید اجاره باغ تالار از 4 تا 120 میلیون تومان متغیر است:«قیمت ها متفاوت است. باغ از تالار گران تر است. خیلی ها عروسی شان را در عمارت می گیرند. برای کرایه یک عمارت حداقل باید در جیب تان 100 میلیون تومان پول داشته باشید.»
مدیران تالار ها می گویند تاریخ عروسی قیمت جشن را بالاتر می برد. آنقدر بالا که شاید برای برگزاری جشن عروسی در تابستان مجبور شوید 50درصد بیشتر خرج کنید:«قیمت تالار در پاییز، زمستان، بهار و تابستان فرق می کند. در فروردین قیمت ها به خاطر کمتر بودن مراسم پایین تر است ولی تابستان قیمت ها خیلی بیشتر است. کسی می تواند در عمارت ها عروسی بگیرد که پول بیشتری خرج کند.»
مدیران تالار ها به غیر از اینکه تصاویر و ویدئو های لوکس تالار ها را در فضای مجازی منتشر می کنند، از آنها دعوت می کنند یک شب میهمان جشن عروسی خانواده دیگری شوند:«آنقدر خدمات و کیفیت و تالار هایمان مجلل است که از آنها دعوت می کنیم تا میهمان مجالس ما شوند.»
این هزینه ها البته فقط شامل کرایه یک عمارت و تالار نمی شود. مراسم عروسی خرج های ریز و درشت دیگری هم دارد. قیمت خواننده پاپ میهمان حدود 3 تا 4 میلیون تومان، کرایه ماشین آخرین سیستم 1 تا 2 میلیون تومان، چیدمان سفره عقد 2 تا 3 میلیون تومان، لباس عروس همراه با کارت دعوت و آرایشگاه 15 تا 20 میلیون تومان است. کیک عروسی، نورپردازی، مجری برنامه، آبمیوه طبیعی و توزیع گل سرخ را هم به این هزینه اضافه کنید. البته قیمت ها متغیر است و امکان نرخ های بالاتر از این هم وجود دارد. ودینگ پلنرهایی هم هستند که به شما پیشنهاد می کنند برای هر میهمان 170 تا 200 هزارتومان به آنها بپردازید و دیگر نگران هیچ چیز نباشید البته بجز حساب بانکی تان.
مانور تجمل در جشن های عروسی
هزینه عروسی با پذیرایی متوسط از 3 تا 35 میلیون تومان
در این میان رئیس اتحادیه تالارهای پذیرایی تهران معتقد است هزینه عروسی با پذیرایی متوسط 3 تا 35میلیون تومان است و مردم نباید سراغ واحدهای غیرمجاز و بدون پروانه بروند.
یک هفته گذشته بود که «خسرو ابراهیمی نیا» با اشاره به اینکه کمتر از 1000 تالار مجاز در کشور برای پذیرایی و تجهیز مجالس وجود دارد، گفته بود برخی تالارهای غیر مجاز عمدتاً خارج از شهرها قرار دارند و آمار رسمی از آنها در دسترس نیست. او با اشاره به اینکه اگر تبلیغات پیامکی یا اینترنتی در قالب سایت ها و شبکه های اجتماعی توسط این تالارها خارج از عرف و شرع نباشد، مشکلی ندارد و اگر خواسته مشتری، سفارشی خاص برای غذا، گل آرایی و... باشد طبیعتاً قیمت عروسی متفاوت است که می توان به درخواست برخی مشتریان برای کباب بره و دیگر غذاها اشاره کرد.
سهم آرایشگاه ها از هزینه های ازدواج
آرایشگاه ها هم در این میان سهم قابل توجهی در خالی کردن جیب داماد ها دارند. مسئول آرایشگاهی که در زعفرانیه برای خودش طرفداران پر و پا قرصی دست و پا کرده است، می گوید از پشت تلفن نمی تواند به مشتری ها قیمتی اعلام کند. باید عروس یک روز حضوری به آنجا بیاید تا برای سر و سامان دادن به چهره اش نرخی تعیین شود. قیمت آرایشگاه های معروف و لوکس از 3 میلیون تومان شروع می شود و به 7 میلیون تومان می رسد. «هر کسی نمی تواند به دست آرایشگر های معروف آرایش شود، باید حتماً چهره ای جذاب داشته باشد.» این را صاحب آرایشگاه حوالی زعفرانیه می گوید:«بهترین آرایشگر ما وقتش را روی چهره های جذاب می گذارد. اگر ببیند کسی چهره اش معمولی است شاید او را نپذیرد.»
تعدادی از بازیگران زن سینما هم برای تبلیغات سالن های آرایشی پیشقدم شده اند و در صفحات مجازی خود برای آنها تبلیغ می کنند. «مریم» می گوید اینجا پاتوق بازیگرمحبوبش است و چون او در اینستاگرام این آرایشگاه را تبلیغ می کند به همین خاطر به اینجا آمده است:«خانواده شوهرم درآمد متوسطی دارند. شرط اصلی ام برای ازدواج یک مراسم باشکوه و آبرومند بود و آنها هم قبول کردند.»
از تمام این خرج ها که بگذریم نوبت به ماشین عروس می رسد، از کرایه ماشین عروس بگیر تا تزیینات و گل آرایی ماشین. در قدیم عروس داماد ها با اسب و شتر و درشکه به محل عروسی میرفتند. چندین سال که گذشت اگر کسی در فامیل ماشین داشت، آن را به صورت رایگان و افتخاری به تمام فامیل قرض میداد. و از اینکه توانسته بود کمک کوچکی در حق عروس داماد کند بسیار خوشحال میشد. اما امروزه دل جوانها به ماشین های ساده راضی نمی شود. حتی خیلی ها هستند که حاضر نیستند از ماشین زیر پای خودشان به عنوان ماشین عروس استفاده کنند. انگار مد شده است که برای یک شب و برای برگزاری یک جشن عروسی لاکچری از یک نمایشگاه ماشین لاکچری یک ماشین عروس لاکچری را با قیمتهای بالا اجاره می کنند. این نمایشگاه های خودروهای لاکچری ماشین را فقط برای چند ساعت و با قیمت 2 ملیون به بالا اجاره می دهند و این اصلا مقرون به صرفه نیست. از هزینه کرایه ماشین لاکچری که بگذریم، به تزیینات و گل آرایی لاکچری ماشین عروس می رسیم. گل آرایی ماشین هم جز مواردی است که هیچ عروس و دامادی از خیر آن نمی گذرند.
مانور تجمل در جشن های عروسی
هر چه گل آرایی و زیبایی گلها بیشتر شود قیمتها هم اضافه تر می شوند. البته گل فروشی هم بسته به موقعیت مکانی که در کدام نقطه شهر باشد، و مهارت گل فروش و نوع و جنس گلهایی که استفاده می کند تفاوت دارند. در واقع گل آرایی ماشین عروس لاکچری جز مواردی است که تا زمانی که تمام تزیینات تمام نشود نمی توان قیمت نهایی را اعلام کرد. علاوه بر گل آرایی ماشین لاکچری هزینه دسته گل عروس لاکچری هم به هزینه های یک جشن عروسی لاکچری اضافه می شود. دسته گل هم بستگی به نوع گل و میزان گل مصرفی قیمتهای متفاوتی دارند.
ترس از ازدواج حاصل عروسی های لوکس است
در این میان کارشناسان اجتماعی معتقدند ترس از ازدواج یکی از نتایج ازدواج های لوکس و پرهزینه است. به طوری که دکتر امان الله قرایی مقدم-جامعه شناس- با اشاره به افزایش فخرفروشی در جامعه می گوید:فخرفروشی بواسطه اموال و دارایی در جامعه افزایش یافته است. به طوری که عروسی می گیرند و با النگو و ماشین به دیگران فخر می فروشند. این اتفاق زمانی می افتد که در جامعه مادی گرایی و ظاهر مبنا قرار می گیرد.
قرایی مقدم با اشاره به اینکه «شیء سروری» به معنی این است که افراد شخصیت شان را از اشیا می گیرند، بیان می کند:هرچه معنویات و اصالت افراد کمتر باشد بیشتر به سمت مراسم لوکس متمایل می شوند. این اتفاق به خانواده و جامعه صدمه می زند. افراد را از ازدواج می ترسانند و باعث کاهش نرخ ازدواج می شوند. بی بند وباری جنسی، تجردگرایی، ضعف در بنیان خانواده و صدمات اقتصادی، فرهنگی و روحی و روانی از دیگر نتایج مادی گرایی است.
قرایی مقدم می گوید:زمانی که مردم به سمت عروسی های لوکس می روند یعنی جامعه از معنوی گرایی به سمت مادی گرایی حرکت کرده است. در این زمان وقتی فرد برای خواستگاری می رود ملاکش مادیات است نه معنویات.
این جامعه شناس با اشاره به اینکه مادیات و احساسات در جامعه نسبت به معنویات و عقلانیت برتر شده است، بیان می کند:در این شرایط طبیعی است که روابط افراد حالت صوری و ظاهری پیدا می کند و توجهی به اصالت یا باطن افراد نمی شود.
قرایی مقدم می گوید:در شهرهای بزرگ هویت افراد مشخص نیست و مردم هویت شان را از اشیا می گیرند. در صورتی که ممکن است این افراد هیچ هویتی نداشته باشند. جشن طلاق و جشن های ازدواج لوکس از نتایج مادی گرایی در جامعه است. به همین دلیل عده ای با خرید کالای قسطی یا برای تأمین هزینه های عروسی لوکس تمام عمر خود را می فروشند. بنابراین برخی ممکن است توان برگزاری جشن های لوکس را نداشته باشند اما حاضرند زیر بار قرض بروند و برای خود آبرو و جلال بخرند.
مانور تجمل در جشن های عروسی
این جامعه شناس طلاق را یکی از نتایج مادی شدن طلاق می داند و می گوید:بر اساس تحقیقاتی که به تازگی در زمینه طلاق انجام دادیم یکی از نتایج گرایش مادی جامعه افزایش طلاق است. این اتفاق شامل پسران و دختران می شود. ترس از ازدواج یکی دیگر از نتایج این موضوع است. زمانی که یک زوج با قسط های ریز و درشت روبه رو می شود دچار درگیری و تعارض خواهد شد.
نقش فرهنگ سازی در کاهش عروسی های لوکس
این جامعه شناس:با اشاره به اینکه برای ترویج ازدواج ساده در جامعه باید فرهنگ سازی لازم انجام شود، می گوید:زمانی که چهره های مشهور ازدواج های پرهزینه و لوکس برگزار و تصاویر شان را در فضای مجازی منتشر می کنند ما نمی توانیم توقعی از مردم داشته باشیم.
او بیان می کند:بازیگران سینما و چهره های مشهور تأثیر قابل توجهی در فرهنگ سازی دارند. زمانی که آنها به سمت تجملگرایی و زندگی لوکس می روند طبیعی است که قشر جوان آنها را به عنوان الگو انتخاب می کنند. ما در جامعه دچار رفتار های دوگانه هستیم. وقتی این چهره ها یا سلبریتی ها در تلویزیون ظاهر می شوند از قناعت و زندگی ساده حرف می زنند اما در زندگی واقعی شان به گونه دیگری رفتار می کنند.
بلالی معتقد است مردم باید برای ازدواج های ساده ارزش قائل شوند. او می گوید:این طور نشود که هر تصویری در مورد ازدواج ساده از صدا و سیما پخش می شود فقط منحصر به خانواده های فقیر باشد.
تجملگرایی را نه تنها در ازدواج بلکه در همه چیز حذف یا کمرنگ کنیم. باید جلوی واردات کالاهای لوکس را در بازار هم بگیریم. قبل از عرضه محصولات که تقاضا ایجاد نمی شود. وقتی جامعه پر از کالای لوکس می شود مردم به سمت مصرف می روند. این جامعه شناس با اشاره به اینکه سازمان های مسئول در زمینه فرهنگ سازی تا به حال ضعیف عمل کرده اند، می گوید:چرا باید عروس را در آرایشگاه لوکس ببریم که بعد از آرایش مادرش هم او را نشناسد؟ در این شرایط طبیعی است که جوان ها از ازدواج فراری باشند، چون وقتی بررسی می کنند می فهمند از عهده این مخارج برنمی آیند.
او می گوید:غذای سلف سرویس چه جایگاهی در فرهنگ ما دارد؟ چرا باید حلقه ای برای عروس بخریم که 100نگین روی آن نصب شده وقتی بر اساس تاریخچه حلقه می تواند یک رینگ ساده باشد. چرا خانواده برای مراسم شان باید 800 نفر را دعوت کنند تا همه فامیل شاهد عروسی شان باشند؟ همه این سؤالات نیاز به تحقیق و بررسی دارد. او رسانه ملی را در این معضل مقصر می داند و می گوید:رسانه ملی به عنوان سازمانی که نقش بسزایی در فرهنگ سازی دارد در این زمینه بسیار ضعیف عمل کرده است. چرا عروسی های لوکس را در رسانه ملی مان پخش می کنیم؟ یعنی ما علاوه بر اینکه فرهنگ سازی نمی کنیم در راستای اقدامات منفی هم گام برمی داریم.
مسئولیت ترویج ازدواج آسان با چه سازمانی است؟
با اینکه موضوع ترویج فرهنگ ازدواج آسان می تواند در افزایش ازدواج بسیار مؤثر باشد اما معلوم نیست مسئولیت این فرهنگ سازی را چه سازمانی به عهده دارد. سازمان های مختلف دولتی اعلام می کنند تنها در راستای افزایش ازدواج و کاهش طلاق اقداماتی را در قالب مشاوره و برگزاری کارگاه های آموزشی انجام داده اند. در طول سال های اخیر نهادهای مختلف اجرایی اقداماتی در قالب پرداخت وام و جهیزیه به جوانان ارائه کرده اند اما در این میان جای خالی سازمانی که فرهنگ ازدواج آسان را در میان جوانان تبلیغ کند خالی به نظر می رسد.