کنکور سراسری ۱۴۰۲ با آزمونهای سالهای پیش تفاوت داشت. امسال اولین باری بود که کنکور در زمستان برگزار شد و اولین باری بود که اینترنت همراه برای جلوگیری از تقلب در این آزمون قطع شد. محدودیتی که محمدعلی زلفیگل آن را برای حکمفرمایی عدالت آموزشی و پیشگیری از تخلفات احتمالی لازم میدانست.
اساسا ایده قطع شدن اینترنت در زمان برگزاری کنکور از سوی وزارت علوم مطرح شد و معاون امور آزمونهای سازمان سنجش آن را اعلام کرد. آن زمان خواسته وزارت علوم قطعی کامل و سراسری اینترنت بود و وزیر علوم هم ۱۵ دی ماه گفته بود که مردم قطع اینترنت را میپذیرند.
زلفی گل، در زمان بازدید از حوزه آزمون در دانشگاه علامهطباطبایی در جمع خبرنگاران گفته بود: «به دلیل آسودگی خاطر داوطلبان و اینکه بدانند مبحث عدالت آموزشی در کانون توجه قرار دارد اینترنت را در زمان برگزاری کنکور قطع کردیم. پیشگیری از هر تخلفی شرط عقل است و به خاطر آرامش داوطلبان کنکور از شورای امنیت کشور خواستیم که اجازه دهند اینترنت محل برگزاری آزمون سراسری ورود به دانشگاهها و نقاط اطراف حوزههای برگزاری آزمون قطع شود تا تخلفی صورت نگیرد.»
این اظهارنظر نشان میدهد که مصوبه شورای امنیت کشور به درخواست وزارت علوم تصویب شده است و معلوم نیست چرا وزیر علوم میخواهد نقش خود را انکار کند. در شرایطی که در کنکور ۱۴۰۱ آنچنان تقلب گسترده شد که نتایج را تغییر داد، به نظر میرسید یکی از مهمترین راهحلهای پیش روی این وزارتخانه قطع اینترنت است. همانطور که پیش از برگزاری کنکور رئیس سازمان سنجش اینترنت را آخرین حلقه امنیت کنکور دانست.
اما صبح کنکور در حالی که داوطلبان علوم تجربی در حال پاسخ دادن به سوالات بودند، در شبکههای اجتماعی صفحاتی از سوالات کنکور منتشر شد. البته رئیس سازمان سنجش اعلام کرد ادعای فروش سوالات صحت ندارد و متخلفان کنکور هیچ توفیقی پیدا نکردهاند تا به اهداف خود برسند. او تایید کرد که یک نفر اقدام به عکسبرداری از سه صفحه دفترچههای خود و انتقال آن به خارج از محل برگزاری آزمون و ارسال برای پشتیبان خود کرد که این فرد دستگیر شد: «با توجه به زمان کوتاه این اقدام و جمعآوری پاسخنامهها و همچنین مراقبتهای انجام شده با دستگاههای آشکارساز هیچ خدشه و مشکلی در این زمینه به وجود نیامد.»
با این حال همین موضوع باعث انتقادات بسیاری شد و نشان داد که حتی قطعی اینترنت هم ضامن جلوگیری از لو رفتن سوالات نیست.
قطع شدن اینترنت همراه در زمان کنکور اگرچه قرار بود فقط در محدودههای برگزاری آزمون و با اطلاع قبلی انجام شود اما تجربه کاربران نشان داد که اینترنت فقط در محدوده برگزاری آزمون قطع نشده و بعضی از کسانی که پیامکی برای قطعی اینترنت دریافت نکردند هم در روزهای پنجشنبه و جمعه ساعاتی را با قطعی اینترنت سپری کردند و فعالیتهای روزمرهشان مختل شد.
امروز وزیر ارتباطات درباره محدوده قطع شدن اینترنت در زمان کنکور توضیح داد: «تلاش شد فقط در حوزه برگزاری کنکور اینترنت قطع شود اما همانگونه که میدانید سیگنالهای بیسیم محدوده را پوشش میدهد و طبیعی است که فقط در همان نقطه نیست.»
وزیر ارتباطات همچنین به این نتیجه رسید دیگر اجازه قطعی اینترنت به دلیل کنکور سراسری را ندهد و اعلام کرد این آخرین باری بود که این اتفاق افتاد. اما در عین حال او بارها هم اعلام کرده که در مواردی که نهادهای امنیتی تعیین میکنند، تصمیمگیر نیست. در نتیجه تضمینی نیست که وزارت ارتباطات در آزمون تیر ماه بتواند جلوی درخواست قطعی اینترنت بایستد.
همانطور که تضمینی نیست که برگزاری سلامت کنکور به عدالت آموزشی کمک کند. بیعدالتی در کنکور درواقع خیلی پیش از این آزمون و زمانی آغاز شده که آموزشهای دانشآموزان در مدارس دولتی و غیردولتی فاصله زیادی گرفت و شانس پایین دانشآموزان مدارس دولتی در کنکور سراسری خبرساز شد.