غیرطبیعی بودن ترس کودکان در سنین مختلف
همه کودکان در سنین مختلف در زندگی شان دچار ترس و وحشت می شوند که یک بخش طبیعی از رشد آنها محسوب می شود. این ترس ها هنگامی که دائمی و به مدت طولانی در کودک باقی بمانند یا ذهن کودک را به طور کامل اشغال کنند غیرطبیعی هستند این ترس ها در کودکان اثرات مخربی دارد و بر تمام فعالیت های عادی آنها تأثیر می گذارد و اگر کودک نتواند از آن خلاص شود به بیماری تشویش یا ترس بی مورد و بی اساس مبتلا می شود. این بخش از پلاس وی به انواع ترس، اثرات ترس های غیر طبیعی و راهکار مقابله با این نوع ترس ها در کودکان اختصاص یافته است.
انواع ترس در کودکان در سنین مختلف
انواع ترس در سنین مختلف چگونه است:
ترس نوزادان
نوزادان به نوعی ترس های اولیه مانند ترسیدن از صدای بلند و از دست دادن تعادل یا سطح اتکاء دچار می شوند و با جیغ و گریه و جمع کردن دست و پا ترس خود را نشان می دهند. این ترسها، به مرور زمان برطرف می شود.
ترس های معمول کودکان
کودکان، در سنین 6 تا 8 ماهگی، از افراد نا آشنا می ترسند و این ترس تا 18 ماهگی نیز ادامه دارد اما با افزایش سن کودک، نوع ترس ها نیز تغییر می کند. بین 2 تا 5 سالگی در کودکان ترس هایی مانند ترس از تاریکی و تنهایی و ترس از حیوانات، بروز می یابد. باآغاز دوره دبستان در برخی از دانش آموزان ترس از مدرسه دیده می شود.
ترس نوجوانان
بر اثر تغییرات جسمی و عاطفی در دوران بلوغ ترسهایی مانند ترس از اشباح و چیزهای غیر واقعی و اتفاقات غیر منتظره مثل وقوع سیل و زلزله و غیره در نوجوانان ایجاد می شود.
اثرات ترس های غیر طبیعی در کودکان
- ترس دائم و ثابت به هر دلیل بر جسم و روان کودک اثر بسیار نامطلوبی به جا می گذارد و سبب محروم نمودن کودک از زندگی طبیعی و شاد می شود و در جسم و روان کودک اختلال ایجاد می کند.
- ترس، فعالیت های هوشی را مختل و گاه متوقف می کند و مانع بروز توانایی های ذهنی کودکان می شود. ترس از نظر هوش تاثیرات منفی برای کودکان دارد بی آن که کودک از نظر هوشی مشکل داشته باشد، دقت و تمرکز کمتری در یادگیری مطالب دارد و دچار فراموشی و حواس پرتی می شود.
- ترس گاهی سبب افسردگی، خجالت و گوشه گیری می شود و کودکان را از فعالیت، شادی و تحرک لازم بازمی دارد.
- نامطلوب ترین اثر ترس این است که شخصیت کودک را نابود می کند و اطفال در مقابل ترس های شدید، واکنش های متفاوتی مانند کمرویی و افسردگی و پر خاشگری از خود نشان می دهند.
- کودک ترسو به دلیل نداشتن اتکای در هیچ کاری داوطلب نمی شود و با رغبت کامل کارهای خود را انجام نمی دهد زیرا او نیروی زیادی را صرف مقابله با ترس می کند و برخی مواقع بی تفاوت و تنبل و ضعیف و بی اراده می شود.
- بر اثر ترس دروغگویی نیز در کودک پدید می آید.
- بیشترین صدمه را ترس به اعصاب کودک می زند به طوریکه مغز به خوبی فرمان نمی دهد، بنابراین کودکان بر اثر ترس های شدید دچار لکنت زبان یاشب ادراری می شوند.
راه های درمان ترس کودکان
والدین باید به کودک خود کمک کنند تا با تقویت حس اعتماد به نفس و کسب مهارت های لازم با ترس های خود مقابله کنند و آنطور که در این بخش نکات تربیت کودک در پلاس وی گفته شده است هیچ وقت با کوچک و ناچیز کردن آن مورد، سعی نکنید کودک تان را وادار به مقابله با آن کنید. گفتن «مسخره بازی در نیار! هیچ دیوی تو کمد تو قایم نشده!» ممکن است باعث شود فرزندتان بتواند بخوابد، اما ترس او از بین نخواهد رفت.
غیر طبیعی بودن ترس کودکان
راه برطرف نمودن ترس ها مقابله با آنهاست پس هیچگاه اسباب ترس را برای فرزندان تان فراهم نکنید و اگر فرزندتان از سگ ها می ترسند سعی نکنید او دیگر با سگ روبرو نشود زیرا این کار سبب می شود فرزندتان سگ ها را موجوداتی ترسناک و وحشت آور بداند. در مقابله با ترس کودکتان با او با مراقبت و توجه رفتار کنید تا بتواند با موقعیت ترس آور روبه رو شود تا در آینده بهتر با موقعیت های زندگی اش کنار بیاید.
به ترس های او نخندید
مسائلی که فرزندتان را می ترساند برای او کاملا جدی و واقعی هستند در صورتی که شاید برای شما بی ارزش و خنده دار باشد و ممکن است باعث اضطراب و ترس او شود. پس هیچگاه در مواجهه با این ترس ها او را تحقیر نکنید یا به او نخندید و به او دلداری دهید تا او بتواند بر ترس خود غلبه کند.
بهترین روش های درمان ترس کودکان
ترس های کودکان چگونه درمان می شود:
حل مشکل با کمک یکدیگر
یکی دیگر از روش های لبه بر ترس، کمک گرفتن از گارد محافظ (همچون یک عروسک)، تفنگ آبپاش یا گفتن جمله و... است که سبب دور شدن هیولای ذهن کودک می شود.
توضیح مسایل
توضیحات منطقی و تشریحی در مورد ترس کودک با او، می توانند سبب غلبه بر ترس شود زیرا شنیدن توضیحات برای برخی از کودکان حس امنیت و خاطرجمعی دارد.
اگر تجربیات قدیم کودک مثلا واکسن زدن هفته قبل باعث ترس او شده خیلی آرام و منطقی برای او توضیح دهید که واکسن یا آمپول ابتدا کمی درد و سوزش دارد اما خیلی زود از بین می رود و شما می توانید پس از آن با هم بیرون بروید و خوش بگذرانید.
شما می توانید برای کودک خود داستانی از کودکی تعریف کنید که ترس مشابه داشته است و توانسته بی مشکل از آن عبور کند. صحبت کردن درمورد آن ترس بسیار کمک کننده است، کلمات گاهی قادرند احساسات منفی را از چیزی بیرون بکشند. اگر درمورد ترس ها صحبت کنید، قدرت آنها کمتر خواهد شد.
چگونه با ترس کودکان مقابله کنیم؟
راههای مقابله با ترس کودکان:
تمرین در طول بازی
برای غلبه بر ترس کودک از دکتر با او در نقش دکتر با استفاده از وسایل پزشکی اسباب بازی، بازی کنید تا بر ترسهایش غلبه کند. اگر کودک شما از روبه رو شدن با غریبه ها می ترسد، با عروسک ها یا حیوان های اسباب بازی برخوردهای مشابهی را برایش تداعی کنید تا بر این ترس غلبه کند.
محبت کردن
زمانی که شما مجبور به ترک او هستید و نمی توانید در کنارش باشید با استفاده از وسایل آرام کننده مانند بالش کهنه یا عروسک که به کودک احساس نزدیکی و اطمینان می بخشند کمک کنید تا بر ترس خود غلبه کنند. نگران نباشید او از 4 سالگی به بعد این وسایل را کنار می گذارد و روش های دیگری برای کم کردن ترس خود بکار می برد.
ترس های خود را جلوی او بروز ندهید
سعی کنید ترس های خود را از بین ببرید یا دست کم جلوی کودک آنها را بروز ندهید زیرا سبب می شود که کودک هم از آنها بترسد.