چگونه ترس و استرس ناشی از امتحان را درمان کنیم

اضطراب و ترس ناشی از امتحان

بدون تردید ترس از امتحان بین دانش آموزان و دانشجویان تقریبا همه گیر و رایج است. می توان گفت مهمترین علت این موضوع، نتیجه ای است که از امتحان بدست می آید. نتیجه ای که مدرک قبولی یا مردودی محسوب گردیده و باعث ارتقاء، تهدید، تشویق و یا تنبیه می گردد. گاهی اوقات این نتیجه می تواند سرنوشت را نیز رقم زند. به همین علت هر چه نتیجه، حساسیت و اهمیت بیشتری داشته باشد، به همان نسبت می تواند موجب اضطراب و ترس از امتحان گردد. البته مشاوره تحصیلی یکی از مسائل مهم در مسیر پیشرفت تحصیلی و رشد فکریست و نیاز به یک مشاور تحصیلی در افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد و بعضی افراد احتیاج بیشتری به مشاوره و راهنمایی دارند اما برخی کمتر؛ اما نمیتوان به کل منکر نیاز به مشاور شد.

برخی از عوامل ایجاد اضطراب و ترس از امتحان عبارتند از:

1. ترس از فراموش کردن مطالب خوانده شده؛
2. سختگیری مدرسین در طی سال تحصیلی؛
3. انتظار بیش از حد والدین؛
4. عدم وجود خود باوری در فرد؛
5. نامشخص بودن سوالات.

یکی از مقاطع تحصیلی که دانش آموزان بیشترین فشار و اضطراب را متحمل می شوند، هنگام انتخاب رشته و آزمون کنکور برای ورود به دانشگاه است. مسئله ای که دانش آموزان باید در نظر داشته باشند، این است که موضوع اصلی انتخاب رشته، خود فرد داوطلب کنکور و علاقه او می باشد. بنابراین توصیه می شود بدون استرس و ترس، با مراجعه به یک مرکز مشاوره معتبر و مشاوره انتخاب رشته خوب، آینده شغلی و مسیر زندگی خود را آگاهانه و با فکر قبلی انتخاب نمایند.

راهکارهای کاهش اضطراب امتحان

1. به فرزندمان یادآوری کنیم همواره به خدا توکل کرده و هر کاری را با نام او شروع کند. زیرا یاد خدا آرامش دهند ه دل های مضطرب است.
2. بر توانایی های فرزندمان تاکید کنیم تا اعتماد به نفس او تقویت شود.
3. انتظارات خود را با توانایی های فرزندمان هماهنگ کنیم و از او توقع بیش از حد نداشته باشیم.
4.  تلاش های فرزندمان برای کسب موفقیت های هر چند کوچک را قدر بدانیم و او را تشویق کنیم.
5. عملکرد فرزندمان را با خودش مقایسه کنیم. در صورت پیشرفت او را تشویق کنیم و در غیر اینصورت در صدد علت یابی و رفع آن باشیم.
6. امتحان جزیی از فرآیند آموزش است. آنرا عملکرد طبیعی و معمولی آموزش بدانیم و از حساسیت بی مورد نسبت به آن بپرهیزیم.
7. شرایط فیزیکی و عاطفی مناسبی را در ایام امتحانات برای فرزندمان فراهم کنیم.
8. از ابتدای سال تحصیلی فرزندمان را با نحوه برنامه ریزی درسی، روش صحیح مطالعه و مرور درس ها آشنا نماییم تا هنگام امتحان از انباشته شدن مطالب درسی و اضطراب امتحان بکاهیم.
9. به فرزندمان اطمینان خاطر دهیم که در کنار او خواهیم بود و اگر مشکلی داشت، او را یاری خواهیم کرد. از به کار بردن عباراتی مانند:«به من ربطی ندارد، مشکل خودت است، از نوع درس خواندن تو خسته شدم و...» خودداری کنیم.
10. به فرزندمان یادآور شویم  که تمامی تلاش خود را صرف یادگیری درس ها نماید نه کسب نمره. زیرا کسانی که فقط برای بدست آوردن نمره درس می خوانند، مطالب درسی را زودتر فراموش می کنند.
11. با فرزندمان به گونه ای رفتار کنیم که او بتواند عقاید و نگرانی های خود را درباره امتحان آشکارا بیان کند.
12. آخرین وضعیت درسی فرزندمان را از معلم یا معلم هایش جویا شویم تا بهتر بتوانیم به او کمک کنیم.
13. از غیبت کردن فرزندمان در ایام و نزدیکی امتحانات حتی الامکان جلوگیری کنیم. زیرا در این دوران درس ها دوره می شوند و فرزندمان می تواند اشکالات احتمالی خود را از معلم بپرسد و آنها را برطرف کند.
14. در ایام امتحان فضای خانواده را شاد و آرام نگه داریم و از مشاجره و برخوردهای لفظی بخصوص با فرزندانمان خودداری کنیم.
15. در ایام امتحان از شرکت در جشن ها و میهمانی ها و یا برگزاری میهمانی حتی الامکان خودداری کنیم.
16. برای ایجاد تنوع و رفع خستگی فرزندانمان در ایام امتحان و درس خواندن، مدت زمان مناسبی را برای تفریح یا بازی و تماشای تلویزیون در نظر بگیریم.
17. ساعت خواب فرزندانمان را طوری تنظیم کنیم که خواب مورد نیاز آنها تأمین شود. به عبارت دیگر شب ها زودتر بخوابند تا صبح زودتر بیدار شوند. مطالعه تا نیمه های شب علاوه بر خستگی سبب عدم یادگیری می شود.
18. یاد آوری نماییم سر جلسه امتحان، لوازم التحریر و وسایل مورد نیاز را با خود همراه داشته باشند تا با آرامش خاطر به سوالات پاسخ دهند.
19. فرزندانمان را روز امتحان با ملایمت بیدار و زودتر از معمول راهی مدرسه کنیم که به موقع سر جلسه امتحان حاضر شود، تا اضطراب دیر رسیدن به اضطراب امتحان اضافه نشود.
20. به فرزندانمان آموزش دهیم که دعا باعث آرامش و رسیدن به موفقیت می شود. اما شرط مستجاب شدن دعا، تلاش و کوشش خود ماست.
21. با استفاده از نمونه سوالات سال های قبل، امتحان آزمایشی از فرزندانمان بگیریم و آن را تصحیح کنیم. با این روش، علاوه بر کاهش اضطراب، درس هایی را که باید بیشتر تمرین کند، تشخیص داده و بهتر می توانیم او را راهنمایی کنیم.
22. برنامه امتحانی فرزندانمان را در جایی نصب کنیم و به او بگوییم، روی هر امتحانی که می دهد، یک خط بکشند. این کار انگیزه بیشتری برای درس خواندن و احساس نزدیک شدن به پایان امتحان را در او به وجود می آورد.
23. تشویق، تحسین و تأکید روی نقاط قوت فرزندانمان را فراموش نکنیم. زیرا این رفتارها، انگیزه او را برای پیشرفت، بیشتر می کند.
24. بهتر است معلمان، محیط مساعد و آرامی را برای دانش آموزان در جلسه امتحان فراهم آورند تا اضطراب دانش آموزان کاهش یابد.
25. اگر معلمان انتظارات، اهداف، نحوه نمره گذاری و نوع امتحان را مشخص کنند، دانش آموزان می توانند با توجه به آنها برنامه ریزی کنند تا از اضطراب شان کاسته شود.
26. برگه های امتحان کلاسی یا تکالیف فرزندانمان را به همراه خود آنها بازبینی کنیم تا نقاط ضعف و قوت درسی خود را یافته و در مواردی که ضعف دارند تمرینات بیشتری انجام دهند.
27. توجه داشته باشیم کسب نمره بد فرزندانمان در امتحان به معنی بد بودن آنها نیست. بلکه بدان معناست که فعالیت آنها در آن درس کم بوده و یا مفاهیم اساسی آن درس را نمی دانند.