مصرف قارچ برای بدن چه فوایدی دارد؟
قارچ ها فواید خوبی دارند و به همین علت می توانند بعنوان دور چین سبزیجات پرفایده ای برای اهل خانه باشد و لازمست که در سبد غذایی خانواده ها وجود داشته باشد. قارچ ها کالری و یا کلسترول زیادی ندارند، و مقدار نمک مو جود در آن هم خیلی کم است . شامل ویتامین ها و املاح معدنی مفیدی مثل سلنیوم، پتاسیم، ریبوفلاوین، نیاسین، ویتامین D و… هم در قارچ ها وجود دارند که بهتر است با برخی از مهم ترین عناصر غذایی قارچ ها و نقش آنها در سلامت بدن آشنا شوید و البته درباره قدمت قارچ ها بیشتر بدانید.
غذای اشرافی در دوران باستان
بعضی افراد تصور می کنند که قارچ یک خوراکی جدید و مدرن است در صورتی که مصرف قارچ ها قدمت زیادی دارد و قارچ های خوراکی در سایت های باستان شناسی با قدمتی حدود 13 هزار سال پیدا شده اند. شواهد دیگری هم نشان می دهد که چینی ها از صد ها سال پیش قارچ خور بوده اند و البته از قارچ به عنوان دارو ها استفاده می کردند چون قارچ خواص زیادی دارد. مصری ها بر این باورند که فراعنه مصر قارچ را یک خوراکی لذیذ و خوشمزه می دانستند و البته یونانی ها هم از خواص قارچ غافل نبودند و اعتقاد داشتند، مصرف قارچ سبب افزایش قدرت سربازان جنگی می شود.
نکاتی در مورد مصرف قارچ
رومیان و یونانیان باستان و مخصوصا کسانی که طبقات اجتماعی بالا داشتند قارچ مصرف می کردند و در واقع قارچ یک غذای اشرافی بود اما این روزها قارچ غذای محبوبی در میان اقشار مختلف است و حتی افراد کم درآمد هم می توانند از طعم، مزه و خواص فراوان قارچ بهره مند شوند. قارچ ها کاربرد های متنوعی دارند و به صورت خام یا پخته مصرف می شوند. می توانید آنها را به سوپ، سالاد، ساندویچ و پیش غذاهای مختلف اضافه کرده و از خواص بیشمارشان بهره مند شوید.
نه گیاه است نه جانور!
بیشتر ما قارچ ها را نوعی از سبزیجات می دانیم اما شاید برای تان جالب باشد بدانید که قارچ ها دسته ای از یوکاریوت ها هستند که نه گیاه هستند نه جانور؛ به آنها هتروفیت یا دگرخوار می گویند که در خاک و آب زندگی می کنند و غذای شان از بقایای گیاهان یا جانوران تامین می شود. این را هم بدانید که قارچ ها موجودات مقاومی هستند و می توانند در شرایط مختلف به زندگی ادامه دهند. بیش از 38 هزار گونه قارچ در دنیا وجود دارد که فقط بعضی از آنها خوراکی هستند.
قارچ های خوراکی هم در دسته های مختلفی جای می گیرند. بعضی ها کلاهک باز تری دارند و در گروهی دیگر کلاهک بسته است. رنگ قارچ های خوراکی به طور معمول سفید یا قهوه ای است اما قارچ های سمی رنگ های تند و تیزی دارند که نشان می دهد نباید به آنها نزدیک شوید. توصیه می شود هنگام گشت و گذار در جنگل به هیچ عنوان به ظاهر و رنگ قارچ ها اعتماد نکنید و برای خوردن قارچ های به ظاهر خوراکی هم نقشه نکشید چون امکان سمی بودن آنها وجود دارد.
قارچ ها و تقویت سیستم ایمنی
بتاگلوکان ترکیبی است که در بیشتر گونه های قارچ خوراکی پیدا می شود و به تقویت سیستم ایمنی کمک می کند، درنتیجه مقاومت بدن در مقابل بیماری ها و عوامل آلرژی زا بالا می رود. بتاگلوکان در قارچ هایی که کلاهک پهنی دارند بیشتر دیده می شود.
نکاتی در مورد مصرف قارچ
کنترل وزن با قارچ ها
قارچ یک ماده غذایی سالم است که سبب می شود با خوردن آن احساس سیری کنید. نتایج برخی از تحقیقات نشان می دهد افزایش مصرف مواد غذایی کم کالری که ارزش غذایی بالایی دارند- مانند قارچ ها- می توانند جایگزین خوبی برای غذاهای پر کالری باشند، بنابراین اگر می خواهید پرخوری را کنار بگذارید و بدون مصرف مواد پرکالری احساس سیری داشته باشید انتخاب قارچ ها به شما کمک می کند تا به این هدف برسید، البته فیبر موجود در قارچ ها هم در این مسیر شما را همراهی می کند.
منبع خوبی از پروتئین گیاهی
قارچ ها پروتئین هم دارند اما نه به اندازه گوشت ها. هر 100 گرم قارچ حدود سه گرم پروتئین دارد اما پروتئین موجود در 100 گرم گوشت قرمز یا مرغ حدود 20 تا 30 گرم است. همین مقدار ماهی 15 تا 20 گرم پروتئین دارد، با این وجود قارچ از لحاظ داشتن پروتئین گیاهی در سطح خوبی است، به همین دلیل به گیاهخواران توصیه می شود برای جبران کمبود پروتئین بدن شان در کنار سویا یا سایر منابع پروتئین گیاهی حتما از قارچ ها کمک بگیرند.
ویتامین D در قارچ ها
یکی از بهترین راه های تامین ویتامین D قرار گرفتن در معرض نور خورشید است اما درصورتی که روزانه بیشتر ساعات روز را در محیطی سر بسته می گذرانید بهتر است با کمک برخی مواد غذایی ازجمله قارچ کمبود ویتامین D بدن تان را جبران کنید.
قارچ و پیشگیری از سرطان پروستات و سینه
قارچ ها به دلیل داشتن بتاگلوکان و اسید لینولئیک منبع غذایی خوبی برای پیشگیری از بروز سرطان سینه و پروستات هستند. علاوه بر این اسید لینولئیک از ایجاد اثرات نامطلوب استروژن پیشگیری می کند. ترشح هورمون استروژن یکی از دلایل بروز سرطان سینه در زنان بعد از یائسگی است.
نکاتی در مورد مصرف قارچ
قارچ و دیابتی ها
قارچ یکی از سالم ترین مواد غذایی است که می تواند در ترکیب رژیم غذایی مبتلایان به دیابت جای گیرد. قارچ چربی و کلسترول ندارد، مقدار کمی هیدرات کربن را در خودش جای داده و از لحاظ داشتن پروتئین در سطح خوبی قرار دارد. ویتامین، مواد معدنی، آب و فیبر هم از سایر ترکیبات موجود در قارچ هستند که به سلامت هرچه بیشتر بیماران مبتلا به دیابت کمک می کنند.
قارچ ها انسولین طبیعی و آنزیم هایی دارند که سبب شکسته شدن قند یا نشاسته موجود در غذاها می شوند. علاوه بر این قارچ ها ترکیباتی دارند که در بهبود عملکرد پانکراس، کبد و سایر غدد هورمونی درون ریز تاثیر دارند. با این روند تولید انسولین و جریان یافتن آن در طول بدن تسهیل می شود.
هشدار هایی در مورد مصرف قارچ ها
– همه قارچ ها خوراکی نیستند و برخی از قارچ های غیرخوراکی و سمی می توانند کشنده باشند، البته برخی از قارچ های خوراکی هم برحسب اینکه در چه بستری رشد می کنند ممکن است سمی شوند، بنابراین هیچ وقت در محیط های طبیعی و جنگل ها با دیدن قارچ های به ظاهر خوراکی وسوسه نشود، مگر اینکه توسط فردی متخصص از بابت خوراکی بودن شان مطمئن شده باشید.
– هنگام خرید قارچ در مناطق محلی اطراف شهر به فروشندگان دوره گرد اطمینان نکنید و از هر دستفروشی قارچ نخرید.
– اگر در میان بسته قارچ های خوراکی متوجه شدید یکی از آنها از لحاظ بافت و رنگ با بقیه تفاوت دارد از خوردن آن صرف نظر کنید.
نکاتی در مورد مصرف قارچ
– برخی از قارچ های سمی رنگ های جذاب و زیبایی دارند اما این یک قانون کلی نیست و گروهی از آنها هم شبیه قارچ های خوراکی هستند.
– قارچ کمی دیرهضم است و به همین دلیل مصرف زیاد آن برای سالخوردگان، زنان باردار و شیرده توصیه نمی شود.
شستن قارچ ها
یکی از مهم ترین نکات بهداشتی هنگام مصرف قارچ ها شست وشوی درست آنهاست، البته تا زمانی که قصد استفاده از قارچ ها را ندارید، آنها را نشویید. هنگام شست وشو آنها را به حال خودشان در آب رها نکنید چون قارچ ها آب را جذب می کنند و هنگام پخت و پز آب غذای تان بیشتر می شود. هنگام شست وشو کلاهک را با فشار نشویید و آن را به آرامی تمیز کنید. حتی می توانید با مقدار کمی آب گرد و غبار آن را بگیرید و بعد با کمک پارچه حوله ای ذرات سیاه روی قارچ را تمیز و درنهایت به آرامی و در زمان کوتاهی آبکشی کنید. پوست گرفتن قارچ هنگام شست وشو هم توصیه نمی شود.
سالم ترین روش پخت
یادتان باشد که نباید قارچ ها را زیاد بپزید چون بخشی از ارزش های غذایی شان را از دست می دهند. بهترین شیوه این است که آنها را با مقدار کمی روغن یا کره به مدت سه دقیقه در ماهیتابه تفت دهید، البته از قارچ های تازه و خوب شسته شده خام هم می توانید در ترکیب سالاد های مختلف استفاده کنید. قارچ های کبابی یا بخارپز شده هم می توانند در کنار غذاهای دیگری مانند انواع کباب و سالاد مصرف شوند.
پرورش قارچ در خانه
قارچ های خوراکی برای رویش به شرایط خاص و پیچیده ای نیاز ندارند و موجودات کم توقعی هستند، برای همین می توانید آنها را در خانه هم پروش دهید. البته در تولید انبوه، قارچ ها را در سالن های سیمانی پروش می دهند که هوای مرطوب را بهتر حفظ می کند. به هر حال گروهی از افراد که در خانه فضای مناسب و بزرگی دارند از راه تولید و فروش قارچ درآمدی کسب می کنند. به هر حال جدا از انگیزه های اقتصادی اگر به پرورش قارچ خانگی برای مصارف روزانه خودتان علاقه دارید و دل تان می خواهد قارچ های تازه ای مصرف کنید، بهتر است بدانید پرورش قارچ در خانه کار دشواری نیست و حتی داخل کیسه هم می توانید قارچ ها را پرورش دهید. اینگونه این ماده غذایی پرخاصیت را همیشه در دسترس دارید. فقط باید درباره اصول صحیح این کار اطلاعات لازم را جمع آوری کنید و بعد از ایجاد محیط مناست، دست به کار شوید.
نکاتی در مورد مصرف قارچ
نگهداری از قارچ ها
بهترین شیوه نگهداری از قارچ هایی که از سلفون خارج شده اند این است که آنها را داخل پاکت های کاغذی قرار دهید و در یخچال بگذارید. قارچ ها را داخل کیسه فریزر نگذارید چون به علت تعریق، زود تر نرم و فاسد می شوند. قارچ ها تا چهار روز در یخچال سالم می مانند اما بعد از آن تازگی شان را از دست می دهند.
آنتی اکسیدان های قارچ و ایمنی بدن
در قارچ آنتی اکسیدان های خوبی هم پیدا می شود که سلنیوم یکی از آنهاست. این آنتی اکسیدان ها از سلول های بدن محافظت کرده و به تقویت سیستم ایمنی کمک می کنند تا بدن از ابتلا به بیماری های مزمن و خطرناک در امان بماند.
