در جدیدترین آزمایشهای انجامشده، کاکادوهای گوفین توانستند مجموعهای از ابزارهای مختلف را برای انجام کارهای پیچیده مورد استفاده قرار دهند. این پرندگان باهوش، میتوانند تجهیزات متنوع را با خود حمل کنند و تصمیم بگیرند که کدام ابزار بهتر کار میکند. براساس مطالعهی اخیر، کاکادوها میتوانند چندین ابزار را برای انجام کاری پیچیده با هم ترکیب کنند؛ دستاوردی که دانشمندان قبلا تصور میکردند که فقط انسانها و شامپانزهها از عهدهی انجام آن برمیآیند.
استفاده از ابزارها در تعداد انگشتشماری از حیوانات مانند شامپانزهها، گوریلها، اورانگوتانها، سمورهای دریایی، دلفینها، اختاپوسها، کلاغها و برخی از کاکادوها مشاهده شده است؛ اما در بیشتر موارد، این حیوانات فقط میتوانند از یک ابزار برای انجام کارهای ساده استفاده کنند.
دانشمندان، اولین بار بهطور تصادفی کشف کردند که کاکادوهای گوفین میتوانند از ابزارهای مختلف استفاده کنند. این اتفاق زمانی افتاد که کاکادوهای اسیر در محیط آزمایشگاهی، از چوب برای رسیدن به آجیلهای گیرافتاده در پشت نرده استفاده کردند. پس از آن، به این پرندههای باهوش آموزش داده شد که بازی گلف ابتدایی انجام دهند و با کمک یک چوب، توپی را به داخل سوراخ هدایت کنند.
در سال ۲۰۲۱ مطالعهای در مجلهی Current Biology منتشر شد که از یافتهی جدید محققان در رابطه با کاکادوهای گوفین شکارشده خبر میداد. براساس این مطالعه، کاکادوها از سه ابزار مختلف برای خارجکردن دانه از یک میوهی خاص استفاده میکنند؛ اگرچه هنوز هم مشخص نبود که این اینشتینهای پرنده، ابزارها را بهعنوان اقلامی مجزا درنظر میگیرند یا مجموعهای متصل به هم.
بهگزارش لایوساینس، در مطالعهی جدیدی که دهم فوریه در Current Biology منتشر شد، تیم جداگانهای از محققان نشان دادند که کاکادوهای گافین وحشی شکارشده میتوانند ابزارها را بهصورت مجموعه مورداستفاده قرار دهند. به گفتهی محققان، این پرندگان حتی میتوانند درصورت نیاز، این ابزارها را با خود حمل کنند.
در آزمایشهای جدید، کاکادوها برای برداشتن بادامهندیهایی که پشت ورقهای شفاف قرار داشتند، ابتدا باید این ورقه را با کمک چوبی کوتاه و نوکتیز میشکافتند و سپس با کمک نی پلاستیکی بلند، بادامها را شکار میکردند. اینکار، برخلاف رفتار کاکادویی شناختهشده است؛ بنابراین محققان مطمئن شدند که کاکادوها نمیتوانند با آموختههای قبلی خود چنین کاری انجام داده باشند.
۷ کاکادو از ۱۰ کاکادویی که در این مطالعه حضور داشتند، موفق به شکار بادامهندی شدند. فیگارو و فینی، دو پرندهای بودند که در اولین تلاش خود و درعرض ۳۵ ثانیه موفق به انجام اینکار شدند و محققان را شگفتزده کردند.
آنتونیو اوسونا ماسکارو، نویسندهی ارشد مطالعه و زیستشناس تکاملی دانشگاه دامپزشکی وین در اتریش میگوید: «با این آزمایشها میتوان گفت که کاکادوها نیز درست مانند شامپانزهها، نهتنها از ابزارها استفاده میکنند، بلکه این را هم میدانند که درحال استفاده از ابزار هستند. انعطافپذیری رفتار آنها واقعا خیرهکننده است.»
در مرحلهی بعد، تیم پژوهشی شیوهی کار خود را تغییر داد. آنها آزمایشهای خود را با جعبههایی جداگانه تکرار کردند. برخی از این جعبهها دارای پردهای شفاف بودند و برخی دیگر چنین پردهای نداشتند. به گفتهی ماسکارو، در این آزمایش کاکادوها باید براساس مشکل موجود عمل میکردند؛ گاهی اوقات آنها به مجموعهای از ابزارها نیاز داشتند و گاهی تنها یک ابزار کافی بود.
درطول آزمایش دوم برخی از پرندگان ابتدا یک ابزار را برداشته، آن را رها کردند و سپس قبل از بازگشت به ابزار اول، ابزار دوم را برداشتند. طبق اظهارات ماسکارو، پرندههایی که چنین تغییر رفتاری را درطول این آزمایش خاص داشتند، درمجموع عملکرد بهتری از خود نشان دادند.
درنهایت، تیم تحقیقاتی بهدنبال یافتن پاسخ این سوال بود که آیا کاکادوها میتوانند ابزارشان را با خود حمل کنند یا خیر؟ برای انجام چنین کاری، این پرندگان باید ضمن حملکردن هر دو ابزار با منقار خود، یا از نردبان کوتاهی بالا میرفتند یا از سکوی دیگری پرواز میکردند. کاکادوها با گیردادن چوب داخل نی و حمل آنها توانستند اینکار را طی یک مرحله انجام دهند.
آلیس اورسپرگ، یکی از نویسندگان مطالعه در بیانهای مینویسد: «ما واقعا نمیدانستیم که آیا کاکادوها دو شیء را باهم حمل میکنند یا خیر. اینکار درست مانند قمار بود؛ زیرا من پرندگانی دیدهام که اشیاء را با بازیگوشی ترکیب کردهاند، اما در رفتار عادی خود بهندرت بیشتر از یک شیء را با خود حمل میکنند.»
در این آزمایش نیز درست مانند آزمایش قبل دو نوع جعبه وجود داشت که تنها برخی از آنها دارای پردهای شفاف بودند؛ بنابراین پرندگان باید از قبل تصمیم میگرفتند که برای حل مشکل، یکی از ابزارها را با خود حمل کنند یا هر دو را. بیشتر کاکادوها ابزار را براساس نیاز خود حمل میکردند و این نشان میداد که آنها از قبل میدانستند چه زمانی به دو ابزار نیاز خواهند داشت؛ البته برخی از آنها نیز درصورت داشتن انتخاب اشتباه، باید دوبار این مسیر را طی میکردند.
محققان در بیانیهی خود به این موضوع اشاره کردهاند که چیزهای بیشتری وجود دارند که باید در رابطه با استفاده کاکادوها از ابزار یاد بگیریم. این تیم قصد دارد تا در مرحلهی بعد به مطالعهی تصمیمگیری و فراشناخت کاکادوها، یعنی توانایی تشخیص آنها از دانش خود را ادامه دهد.